İçeriğe atla

Equus przewalskii

Przewalski atı
Korunma durumu

Tehlikede (IUCN 2.3)
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Alt şube: Vertebrata
İnfa şube: Gnathostomata
Sınıf: Mammalia
Takım: Perissodactyla
Familya: Equidae
Cins: Equus
Tür: E. ferus
Alt tür: E. f. przewalskii
Equus ferus przewalskii
Polyakov, 1881

Przewalski atı (Equus ferus przewalskii, bazen Equus przewalskii), Moğol yaban atı, Asya yaban atı veya Takhi (Moğolca: Тахь) de denir, yaban atının (evcil at hariç) yaşayan tek alt türüdür. Adını kâşif Nikolay Przhevalsky'den almıştır.

Eskiden Doğu Avrupa ve Orta Asya'nın pek çok yerinde sık olmayan ormanlarda yaşardı, şimdi ise yaban atının nesli tükenmiştir ve geriye sadece Przewalski atı kalmıştır. Sonradan birkaç at Hagenback Hayvanat Bahçesi'ne alınmıştır. Son yabani sürü 1967'de görüldü ve son yabani at 1969'da vuruldu. Daha sonra hiç yabani at kalmayınca yaklaşık 30 yıl kadar doğal ortamında tükenmiş kabul edildi.

Özellikler

Przewalski atı daha tıknaz oluşu, bacaklarının daha kısa oluşu, kuyruğunun daha uzun oluşu, ağır ve iri başları ve küçük kulakları ile evcil attan hemen ayırt edilir. Postu çoğu yerde açık kahverengi, karnı sarımsı beyaz, yelesi ve kuyruğu siyahtır. Burun kısımları beyazdır. Kışın kılları uzar ve böylece soğuktan korunurlar.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">At</span> Tek toynaklılar takımına ait evcil memeli

At, atgiller (Equidae) ailesine (familya) ait otobur bir toynaklı memeli. Evcil olan bu at alt türü, Altay dağlarının her iki yanındaki açık arazilerde yaşayan ve “Prezewalski” denen yaban atlarıyla ve Amerikan bozkırlarında yaşayan, esasen evcil atların sonradan yabanileşmesiyle ortaya çıkan "Mustang" atlarıyla yakın akrabadır. En meşhur at ırkları Arap, İngiliz, Ahal Teke, Rahvan (Türk) ve Midillidir.

<span class="mw-page-title-main">Afrika yaban köpeği</span>

Afrika yaban köpeği, köpekgiller (Canidae) familyasından Afrika'da yaşayan vahşi bir köpek türü.

<span class="mw-page-title-main">Eşek</span> Atgiller familyasına ait evcil hayvan

Eşek, atgiller (Equidae) familyasının evcilleştirilmiş türlerinden biridir. Eşekler, ilk kez MÖ 3000 civarında Mezopotamya veya Mısır'da evcilleştirilmiş ve dünyaya yayılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Asya mandası</span>

Asya mandası, kısaca manda, Boynuzlugiller (Bovidae) familyasının sığırlar (Bovinae) alt familyasına ait bir memeli türü. Çoğunlukla evcil olarak yetiştirilen mandaların yabani nüfusları önemli ölçüde azalmıştır.

<i>Bos mutus</i>

Bos mutus, Tibet öküzü, Tibet sığırı, Yak veya Hotoz olarak da bilinir. Boynuzlugiller (Bovidae) familyasından Tibet, Himalaya bölgeleri ve Moğolistan'da bulunan uzun tüylü kamburlu bir sığır türüdür. Büyük evcil bir nüfusa ek olarak küçük korunmasız vahşi bir yak nüfusu vardır. Evcilleri de, yabanileri de sürü hayvanlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kurt</span> Avrasya ve Kuzey Amerikaya özgü memeli

