İçeriğe atla

Erich Honecker

Erich Honecker
Erich Honecker, 1976
Almanya Sosyalist Birlik Partisi
Merkez Komitesi
Genel Sekreteri
Görev süresi
3 Mayıs 1971 - 18 Ekim 1989
Yerine geldiğiWalter Ulbricht
Yerine gelenEgon Krenz
Doğu Almanya Devlet Konseyi Başkanı
Görev süresi
29 Ekim 1976 - 18 Ekim 1989
Yerine geldiğiWilli Stoph
Yerine gelenEgon Krenz
Kişisel bilgiler
Doğum 25 Ağustos 1912(1912-08-25)
Neunkirchen, Alman İmparatorluğu
Ölüm 29 Mayıs 1994 (81 yaşında)
Santiago, Şili
Ölüm nedeni Karaciğer kanseri
Mesleği Politikacı
Ödülleri Sovyetler Birliği Kahramanı
İmzası

Erich Honecker (25 Ağustos 1912 - 29 Mayıs 1994), 1971'den 1989'a değin Almanya Sosyalist Birlik Partisi'nin (SED) Birinci Sekreteri olarak eski Alman Demokratik Cumhuriyeti'ni (ADC-Doğu Almanya) yöneten komünist devlet adamı.

İlk yılları ve siyasi kariyeri

Almanya Komünist Partisi'nde (KPD) görevli, Yahudi bir maden işçisinin oğlu olan Erich Honecker 25 Ağustos 1912 tarihinde Saarbrücken'da doğdu. 14 yaşında Komünist Gençlik Hareketi'ne (KJVD) katıldı ve 1929'da parti üyesi oldu. Bu arada ahşap kaplama ustası olarak çalışmaya başladı. 1933'te Nazilerin iktidara gelmesinden sonra genç komünistlerin Almanya'nın çeşitli bölgelerinde yürüttükleri yeraltı etkinliklerine önderlik etti. 1935'te Gestapo tarafından tutuklanarak ihanete teşebbüs suçundan 10 yıl hapis cezasına çarptırıldı ve cezasını çekmek üzere bir çalışma kampına gönderildi.

1945'te Sovyet birlikleri tarafından tutuklu bulunduğu kamptan kurtarıldıktan hemen sonra, Sovyet işgal bölgesinde komünist bir hükûmet kurmak için çalışmalar yürüten Ulbricht Grubu'na katıldı. Ayrıca Özgür Alman Gençliği (FDJ - Freie Deutsche Jugend) adlı hareketin kurucuları arasında yer aldı ve 1946'dan 1955'e değin bu örgütün başkanlığını yürüttü.

1946'da Almanya Komünist Partisi Merkez Komitesi üyeliğine seçilen Honecker, komünist ve sosyal demokrat partilerin Almanya Sosyalist Birlik Partisi adı altında birleşmelerinde önemli rol oynadı. 1955'te FDJ başkanlığından ayrıldıktan sonra, parti okulunda eğitim görmek üzere iki yıl Moskova'da kaldı. 1958'de merkez komite sekreteri oldu, 1960'ta da Ulusal savunma konseyi sekreterliğine seçildi. Parti içindeki gücünün hızla artması sonucu, 1967'de, Walter Ulbricht'ten sonra parti genel sekreterliğini üstlenmesi kararlaştırıldı.

Liderliği

1971'de hem parti lideri, hem de Devlet Konseyi başkanı oldu. Karısı Margot da bir süre Doğu Alman hükûmetinde eğitim bakanlığı görevinde bulundu. Honecker yönetimindeki Alman Demokratik Cumhuriyeti, Sovyet blokuna bağlı Doğu Avrupa ülkelerinin en zenginleri arasında yer almakla birlikte, rejimin baskıcı niteliği bakımından da öteki ülkeleri geride bıraktı. Ama Batı Almanya'nın mali yardımı karşılığında bu ülkeyle ticari ilişkilerin ve seyahat bağlantılarının artmasına izin verildi.

