İçeriğe atla

Erhu

Erhu

Erhu, geleneksel bir yaylı müzik enstrümanı. İki telli bir kemana benzer. Modern Çin'de her yerde bu alet bilinmesine karşılık yerli bir Çin müzik aleti değildir.

Tarih ve Sözkökü

Tarih ve Sözkökü

Eski Türklerden alınmış bir enstrüman olduğu bilinir. Çin'de ilk olarak Tang hanedanlığı devrinde görülür. Er sözü ile Hu sözünün birleşiminden oluşmuştur. Hu (yabancı) halkların aleti anlamına gelir[1] Moğolcada erhi/erhiy (Eski Moğolcada erekey/herekey/hereg) başparmak anlamına gelirken Eski Türkçe ve Sibirya'daki Türk dillerinde ergek/ernek/irgek/irnek başparmak manası taşır.

Önemli Sanatçılar

  • Lei Qiang (Ley Tsyan)

Ayrıca bakınız

  • Lavta
  • Morin huur
  • Hegum
  • Dotara
  • Kuuçir
  • Rebab

Kaynakça

  • Stephen Jones (1995). Çin Halk Müziği . Oxford: Clarendon Press OUP.
  • Terence Michael Liu (1988). " Yeni Kültür Hareketinin Ardından Çin İki Telli Yaylı Lute Erhu'nun Gelişimi (c. 1915–1985)". Doktora tez. Kent, Ohio: Kent Eyalet Üniversitesi.
  • Jonathan Stock. "Çin İki Telli Keman Erhu'nun Tarihsel Hesabı". Galpin Society Journal, cilt 46 (Mart 1993), s. 83–113.
  • Jonathan Stok (1996). Yirminci Yüzyıl Çin'inde Müzikal Yaratıcılık: Abing, Müziği ve Değişen Anlamları . Müzikte Eastman Çalışmaları. Rochester, New York: Rochester University Press.
  • Yongde Wang (1995). Qing shao nian xue er hu (Genç kişinin erhu çalışması). Şangay Müzik Yayınevi.

Kaynakça

  1. ^ Эрху (хуцинь) // Элоквенция — Яя. — М. : Советская энциклопедия, 1957. — С. 393. — (Большая советская энциклопедия : в 51 т. / гл. ред. Б. А. Введенский ; 1949—1958, т. 49).

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ut</span> Telli müzik aleti

Ut ya da Ud, telli bir müzik aleti. Kelimenin aslı Arapçada sarısabır veya ödağacı anlamındaki el-oud dan gelir. Baştaki el- sözcüğünün, bazı dillerde olup bazılarında olmayan harf-i tarif olduğunu bilen Türkler bu edatı atmış, geriye kalan oud kelimesini de - gırtlak yapıları ayna uygun olmadığı için - "ut" şekline sokmuşlardır. Dillerinde tanım edatı olan batılılar, 11-13. yüzyıllar arasındaki Haçlı Seferleri sırasında tanıyıp Avrupa'ya götürdükleri bu saza, fr:luth, en:lute, de:Laute, it:liuto, Alaut (İsp.)Laúd, Luit (Dat.) gibi hep L ile başlayan isimler vermişlerdir. Hatta saz yapıcılığı anlamında kullanılan lütiye kelimesi de yine lütfen yapılmadır.

<span class="mw-page-title-main">Kabak kemane</span>

Kabak kemane, Türk halk müziği'ndeki telli, yaylı ve deri kapaklı sazların tek örneğidir. Kökeni Orta Asya'ya dayanmaktadır. Kabak kemane, Türkiye’de özellikle Batı Anadolu’da Ege Bölgesi’nde) yaygın olarak kullanılan bir sazdır. Kabak, kabak kemane, rebap ve ıklığ gibi adlar ile bilinmektedir. Orta Asya Türkmenlerinin Gijek adını verdiği ve Azerbaycan halk müziğinde Kemança adıyla kullanılan çalgı da aynı köktendir. Gövdesi kabak veya hindistan cevizi, göğsü deri, iki veya üç telli olan bir halk çalgısıdır. Yörelere göre farklılık gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Kopuz</span> telli çalgı aleti

Kopuz, Türk ve Altay halk kültüründe bir çalgı. Komus da denir. Bağlamanın atası olan müzik aletidir. Türkler’de önemi büyüktür. Bağlama ve kopuz kutsal sayılır. Bu kelimeyle ilişkili olan kobzamak, kopzatmak gibi fiiller çalgı çalmayı ifade eder.