Kurt veya bozkurt, Avrasya ve Kuzey Amerika'ya özgü ve Canis cinsinden iri bir memelidir. Otuzdan fazla Canis lupus alt türü tanınmakta ve bozkurt denildiğinde günlük konuşma dilinde evcilleştirilmemiş ve yabani alt türler anlaşılmaktadır. Ortalama ağırlığı erkeklerde 40 kg, dişilerde de 37 kg olan kurtlar, köpekgiller (Canidae) familyasının yaşayan en iri üyeleridir. Boyları 105 ila 160 cm arasında değişirken omuz yükseklikleri de 80 ila 85 cm arasındadır. Kurtlar diğer Canis türlerinden daha az sivri kulakları ve ağız ile burunlarıyla olduğu kadar daha uzun kuyrukları ve daha kısa gövdeleri ile de ayırt edilir. Yine de kır kurdu ile altın çakal gibi daha küçük Canis türleri ile yakın akraba oldukları için birlikte üreyerek doğurgan melezler ortaya çıkarabilir. Kurdun çizgili kürkleri genellikle beyaz, kahverengi, gri ve siyah alacalıdır ancak Arktik bölgelerde yaşayan alt türleri hemen hemen tamamen beyaz kürklü olabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Asya yaban köpeği</span> memeli türü

Asya yaban köpeği, Kızıl köpek olarak da bilinir, köpekgiller (Canidae) familyasından Asyada yaygın olan bir yaban köpeği türü. Köpekgiller familyasında kurt ve Afrika yaban köpeği gibi büyük sürüler oluşturup, sürü halinde ava çıkan üç türden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Ada tavşanı</span>

Ada tavşanları ailesi yaklaşık elli türden oluşan tavşanlar ve yaban tavşanlarından oluşur. Ada tavşanları ıslıklı tavşanlarla beraber Tavşanımsılar takımının üyeleri olarak oluşturmaktadır. Ada tavşanları ıslıklı tavşanlardan küçük tüylü kuyrukları, uzun kulakları ve arka ayakları ile ayrılır. Leporidler adını Latin leporislerinden almıştır ve lepusun tamlayanı yabani tavşandır.

<span class="mw-page-title-main">Alageyik</span> hayvan

Alageyik ya da Yağmurca geyikgiller (Cervidae) familyasından, göçmen olmayan ve sürü oluşturan, kürek boynuzlu ve benekli gececil bir geyik türüdür. Dünyada en saf yabani alageyiklerin bulunduğu tek yer Antalya'dır ve yöre halkı tarafından Benekli geyik adı da verilmektedir. Sonradan insanlar tarafından asırlar içinde bütün Avrupa'ya yayılmıştır. İran'ın batı kıyıları ötesinde Asya'da doğal olarak bulunmazlar.

<span class="mw-page-title-main">Tek toynaklılar</span> memeli takımı

Tek toynaklılar ya da tek parmaklılar, memeliler (Mammalia) sınıfından otobur hayvanları barındıran bir takımdır. Ayaklarında genelde tek sayıda toynağı bulunan bu takımdaki hayvanlar büyük ve çok büyük hayvanlar olarak nitelenebilir. Çift toynaklılar takımının geviş getiren hayvanlarının aksine tek toynaklılar bitki selülozunu midede değil bağırsaklarda sindirir. Atgiller, gergedanlar ve tapirler mevcut tek toynaklılardır.

<span class="mw-page-title-main">Sığır</span> geviş getirenlerden, boynuzlu büyükbaş evcil hayvanların genel adı

Sığır, memeliler (Mammalia) sınıfının, çift toynaklılar (Artiodactyla) takımının, boynuzlugiller (Bovidae) familyasının sığırlar (Bovinae) alt familyasından evcil büyükbaş hayvan. Çoğunlukla evcil olan, kaba ve hantal yapılı, kuyrukları püsküllü, boynuzlu büyükbaş hayvanlardır. Mideleri dört gözlüdür ve geviş getirirler. Üst çenelerinde kesici dişleri bulunmaz. Otları alt çenelerinin dişleriyle keserler. Boynuzları daimidir. Kırıldığında bir daha yeniden çıkmaz.

<span class="mw-page-title-main">Doğal ortamında tükenen türler</span>

Doğal ortamında tükenen türler (EW), doğal ortamında hiç kalmamış olup sadece hayvanat bahçeleri ve koruma alanlarında sergileme ve/veya üretme amaçlı olarak yaşayan türlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Asya yaban eşeği</span>

Asya yaban eşeği, Equidae familyasından Orta Doğu'ya özgü bir hayvan çeşididir. Asya yaban eşeği, evcil eşekten az daha iridir ve ata daha çok benzer. 190 kg ağırlığında ve 2.1 m boyundadır. Postları yazın kızıl kahverengi, kışın sarımsı kahverengidir.

