İçeriğe atla

Erdene Zuu Manastırı

Koordinatlar: 47°12′06″K 102°50′36″D / 47.20167°K 102.84333°D / 47.20167; 102.84333
Erdene Zuu Manastırı
Эрдэнэ Зуу хийд
ལྷུན་གྲུབ་བདེ་ཆེན་གླིང་
Erdene Zuu Manastırı
Harita
Temel bilgiler
KonumHarhorin yakınları, Övörhangay, Moğolistan
Koordinatlar47°12′06″K 102°50′36″D / 47.20167°K 102.84333°D / 47.20167; 102.84333
İnançTibet Budizmi
MezhepGelug
DurumFaal
Mimari
KurucusuAbtai Sain Han
Tamamlanma1585
Erdene Zuu Manastırı'ndaki tapınaklar .
Erdene Zuu'daki Altın Heykelcik

Erdene Zuu Manastırı (Moğol karakterleriyle: Эрдэнэ Зуу) Moğolistan'da bulunan, Eski Moğol hükümranlıkları dönemine ait Budist manastırı. Övörhangay eyaletindeki, bugünkü Harhorin yakınlarında bulunan eski Moğol başkenti Karakurum'da bulunur. Orhun Kültürel Doğa Vadisi'nin Dünya Mirası listesi'ne dahil olan bölümündedir.[1]

Geçmişi ve özellikleri

Erdene Zuu Manastırı 1585'te Abtay Han tarafından yapılmıştır,[2] Moğolistan'a Tibet Budizmi'nin yayılım noktasıdır. Karakurum'da kullanılmak üzere taştan inşa edilmiştir.[3] 102 tapınak heykelciğiyle çevrilidir.[4] 108 sayısı, Budizm'de kutsaldır.[5] Çünkü bir Budist tespihinde 108 boncuk vardır. Muhtemelen bu tapınakta da 108 heykelcik bulunmaktadır, ancak altı tanesine hiçbir zaman ulaşılamamıştır.[6] Bu tapınak manastırının duvarlarında çeşitli desenler vardır, çatısı Çin tarzı yeşil kiremitlerle kaplanmıştır. Tapınak 1680'deki savaş durumunda zarar görmüştür, 18. yüzyılda yeniden yapılmış, 1872'de de içindeki 62 tapınağa onarım yapılmıştır.

1939'da komünist önder Horlogiyn Çoybalsan manastıra büyük zarar verdi, birçok bölümünü tasfiye etti.[7] Moğolistan'da yüzlerce manastır yıkıldı ve binlerce rahip katledildi.[8][9] Bu yıkımdan geri üç küçük tapınak ve dış duvarlardaki heykelcikler kaldı; 1947'de tapınaklar müze ilan edildi. Manastırın yıkılmayan bazı bölümlerinin Josef Stalin'in isteği üzerine yıkılmadığı söylenir. Bazı araştırmacıların iddialarına göre Stalin'in baskısı ve Amerikan devlet başkanı yardımcısı Henry A. Wallace'nin 1944'teki Moğolistan'daki kısa girişimleri sonucu manastırın bazı bölümleri yıkılmamıştır.[10]

Erdene Zuu'nun yalnızca müze olarak kullanılmasına izin verildi; Moğolistan'da işleyen tek manastır olarak başkent Ulanbatur'daki Gandantegçinlen Hiyd Manastırı bırakıldı. Bununla birlikte, 1990'da Moğolistan'da komünizmin çöküşüyle birlikte; yeniden Budist rahipler yetişmeye başladı, Erdene Zuu Manastırı ibadete açıldı. Bugün Erdene Zuu etkin bir Budist manastırı olmakla birlikte turistler için açık bir müzedir.

Görüntüler

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2009. 
  2. ^ "Erdene Zuu Monastery". Culture Mongolia. 28 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2007. 
  3. ^ "Karakorum". Culture Mongolia. 28 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2007. 
  4. ^ Image:ErdeneZuuMonasteryMongolia.JPG 100 tane görünür, 2 tane de arka köşede gizli tapınak heykelciği vardır.
  5. ^ Snipe, Lynn "Jnana". "Buddhism in the Numbers". Urban Dharma. 23 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2007. 
  6. ^ Niels Gutschow, Andreas Brandt, Die Baugeschichte der Klosteranlage von Erdeni Joo (Erdenezuu), Claudius Müller (ed.), Dschingis Khan und seine Erben, Yayın: Bonn, Almanya; 2005, p.353
  7. ^ http://www.ciaonet.org/atlas/countries/mn_data_loc.html#a6
  8. ^ "Dalai Lama's visit shines spotlight on Mongolia's explosion of faiths". USA Todays.com. 24 Ağustos 2006. 27 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2007. 
  9. ^ "Terror Years". Issue 6. Mongolia Today. 9 Şubat 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2007. 
  10. ^ Kollmar-Paulenz, Karénina (2003). "Buddhism in Mongolia After 1990". Journal of Global Buddhism. Cilt 4. s. 18-34. ISSN 1527-6457. 31 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mart 2007. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Budizm</span> Bir din ve hayat felsefesi