Perküsyon veya vurmalı çalgı; bagetle, elle veya benzer başka bir çalgıyla vurma, sürtme veya ovma yoluyla ses çıkaran çalgı türüdür. Vurmalı çalgıların insan sesinden sonra en eski çalgı türü olduğu düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yat-Kha</span>

Yat-Kha vokalist/gitarist Albert Kuvezin'in öncülüğündeki Tuvalı bir müzik grubudur. Müzikleri Tuva geleneksel müziği ve rock müziği, ek olarak Kuvezin'in kendine özgü kargyraa gırtlak şarkıcılığı tarzı kanzat kargyraanın birleşimidir.

Orkestra, dört ana enstrüman grubundan çeşitli elemanların birlikte müzik yaptığı, büyüklüğü esere göre değişebilen çalgılar topluluğudur. Sözcük, Antik Yunan tiyatrosunda koraya ayrılan yer anlamına gelen Grekçe ὀρχήστρα sözünden türemiştir. Orkestra elemanları 18. ve 19. yüzyıl boyunca yapılan çeşitli eklemelerle hızlı bir büyüme göstermiştir. 20. yüzyılda ise orkestralarda kompozisyon açısından ciddi bir değişiklik yaşanmamıştır. Elli ya da daha az müzisyenden oluşan görece küçük orkestralar oda orkestrası olarak adlandırılabilir. Tam kadro bir orkestra ise yaklaşık 100 kişiden oluşur ve senfoni orkestrası ya da filarmoni orkestrası olarak anılabilir. Bu iki adlandırma arasında orkestranın özelliğini aktaran kesin bir ayrım bulunmamaktadır. Ancak farklı adlandırmalar aynı şehirde yerleşik iki orkestrayı ayırmak için kullanılabilir. Orkestralar, bazı eserlerde bir soliste eşlik ederken, koro ile birlikte de kullanılabilir. Her enstrüman grubunun farklı teknik özellikleri, tınısı ve önemi vardır. Besteci ifade etmek istediği konuyu ya da duyguları bu enstrümanların ses tınılarına veya çalınma tekniklerine göre kendine en yakın şekilde, belirli bir teknik bilgi ve mantık içerisinde kullanır.

<span class="mw-page-title-main">Kamança</span>

Kamança veya kamançe, Azerbaycan, İran ve Türkiye'nin Doğu Anadolu Bölgesi'nde çalınan bir tür yaylı telli çalgıdır. Enstrümanın yapısındaki ufak değişikliklerle birlikte Kürt, Gürcü, Türkmen ve Özbek müziklerinde kullanılır. Kamança kavisli Bizans lirasının da tarihsel atası olan rebab ile akrabadır. Teller değişken gerilimli bir yay ile çalınır.

<span class="mw-page-title-main">Luthier</span>

Luthier, marangozluk eğitimini üst seviyede tamamlamış, müzik aletleri yapımcısına verilen ad.

<span class="mw-page-title-main">Türk halk müziği</span> Türkçe yöresel etnik müziklerin tümü

Türk halk müziği ya da kısaca Türkü, Türkiye'nin çeşitli yörelerinde farklı ağızlar ve formlarda söylenen Türkçe yöresel etnik müziklerin tümü. Yapısal olarak folklorun bir parçası olan Türk halk müziği, sözlü halk müziği ve sözsüz halk müziği olmak üzere ikiye ayrılır. Sözlü halk müziğine genel olarak türkü adı verilir. Sözsüz halk müziğine ise ezgi adı verilir. Klasik Türk halk müziği, çeşitli yörelerden derlenmiş birçoğu anonim olan türkülerden ve sözsüz halk müziklerinden oluşur, anonim eserlerin sözü ve bestesinin kime ait olduğu bilinmez ve yöreye mâl olmuştur. Modern Türk halk müziği ise, 1970'li yıllardan sonraki dönemde eski yöresel müzik kalıpları örnek alınarak oluşturulmuş, sözü ve bestesi belli olan halk müzikleridir. Türk halk müziği, halk oyunları ve halkbilim ile de yakından ilgilidir. Bunun dışında genel karakteristiğine göre; bektaşi, halay, teke, zeybek gibi türlere ayrılır. Ayrıca il bazında türküler kategorilendirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mahaçkale</span> Rusyada şehir

Mahaçkale veya Mahaçkala, Dağıstan'ın başkenti.

