İçeriğe atla

Erbain

Erbain (Arapçaأربعين), Miladi takvimde 22 Aralık - 31 Ocak günleri arasına rastlayan kırk günlük zemheri dönemi.[1]

İslam dünyasında sâlikin kırk gün süreyle özel bir mekânda inzivaya çekilip kendisini ibadete vermesi anlamında tasavvuf terimidir. Bu 40 günde maddi bağları azaltıp manevi tarafı kuvvetlendirmek için kırk gün az yemek, az içmek, az konuşmak, az uyumak, çok ibadet etmek gerekir.

Doğu kültürlerinde kırk sayısına büyük önem atfedilmiştir. Kur'an'da Musa'nın Tur dağındaki mîkâtını kırk gecede tamamladığı ifade edilir. Bir hadiste Adem'in çamurunun kırk gün yoğrulduğu söylenmekte, başka bir hadiste ise kırk gün kendini samimiyetle ibadete veren bir kimsenin kalp membasından fışkıran hikmetlerin dilinden döküleceği rivayet edilmektedir. Bu tür bir geleneğin etkisiyle tasavvufta kırk gün süren halvet uygulamasıyla kırk makam, kırk abdal veya kırklar gibi bazı tasavvufi kavramlar ortaya çıkmıştır.[2]

Ayrıca, Şiilikte, hicrî takvime göre Aşure Günü'nden 40 gün sonra gelen Safer ayının 20. gününe verilen isimdir. Bu günde Muharrem ayının Onuncu günü olan Aşure Günü'nde Kerbela'da öldürülen İmam Hüseyin ve 71 taraftarının anısını canlı tutmak için anma törenleri de düzenlenmektedir.[3][4][5] Rivayetlere göre Kerbela esirleri hicretin 61. Yılında Safer ayının 20'sinde Şam'dan Medine'ye dönerken Kerbela'ya uğrayarak İmam Hüseyin'i ziyaret etmişlerdir.[6][7] Erbain gününde Muhammed'in ünlü sahabesi Cabir bin Abdullah Ensari, Hüseyin'in kabrini ziyaret etmek için Medine'den Kerbela'ya gitmiştir. Bu günde Hüseyin'i ziyaret etmek tavsiye edilmiştir.[8]

Önemi

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Ayan, Dursun (2008). "Astronomik Düzenlilikten Sosyo-Matematik Uylaşıma Takvim". Osmanlı Bilimi Araştırmaları. 9 (1). s. 227. 23 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2024. 
  2. ^ Uludağ, Süleyman; Eraydın, Selçuk (1995). "ERBAÎN". TDV İslâm Ansiklopedisi. 23 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2024. 
  3. ^ "Erbain Günü". 23 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2022. 
  4. ^ "اربعین حسینی چه روزیست ؟". 24 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2022. 
  5. ^ "درباره اربعین امام حسین(ع(". 11 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2022. 
  6. ^ Nuri, Mirza Hüseyin, Lu’lu vel-Mercan, Neşr-i Afak, Tahran, 1388., s. 208 – 209.
  7. ^ Kummi, Abbas, Münteha’l A’mal, Matbuat-ı Hüseyni, Tahran, 1372. s. 524- 525.
  8. ^ "زیارت جابر بن عبدالله انصاری در روز اربعین". 1 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Alevilik, Ali ve On İki İmam'ın öğretilerini öğretmiş olduğu varsayılan Hacı Bektaş-ı Veli'nin mistik Alevi İslami öğretilerini takip eden yerel bir İslami gelenektir. Alevi öğretileri dede adı verilen din adamları tarafından aktarılır. İslam'ın altı iman esası kabul edilir, ancak yorumlamada diğer mezheplerle farklılıklar bulundurur. Alevi öğretileri, yerel bir Türk dünya görüşüyle harmanlandı ve İslam'ın heterodoks bir yorumuna yol açtı. Geçmişin aksine günümüz Alevilerinin bir kısmı kendini Müslüman olarak tanımlandırmamaktadır. Hak-Muhammed-Ali teslis inancına bağlıdırlar.

<span class="mw-page-title-main">Hadis</span> İslam peygamberi Muhammede isnat edilen sözler ve fiiller

Hadis, Muhammed'e atfedilen ve onun sözleri, fiilleri, onaylamaları ve sıfatlarını içeren bilgilerdir. Hadis âlimleri buna sahabe ve tabiînin söz ve fiillerini de eklemişlerdir. Ancak bunlar kaynak olma bakımından Muhammed'in fiil ve sözleri ile aynı seviyede değildirler ve hadis ilmi içerisinde farklı şekilde isimlendirilirler.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Hanife</span> Hanefî mezhebinin öncüsü ve imamı olan din bilgini

Ebû Hanîfe veya tam adıyla Ebû Hanîfe Numân bin Sâbit bin Zûtâ bin Mâh İslam dininin dört fıkıh mezhebinden birisi olan Hanefi mezhebinin kurucusu ve Sünni fıkhının en büyük üstâdlarından biri sayılan İslam fıkıh ve hadis bilgini. Asıl adı "Nu’man bin Sâbit" olup sevenlerince ismi "İmâm-ı Â’zam" unvanıyla birlikte anılır.