Budizm, bugün dünya üzerinde yaklaşık 500 milyonu aşkın inananı bulunan bir dindir. İlk önce Hindistan’da ortaya çıkmış, daha sonra zaman içinde Güneydoğu ve Doğu Asya’da yayılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Moğolistan</span> Doğu ve Orta Asyada yer alan karasal bir ülke, devlet

Moğolistan, Doğu ve Orta Asya'da bulunan denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Ülke toprakları tarihî Dış Moğolistan bölgesine denk düşer. Kuzeyde Rusya; güney, doğu ve batısında Çin'e bağlı İç Moğolistan ile Sincan Uygur Özerk Bölgesi vardır. Moğolistan'ın Kazakistan'a sınırı olmamasına rağmen ülkenin en batısı Kazakistan'ın doğu ucuna 37 kilometre uzaklıktadır. Ayrıca Kazakistan'dan sonra denize kıyısı olmayan en büyük ikinci ülkedir. Yüzölçümü 1.564.116 kilometre kare, nüfusu 3,3 milyon civarı olan Moğolistan, en geniş on dokuzuncu ülke ve en seyrek nüfuslu ülkedir. Ülke çok az ekilebilir toprağa sahiptir. Topraklarının çoğu bozkırdır. Kuzey ve batıda dağlar ve güneyde Gobi Çölü bulunur. Ulan Batur, ülkenin başkentidir ve yaklaşık olarak ülke nüfusun %38'ine ev sahipliği yapar. Ayrıca dünyanın en soğuk başkentlerinden biridir. Moğolistan yarı başkanlık sistemi ile yönetilen cumhuriyettir.

<span class="mw-page-title-main">Tibet Budizmi</span> Budizmin Vajrayana kolundan Budist inanış

Tibet Budizmi. Tibet, Moğolistan ve Bhutan başlıca olmak üzere Nepal, Hindistan, Çin, Rusya ve bazı Orta Asya Türklerinde takip edilen Budizm koludur. Kimi yerlerde Lamacılık olarak da adlandırılmaktadır. Tibetçe Lama den doğan bu kelime, aynı zamanda bir unvan olarak da kullanılmaktadır. Budizmin Vajrayana koluna aittir.

<span class="mw-page-title-main">Orhun Vadisi</span> Vadi

Orhun Vadisi Moğolistan’ın göbeğinde, başkent Ulan Batur’dan 370 km uzaklıkta Orhun Nehrinin etrafında bulunmaktadır. Orhun Vadisi 2004 yılında UNESCO Dünya Mirası listesine alınmıştır. Orhun Vadisinin tarih açısından büyük önemi vardır. Uygur Kağanlığı ve bir zamanlar dünyanın en büyük imparatorluğu olan Moğol İmparatorluğu'nun başkentleri Orhun Vadisi’ndedir. Bu yüzden Orhun Vadisi Hun İmparatorluğu, Göktürk Kağanlığı, Uygur Kağanlığı ve Moğol İmparatorluğu’na ait arkeolojik kalıntılar, eski kent ve yerleşim merkezlerinin enkazları, yazılı ve dikil taşlar, mezarlar ve Budist tapınaklarının bulunduğu, çok sayıda tarihi bilgi içeren kültürel bir miras olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Karakurum</span>

Karakurum Moğolistan İmparatorluğu'nun 13. yüzyılda başkenti. İmparatorluğa yalnızca 30 yıl başkentlik yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İmrahor Camii</span>

İmrahor İlyas Bey Camii veya Studios Manastırı, Hagios İoannes Prodromos Kilisesi, günümüze ulaşabilen en eski Bizans Dönemi dini yapısıdır. İstanbul'un Fatih ilçesi, Yedikule semtinde, İmam Aşir Sokak'ta bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mogao Mağaraları</span>

Mogao mağaraları,, Mogao yeraltı odaları, Bin Buda mağaraları ve Dunhuang mağaraları adlarıyla da bilinir. Çin'in Gansu eyaletinin Dunhuang şehrinin 25 km güneydoğusunda Mingsha dağı eteklerinde bulunan mağaralarda 492 adet tapınak vardır. Tarihi İpek Yolu'nun üzerinde önemli bir vahada yer alan mağaralarda bin yıllık bir dilimi kapsayan süreç içinde yapılmış Budist sanatın en seçkin örnekleri bulunmaktadır. Budist yeraltı mabedlerinin yapımına 366 yılında başlanmış ve uzun süre çeşitli heykel ve sanat eserlerini saklamak amacıyla kullanılmışlardır. Mogao mağaraları Longmen yealtı odaları ve Yungang yeraltı odaları ile birlikte Çin'in en bilinen Budist yeraltı odalarından ve en ünlü antik heykel sitlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Orhun Nehri</span> 1.124 km uzunluğunda Moğolistan nehri

Orhun Nehri Moğolistan'da uzunluğu 1.124 kilometre, tarihi ve kültürel önemi çok olan bir nehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Alahan Manastırı</span>

Alahan Manastırı, Mersin ili Mut ilçesi civarında büyük bir kilise örenidir.

