İçeriğe atla

Erdel Prensliği

Bu madde Erdel Prensliği adlı tarihi ülke hakkındadır. Erdel adlı tarihsel bölge için Erdel maddesine bakabilirsiniz.
Erdélyi Fejedelemség
Principatul Ardealului
Fürstentum Siebenbürgen
Erdel Prensliği
1570-1711
bayrağı
Bayrak
{{{arma_açıklaması}}}
Arma
Erdel Prensliği'nin sınırları.(1857)
Erdel Prensliği'nin sınırları.(1857)
BaşkentKaloşvar
Erdel Belgradı (Alba Iulia)
Sibin (Sibiu)
Fogaraş (Făgăraș)
Yaygın dil(ler)Macarca, Almanca, Rumence, Latince
HükûmetSeçimli Prenslik
Hükümdarlar 
• 1570–1571 (ilk)
János Zsigmond Zápolya
• 1704–1711 (son)
II. Ferenc Rákóczi
Tarihçe 
• Kuruluşu
1570
• Dağılışı
1711
Öncüller
Ardıllar
Macaristan Krallığı
Avusturya Arşidüklüğü

Erdel Prensliği veya Transilvanya Prensliği, (RumencePrincipatul Ardealului veya Principatul Transilvaniei; MacarcaErdély Fejedelemség; AlmancaFürstentum Siebenbürgen) 1000'li yıllarda bugünkü Romanya ve Macaristan topraklarında kurulmuş tarihî ülke.[1][2][3]

Türk ordusunun 1526 yılında Macarlara karşı kazandığı Mohaç Muharebesi'nden sonra Osmanlı Devleti'ne bağlanan prenslik, II. Viyana Kuşatması'nı takip eden savaşlar sırasında Avusturya ordusunun saldırılarına hedef oldu ve 1691 yılında fiilen Türk egemenliğinden çıktı. 1699 yılında imzalanan Karlofça Antlaşması ile Osmanlı Devleti Erdel'i Avusturya'ya terk etti. Bu tarihten sonra Erdel, Macaristan ile beraber Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nun denetimi altına girdi.

Kaynakça

  1. ^ Helmut David Baer (2006). The struggle of Hungarian Lutherans under communism. Texas A&M University Press. ss. 36-. ISBN 978-1-58544-480-9. 27 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2011. 
  2. ^ Eric Roman (2003). Austria-Hungary & the successor states: a reference guide from the Renaissance to the present. Infobase Publishing. ss. 574-. ISBN 978-0-8160-4537-2. 27 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2011. 
  3. ^ J. Atticus Ryan; Christopher A. Mullen (1998). Unrepresented Nations and Peoples Organization: yearbook. Martinus Nijhoff Publishers. ss. 85-. ISBN 978-90-411-1022-0. 27 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2011. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Belgrad'ın Fethi</span> Macaristan Krallığının sınırlarında bulunan Belgradın Temmuz 1521de Osmanlı İmparatorluğu tarafından kuşatılması ile başlayan ve 29 Ağustos 1521de Belgradın Osmanlı sınırlarına katılması ile sona eren süreç

Belgrad'ın Fethi, Macaristan Krallığı'nın elinde bulunan Belgrad'ın Temmuz 1521'de, Osmanlı İmparatorluğu tarafından kuşatılmasıyla başlayan ve 29 Ağustos 1521'de fethiyle sona eren süreçtir.

<span class="mw-page-title-main">Erdel</span> Romanyanın batısında bir bölge

Erdel veya Transilvanya bugünkü Romanya'nın batı ve orta bölgelerine eskiden verilen isimdi. Asıl ismi Macarca Erdély, Rumence Ardeal, Sırp, Bulgar ve Yunan dillerinde ise Erdel olarak kullanılmış ancak diğer Avrupa ülkeleri aynı bölgeye genellikle Transilvanya ismini vermişlerdir. Erdel 1526 yılındaki Mohaç Muharebesi'nden sonra Osmanlılara bağımlı hale geldi ve 1683'e kadar Erdel Prensliği adıyla iç işlerinde serbest dış işlerinde Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı bir özerk devlet olarak yaşadı. 1683 yılındaki II. Viyana Kuşatması'nın bozgunla sonuçlanmasından sonra bölge 1691'de Macaristan ile birlikte fiilen Avusturya Arşidüklüğü'nün eline geçti. Bölge 20. yüzyılın başlarında Macaristan ve Romanya arasında birkaç kere el değiştirdi. II. Dünya Savaşı sonrasında Romanya'nın elinde kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Krallığı</span> Orta Avrupada uzun yıllar hüküm süren bir krallık

