İçeriğe atla

Erişilebilirlik

Erişilebilirlik, engellilerin fiziksel, zihinsel veya duygusal engelleri aşarak toplumun çeşitli alanlarına ve kaynaklarına kolayca erişebilme ve bu alanlardan yararlanabilme hakkıdır. Erişilebilirlik, engel durumlarına bakılmaksızın her bireye eşit fırsatlar ve katılım sağlama amacını taşır.

Erişilebilirlik

Erişilebilirlik, farklı bireylerin çeşitli fiziksel, bilişsel veya duyusal özelliklerine sahip olmaları nedeniyle "çevresel faktörler, bilgi kaynakları, iletişim araçları ve diğer kaynaklara" sorunsuz bir şekilde erişimlerini sağlamayı amaçlayan bir kavramdır. Bu, toplumsal katılımın ve eşitlik ilkesinin desteklenmesi amacıyla, engelleri aşma ve kapsayıcı bir çevre oluşturma sürecini içerir.

Erişilebilirlik Simgesi

Erişilebilirlik, evlerden eğitim binalarına, iş yerlerinden açık alanlara; toplu taşıma araçlarından bilgi ve iletişim teknolojilerine kadar sağlanmalıdır. Her bireyin ihtiyaç duyduğu alanlara ve hizmetlere sorunsuz bir şekilde erişebilmesi sağlanmalıdır.[1]

Çeşitli erişilebilirlik türleri ve alanları bulunmaktadır.

Fiziksel Erişilebilirlik

Fiziksel erişilebilirlik, engelli bireylerin bağımsızlık, katılım ve eşitlik haklarını güvence altına almayı amaçlar. Bu bağlamda, engelli bireylerin hareket edebilmeleri, binalara girebilmeleri, iç mekânlarda dolaşabilmeleri, iletişim kurabilmeleri ve hizmetlere erişebilmeleri için gereken uygun tasarım ve düzenlemeleri içerir. Fiziksel erişilebilirlik, mekânların, yapıların ve halka açık alanların, her türlü birey için kolayca erişilebilir, kullanılabilir ve anlaşılır olmasını hedefler.

Dijital (Web) Erişilebilirlik

Web erişilebilirlik, web içeriklerinin ve uygulamalarının engelli bireyler dahil olmak üzere herkes tarafından kolayca erişilebilir ve kullanılabilir olma durumunu ifade eder. Engelliler, çeşitli nedenlerle web içeriğine erişimde zorluklar yaşayabilirler. Örneğin, görme engelliler ekran okuyucu yazılımlar kullanarak web sayfalarını sesli olarak dinlerken, işitme engelliler videoların alt yazılarını veya işaret dilini kullanarak içeriklere erişebilmelidirler.

Web erişilebilirliği, engelli kullanıcıların web içeriği ve uygulamalarını aynı derecede etkili bir şekilde kullanmalarını sağlamayı amaçlar. Bu, tasarım, içerik oluşturma ve teknik uygulamaların bir kombinasyonunu gerektirir. Özellikle, Web Erişilebilirlik İlkeleri ve Kılavuzları (WCAG), web içeriklerinin engelli kullanıcılar için erişilebilir olmasını sağlamak için rehberlik sunar.[2]

WCAG, dört ana prensibe dayanır:

  • Algılama: Kullanıcıların içeriği algılayabilmesi için çeşitli duyusal özellikler sunulmalıdır.
  • İşleme: Kullanıcıların içeriği etkili bir şekilde işleyebilmesi için kullanılabilirlik sağlanmalıdır.
  • Anlaşılır: İçerik net ve anlaşılır bir şekilde sunulmalıdır; karmaşıklık ve belirsizlik engellenmelidir.
  • Uyumlu: Farklı tarayıcılar, cihazlar ve teknolojiler üzerinde tutarlı bir şekilde çalışabilirlik sağlanmalıdır.