Honecker, reformcu lider Mihail Gorbaçov yönetimindeki SSCB'nin desteğini yitirdikten sonra, Doğu Alman kentlerinde yükselen demokrasi yanlısı kitle gösterileriyle karşı karşıya kaldı. 18 Ekim 1989'da, Almanya Komünist Partisi Merkez Komitesi tarafından parti genel sekreterliği, Devlet Başkanlığı ve Silahlı Kuvvetler Komutanlığı görevlerinden alındı. Görev süresi boyunca Batı'ya ulaşmaya çalışırken yaklaşık 125 Doğu Alman vatandaşı öldürüldü.[1] Honecker, parti başkanlığı rolünde, bu kişilerin 68'den fazlasının ölümünden sorumluydu. 22 Nisan 2015 itibarıyla, esas olarak gizli Doğu Alman belgeleri aracılığıyla 1.000'den fazla ölüm keşfedildi: "Doğu Almanya devleti bu tür bilgileri ele aldığından, iç Almanya sınırında kaç kişinin öldüğü veya kim oldukları hâlâ kesin olarak bilinmiyor. Ancak Doğu Almanya kayıtlarından kanıtlar toplandığı için birleşmeden bu yana sayılar istikrarlı bir şekilde arttı. Mevcut gayriresmî tahminler rakamı 1.100 kişiye kadar çıkarıyor."[2]

1989 sonrası

Görevlerinden ayrıldıktan sonra yolsuzluk, iktidarı kötüye kullanma, Doğu Almanya'dan kaçmaya çalışan 49 kişinin öldürülmesi doğrultusunda emir vermesi gibi suçlamalarla karşılaştı. Nisan 1990'da Berlin yakınlarındaki bir Sovyet askerî üssüne sığındı. Mart 1991'de, Sovyet hükûmeti, Alman yönetiminin iade istemini geri çevirerek hasta olan Honecker'i Moskova'ya getirerek ona siyasi sığınma hakkı tanıdı. Ama o yıl sonunda SSCB'nin dağılması ve komünist yönetimin sona ermesi üzerine Honecker 1991 yılı sonunda Moskova'daki Şili büyükelçiliğine sığındı. Yeni birleşik Almanya hükûmetinin diplomatik girişimleri sonucunda 29 Temmuz 1992'de bu ülkeye iade edildi.

Berlin'de gözaltına alınan Honecker 12 Kasım 1992 tarihinde Moabit Hapishanesinde yargılanmaya başladı.[3] 169 gün tutuklu kaldıktan sonra[4] Honecker'in bozulan sağlık durumu gerekçesiyle takipsizlik kararı verildi.

Kanser olmasına rağmen hapsedildiği Moabit Hapishanesinde tuttuğu son derece önemli Notlar'ı[5] genel iddiaların aksine şu analizleri içermektedir:

Kapitalizmin çözümlenmeyi bekleyen dev bir çelişkiler yumağı içine düşüp yolunu yordamını şaşırdığını söylemek abartılı olmaz. “Pazar her şeyi kendi başına düzenler” gibi çocukça bir inançla insanlığın sorunlarının hiçbiri çözülemez. Bu yüzden kaçınılmaz olarak, yeni toplumsal ilişkiler kuracak ve biçimlendirecek olan yeni toplumsal güçler eyleme geçecektir. Ya kapitalizm insanlığı yerle bir edecek, ya da insanlık kapitalizmi aşacaktır. Sonuncusu daha olası ve reeldir, çünkü halklar yaşamak istiyor. Tüm zorluklara ve tehlikelere, şu andaki kötü duruma rağmen iyimserim: Gelecek sosyalizmindir.[6]

—Erich Honecker

Yine Notlar'ında şu tespitlere de yer vermektedir:

