İçeriğe atla

Eric Cornell

Eric Allin Cornell
Doğum19 Aralık 1961 (62 yaşında)
Palo Alto, Kaliforniya, ABD
MilliyetAmerikalı
Mezun olduğu okul(lar)(MIT) Massachusetts Institute of Technology
Stanford University
ÖdüllerKral Faysal Uluslararası Bilim Ödülü (1997)
Lorentz Madalyası (1998)
Benjamin Franklin Madalyası (2000)
Nobel Fizik Ödülü (2001)
Kariyeri
DalıFizik
Çalıştığı kurumlarUniversity of Colorado
National Institute of Standards and Technology
Joint Enstitüsü Astrofizik Laboratuvarı JILA
Doktora
danışmanı
Dave Pritchard
Başkan George W. Bush, 2001 Nobel Prize ödülü sahipleri ile 27 Kasım 2001. Dr Eric Allin Cornell, Fizik 2001 Nobel Ödülü; Dr Wolfgang Ketterle, Fizik 2001 Nobel Ödülü; Dr William Standish Knowles, 2001 Nobel Ödülü Soldan Sağa Dr George Akerlof, İktisadi Bilimler 2001 yılında Nobel Ödülü olarak Kimya; Dr Michael Spence, İktisadi Bilimler 2001 yılında Nobel Ödülü; Dr Joseph Stiglitz, Ekonomik Bilimler 2001 yılında Nobel Ödülü; Dr Carl E. Wieman, Fizik 2001 Nobel Ödülü

Eric Allin Cornell (19 Aralık 1961) Carl E. Wieman ile Bose-Einstein yoğunlaşması üzerine yaptıkları buluş nedeniyle 2001 Nobel Fizik Ödülü kazanmış Amerikan fizikçidir.[1]

Biyografisi

Stanford Üniversitesi' nden lisansüstü derecelerle mezun olmuş ebeveynlere sahip olan Eric Allin Cornell, 1961 yılında Palo Alto, Kaliforniya'da doğmuştur. Cornell doğduktan iki sene sonra taşındıkları Cambridge, Massachusettsde büyümüştür. Babası (MIT) Massachusetts Institute of Technology'de inşaat mühendisliği profesörlüğü, annesi liselerde İngilizce öğretmenliği yapmıştır. Bir kız bir de erkek kardeşi vardır.

Eğitimi

Annesinden okula başlamadan okuma yazma öğrenen Cornell, lisede matematik ve satranç kulüplerine katılır. Liseyi bitirmesine bir sene kala San Francisco ya taşınırlar." Lowell High School"dan mezun olur. Bu okul şehrin her yerinden gelen akademik eğilimli öğrenciler için "mıknatıs okul" denilen bir yerdir. Lisans eğitimini Stanford Üniversitesi'nde alır. Nobel için yazdığı otobiyografisinde, bilim öğrenmek ve araştırmalar yapmak için gerekli olan bütçesini ayarlamak için, fizikte ilk işinin "Stanford Doğrusal Hızlandırıcı Merkezi"'nde bir tarayıcı olduğunu ifade etmiştir.

Stanford'ta lisans eğitimi sırasında Charlie Marcus'un grubunda ve Blas Cabrera ile düşük sıcaklıklar fiziği üzerine araştırmalar yapmıştır. Stanford'un Asya'da Gönüllüleri programına dahil olarak İngilizce dersleri vermek için Japonya Tayvan'a gider. 5 ay Tayvan'da kaldıktan sonra üçer ay Hong Kong ve Çin'de kalır, Çince öğrenir.

Lisans eğitimini tamamlayan Cornell, lisans üstü eğitim için Cambridge'e geri döner. MIT'de Dave Pritchard ın grubuna katılır. 1985 yılının sonbaharında Pritchard'ın tek iyonsiklotron rezonans deneyine katılır.