İletişim Erişilebilirliği

İletişim erişilebilirliği, farklı türde iletişim biçimleri ve araçları için geçerlidir, bunlar metin tabanlı iletişim, görsel ve işitsel iletişim, semboller, grafikler, videolar, ses kayıtları ve daha fazlasını içerebilir. Özellikle, engelli bireylerin iletişime katılma ve iletişim içeriklerini anlama yeteneklerini güçlendirmek amacıyla aşağıdaki unsurlar önemlidir:

  • Metin Alternatifleri: Görsel içerikler (resimler, grafikler) için metin tabanlı açıklamalar veya alternatifler sunulmalıdır. Bu, görme engellilerin ekran okuyucularla içeriğe erişmelerine yardımcı olur.
  • Alt Yazılar ve İşaret Dili: Videolar için alt yazılar veya işaret dili tercümeleri sağlanmalıdır. İşitme veya işitme ve görme engelli bireylerin içeriğe erişimini kolaylaştırır.
  • Duyarlı Tasarım: İletişim araçları ve platformları, farklı cihazlarda ve ekran boyutlarında düzgün çalışacak şekilde tasarlanmalıdır. Bu, mobil cihazlar veya ekran okuyucular gibi farklı teknolojileri kullanan kullanıcıların deneyimini iyileştirir.
  • Basit ve Anlaşılır Dil: İletişim içerikleri, mümkün olduğunca karmaşıklıktan kaçınılarak basit ve anlaşılır bir dil kullanılmalıdır. Böylelikle bilişsel veya dil engeli olan bireylerin içeriği anlamaları kolaylaşır.
  • Kullanıcı Deneyimi Testleri: İletişim araçları ve içerikleri, engelli bireylerin gerçek kullanım senaryolarında test edilmelidir. Bu, kullanıcı geri bildirimleriyle eksikliklerin giderilmesine olanak tanır.

Sosyal ve Kültürel Erişilebilirlik

Sosyal ve kültürel erişilebilirlik, engelleri aşmayı ve herkesin toplumun sunduğu fırsatlardan eşit şekilde yararlanmasını teşvik etmek amacıyla tasarlanmış etkinliklerin ve mekanların düzenlenmesini içerir.

  • Kültürel Çeşitlilik: Etkinlikler, farklı kültürel grupların ve azınlıkların katılımını teşvik edecek şekilde planlanmalıdır. Çeşitli kültürel ifadeler ve deneyimler içeren etkinlikler, toplumsal kapsayıcılığı artırır.
  • Sanat ve Eğlence: Engelli sanatçıların ve performansçıların, sahne sanatlarında ve eğlence etkinliklerinde yer almasını teşvik eden bir yaklaşım benimsenmelidir. Bu, topluma çeşitlilik ve yeteneklerin zenginliği mesajını iletebilir.

Sosyal ve kültürel erişilebilirlik, toplumun tüm kesimlerinin bir arada olduğu etkinliklerin ve mekanların oluşturulmasını içerir. Bu, çeşitliliği kutlamak ve toplumsal katılımı artırmak amacıyla önemlidir.

Ulaşım Erişilebilirliği

Ulaşım erişilebilirliği, bireylerin farklı fiziksel ve bilişsel yeteneklere sahip olabileceği gerçeğini göz önünde bulundurarak, ulaşım sistemlerinin ve altyapısının tasarımı ve işletilmesi süreçlerinde kapsayıcılığı sağlamayı hedefler.[3]

  • Fiziksel Erişilebilirlik: Toplu taşıma araçları, istasyonlar ve duraklar, engelli bireylerin kolayca erişebilmesi için tasarlanmalıdır. Engelli rampaları, asansörler, düşük araç platformları gibi özellikler, fiziksel engelleri aşmada önemli bir rol oynar.
  • Görme Engelli Erişilebilirliği: Ulaşım altyapısı ve araçları, görme engelli bireylerin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde düzenlenmelidir. Sesli ve dokunsal uyarılar, Braille yazılar, kontrastlı renkler gibi unsurlar, bu grup için erişilebilirliği artırabilir.
  • İletişim Erişilebilirliği: Ulaşım bilgileri, yönlendirmeler ve duyurular, işitme engelli bireylerin de anlayabileceği şekilde sunulmalıdır. Altyazılar, işaret dili tercümeleri ve iletişim cihazları bu tür erişilebilirliği destekler.
  • Dijital Araçlar ve Hizmetler: Ulaşım hizmetlerinin dijital platformları, engelli bireylerin rezervasyon yapabilmesi ve güzergah bilgilerine erişebilmesi için erişilebilir olmalıdır. Mobil uygulamalar ve web siteler, bu erişilebilirliği sağlamak için tasarlanabilir.
  • Engelli Park Yerleri ve Duraklar: Ulaşım noktalarında, engelli bireylerin özel ihtiyaçlarını karşılayacak park yerleri ve bekleme alanları ayrılmalıdır.