Günümüzde utangaçlıkla pazar ekonomisi denilen artık sınırlarına ulaşmış olan kapitalizmin çöküşü ve yeni bir topluma geçiş durdurulamaz. Olmaması gereken hatalarımız ve eksikliklerimiz yüzünden uğradığımız yenilgiye rağmen, uğradığımız tüm alçakça ihanete rağmen bu kanaat değişmemiştir. (…) Gelişimi boyunca pek çok değişimler geçirmiş olsa da kapitalist toplumun ana çelişkisi, toplumsal emek ile o emeği özel sermayenin kendine mal etmesi çelişkisi, varlığını korumakta ve sürdürmektedir. Ancak bu çelişki ortadan kaldırılırsa, kârın dünya egemenliğine son verilirse, ancak o zaman bireyin insanca bir yaşam sürdürebileceği koşullar oluşur.(…) 1989-90’dan beri görülen olaylar sosyalizm fikrinin asla ölmediği görüşümü güçlendiriyor. Bazıları buna gerçeklikten uzak düşünme diyor. Bununla sadece tarihsel süreçleri anlamadıklarını ve kemikleşmiş sosyalizm karşıtı, Marksizm karşıtı konumlarını kanıtlıyorlar.[7]

—Erich Honecker

Beş aydan fazla bir süre tutuklu kaldıktan sonra serbest bırakılan Honecker eşi Margot Honecker ile beraber kızı ve damadının yaşadığı Şili'ye gitti. 29 Mayıs 1994'te, uzun zamandır mücadele ettiği karaciğer kanseri nedeniyle öldü.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 15 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2021. 
  3. ^ Rosenberg, Tina, The Haunted Land, Vintage Books, 1996 s.330
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Haziran 2014. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2020. 
  6. ^ "Aynı eserin içinde s.84". 11 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2020. 
  7. ^ "Aynı eser içinde s.13-14 ve 25". 11 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2020. 

Yazdığı eserler

  • Honecker, Erich. Moabit Hapishanesi Notları, Yazın Dergisi Yayınları 1995
  • Honecker, Erich. Moabit Hapishanesi Notları, Yazılama Yayınları 2013
Siyasi görevi
Önce gelen
Walter Ulbricht
Almanya Sosyalist Birlik Partisi Merkez Komitesi Genel Sekreteri
1971–1989
Sonra gelen
Egon Krenz
Önce gelen
Willi Stoph
Doğu Almanya Devlet Konseyi Başkanı
1976–1989


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Alexander Dubček</span> Çekoslovak Komünist Partisinin ilk sekreteri

Alexander Dubček, Slovak asıllı Çekoslovak devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Josip Broz Tito</span> Yugoslav devrimci ve devlet adamı, 2. Yugoslavya Devlet Başkanı

Josip Broz Tito, Marksist-Leninist görüşlere sahip Yugoslav devlet ve siyaset adamı. Fikirleri Titoizm olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Nikita Kruşçev</span> 1953ten 1964e kadarki Sovyetler Birliği lideri

Nikita Sergeyeviç Kruşçev, Sovyet devlet adamı ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi Birinci Sekreteri. Doğru okunuşu ve Türkçe yazım kurallarına göre soyadının doğru yazılışı Hruşçov olmasına rağmen, Türkçeye İngilizce Khrushchev kelimesinin okunuşu olan Kruşçev kelimesi geçmiş ve yaygınlık kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Konstantin Çernenko</span> Sovyetler Birliği lideri (1984–1985)

Konstantin Ustinoviç Çernenko, - Sovyet devlet adamı. Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri. Yüksek Sovyet Başkanı. Politbüro üyesi (1978-1985).

<span class="mw-page-title-main">Leonid Brejnev</span> 1964ten 1982ye kadarki Sovyetler Birliği lideri

Leonid İlyiç Brejnev, Ukraynalı Sovyet politikacıdır. 1964-1982 yılları arasında Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri olarak SSCB'yi yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Doğu Almanya</span> 1949dan 1990a dek varlığını sürdürmüş sosyalist Alman devleti