Hicri Yılbaşı veya 1 Muharrem (kameri) hicrî takvime göre Zilhicce ayının son gecesini Muharrem ayının birinci gününe bağlayan zaman dilimi. İslami takvime göre bir sonraki güne saat 00:00 da değil güneş batması ile geçilir. Bu zaman dilimi ay takvimi esaslı olduğu için bir sonraki hicri yılbaşı 11 ya da 12 gün daha erken bir tarihe denk gelir. Muharrem ayı, Zilkade, Zilhicce ve Receb ile beraber Kur'an'da kıymet verilen dört haram aydan biridir. Bu aylarda barış içinde yaşanması, savaş yapılmaması ile ilgili İslam öncesi ve sonrası kurallar mevcuttur. Muharrem ayı, hicrî kamerî yılın birinci ayıdır. Şii Müslümanlar tarafından ise Muharrem ayının 10. günü Aşure Günü olarak kutlanır. Hz.Ömer’in halifeliği devrinde 17 yılında Resûl-i Ekrem’in Mekke’den Medine’ye hicretinin resmî takvim başlangıcı olarak kabul edilmesiyle muharrem hicrî yılın ilk ayı olarak belirlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Aşure Günü</span> Hicri takvimin ilk ayı olan Muharrem ayının 10. günü

Aşure Günü veya Aşura Günü, hicrî takvimin ilk ayı olan Muharrem ayının onuncu günüdür. İslam inancında bugün de birçok önemli olay meydana geldiğine inanılır ve bugüne kıymet atfedilir. İslam peygamberi Muhammed’in torunu Hüseyin’in Yezid’in ordusu tarafından öldürüldüğü gündür. Muharrem ayında oruç ibadeti de yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Hasan bin Ali</span> Sünnilerin 5. halifesi, Şiilerin 2. imamı; sahabe

Hasan bin Ali bin Ebu Talib, Ali bin Ebu Talib ve Fatıma’nın büyük oğulları ve İslam peygamberi Muhammed'in ilk torunudur. Şiâ çoğunlukla onu on iki imamlarının ikincisi kabul eder, çok küçük bir fırkaya göre ise ikinci imam Hüseyin bin Ali'dir. Bununla birlikte hem Sünni, hem de Şiî ve Alevî İslam anlayışında çok önemli bir yeri vardır; onun, peygamberin Ehli beyt'inden olduğu konusunda herkes hemfikirdir. Babası ile 37 yıl, dedesi ile ise 8 yıl birlikte bulunmuştur. Soyundan gelenlere Şerif denilir.

<span class="mw-page-title-main">Kerbelâ Olayı</span> Hüseyin bin Ali ile Emevî halifesi Yezidin orduları arasında Kerbelâda gerçekleşen çatışma (680)

Kerbelâ Olayı veya Kerbelâ Savaşı ya da Kerbelâ katliamı, 10 Ekim 680'de, bugünkü Irak sınırları içindeki Kerbelâ şehrinde, Muhammed'in torunu Hüseyin bin Ali'ye bağlı küçük bir birlik ile Emevi halifesi I. Yezid'in ordusu arasında cereyan etmiştir. Hüseyin ve kafilesindeki herkes öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Aşure</span> Türk ve komşu ülkeler mutfağından jöleli bir tatlı

Aşure, tahıllar, meyveler, kuru meyveler ve kuruyemişlerden oluşan bir karışımdan yapılan bir tatlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin</span> Alinin oğlu, Şianın 3. imamı, sahabe

Hüseyin bin Ali bin Ebu Talib, İslâm peygamberi Muhammed'in torunudur. Dördüncü Hâlife olan Ali bin Ebu Talib'in oğludur. Annesi, Muhammed'in kızı Fatıma Zehra’dır. On İki İmâmlar'ın üçüncüsü olan Hüseyin bin Ali, İslam Devleti’nin bir Emevî saltanatına dönüşmemesi için mücadele vermiş ve Emevîler tarafından öldürülmüştür. Soyundan gelenler Hüseynî ya da Seyyid olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Hureyre</span> sahabe

Ebu Hureyre (Arapça: أبو هريرة‎ ‎;, Yemen asıllı sahabe. Gerçek adı bilinmemekle birlikte Müslüman olmadan önceki adının Abdüamr, Sükeyn, Abdüşşems olduğu yönünde farklı rivayetler vardır. Sahipsiz kedi yavrularını besleyip büyütmesinden dolayı Kedicik babası anlamına gelen Ebu Hureyre ismiyle anılırdı.