<span class="mw-page-title-main">Harhorin</span>

Harhorin, Moğolistan'ın Uvurhangay ilinde bulunan bir şehirdir. Yüzölçümü 20.5 km² olan şehrin nüfusu 2003 yılı itibarı ile 13,496'dır.

<span class="mw-page-title-main">Övörhangay</span>

Uvurhangay ili, Moğolistan'ın 21 ilinden biridir. İl, ülkenin güneyinde yer almaktadır. Yüzölçümü 62,895.33 km² olan ilin nüfusu 2011 yılı itibarı ile 101,314'tür. İlin merkezi Arvayker şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Nanhua Tapınağı</span>

Nanhua Tapınağı (南华寺), tarihte Zen okulunun altıncı piri Hui Neng'ın yaşamış olduğu, Chan okuluna ait bir Budist manastırdır. Çin'in Guangdong eyaletine bağlı Shaoguan şehrine 25 km uzaklıktaki Caoxi kasabasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Horloogiyn Çoybalsan</span>

Horloogiyn Çoybalsan, Moğolistan Halk Cumhuriyeti'nin 1930'lardan ölümüne kadar lideri olan Moğol komünist siyasetçi ve mareşal.

<span class="mw-page-title-main">Alaverdi Manastırı</span>

Alaverdi Manastırı Doğu Gürcistan'ın Kaheti bölgesindeki Ahmeta kentine 25 km uzaklıkta bulunan bir Gürcü Ortodoks manastırıdır. Manastırın bazı bölümlerinin tarihi 6. yüzyıla dayansa da, günümüzdeki katedral 11. yüzyılda III. Kvirike tarafından eski Aziz Yorgi kilisesinin yerine yapılmıştır. Katedral, özellikle 15 ve 18. yüzyıllarda gerçekleşen depremlerde birkaç kez hasar gördü. Kilisenin freskleri 19. yüzyılda boyanmıştır, ancak 1966'da kısmen yenilenmiştir. Katedralin dış duvarları, katedral kilisesi mimarisinin tipik bir örneği olacak şekilde çok az süslüdür. Kilisenin içinin yüksekliği 42 metreden yüksektir. Kilisenin UNESCO Dünya Mirası listesine dahil olması için 2007 yılında başvuru yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tabakini Manastırı</span> Manastır

Tabakini Yorgi Manastırı Batı Gürcistan'ın yukarı İmereti bölgesindeki Zestafoni şehrine 7-8 kilometre uzaklıkta konumlanmış bir manastırdır.

<span class="mw-page-title-main">Mtsvane Manastırı</span> Güney Gürcistanın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Borcomi vadisinde konumlanmış bir Orta Çağ Hristiyan manastırı

Çitahevi Aziz Yorgi Kilisesi Güney Gürcistan'ın Samtshe-Cavaheti bölgesindeki Borcomi vadisinde konumlanmış bir Orta Çağ Hristiyan manastırıdır. Manastır yaygın olarak, "Yeşil Manastır" anlamına gelen Mtsvane Manastırı adıyla da bilinmektedir. İki yüzyıldan fazla süredir terk edilmiş durumda olan manastır, 2003 yılında tekrar Hristiyan kullanımına açılmıştır. Manastır, popüler bir turizm ve hac bölgesidir. Manastır kilisesi ve çan kulesi, Gürcistan'ın Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Moğolistan Halk Cumhuriyeti</span> 1924-1992 yılları arasında Doğu Asyada hüküm sürmüş sosyalist devlet.

Moğolistan Halk Cumhuriyeti (Moğolca: Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улс, Bügd Nairamdakh Moğol Ard Uls, 1924 ile 1992 yıllar arasında Asya kıtasında bugünkü Moğolistan sınırları içerisinde egemen olan sosyalist devlet.

<span class="mw-page-title-main">Luvsannamsrain Oyun-Erdene</span> 14. Moğolistan başbakanı

Luvsannamsrain Oyun-Erdene 27 Ocak 2021'den beri Moğolistan Başbakanı olan Moğol bir politikacıdır. 2016'dan beri Büyük Devlet Khuralı'na (Parlamento) iki kez seçilmiştir. Başbakan olmadan önce, 2 Şubat 2019'dan 27 Ocak 2021'e kadar Moğolistan Hükûmeti Kabine Sekreterliği Bakanı ve Başkanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Daitoku-ji</span> Kyotoda Budist tapınağı

Daitoku-ji, Japonya'nın Kyoto kentinde bulunan bir Zen Budist tapınağıdır. Tapınak, 1326'da kurulmuş olup Rinzai okulunun on dört özerk şubesinden biridir ve Kita semtinde yer almaktadır.