Engellerin kaldırılması ve farklı ihtiyaçlara uygun çözümler sunulması, toplumun her bireyinin eşit şekilde ulaşım imkanlarından faydalanabilmesini sağlamayı amaçlar.

Eğitim ve İstihdam Erişilebilirliği

Erişilebilir eğitim, öğrencilerin engelleri aşarak eğitim fırsatlarına erişebilmelerini sağlar. Bu, özel eğitim gereksinimleri olan öğrencilere uygun öğrenme materyalleri sağlamayı ve eğitim kurumlarını fiziksel olarak erişilebilir hale getirmeyi içerebilir. İstihdam alanında ise erişilebilirlik, engelli bireylerin iş başvurusu yapabilecekleri, çalışabilecekleri ve yükselme fırsatlarına sahip olabilecekleri bir çalışma ortamının oluşturulmasını gerektirir.

Erişilebilirlik, hem fiziksel çevrelerde hem de dijital platformlarda büyük önem taşır ve eşitlik, insan hakları ve toplumsal katılım ilkelerine dayanır.

Erişilebilir Ölçüt (Konut)

Erişilebilir Ölçüt

Farklı özelliklere sahip kullanıcıların ihtiyaçlarını karşılayabilmek için çevre tasarımında temel kural, herkesin kullanımını sağlayacak koşulların aynı tasarımda bulunmasıdır. Bu bağlamda, hareket kısıtlılığı olan bireylerin de rahatça kullanabileceği erişilebilir güzergahlar tasarlanmalıdır.[4]

Bu güzergahlar, geçiş genişlikleri, yüzey dokusu özellikleri, eğimlerin uygunluğu ve düzey değişikliklerinin çözümleri gibi faktörlere dikkat edilerek oluşturulmalıdır. Özellikle yardımcı araç gereç kullanıcıları için, erişilebilir güzergahların temiz ve engelsiz bir şekilde tasarlanması önemlidir.

Bu nedenle, yardımcı araç gereç ile hareket eden bireyler için geçiş genişliği en az 90 cm olmalıdır.

Hissedilebilir Yüzeyler

Hissedilebilir Yüzey

Hissedilebilir yüzeyler, özellikle görme engelli bireylerin fiziksel dokunuşları yoluyla bilgi edinmelerini sağlamayı amaçlayan bir erişilebilirlik önlemidir. Bu yüzeyler, genellikle dokunma veya bastırma ile farklılıklar hissedilebilen ve belirli yönlendirmeleri ileten dokusal özelliklere sahip yüzeyler olarak tasarlanır.[5]

Hissedilebilir yüzeyler, genellikle kamu alanlarında ve halka açık yerlerde kullanılır ve yönlendirme, bilgi iletimi ve güvenlik amaçları için kullanışlıdır.

Hissedilebilir yüzeyler, genellikle Braille alfabesi, kabartma çizgiler veya farklı dokusal desenlerle tasarlanır. Bu yüzeyler, görme engelli bireylerin dokunarak bilgi alabilmelerini ve çevrelerini daha iyi anlamalarını sağlar.

Engelli Rampaları

Engelli Rampaları

Engelli rampaları, fiziksel engellilik durumuna sahip bireylerin engelsiz bir şekilde binalara, tesislere veya mekanlara erişimini sağlamak amacıyla tasarlanmış yapısal öğelerdir.