Doğu Almanya veya resmî adıyla Demokratik Alman Cumhuriyeti, günümüzdeki Almanya'nın doğu kısmında bulunmuş, 1949 ile 1990 yılları arasında var olmuş sosyalist cumhuriyet. ADC; 1945'te II. Dünya Savaşı'nın Nazilerin yenilgisiyle son bulması ve Almanya'nın işgal bölgelerine ayrılmasının ardından 1949'da Almanya Sosyalist Birlik Partisi'nin Sovyet işgal bölgesindeki topraklarda sosyalist bir devlet kurmasıyla ortaya çıkmış ve 1989 sonbaharında gerçekleşen Barışçıl Devrim ile Batı Almanya'yla yeniden birleşmesine kadar varlığını sürdürmüştür. Devletin resmî ideolojisi, Marksizm-Leninizm idi. Hükûmetin anlatısı ise Doğu Almanya'yı "işçi ve köylülerin sosyalist devleti" ve "barış Almanyası" olarak tanımlıyor, ülkenin savaşın ve faşizmin kökünü kazıdığını öne sürüyordu; öyle ki, antifaşizm ülkede bir devlet doktriniydi. Diğer sosyalist Doğu Bloku ülkeleri gibi, Doğu Almanya ve hükûmeti de 40 yıl kadar süren varlığı boyunca Sovyetler Birliği ile yakın ilişkiler ve karşılıklı etki içerisindeydi ve Varşova Paktı'nın bir parçasıydı.

<span class="mw-page-title-main">Yuri Andropov</span> Sovyetler Birliği lideri (1982–1984)

Yuri Vladimiroviç Andropov, Rus devlet adamı. 1967 ile 1982 yılları arasında Sovyetler Birliği'nin istihbarat servisi olan Devlet Güvenlik Komitesi (KGB)'nin başkanı olarak görev yaptı. Brejnev'in ölümünden sonra ise 12 Kasım 1982'den ölümüne değin 15 ay süreyle Sovyetler Birliği Komünist Partisi (SBKP) Merkez Komitesi genel sekreterliği görevinde bulunarak SSCB'yi yönetti.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi</span> Sovyetler Birliğini yöneten parti

Sovyetler Birliği Komünist Partisi, Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi'nin Bolşevik kanadınca kurulan ve 1917 Büyük Ekim Sosyalist Devrimi'nden sonra 1991 yılına dek Sovyetler Birliği'ni yöneten parti. Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi olarak iktidara gelen parti 1918 yılında Komünist Parti adını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Walter Ulbricht</span>

Walter Ulbricht, Alman komünist devlet adamı. Almanya Sosyalist Birlik Partisinin 1950-1971 yılları arasındaki ilk başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Wilhelm Pieck</span> Alman politikacı

Friedrich Wilhelm Reinhold Pieck, Alman siyaset adamı, Alman Demokratik Cumhuriyeti'nin ilk Devlet Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Politbüro</span> SSCB tarihinde komünist partinin, politikaları belirleyen en üst karar organı

Politbüro, Politik Büronun kısaltılmış biçimi. SSCB tarihinde komünist partinin, politikaları belirleyen en üst karar organıydı. Rusya'da 1917 Sovyet Devrimi'nden sonra devlet yönetimi üzerinde uyguladığı sıkı denetim 1991'de SSCB'nin dağılmasıyla sona ermiş, ardından varlığı fiilen sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Luis Corvalán</span>

Luis Alberto Corvalán Castillo Lepe Şilili politikacı ve Şili Komünist Partisi eski genel sekreteri.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Komünist Partisi</span> 1944 yılında Suriye’de kurulan politik parti

Suriye Komünist Partisi, 1924 yılında Suriye’de kurulan siyasi partidir. Parti, 1972'de Ulusal İlerici Cephe’nin üyesi oldu. 1986 yılındaki ayrılıktan sonra, ismi iki farklı parti tarafından kullanılmaktadır; Suriye Komünist Partisi (Birleşik) ve Suriye Komünist Partisi (Bekdaş).