Macaristan Krallığı, Orta Çağ'dan 20. yüzyıla kadar yaklaşık bin yıl boyunca Orta Avrupa'da varlığını sürdüren bir monarşiydi. Macaristan Prensliği, ilk kral I. István'ın 1000 yılı civarında Estergon'da taç giymesi üzerine bir Hristiyan krallığı olarak ortaya çıktı; ailesi 300 yıl boyunca monarşiyi yönetti. 12. yüzyıla gelindiğinde krallık Avrupalı bir güç haline geldi.

<span class="mw-page-title-main">Sibin</span> Romanyada belediye ve şehir

Sibiu veya Sibin, Romanya'nın Erdel bölgesinde yer alan bir şehirdir. Başkent Bükreş'in 215 km kuzeybatısında yer alıp, şehir Olt Nehri' nin en önemli yan kolu olan Cibin nehrinin iki yakasında yer almaktadır. Günümüzde Sibiu ili'nin başşehri olan şehir, 1692-1791 ve 1849-1865 yılları arasında Erdel Prensliği'ne başkentlik yapmıştır. Romanya'nın en önemli kültür merkezlerinden biri olan Sibiu, 2007 yılında Lüksemburg ile birlikte Avrupa Kültür Başkenti seçilmiştir. Eskiden Erdel Saksonlarının merkezi olan yerleşim, Forbes dergisi tarafından Avrupa'nın en huzurlu 8. şehri olarak belirlendi.

<span class="mw-page-title-main">Saint Gotthard Muharebesi (1664)</span> Savaş

Saint Gotthard Muharebesi, 1 Ağustos 1664 tarihinde Osmanlı Devleti karşısında Avusturya Arşidüklüğü ve diğer Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu orduları ile bunların yanında savaşa katılan diğer müttefik ülkeler arasında meydana gelen muharebedir. Muharebe sonucunda 10 Ağustos 1664 tarihinde Vasvar Antlaşması yapılmıştır. Muharebe, 1663-1664 Osmanlı-Avusturya Savaşı'nın son büyük çarpışmasıdır.

Yanıkkale, Macaristan'ın Györ şehrinde kurulu müstahkem mevkiye Osmanlılar tarafından verilen ad.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Antlaşması (1547)</span>

İstanbul Antlaşması veya bazı kaynaklarda geçen kullanımıyla Edirne Antlaşması, Avusturya Arşidüklüğü ile Osmanlı İmparatorluğu arasında 19 Haziran 1547 tarihinde İstanbul'da imzalanan, Kutsal Roma İmparatorluğu'nun da dahil edildiği antlaşmadır.

<span class="mw-page-title-main">Izabela Jagiellonka</span>

Izabela Jagiellonka, Doğu Macaristan Kralı I. János'un eşi.

Budin Kuşatması, Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı Macaristan Krallığı'nın elindeki Budin'in Avusturya Arşidüklüğü tarafından, 4 Mayıs ile 21 Ağustos 1541 tarihleri arasında gerçekleştirilen kuşatılması. Kuşatma devam ettiği sırada Osmanlı Padişahı I. Süleyman'ın bölgeye hareket ettiğinin Avusturya kuvvetleri tarafından duyulmasının ardından üç aydan fazla süren kuşatma kaldırıldı. Süleyman'ın bu seferi sonrasında Budin Eyaleti kuruldu ve şehir direkt olarak Osmanlı İmparatorluğu'na bağlandı.

Demirkapı Muharebesi, Aralık 1659 tarihinde Osmanlı Devleti ile Avusturya Arşidüklüğü'nün yardımda bulunduğu Erdel Prensliği arasında meydana gelen muharebedir.

Sibin Muharebesi, 1660 yılında Osmanlı Devleti ile Avusturya Arşidüklüğü'nün yardımda bulunduğu Erdel Prensliği arasında meydana gelen muharebedir.

İstanbul Antlaşması, Avusturya Arşidüklüğü ile Osmanlı İmparatorluğu arasında 1 Haziran 1562 tarihinde İstanbul'da imzalanan antlaşma. Sekiz yıl geçerliliği olan antlaşmayla birlikte Avusturya Arşidüklüğü'nün Osmanlı İmparatorluğu'na yıllık 30.000 altın vergi vermesi ve her iki tarafın da birbirine saldırılmaması kabul edilmişti.