<span class="mw-page-title-main">Zeynelâbidîn</span> Alinin torunu, Muhammedin torununun oğlu

Zeynelâbidîn, Ali bin Hüseyin veya Ali el-Asgar, İslam peygamberi Muhammed'in torunu olan Hüseyin'in oğullarından biridir. Annesi ise İran'ın fethinden sonra Müslüman olup, Hüseyin ile evlenen son Sasani İmparatoru III. Yezdigirt'in kızı olan Sasani-Pers prensesi Şehri Bânû Gazele'dir. İsnâaşeriyye’nin dördüncü ve İsmâiliyye’nin üçüncü imamı kabul edilir, tâbiîndendir.

<span class="mw-page-title-main">İkinci Fitne</span> Emevi Dönemi Müslüman iç savaşı (680-692)

İkinci Fitne veya Erken İslam Tarihinde İkinci İç Savaş, Emevi hakimiyetinin başlarında I. Muaviye’in ölümüyle birlikte baş gösteren siyasi / askeri çatışmalardan oluşan karışıklık dönemi. Dönemin tarihi üzerinde tarihçiler arasında ittifak sağlanmamışsa da, en çok kabul gören görüş, İkinci Fitne’nin 680-692 yılları arasında olduğudur.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah bin Zübeyr İsyanı</span>

Abdullah bin Zübeyr İsyanı; Yezid'e sadakat yemin etmeyenlerin diğer bir başkanı olan Ebu Bekir'in torunu ve Peygamber'in yakın sahabilerinden Zübeyr bin Avvam'ın oğlu Abdullah bin Zübeyr'in çıkardığı isyandır.

<span class="mw-page-title-main">Baki Mezarlığı</span>

Baki Mezarlığı veya Cennetü'l-Baki, Suudi Arabistan'ın Medine şehrinde bulunan bir mezarlıktır. Müslümanların Medine’deki ilk mezarlığıdır.

<span class="mw-page-title-main">Abbas bin Ali</span>

Abbas bin Ali lâkabı Ebulfazl Abbas, "Ebul Fazl" lakabıyla ünlenmiştir. Ali'nin beşinci ve Ümmü'l-Benîn’in ilk oğludur. Kerbela hadisesinden önceki hayatıyla ilgili çok bilgi ulaşmamıştır.

Alevilik'te mübârek günler aşağıda listelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İmam Hüseyin Türbesi</span>

İmam Hüseyin Türbesi veya diğer kullanımıyla İmam Hüseyin Camii, Irak'ın Kerbela şehrinde yer alan ve Şiilik inancına göre On İki İmam'ın üçüncüsü olan Hüseyin bin Ali'nin mezarının bulunduğu türbe ve cami. Şiiler tarafından kutsal bir yer olarak kabul edilmekte, Hüseyin bin Ali'nin ölüm yıldönümü olan Aşure Günü'nde şehri ve türbeyi milyonlarca Şii ziyaret etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Erbain yürüyüşü</span> Şii Müslümanları için en önemli kutsal törenlerden biri

Erbain Yürüyüşü çoğunluğu Şii mezhebine bağlı olan Müslümanların en önemli kutsal törenlerinden biri. Her yıl değişik ülkelerden milyonlarca insan İmam Hüseyin'in mezarını ziyaret etmek için Irak'ta bulunan Kerbela şehrine giderler. Bu milyonlarca insanı içeren tören Dünya'nın en büyük kutsal törenlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Ümmü'l-Benîn</span>

Ümmü’l-Benin diye meşhur olan Fatıma bint Hizam, Müminlerin Emiri Ali bin Ebu Talib’in eşidir. Ümmü’l-Benin, Şialar nezdinde saygınlığı ve ihtiramı yüksek olan bir hanımefendidir. Ümmü’l-Benin; Ebu’l-Fazlı’l Abbas, Abdullah, Cafer ve Osman’ın annesidir. Bunların her dördü de Kerbela’da Aşura günü şehit olmuşlardır. Dört erkek çocuğun annesi olduğu için kendisine Ümmü’l-Benin denmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hür bin Yezîd</span>

Hür b. Yezid b. Naciye Temimi Yerbui Riyahi, Kerbelâ Olayı’nda Hüseyin’in safına geçen Emevî kumandanı.