Eğitim - Öğretim Kronolojisi
Yabancı Dil İngilizce ÖğretmeniTaichung YMCA - Tayvan1982
Araştırma GörevlisiStanford Üniversitesi1982-1985
Öğretim ÜyesiHarvard Extension School1989
Araştırma GörevlisiMIT1985-1990
Post-DoktoraRowland Enstitüsü - Cambridge1990
Post-DoktoraBoulder Enstitüsü -Astrofizik Laboratuvarı1990-1992
Yardımcı DoçentFizik Bölümü - Colorado Üni.1992-1995
ProfesörFizik Bölümü - Colorado Üni.1995-günümüz
Bilim AdamıUlusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü1992-günümüz
Akademik üyeJILA ve NIST - Colorado Üniversitesi1994-günümüz[2]
Konuk ProfesörHoward Üniversitesi2012 [3]

Ödül ve başarıları

Ödülleri ve Başarıları
Ödül & TakdirÖdülü veren Kurum & KişiTarih
Yüksek Lisans BursuUlusal Bilim Vakfı1985-1988
Lisans- AraştırmaMükemmellik Firestone Ödülü1985
Samuel Wesley Stratton ÖdülüNIST1995
Newcomb-Cleveland ÖdülüAmerikan Bilim ve Araştırma Derneği1995-96
Carl Zeiss ÖdülüErnst Abbe Fonu1996
Düşük Sıcaklık FiziğiFritz Londra Ödülü - Uluslararası Bilim ve Uygulamalı Fizik Birliği1996
Altın MadalyaTicaret Bölümü1996
Bilim ve Mühendislik Erken Kariyer ÖdülüCumhurbaşkanlığı1996
ÜyeAmerikan Fizikçiler Birliği1997
I.I. Rabi ÖdülüAtomik, Moleküler Optik Fiziği - Amerikan Fizik Derneği1997
Bilim ÖdülüKral Faysal Uluslararası Bilim Ödülü1997
Alan T. Waterman ÖdülüUlusal Bilim Vakfı1997
Lorentz MadalyasıFen Hollanda Kraliyet Akademisi1998
RW Wood ÖdülüAmerika Optik Topluluğu1999
Benjamin Franklin Fizik MadalyasıFranklin Enstitüsü2000
ÜyeUlusal Bilimler Akademisi2000

Nobel Fizik Ödülü

1995 yılında Colorado Üniversitesi laboratuvarlarında yaptıkları araştırmalarla Eric Cornell ve Carl E. Wieman Rubidium atomlarında Bose-Einstein yoğunlaşmasını göstermeyi başardılar.

2001 yılında 39 yaşında Eric Allin Cornell Nobel Fizik Ödülünü kazanmıştır. 943 bin dolarlık ödülü Colorado Üniversitesi'nden Amerikan fizikçi Carl E. Wieman ve Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nden Alman Wolfgang Ketter ile paylaşmıştır.[4][5]

Bose-Einstein yoğunlaşması olarak adlandırılan maddenin yeni halini (daha hızlı ve küçük elektronik bileşenler üretilmesine yol açabilecek ultra-soğuk gaz) keşfetmeleriyle hassas ölçümler ve nanoteknoloji gibi alanlara uygulanabilirlik kazandırmaları bu ödülü kazanmalarını sağlamıştır. Buldukları bu maddenin yeni hali, daha küçük elektronik devreler yapılması yolunda önemli bir adım olarak görülmüştür. Bose-Einstens terimi, Hint fizikçi S.N. Bose ve ünlü bilim insanı Albert Einsten'i ifade ediyor. Bu araştırmaların temeli 2001 yılından 76 yıl önce Albert Einstein ve Satyendra Nath Bose'nin kurdukları teoremin bir sonucudur. Bir konteyner içerisindeki gaz atomları olağan bir sıcaklıkta her yöne doğru hareket ederler. Bazıları yüksek, bazıları düşük enerjiye sahiptirler. Einstein'a göre eğer atomlar yeterince düşük sıcaklığa getirilirlerse, bunların büyük çoğunluğu muhtemel en düşük enerji düzeyinde bulunurlar. Dalga fonksiyonları (atomun konum, hız gibi fiziksel özelliklerini barındıran Matematiksel bir ifadedir) çakışır, dolayısıyla atomlar ayırdedilemez duruma gelirler. 1924 yılında Bose, foton adı verilen ışık parçacıkları üzerinde istatistiksel çalışmalar yapmıştır.[6] Albert Einstein da Bose'nin kendisine gönderdiği bu teoriyi geliştirerek geniş kitlelere yaymıştır. Einsten'ın tahminine göre parçacıklar yavaşladığında ve birbirine yaklaştığında maddenin yeni bir hali üretilmektedir.[7][8]

