İçeriğe atla

Ergek Targak Tayga

Koordinatlar: 52°50′00″K 93°21′00″D / 52.83333°K 93.35000°D / 52.83333; 93.35000
Ergek Targak Tayga
Ergek Targak Tayga
Harita
En yüksek noktası
Yükseklik2265 m
Koordinatlar52°50′08″N 93°21′00″E  
Coğrafya
KonumRusya-Tuva
Asılı kaya, Batı Sayan, Ergaki dağları
Dağ gölü
Batı Sayan, Ergaki dağları

Ergek Targak Tayga Dağları (Hakasça: Ырғах-тарғах тасхыл; Tıvaca: Эргек-Таргак-Тайга, Тазарама), Batı Sayanlar ve Doğu Sayanlar kavşağındaki dağ silsilesi.[1]

Sözkökü

Ergek sözü Tıva Türkçesinde başparmak anlamına gelir.[2] Hakas Türkçesinde ise irgek, ergik «başparmak», yani «parmak şeklinde dağ»; targak sözü «tarak», tayga ise «ormanla kaplı yaylalar» demektir.[3]

Konum

Krasnoyarsk Bölgesi'nin güney kesiminde ve Tıva Cumhuriyeti'nde yer alır. 200 km'nin üzerinde uzunluk, 2500 m'ye kadar yükseklik görülür. Kayalar: metamorfik şist ve granitten oluşmuştur. Rölyefte ise dağın ortası keskin bir şekilde kesilmiştir. Yamaçlarda (yaklaşık 1800 m yüksekliğe kadar), Sibirya sediri ve köknarının koyu iğne yapraklı taygası, subalpin çayırları, alp tundrası ve taş parçaları olan kurumlar görülür.[1] Vladimir Çivilihin tarafından yazılan «Gümüş Raylar» (Серебряные рельсы) hikâye kitabında bu dağ sırtından bahsedilir. Tıva'nın ele geçirilmesi öncesinde SSCB-Tıva Cumhuriyeti arasındaki devlet sınırı dağ sırtı boyunca idi. Çivilihin hikâyesine de bu yansımıştır.

Kaynakça

  1. ^ a b Ергак-Таргак-тайга // Большая советская энциклопедия : [в 30 т.] / гл. ред. А. М. Прохоров. — 3-е изд. — М. : Советская энциклопедия, 1969—1978.
  2. ^ Dorug oğul Monguş, Tıvaca-Türkçe Sözlük, s.307
  3. ^ Географические названия мира: Топонимический словарь. — М: АСТ. Поспелов Е. М. 2001.

Kaynaklar

  • Ергик-Тайгак-Тайга // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
  • Topografik harita N-46-Г; М 1:500 000[1]

Ayrıca bakınız

Ağustos ayında Sayan Dağları
  • Abakan akarsuyu
  • Ergaki
  • Sibirya coğrafyası
  • Mana akarsuyu
  • Minusinsk Çöküntüsü
  • Tuva havzası
  • Altay-Sayan bölgesi

Dış bağlantılar

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tuvaca</span> Rusyada bir Türk dili

Tuvaca, Tuva Türkçesi, Tuva dili, Rusya'ya bağlı özerk Tuva Cumhuriyetinde Tuvalar tarafından konuşulan Sayan dilleri grubundan çağdaş Türk yazı dillerinden biridir. Tuva Cumhuriyeti'ndeki 250.000 civarındaki Tuva nüfusunun yanı sıra, kuzey-batı Moğolistan'da 27.000 kişi ve Çin'in adlandırmasıyla Sincan Uygur Özerk Bölgesi'ne Türk Dünyasındaki adlandırmayla Doğu Türkistan'a bağlı Altay İli'nde 2.400 kişi bu dili konuşmaktadır. Ayrıca Buryat Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde ve Kazakistan'da az sayıda Tuvaca konuşanlar vardır.

Dağlık Şor ya da Dağlık Şor ülkesi Rusya Federasyonu'nun Eski Türklerin ana vatanı olan Güney Sibiryada arazisindeki yöre. Altay Dağlarının doğusuna düşer. Altay Sayan Dağlarının kavşağındaki Kemerovo Oblastında yer alır. Yerli Türkler buradaki ormanlık dağlara tayga demişlerdir. Bu ad günümüzde yaygınlaşmıştır. Eski adı Şorya olan Kemerovo Oblastının güney bölümündedir. Bu bölgenin yerlilileri olan Şorlar'ın alanı olduğu için Ruslar ilk zamanlarda buraya Şorya demişlerdi. Stalin devri boyunca sürgün ve ceza hapis etme merkezleriden biri olan kısaltılmış adı GULAG arazi kampı burada yer alır.