<span class="mw-page-title-main">Almanya Komünist Partisi</span>

Almanya Komünist Partisi, 1918-1933 yılları arasında önde gelen Alman siyasi parti. KPD, 1918'in sonunda Spartakusbund'un daha küçük radikal sol gruplarla birleşmesinden ortaya çıktı. Bu birleşmenin amacı, Almanya'da komünizmin hakim rejim hâline getirilmesiydi. 30 Aralık 1918'den 1 Ocak 1919'a kadar aşırı solcuların hakim olduğu kurucu parti kongresi, partinin Alman Ulusal Meclisi seçimlerine katılmasını reddetti. 1919'daki ocak ayaklanmasının ardından rejim güçleri, önce KPD liderleri Karl Liebknecht ve Rosa Luxemburg'u, kısa bir süre sonra da kurucu üye Leo Jogiches'i öldürdü. Aralık 1920'de KPD, Almanya Bağımsız Sosyal Demokrat Partisi' nin sol çoğunluğuyla birleşti ve geçici olarak Birleşik KPD adını aldı. KPD, kuruluşundan itibaren SPD'nin devrimci alternatifi olarak görüldü. Weimar Cumhuriyeti döneminde sosyalist üretim koşulları ve Sovyetler Birliği'ni model alan bir proletarya diktatörlüğünü savundu. Parlamentarizm ve demokrasi hakkındaki görüşleri, “burjuva demokrasisini” parti liderliğinde bir sosyalist konsey cumhuriyeti ile değiştirmek istedikleri için bölünmüştü, ancak yine de seçimlere katıldılar. 1919'dan itibaren Lenin'in ve daha sonra Stalin'in egemen olduğu Komünist Enternasyonal'in bir üyesiydi. KPD, işçi hareketinde sosyal demokrasiye karşı mücadele etmek için, 1928'den itibaren SPD'yi sosyal faşist ve baş düşman ilan ederek Nasyonal Sosyalizm'e karşı ortak bir mücadeleyi engelledi. 1929'dan itibaren KPD, otoriterleşti. Parti, Stalin ve Ernst Thälmann etrafında giderek bir şahıs kültü hâline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Margot Honecker</span> Doğu Alman siyasetçi (1927-2016)

Margot Honecker 1963-1989 yılları arasında Doğu Almanya Eğitim Bakanı. Demokratik Almanya Cumhuriyeti Devlet Konsey Başkanı ve Almanya Sosyalist Birlik Partisi SED Merkez Komitesi Genel Sekreteri Erich Honecker'in eşiydi.

<span class="mw-page-title-main">Almanya Sosyalist Birlik Partisi</span> Almanyada bir siyasi parti (1946–1989)

Almanya Sosyalist Birlik Partisi, Alman Demokratik Cumhuriyeti'nin kurulduğu 7 Ekim 1949 tarihinden Mart 1990 seçimlerine kadar iktidarda bulunan partidir. SED, geleneksel Marksist-Leninist ideolojiyi benimseyen bir komünist partiydi. 1980'lerde SED, Sovyetler Birliği'nde gerçekleşmekte olan perestroyka ve glasnost açılımlarına cephe almıştır. Sovyetler Birliği ve ABD arasında Alman Demokratik Cumhuriyeti yönetiminin dahil edilmediği Moskova görüşmeleri sonucu Almanya Federal Cumhuriyeti ile Alman Demokratik Cumhuriyeti fiilen birleşince parti iktidardan düşmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Suslov</span> Sovyet siyasetçi

Mihail Andreyeviç Suslov Sovyet devlet adamı. Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi üyesi (1947-1982). 1965'te Brejnev döneminde Sovyetler Birliği Komünist Partisi ikinci sekreteri oldu. Stalin döneminden ölümüne kadar partinin en önemli ideoloğu olarak görev yaptı. Stalin ve Hruşçov dönemlerinde etkili olmakla birlikte özellikle Brejnev döneminde siyasi otoritesi arttı.

<span class="mw-page-title-main">Özgür Almanya Ulusal Komitesi</span>

Özgür Almanya Ulusal Komitesi, II. Dünya Savaşı sırasında Almanya'yı yöneten NSDAP'ye karşı Sovyetler Birliği'nde kurulmuş komitedir.

<span class="mw-page-title-main">Egon Krenz</span>

Egon Rudi Ernst Krenz, 1989'un son aylarında Doğu Almanya'nın son komünist lideri olan eski bir Doğu Alman politikacı. İktidardaki Almanya Sosyalist Birlik Partisi'nin (SED) Genel Sekreteri olarak Erich Honecker'in yerini aldı, ancak Berlin duvarı yıkılınca sadece haftalar sonra istifa etmek zorunda kaldı.

Doğu Almanya Devlet Konseyi, Alman Demokratik Cumhuriyeti'ni 1960'tan 1990'a kadar yöneten kolektif bir yönetim organıydı.