Bu rampalar, tekerlekli sandalye kullanan bireyler, yürüme zorluğu yaşayan kişiler ve diğer hareket kısıtlılığı olan bireyler için önemli bir erişilebilirlik çözümüdür. Engelli rampalarının tasarımı ve yerleştirilmesi, uluslararası standartlara ve yönergelerle uyumlu şekilde gerçekleştirilmelidir.[6]

Engelli rampalarının tasarımında ve yapımında yerel ve uluslararası standartlar takip edilmelidir. Örneğin, Amerika Engelliler Yasası (ADA) ve ISO 21542:2011 standartları, engelli rampalarının tasarımı ve yerleştirilmesi için rehberlik sunar.

Bu standartlar, engelli bireylerin topluma tam ve etkili katılımını desteklemek amacıyla engelli rampalarının doğru şekilde inşa edilmesini sağlamayı hedefler.

Braille (Kabartmalı Yazılar)

Braille kabartmalı erişilebilirlik, özellikle görme engelli bireylerin bilgiye erişimini ve çevreleri hakkında bilgi edinmelerini sağlamak amacıyla kullanılan bir erişilebilirlik yöntemidir. Braille, kabartma bir alfabedir ve dokunarak okunabilir.[7]

Bu yöntem, görme engelli bireylerin yazılı materyalleri, işaretleri ve bilgi tabelalarını anlamalarına yardımcı olur. Braille kabartmalı erişilebilirlik, genellikle kamu alanlarında, binalarda, ulaşım istasyonlarında, eğitim kurumlarında ve diğer halka açık mekanlarda kullanılır.

Bu erişilebilirlik türünün temel amacı, görme engelli bireylerin çevresini keşfedebilmesini ve bilgiye erişebilmesini sağlamaktır.

Ayrıca Bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Erişilebilirlik". Erişilebilirlik. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. 31 Ağustos 2023. 2 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2023. 
  2. ^ "Web Erişilebilirliği: Standartlar ve Kılavuzlar" (PDF). Web Erişilebilirliği: Standartlar ve Kılavuzlar. Erciyes Üniversitesi. 31 Ağustos 2023. 7 Mart 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2023. 
  3. ^ "Erişilebilir Ulaşım" (PDF). Erişilebilir Ulaşım. Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı. 19 Kasım 2019. 27 Aralık 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2023. 
  4. ^ "Erişilebilirlik Kılavuzu" (PDF). Erişilebilirlik Kılavuzu. Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı. 20 Ocak 2021. 28 Aralık 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2023. 
  5. ^ "Hissedilebilir Yüzeyler ve Yürüme Yüzey İşaretleri". Hissedilebilir Yüzeyler ve Yürüme Yüzey İşaretleri. Engelli.com. 27 Kasım 2020. 24 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2023. 
  6. ^ "Engelli Rampaları". Engelli Rampaları. Engelli.com. 17 Haziran 2022. 3 Temmuz 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2023. 
  7. ^ "Braille Kabartma Yazı Kılavuzu" (PDF). Braille Kabartma Yazı Kılavuzu. Milli Eğitim Bakanlığı. 31 Ağustos 2023. 19 Aralık 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Web 2.0</span>

Web 2.0, O'Reilly Media tarafından 2004'te kullanılmaya başlayan bir sözcüktür ve ikinci nesil internet hizmetlerini - toplumsal iletişim sitelerini, vikileri, iletişim araçlarını, folksonomileri- yani internet kullanıcılarının ortaklaşa ve paylaşarak yarattığı sistemi tanımlar. Kelimenin tam anlamı tartışmaya açıktır, Tim Berners-Lee gibi teknoloji uzmanları da kelimenin manasını sorgulamıştır.