<span class="mw-page-title-main">Afrika yaban eşeği</span>

Afrika yaban eşeği, Equidae familyasından bir hayvan çeşididir. Afrika yaban eşeğinin evcil eşeğin yabani atası olduğu düşünülmektedir. Hatta bazen Afrika yaban eşeğinin latincesi Equus asinus olarak kabul edilir. Eskiden Afrika yaban eşeği Mısır, Sudan ve Libya'da da yaşardı. Şimdi, Afrika yaban eşeği sadece Eritre, Etiyopya ve Somali'nin çöllerinde yaşar. Doğada en fazla 570 hayvan yaşamaktadır. Afrika yaban eşeğinin omuz yüksekliği 1,25 ila 1,45 m. ağırlığı 230–275 kg olur. Postu çoğu yerde gridir. Siyah çizgili beyaz bacakları zebranınkileri andırır. Uzun yelesinin ucu siyah, kalanı gridir. kuyruğu siyahtır. Toynağı, evcil eşeğinkinden daha küçüktür.

<span class="mw-page-title-main">Asinus</span>

"Asinus", bir eşek cinsidir. Equus cinsinin alt cinsi olan asinusun 4 türü vardır.

<span class="mw-page-title-main">Tibet atı</span>

Tibet atı veya diğer bir adıyla Equus kiang, vahşi bir türdür. Hindistan'da, Ladakh'da, Tibet Platosu'nda, Tibet sınırında ve Nepal ve dağlarında bulunmaktadır. 4000 m - 7000 m yüksekliğindeki dağ ve otlaklarda bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Kazak yarı çölü</span>

Kazak yarı çölü, Kazakistan'da bulunan çöl ve kurakçıl fundalıklar biyomunda yer alan bir ekolojik bölgedir. İklim yarı kurak ve kıtasaldır, yıllık 160 mm yağış alır ve Ocak ayında ortalama sıcaklık −15 °C (5 °F) ve Temmuz ayında 23 °C (73 °F) olarak gözlenir. Orta Asya bozkırları ve çölleri arasında bir geçiş alanıdır ve her iki biyomda, ağırlıklı olarak otlarda, özellikle Stipa türlerinde ve Artemisia türleri gibi çalılarda bulunan florayı destekler. Bu ekolojik bölgede bir dizi memeli ve kuş bulunur ancak habitat aşırı otlatma ve insan saldırısı nedeniyle parçalanma tehdidi altındadır. Ancak, Kazakistan'daki hayvancılık oranında son zamanlarda meydana gelen azalma, yerli bitkilerin yenilenme şansını artırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Batız Devlet Tabiatı Koruma Alanı</span> Türkmenistanda bir tabiat koruma alanı

Batız Devlet Tabiatı Koruma Alanı, Güneybatı Türkmenistan'ın Merv ve Ahal illerinde yer alan ve 1941 yılında kurulmuş olan, 877 kilometrekare (339 sq mi) alan kaplayan bir koruma alanıdır (zapovednik). Karakum Çölü'nün güneyinde yer alır ve Hari Nehri batı sınırını oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Yaban öküzü</span> soyu tükenmiş sığır türü ve evcil sığırların atası

Yaban öküzü, Asya, Avrupa ve Kuzey Afrika'da yaşamış ve soyu tökünmiş bir vahşi sığır türü olup evcil sığırın atasıdır. Bos primigenius primigenius da dahil olmak üzere vahşi alt türlerin soyu tükenmiş olsa da, mevcut evcil sığırlar, yaban öküzünün alt türü olarak kabul edilir. Bu makalede "yaban öküzü" terimi aksi belirtilmedikçe yalnızca soyu tükenmiş vahşi alt türlere atıfta bulunacaktır. Bos primigenius primigenius, Polonya'daki Jaktorów Ormanı'nda kaydedilen son yaban öküzlerinin öldüğü 1627 yılına kadar Avrupa'da yaşamıştı.

Yaban atı, Equus cinsinin bir türüdür ve bu cinse modern evcil at ile nesli tükenme tehlikesi altında olan Przewalski atı alt türlerini barındırır. 19. yüzyılın sonu veya 20. yüzyılın başında nesli tükenen Avrupa yaban atları, tarpan olarak da bilinir, daha önce yaban atlarının Equus ferus ferus isimli bir aday alt türü olarak ele alınmıştı; ancak daha yakın tarihli çalışmalar, tarpanların gerçekten yabani olup olmadığı veya aslında yabanileşmiş ya da melez olup olmadıkları konusunda şüphe uyandırdı.