2001 Nobel ödülü 11 Eylül'deki terörist saldırıları sebebiyle zıt duygu ve eleştirilerin etkisi altında kalmıştır. Sheldon Glashow gibi bazı ünlü Nobel Ödülü sahipleri "eğlenmenin zamanı değil" diyerek yapılan çağrıya olumsuz yanıt verirken, Nobel Kimya Ödülü sahibi Dudley Herschbach gibi düşünenler ise "Biraz eğlenmekle saygısızlık edilmiş olmaz" diyerek kasvetli havanın dağılmasına katkıda bulunmuşlardır.[9]

Kaynakça

  1. ^ "Cornell Üni. (İng.) —". 19 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2012. 
  2. ^ "JILA (İng.) —". 19 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2012. 
  3. ^ "Howard Üni. (İng.) —". 20 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2012. 
  4. ^ "Nobel Fizik Ödülü'nü 3 kişi paylaştı Ntv (Türkçe) —". 24 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2012. 
  5. ^ No:5 Bilkent Dergisi (Türkçe) — PDF 8 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  6. ^ FMO (Türkçe) — PDF 17 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  7. ^ Guardian (İng.) —
  8. ^ "BBC (İng.) —". 28 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2012. 
  9. ^ Tübitak (Türkçe) — erişim :08 Mart 2012 PDF 27 Haziran 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Maddenin hâlleri</span> maddenin farklı aşamalarında yer alan farklı hâlleri

Bir fizik terimi olarak maddenin hâli, maddenin aldığı farklı fazlardır. Günlük hayatta maddenin dört farklı hâl aldığı görülür. Bunlar; katı, sıvı, gaz ve plazmadır. Maddenin başka hâlleri de bilinir. Örneğin; Bose-Einstein yoğunlaşması ve nötron-dejeneje maddesi. Fakat bu hâller olağanüstü durumlarda gerçekleşir, çok soğuk ya da çok yoğun maddelerde. Maddenin diğer hâllerininde, örneğin quark-gluon plazmalar, mümkün olduğuna inanılır fakat şu an sadece teorik olarak bilinir. Tarihsel olarak, maddenin özelliklerindeki niteleyici farklılıklara dayanarak ayrım yapılır. Katı hâldeki madde bileşen parçaları ile bir arada tutulur ve böylece sabit hacim ve şeklini korur. Sıvı hâldeki madde hacmini korur fakat bulunduğu kabın şeklini alır. Bu parçalar bir arada tutulur ama hareketleri serbesttir. Gaz hâlindeki madde ise hem hacim olarak hem de şekil olarak bulunduğu kaba ayak uydurur.Bu parçalar ne beraber ne de sabit bir yerde tutulur. Maddenin plazma hâli ise, nötr atomlarda dahil, hacim ve şekil olarak tutarsızdır. Serbestçe ilerleyen önemli sayıda iyon ve elektron içerirler. Plazma, evrende maddenin en yaygın şekilde görülen hâlidir.

<span class="mw-page-title-main">Mutlak sıfır</span> bir maddenin moleküllerinin entropisinin minimum değerine ulaştığı teorik sıcaklık

Mutlak sıfır, bir maddenin moleküllerinin entalpi ve entropisinin teorik minimum değerine ulaştığı termodinamik sıcaklık ölçeğinin en alt sınırıdır. Teorik sıcaklık, ideal gaz yasasının ekstrapolasyonu ile hesaplanmıştır. Uluslararası uzlaşı neticesinde, mutlak sıfır Celsius ölçeğinde −273.15 derece, Fahrenheit ölçeğinde −459.67 derece, Kelvin ve Rankine ölçeklerinde de 0 derece olarak alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bose-Einstein yoğunlaşması</span>

Bose-Einstein yoğunlaşması (BEY), parçacıkları bozonlardan oluşan maddelerin en alt enerji seviyesinde yoğunlaştığı, kuantum etkilerinin gözlenebildiği maddenin bir halidir. Bozonik atomlar için, seyreltilmiş gaz halinde lazer soğutması aracılığıyla mutlak sıfır sıcaklığına doğru inilerek bu hale geçiş yani yoğunlaşma sağlanabilir. Atomların klasik gazlardan farklı olarak Maxwell-Boltzmann istatistiği yerine Bose-Einstein istatistiğine makroskobik olarak/büyük ölçekte uyması BEY'nin belirleyici özelliğidir.