<span class="mw-page-title-main">İnternet sitesi</span> tek bir web alanından sunulan ilgili web sayfaları kümesi

Web sitesi, Ortak bir alan adı ile tanımlanan ve en az bir web sunucusunda yayınlanan web sayfaları ve ilgili içeriklerden oluşan bir koleksiyondur. Web üzerindeki sayfalar; metin, görsel ve animasyon şeklinde ziyaretçisine bilgi aktaran veya hizmet sunan sayfaların tümünü kapsayan bir doküman topluluğudur. Ziyaretçiler bir web sitesine, HTTP veya HTTPS protokollerinde aşağıdaki bileşenlerden oluşan benzersiz bir adresi kullanarak erişirler:

Web grafik tasarımı, grafik tasarım alanı ile yakın ilişkili bir konu olmakla birlikte kendi içinde ayrı bir dal olarak da geniş bir alanı kapsayan bir kavramdır.

<span class="mw-page-title-main">Adobe Fireworks</span> bitmap ve vektörel grafik editörü programı

Adobe Fireworks ya da eski ismiyle Macromedia Fireworks, bit eşlem ve vektörel grafik editörü programıdır. Başlangıçta Macromedia xRes'in parçaları kullanılarak geliştirilen yazılım, 2005'te Adobe tarafından satın alınmıştır. Yazılım, hızlı web prototipleri ve uygulama ara yüzleri oluşturarak web tasarımcılara yardımcı olmaktadır. Slice ve hotspot ekleme özellikleri vardır. Diğer Adobe ürünleri Adobe Dreamweaver ve Adobe Flash ile entegre tasarlanmıştır. Adobe Creative Suite ile birlikte ya da tek başına satın alınabilmektedir. En son 2012 yılında geliştirilen programın yerini artık Adobe Illustrator ve Adobe Photoshop almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Engellilik</span> bozukluklar, aktivite kısıtlamaları ve katılım kısıtlamaları

Engelli, yaralanma ya da fiziksel veya zihinsel bir rahatsızlık nedeniyle bazı hareketleri, duyuları veya işlevleri kısıtlanan kişidir. Engeller doğuştan gelebilir veya sonradan geçirilen hastalıklar sonucu ortaya çıkabilir. Dünya Sağlık Örgütü'nün İşlevsellik, Yetiyitimi ve Sağlığın Uluslararası Sınıflandırması'na göre engelli olma hâli için yeti yitimi terimi kullanılır. Engelliler; vücudun duyusal, işlevsel, zihinsel ve ruhsal farklılıkları öne sürülerek; toplumsal veya yönetimsel tutum ve tercihler sonucu, yaşamın birçok alanında kısıtlama ve engellerle karşılaşabilirler. Birçok toplumlarda en yaygın ayrımcılık türlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Sosyal medya</span> İnsanların kendi aralarında bilgi veya düşünce paylaştığı sanal topluluk ve ağlar

Sosyal medya, kullanıcıların internette aradığı, kullandığı ve içerik ürettiği interaktif iletişim platformdur. Geleneksel medya’dan Web 2.0’ın kullanılmaya başlamasıyla, tek yönlü içerik paylaşımından, çift taraflı içerik alışverişine erişim sağlanılan medya iletişimidir. Sosyal ağlar, insanların birbiriyle içerik ve bilgi paylaşmasını sağlayan İnternet siteleri ve uygulamalar sayesinde, herkes aradığı, ilgilendiği içeriklere ulaşabilmektedir. Küçük gruplar arasında gerçekleşen diyaloglar ve paylaşımlar giderek, kullanıcı bazlı içerik üretimini giderek arttırmakta, amatör içerikleri dijital dünyada birer değere dönüştürmektedir.

Dijitalleştirme, özellikle eski yazılı kaynakların OCR ve benzeri uygulamalarla dijital ortama aktarılma işlemidir. Dijitalleştirme görsel veya işitsel ögelerin bilgisayara tanımlanabilmesi, işlenebilmesi ve saklanabilmesi amacıyla sayısal kodlara dönüştürülmesidir. Bu işlemin amacı belgenin bütünlüğünü, içeriğini ve fiziksel özelliklerini koruyarak gelecek nesillere aktarmaktır.