<span class="mw-page-title-main">1848 Macar Devrimi</span>

1848 Macar Devrimi, Macaristan'da 1848-1849 Macar Devrimi ve Bağımsızlık Savaşı olarak da bilinir. 1848'deki birçok Avrupa Devriminden birisi ve 1848'de Habsburg bölgelerindeki diğer devrimler ile yakından bağlantılıdır. Devrim başarısız olmasına rağmen, Macaristan'ın modern tarihindeki en önemli olaylardan biridir ve modern Macar ulusal kimliğinin temel taşını oluşturur. Devrimin patlak vermesinin yıldönümü olan 15 Mart, Macaristan'ın üç ulusal bayramından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan-Osmanlı savaşları</span> 16. yüzyılda Macaristan İmparatorluğu ile Osmanlı İmparatorluğu arasında yapılan savaşlar

16. yüzyıla gelindiğinde Osmanlılar'ın Balkanlar'daki gücü giderek artarken, Macaristan Krallığı köylü isyanlarıyla giderek zayıflıyordu. II. Ulászló'nun ölümünden (1516) sonra dokuz yaşında tahta geçen II. Lajos döneminde Macaristan'a yönelik Osmanlı tehdidi yeniden yükseldi. Osmanlı Padişahı Kanuni Sultan Süleyman, 1521'de Belgrad'ı almasından sonra, 23 Nisan 1526 tarihinde başlayarak, 5 Ekim 1526 tarihinde sona eren ve "Engürüs Seferi" adı verilen 3. sefer-i hümayununda, Macar kuvvetlerinin son direnişi gösterdiği ve Macar kralı Lajos'un da yaşamını yitirdiği Mohaç Savaşı'nın ardından başkent Budin'e girerek bağımsız Macaristan Krallığı'na son verdi.

<span class="mw-page-title-main">Stephen Báthory</span> Polonya kralı ve Litvanya Büyük Dükü

Stephen Báthory, Erdel (Transilvanya) prensi (1571-76) ve Polonya kralı (1575-86). Habsburgların Polonya tahtını ele geçirme girişimini engellemiş, Baltık Denizi'nin doğusundaki Polonya topraklarını Rus saldırılarına karşı korumuş, Polonya, Moskova Büyük Prensliği ve Erdel'i birleştirerek büyük bir devlet oluşturmayı amaçlamıştır. Polonya tarihinin en güçlü ve en hırslı hükümdarlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Macaristan Seferi (1438)</span> Osmanlı İmparatorluğu’nun 1438’de Macaristan Krallığı’na karşı düzenlediği askeri harekat

Macaristan Seferi, 1438 yılında Osmanlı padişahı II. Murad'ın Macaristan Krallığı üzerine açtığı ve Sibiu'ya kadar ilerleyen Türk ordusunun başarısıyla biten sefer.

<span class="mw-page-title-main">1550-1562 Osmanlı-Alman Savaşı</span>

1550-1562 Osmanlı-Alman Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ve Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu arasında Macaristan ve Erdel'in hakimiyeti konusundaki çekişme nedeniyle başlayan ve gerek Macaristan gerek Akdeniz'de büyük bir mücadeleye dönüştükten sonra karada ve denizdeki Osmanlı zaferleri üzerine 1555 ve 1559'daki iki ateşkesin ardından 1562 yılında İstanbul Antlaşması'yla sonuçlanan savaştır.

<span class="mw-page-title-main">1454-1483 Osmanlı-Macar Savaşı</span>

1454-1483 Osmanlı-Macar Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Macaristan Krallığı arasında 1454 yılından 1483 yılında imzalanan ateşkes antlaşmasına kadar fasılalarla ve çeşitli cephelerde süren savaş.

<span class="mw-page-title-main">1658-1662 Osmanlı-Erdel Savaşı</span>

1658-1662 Osmanlı-Erdel Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile Erdel Krallığı arasındaki askerî mücadele.

<span class="mw-page-title-main">Kaloşvar Muharebesi</span>

Kaloşvar Muharebesi veya Kolojvar Muharebesi, 22 Mayıs 1660 tarihinde Osmanlı Devleti ile Avusturya Arşidüklüğü'nün yardımda bulunduğu Erdel Prensliği arasında meydana gelen muharebedir.