<span class="mw-page-title-main">William Phillips</span> Amerikalı fizikçi

William Daniel Phillips "atomları lazer ışığıyla soğutma ve hapsetme yöntemlerini geliştirdikleri için" Claude Cohen-Tannoudji ve Steven Chu ile birlikte 1997 Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Robert Richardson (fizikçi)</span> Amerikalı fizikçi (1937 – 2013)

Robert Coleman Richardson "helyum-3'ün üstünakışkanlığını keşfettikleri için" David M. Lee ve Douglas D. Osheroff ile birlikte 1996 Nobel Fizik Ödülü'nü kazanan Amerikan fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Wolfgang Ketterle</span>

Wolfgang Ketterle, Alman fizikçi. 2001 yılında Eric Allin Cornell ve Carl Wieman ile beraber Nobel Fizik Ödülü'nü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Satyendra Nath Bose</span> Hint matematikçi ve fizikçi (1894–1974)

Satyendra Nath Bose, Royal Society üyesi Hint matematikçi ve fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">Roy Glauber</span> Amerikalı teorik fizikçi (1925 – 2018)

Roy Jay Glauber, Amerikalı kuramsal fizikçi. Kendisi Harvard Üniversitesi'nde fizik profesörü ve Arizona Üniversitesi optik bilimleri öğretim görevlisi olarak çalışmıştır. Fizik dalında 2005 Nobel Ödülü kazanmış bu ödülü John L. Hall ve Theodor W. Hansch ile birlikte paylaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">David Lee (fizikçi)</span> Amerikalı fizikçi

David Lee Morris "helyum-3 süperakışkanlık buluşları için" Robert C. Richardson ve Douglas Osheroff ile Fizik 1996 Nobel Ödülü'nü kazanan Amerikalı fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">Masatoshi Koshiba</span> Japon araştırmacı ve fizikçi (1926-2020)

Masatoshi Koshiba Japonya doğumlu fizikçidir. 5 Ekim 1959'da Kyoko KATO ile Tokyo'da evlenmiştir. 2002 yılında Pennsylvania Üniversitesi’nden (ABD) Raymond Davis Jr. ile kozmik nötrinoları keşfederek astrofizike katkılarından dolayı Nobel Fizik Ödülü kazandı. Ödülün yarısını X ray ışınlarının kozmik kaynakları üzerine yaptığı keşifle ABD Üniversiteler Birliği'nin yöneticiliğini yapan Riccardo Giacconi le paylaşmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Jerome Friedman</span> Amerikalı fizikçi

Jerome Isaac Friedman 28 Mart 1930 Chicago doğumlu Amerikan fizikçidir. Massachusetts Institute of Technology (MIT), fizik fakultesi ve enstitüsünde profesörlük yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Abrikosov</span> Rus-Amerikalı teorik fizikçi (1928 – 2017)

Aleksey Alekseyeviç Abrikosov, Moskova doğumlu Rus Teorik fizikçidir. 2003 yılında Nobel Fizik Ödülünü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Manne Siegbahn</span> İsveçli bilim insanı

Karl Manne Georg Siegbahn FRS X-ışını spektroskopisi alanında yaptığı buluşlar ve araştırmalar için 1924 yılında " Nobel Fizik Ödülü " kazanan İsveçli fizikçidir. Aynı ödülü 1981 yılında oğlu "Kai M. Siegbahn","Arthur L. Schawlow" ve "Nicolaas Bloembergen" ile paylaşmıştır. Şu ana kadar 4 kez baba ve oğul bu ödülü kazandı. Diğer baba-oğullar : William Bragg ve Lawrence Bragg (1915); Niels Bohr (1922) ve Aage Niels Bohr (1975); Joseph John Thomson (1906) ve George Paget Thomson (1937)