Möngün Tayga, Tuva Cumhuriyetinin güneybatısında Möngün tayga bölgesinde masif bir dağ kütlesidir. Rusya'da Altay dağlarının bir bölümünü ve Batı Sibirya düzlüğünün bir bölümünü keser. Altay Argali, kar parsı yörede görülen hayvanlardır.

<span class="mw-page-title-main">Tokuz Tabduz</span>

Tokuz Tabduz, Eski Türklerde bir soy veya boy adı.

Beezi bölgesi veya Beezi kojuunu — Tuva Cumhuriyeti'nde eski yönetim birimi. Yenisey'in (Kemçik) Beezi bölgesi, kojuun.

Salçak bölgesi veya Salçak kojuunu — Günümüz Tuva Cumhuriyeti topraklarında yer alan Tandı Tıva'nın bölgesi, günümüzdeki Kaahem ili, kojuun.

Hemçik bölgesi veya Kemçik kojuunu — Günümüz Tuva Cumhuriyeti topraklarında yer alan Yenisey'in Daa (dağ) bölgesi, kojuun.

Sıstıg akarsuyu - Tıva Cumhuriyeti Toju bölgesi Sıstıg-Hem köyü yakınında bir akarsu. Uzunluğu - 138 km. Akarsu havzası ise 4450 km² dolayıdır. Yıllık ortalama su tükemi — 60 m³/s. Güçlü kar ve yağmur yağışları olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Biy-Hem (akarsu)</span>

Biy Hem - Tıva Cumhuriyetinde Yenisey akarsuyunun sağ kaynağıdır. Tıva Türkçesinde büyük akarsu anlamına gelmektedir.

Alaş yaylası dağı - Tuva Cumhuriyeti'nin Bay Tayga kojununda bir dağ.

Karlıgan veya Karlığan, Tuva Cumhuriyeti'nin Baytayga bölgesinin batısı ile Hakasyanın güneydoğusunda Taştıp ilinde Batı Sayan dağları silsilesinde bir dağ.

Akademik Obruçev dağı, Tuva Cumhuriyeti'nin doğusunda Toju bölgesinde, Dağlık Doğu Tıva'nın orta kesiminde dağ.

Çabaş dağı, Tuva Cumhuriyeti'nin Sütgöl bölgesi kuzeyinde ile Hakasyanın güneydoğusunda dağ.

Kurttug Şivi veya Kurtluk Şibi, Tuva Cumhuriyeti'nin Biğkem bölgesi kuzeyinde Krasnoyarsk krayı sınırında dağ.

Öök veya Eğik, Tuva Cumhuriyeti'nin Biğkem bölgesi kuzeyinde dağ.

<span class="mw-page-title-main">Erzyanlar</span> Fin-Ugor Halkları

Erzyanlar - Mordvinlere ait bir etnik gruptur. Ural ailesinin Fin-Ugor şubesinin, Finno-Volga sınıfının Erzyan Mordovin grubuna aittirler. Erzyanlar esas olarak Doğu Mordovya'da, Moksha ve Sura nehirlerinin havzalarında, Volga ve Ağizel nehirleri arasındaki bölgede yaşamaktadırlar.

Erhu, geleneksel bir yaylı müzik enstrümanı. İki telli bir kemana benzer. Modern Çin'de her yerde bu alet bilinmesine karşılık yerli bir Çin müzik aleti değildir.

<span class="mw-page-title-main">Ergek</span>

Ergek Tabiat Parkı, Güney Sibirya'da Krasnoyarsk Krayı'nın güneyinde yer almakta olan bölgesel öneme sahip bir doğal parktır. Özel koruma altındaki tabiat alanı olan tabiat parkı 4 Nisan 2005 tarihinde açılmıştır. Alanı 342.873 hektardır. Batı Sayan'daki Ergek dağ sırtının turizm merkezidir. Büyük Kebeje, Büyük Klüç, Taygiş, Yukarı Buyba, Orta Buyba ve Aşağı Buyba akarsularının kaynağında bulunur. Altay-Sayan ekolojik bölgesi doğa rezervleri ve milli parkları birliğine dahildir.

Kızıl Tayga sumuzu, Tuva Cumhuriyeti'nde Sütgöl kojuununa bağlı kırsal yerleşim statüsünde bir belde idari birimidir. Belde anlamında sumu sözü kullanılmakta olup sumu idari merkezi de Bora Tayga köyüdür. 2020 yılı nüfusu 495 kişidir. İdari merkez ve sumuzun tek yerleşim yeri Kızıl-Tayga köyüdür.