<span class="mw-page-title-main">Kullanıcı arayüzü tasarımı</span> Makineler ve yazılımlar için kullanıcı arayüzü tasarımı

Arayüz tasarımı, bir hizmeti sunan sistem ile kullanan sistem (kullanıcı) arasında bir iletişim ve etkileşim köprüsü görevi gören kullanıcı arayüzlerinin tasarımı ile ilgili tasarım disiplinidir.

iOS 10 2016 mobil işletim sistemi

iOS 10, Apple şirketinin mobil telefonları için yayınladığı yazılım sistemi olan iOS'un onuncu büyük sürümüdür. iOS 9'un bir üst sürümü olarak çıkmıştır. İlk defa WWDC 2016 konferansında tanıtılmıştır; ayrıca sonbahar 2016'da da kullanıcılara sunulacağı duyurulmuştur. Bununla beraber, macintosh bilgisayarlar için macOS Sierra OS X sürümü tanıtıltı.

<span class="mw-page-title-main">VoiceOver</span>

VoiceOver Apple şirketi tarafından sunulan macOS, iOS, tvOS, watchOS ve iPod işletim sistemlerinde yerleşik bir ekran okuyucudur. VoiceOver'ı kullanarak, kullanıcı konuşma yapılan açıklamalara ve Mac durumunda klavyeye dayanarak Macintosh'larına veya iOS cihazlarına erişebilir. Bu özellik, kör ve görme engelli kullanıcılar için erişilebilirliği artırmak ve disleksi olan kullanıcılar için tasarlanmıştır.

Ekran okuyucu bir kullanıcı arayüzünü ve bir web tarayıcısı gibi bir uygulamadan veya bir işletim sistemindeki içeriği analiz eden bir yazılım uygulamasıdır. Çıktısını metin konuşma sentezleyici veya yenilenebilir Braille ekranı üzerinden sağlar. Kullanıcı arabiriminin içeriği ve metinsel temsili, bir bilgisayar monitörü olsun veya olmasın standart çıktıya gönderilir. Yorumlar daha sonra metin okuma, ses simgeleri veya bir Braille çıkış cihazı ile kullanıcıya sentezlenir. Ekran okuyucuları görme engelliler, okuryazarlığı olmayan veya öğrenme güçlüğü çeken insanlar için yararlı olduğu kadar; kör olan insanlar için de önemli olan yardımcı bir teknolojinin bir şeklidir.

<span class="mw-page-title-main">Toplumsal engellilik modeli</span>

Toplumsal Engellilik Modeli engellilik halinin fiziksel ve zihinsel farklılıklardan doğan normatif bir durum değil, bu farklılıkları gözetmeyi başaramamış toplumun yarattığı sosyal bir başarısızlık olarak açıklayan bir yaklaşımdır. Bu modele göre sistemik bariyerler, önyargılar ve kasti veya istemsiz sosyal ayrım bazı zayıflıkları bulunan insanların topluma istedikleri şekilde katılmasına engel olmaktadır. Toplumdal engellilik modeli baskın olan tıbbi engellilik modeliyle ayrışır. Tıbbi modele göre insan vücudu işlevselliği belirli bir normatif skala üzerinden ölçülebilen bir makinedir. Bu skala uyumsuz olan insanlar da engelli olarak nitelendirilir. Toplumsal model fiziksel, duyusal, zihinsel ve psikolojik farklılıkların kişiler için zayıflık ve işlevsel kısıtlama yaratacağını kabul etmekle birlikte bunların engelliliğe sebep olmadığını, bir insanı engelli yapan şeyin bu farklara rağmen tek bir tip 'normal' insan için tasarlanmış toplum olduğunu söyler.

Özel eğitim, öğrencilerin bireysel farklılıklarına; akademik, sosyal, günlük yaşam ve benzeri yetersizliklerine hitap eden geliştirilmiş ve bireyselleştirilmiş eğitim anlayışıdır. Özel eğitim, öğrenme güçlüğü, gelişimsel yetersizlikler, iletişim bozuklukları, duygusal ve davranışsal bozukluklar, fiziksel engelli ve diğer yetersizlik sınıfında olan veya yetersizliği olmayıp özel yeteneği yani yüksek yeterliliği olan öğrencilere uygun eğitim sağlamayı amaçlar. Yetersiz veya yüksek yeterliliğe sahip öğrencilerin farklı öğretim yaklaşımları, teknoloji kullanımı, özel olarak uyarlanmış bir öğretim sınıfı, ek ders, BİLSEM, destek eğitim odası veya ayrı bir özel eğitim okulu vb gibi eğitim hizmetlerinden yararlanmaları sağlanır.