Dolan, Çin'de Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nde yaşayan bir halkdır.

Aymak, Türkçe ve Moğolcada kullanılan bölge ve toplumu ifade eder terim.

<span class="mw-page-title-main">Klasik gitar</span>

Klasik gitar, klasik müzikte kullanılan gitar ailesinin bir üyesidir. Bağırsak veya naylondan yapılmış telleri olan bu akustik ahşap telli çalgı, metal telleri kullanan akustik ve elektro gitarın öncüsüdür. Klasik gitar on beşinci ve on altıncı yüzyılda İspanyol vihuela ve gittern'den türetilmiştir, daha sonra on yedinci ve on sekizinci yüzyıl Barok gitarına ve daha sonra on dokuzuncu yüzyılın ortalarında modern klasik gitara dönüşmüştür.

Erkenek, Türk ve Tatar halk inancında parmak boyunda bir insan. Türklerde ruh başparmakta bulunur. Öbür Dünya'da insanlar çok küçük boyludur. Türkler, insanların binlerce yıldır boylarının ve ömürlerinin kısaldığına inanırlar. Eskiden insanlar çok iri ve uzun, ayrıca daha uzun ömürlüymüş, binlerce yıl yaşarlarmış. Boyları ve ömürleri kısalarak bugünkü durumlarına ulaşmışlardır. Buna bağlı olarak insanların küçülerek bir cüce, hatta parmak kadar kalacağına inanılır. Biliz ve ecene/eçene (cüce) sözcükleri Türk masallarında zaman zaman geçer, fakat bunlar parmak kadar değildirler. Avrupa masallarındaki “Parmak Çocuk” motifini akla getirmektedir. Fakat tamamen özgün ve farklı bir varlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Hurdy-gurdy</span>

Hurdy-gurdy, el krankıyla döndürülen, tellere sürtünerek yayılan bir tel ile ses üreten, laternaya benzer telli bir alettir. Tekerlek bir keman yayı gibi çalışır ve enstrümanda çalınan tek notalar bir kemana benzer. Melodiler için oynatılan klavyenin küçük dilimleri, genellikle ahşaptan yapılmıştır. Diğer birçok akustik yaylı enstrüman gibi, tellerin titreşimini duyulabilir kılmak için bir ses kartına ve bir boşluğa sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Ergek Targak Tayga</span>

Ergek Targak Tayga Dağları, Batı Sayanlar ve Doğu Sayanlar kavşağındaki dağ silsilesi.

Igil, yayı eğerek çalınan iki telli bir Tuvan müzik aletidir.. Boyun ve ud şeklindeki ses kutusu genellikle sağlam bir çam veya Karaçam parçasından yapılır. Ses kutusunun üst kısmı deri veya ince bir ahşap plaka ile kaplanabilir. İpler ve yaylar geleneksel olarak bir at kuyruğundan saçtan yapılır, ancak naylondan da yapılabilir. Moğolistan morin khuur gibi, ıgil tipik olarak tuning mandallarının üstündeki boynun üst kısmında oyulmuş bir atın kafasına sahiptir ve her iki enstrüman da at başı kemanı olarak bilinir.

Karadeniz kemençesi veya Laz kemençesi, Yunanistan ve Türkiye'de kullanılan yaylı müzik aletidir. Genellikle dörtlü aralıklarla B-E-A şeklinde akortlanmış üç teli vardır. Pontus Rumlarının önde gelen müzikal halk çalgısıdır. 11. ve 12. yüzyıllar arasında icat edildiği tahmin edilmektedir. Kemençe, birçok ahşap türünden yapılabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Temir komuz</span>

Temir komuz bir Kırgız çene arpıdır, komuz ise üç telli perdesiz bir lavtadır. Bir çalgı olarak temir komuzun üslup ve yapı bakımından komuzla hiçbir ilgisi yoktur; ancak adını diğer popüler Türk sazından alır.

Iklığ veya ıklık, Türkler'e ait olan, iki veya üç kirişli yaylı bir çalgıdır. Günümüzde özellikle Türkiye'nin güneyinde yaşayan Toroslar'daki Yörükler tarafından kullanılmaktadır. Ögel, Iklığ'ın en eski Türk yaylı çalgısı olduğunu belirtmiştir.