<span class="mw-page-title-main">Kai Siegbahn</span> İsveç fizikçi (1918-2007)

Kai Manne Börje Siegbahn 1981'de "yüksek çözünürlükte elektron spektroskopisinin geliştirilmesine katkısı" dolayısıyla Nobel Fizik Ödülü kazanmış İsveç fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">Anthony Leggett</span> İngiliz fizikçi

Anthony James Leggett, Tony Leggett olarak da bilinir, 26 Mart 1938 Camberwell, Londra, İngiltere doğumlu Profesör ve fizikçidir. 1983 yılından beri İllinois Üniversitesi'nde profesörlük yapan Leggett, 2008 ve 2003 yıllarında Fizik dalında en mükemmel eğitmen seçilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Carl Wieman</span>

Carl Edwin Wieman, 1995 yılında Eric Allin Cornell ile ilk doğru Bose-Einstein Yoğuşmasını ürettiği için 2001 Nobel Fizik Ödülünü kazanan, günümüzde Colombia Üniversitesinde profesörlük yapan Amerikalı fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">C. V. Raman</span>

Chandrasekhara Venkata Raman, ülkesinde fizik biliminin gelişmesini sağlayan Hint fizikçi. Raman etkisi ve Raman saçılması olarak literatüre geçen, ışığın saydam bir malzemeden geçmesiyle bir kısmının bükülerek farklı dalga boyları oluşturması keşfiyle 1930 yılında Nobel Fizik Ödülü'nü kazanmıştır. 1983 yılında kendi gibi bir fizikçi olan yeğeni, Subrahmanyan Chandrasekhar da Nobel Fizik Ödülü sahibi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Julian Schwinger</span> Amerikalı teorik fizikçi (1918 – 1994)

Julian Seymour Schwinger, Nobel Fizik Ödülü sahibi Amerikalı teorik fizikçi.

<span class="mw-page-title-main">Süperakışkanlık</span>

Süperakışkanlık maddenin sıfır akmazlığa sahip bir akışkan gibi davrandığı hâlidir. Bu fenomen ilk olarak sıvı helyum ile keşfedildiyse de yalnızca sıvı helyum teorisinde değil aynı zamanda astrofizik, yüksek enerji fiziği ve kuantum kütleçekimi teorilerinde de uygulama alanına girmiştir. Bu fenomen Bose-Einstein yoğunlaşması ile bağıntılıdır ancak özdeş değildir: Bütün Bose-Einstein yoğuşukları süperakışkan olmadığı gibi bütün süperakışkanlar da Bose-Einstein yoğuşuğu değildir.

<span class="mw-page-title-main">Lene Hau</span>

Lene Vestergard Hau, Danimarkalı fizikçidir. 1999 yılında, süper akışkan kullanımıyla bir ışık demetinin hızını saniyede 17 metreye kadar yavaşlatmayı başarmış ve 2001'de ışık demetini tümüyle durdurmayı başarmış bir Harvard Üniversitesi takımını yönetti. Bu deneyleri temel alan sonraki çalışmaları, kuantum şifrelemesi ve kuantum işlemciliği için önemli etkileri olan bir sürece, ışığın maddeye ardından da maddenin geri ışığa dönüşmesi çalışmalarına sürükledi. Daha yeni çalışmaları aşırı soğuk atomlar ve nanoskopik ölçekteki sistemlerin alışılmamış etkileşimleriyle ilgili araştırmalar içerir. Fizik ve uygulamalı fizik öğretmesi dışında, Harvard'da, fotovoltaik hücreler, nükleer enerji, piller ve fotosentezi içeren Enerji Bilimi dersi verdi. Kendi deney ve araştırmalarının yanı sıra, sık sık Uluslararası konferanslarda konuşma yapması istenmektedir ve bir sürü kurumun bilim politikalarının oluşturulması sürecine dâhil olmaktadır. Danimarka'da önde gelen bilim politikaları ve araştırma geliştiricilerinin yanı sıra devlet bakanlarının da katıldığı, Kopenhag’da 7 Şubat 2013’te düzenlenen EliteForsk-konferencen 2013 ’te Keynote Konuşmacı olarak bulundu.