Özel gereksinim, Özel gereksinime ihtiyaç duyan bireylerin^ günlük yaşamsal, sosyal, psikolojik eğitsel ve benzeri tüm gereksinimlerini belirtmek için kullanılan bir ifadedir. Otizm, asperger, down sendromu, motor bozukluğu, disleksi, diskalkuli, disgrafi, görme ve işitme yetersizliği vb gibi engel durumları için farklı farklı gereksinim türleri vardır bu sebeple bireysel özelliklerine göre her bir birey için farklı farklı özel gereksinimler belirlenir.

Evrensel tasarım, üretilecek bir yapının, ürünlerin, yazılımın veya ortamların; dünyadaki tüm insanların fizyolojik özelliklerine, yaşına, cinsiyetine, ırkına, boyuna, kilosuna, yetersizliğine, ekonomik ve eğitim düzeyine vb bakılmaksızın herkes için eşit kullanılabilir tasarlanması anlamına gelir. Evrensel tasarım terimi, mimar Ronald Mace tarafından farklılığı ne olursa olsun tüm insanların mümkün olan en geniş ölçüde, eşit şekilde faydalanabileceği bir tasarım kavramı olarak ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Web İçeriği Erişilebilirlik Yönergeleri</span>

Web İçeriği Erişilebilirlik Kılavuzu (WCAG), Dünya Çapında Ağ Konsorsiyumu'nun (W3C) Web Erişilebilirliği İnisiyatifi (WAI) tarafından yayınlanan bir dizi web erişilebilirliği kılavuzunun bir parçasıdır. W3C, internet için ana uluslararası standartlar kuruluşudur. WCAG, öncelikle engelli kişiler için, ancak aynı zamanda mobil telefonlar gibi sınırlı cihazlar da dahil olmak üzere tüm kullanıcı arayüzleri için web içeriğini daha erişilebilir hale getirmek için bir dizi öneridir. WCAG 2.0, Aralık 2008'de yayınlanmış ve Ekim 2012'de ISO standardı olan ISO/IEC 40500:2012 haline gelmiştir. WCAG 2.1, Haziran 2018'de bir W3C Tavsiyesi haline geldi.

Erişilebilir tuvalet, engelli kişilerin veya özel ihtiyaçları olan bireylerin kullanımına uygun olarak tasarlanmış tuvaletlerdir. Erişilebilir tuvaletler, fiziksel engelleri olan veya hareket kabiliyeti sınırlı olan kişilerin ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde tasarlanmıştır.

Aşağıda, engellilikleri veya engelli bireyleri tanımlamak için kullanılan ve bazı durumlarda olumsuz çağrışımlar veya insanları rahatsız edebilecek terimlerin bir listesi bulunmaktadır.

Web erişilebilirliği, internet üzerindeki içeriklere, uygulamalara ve hizmetlere kolaylıkla erişilebilme durumunu ifade eder. Bu kavram, web sitelerinin, mobil uygulamaların veya diğer dijital platformların, engelli bireyler dahil olmak üzere, kullanılabilir olmasını sağlama amacını taşır. Engelli bireylerin, çeşitli fiziksel veya zihinsel engelleri olabilir, bu nedenle web erişilebilirliği, bu bireylerin internet üzerindeki içeriklere sorunsuz bir şekilde ulaşabilmesini ve bu içerikleri etkileşim kurarak kullanabilmesini hedefler.

Engelli hakları hareketi, tüm engelli bireyler için eşit fırsatlar ve eşit haklar elde etmeyeçalışan küresel bir toplumsal harekettir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.