İçeriğe atla

Erdebil

Erdebil
Farsça: اردبیل

Azerice: Ərdəbil
Eyalet merkezi
Skyline of the City
Sheikh Safi Tomb
Shahidghah
Baliqli River
Haft Cheshmeh Bridge
Shah Ismail Statue
İran üzerinde Erdebil
Erdebil
Erdebil
Şehrin İran'daki konum
Ülkeİran İran
EyaletErdebil Eyaleti
ŞehristanErdebil şehristanı
BahşMerkezî bahşı
Rakım1.351 m
Nüfus
 (2016)Ülkede 17.
 • Toplam529.374
Zaman dilimiUTC+03.30 (IRST)
 • Yaz (YSU)UTC+04.30 (IRST)

Erdebil (Farsça:اردبيل, [ærdæˈbiːl], Azerice: Ərdəbil), İran'ın Güney Azerbaycan bölgesinde, İran'ın aynı isimli Erdebil Eyaleti'nin yönetim merkezi olan şehirdir.

Aynı zamanda, eyaletin kendi adını taşıyan Erdebil şehristanı'nın ve Merkezî bahşı'nın da yönetim merkezi olan şehrin 2016 yılı resmi nüfusu 529.374 kişi[1] ve 156.324 hanedir.

Şehir nüfusunun çoğunluğunu İran Azerileri oluşturur. Halkın dili İran Azericesi'dir.

Tarihi

Erdebil'in ne zaman kurulduğu hakkında bilgi yoktur, eski kentlerden birisidir. Zarathustra'nın Avesta'yı yazdığına inanılan Savalan Dağı'nın bu kente yakınlığından dolayı Zerdüştlerce kutsal addedilen şehrin en eski isimi Artavil'dir. Sasani döneminde de önemini koruyan kent bu dönemde Şeyh Safiyüddin İshak Erdebilî'nin sayesinde bir sufi merkezi olmuştur. Adı bu dönemde Baran-Pirouz' olan kent, dini olarak kendini temizlemek isteyenlerin gelip huzur buldukları mistik bir şehirdi. Bu nedenle kente Dar'el Amân (tövbe yurdu anlamındadır) da denmiştir.[2]

Abbasiler devrinde Erdebil bölgedeki askeri ve idari merkezlerden biri olmuştur.

Bölgede dini öneme sahip olan Safeviye Tarikatı 14. yüzyılda Safiyüddin İshak tarafından Erdebil'de kurulmuştur ve Safevi Devleti'nin kurucusu ve ilk hükûmdarı I. İsmail bu şehirde doğmuştur.

İklim

 Erdebil iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
En yüksek sıcaklık (°C) 18,2 20,0 27,2 32,0 33,0 37,5 38,0 39,8 37,4 30,8 25,0 21,2 39,8
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) 3,0 4,5 9,3 16,7 19,7 23,2 25,0 24,7 22,6 17,5 11,4 5,7 15,3
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) −7,9 −6,3 −2,4 2,8 6,0 9,0 11,6 11,6 8,7 4,8 0,3 −4,6 2,8
En düşük sıcaklık (°C) −31,4 −33,8 −28,8 −13 −8,5 −0,2 3,0 2,2 −4,4 −21 −24,2 −27 −33,8
Ortalama yağış (mm) 25,3 24,1 40,1 47,0 42,6 18,9 5,9 5,5 10,4 31,8 34,5 29,4 315,5
Kaynak: İran Meteoroloji Enstitüsü[3]


Ekonomi

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "World Gazetteer'de 'Ardabīl'". 28 Nisan 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2013. 
  2. ^ Fatemeh Kohandani, La Revue de Teheran dergisi, Mart 2006 (tercüme: Osman Soysal)
  3. ^ "آمار 166 ايستگاه سينوپتيك كشور تا پایان سال 2010 میلادی + 37 ایستگاه تا پایان سال 2005". 17 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2016. 


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Safiyüddin Erdebilî</span> Safevî Hanedanına ismini veren kişi

Şeyh Safiyüddin İshak Erdebilî, Safevi Tarikatı'nın kurucusu olan mutasavvıf ve şair.

<span class="mw-page-title-main">Erdebil (eyalet)</span>

Erdebil Eyaleti,, İran'ın 31 eyaletinden birisidir.

Safevi Tarikatı, Safiyüddin Erdebilî tarafından Erdebil kentinde kurulmuş bir sufi tarikattır. Erdebil, Hazar Denizi’nin güney batı kıyısında, günümüzde İran’ın kuzey batı bölgesinde yer alan bir kenttir.

<span class="mw-page-title-main">Zahid Gilani</span> İranlı ilahiyatçı (1216-1301)

Zahid Gilani tam adıyla Tâcüddîn İbrahim b. Rûşen Emîr b. Bâbil b. Bîdâr el-Kürdî es-Sencânî Zahidiyye tarikatının şeyhi ve mutasavvıf.

<span class="mw-page-title-main">Veramin</span>

Veramin, İran'ın Tahran Eyaleti'nde şehir.

<span class="mw-page-title-main">Bilesuvar, Erdebil</span>

Bilesuvar, İran'ın Erdebil Eyaleti'nde şehir.

<span class="mw-page-title-main">Germi</span>

Germi, İran'ın Erdebil Eyaleti'nde şehir.

Sarein, İran Azerbaycanı'nın Erdebil Eyaleti'nde şehir.

<span class="mw-page-title-main">Amul</span>

Amul, İran'ın Mazenderan Eyaleti'nde şehir.

<span class="mw-page-title-main">Çabahar</span>

Çabahar, İran'ın Sistan ve Belucistan Eyaleti'nde şehir.

Türbet Haydariye, İran'ın Razavi Horasan Eyaleti'nde şehir.

Halhal veya Herovabad, İran'ın kuzeyinde Erdebil Eyaleti'nde şehir.

<span class="mw-page-title-main">Mervdeşt</span>

Mervdeşt, İran'ın Fars Eyaleti'nde şehir.

Mehr, İran'ın Fars Eyaleti'nde şehir.

<span class="mw-page-title-main">Büşruye</span>

Büşruye, İran'ın Güney Horasan Eyaleti'nde şehir.

<span class="mw-page-title-main">İze</span> İranın İze ilinde bir ilçe

İze, İran'ın Huzistan Eyaleti'nde şehir.

<span class="mw-page-title-main">Lahrud</span>

Lahrud (Farsça:لاهرود‎), İran'ın Erdebil Eyaleti'nde şehir.

Anberan (Farsça:عنبران‎), İran'ın Erdebil Eyaleti'nde şehir.

<span class="mw-page-title-main">Koreyim</span>

Koreyim, İran'ın Erdebil Eyaleti'nde şehir.

<span class="mw-page-title-main">Kaşan</span>

Kaşan (Farsça:کاشان), merkezi İran'da, İsfahan eyaletinde bir şehir. Kaşan şehristanı'nın yönetim merkezi olan kent nüfusu 2016'da 304,487'dir.