İçeriğe atla

Epitalamus

Epitalamus, diensefalonun (dorsal) arka bölümüdür. Diensefalon epitalamus, talamus, hipotalamus ve hipofiz bezini de içeren ön beynin bir parçasıdır. Epitalamus, habenüler çekirdekleri ve bunların birbirine bağlanan liflerini, habenüler komissürü, stria medullarisi ve epifiz bezini içerir.

Görevleri

Epitalamusun işlevi, limbik sistemi beynin diğer bölümlerine bağlamaktır. Epitalamus ayrıca limbik ön beyinden limbik orta beyin yapılarına bilgi taşımaktan sorumlu olan dorsal diensefalik iletim sistemi için bir bağlantı noktası görevi görür. Bileşenlerinin bazı işlevleri arasında melatonin salgılanması, hipofiz bezinden hormonların salgılanması (epifiz bezi sirkadiyen ritimler tarafından), motor işlevlerin ve duyguların düzenlenmesi ile vücutta enerjinin nasıl korunduğu yer alır.

Bir çalışma, epitalamik bir yapı olan lateral habenulanın, hipokampustaki teta salınımı ile ilişkili olan spontan teta salınım aktivitesi ürettiğini göstermiştir.  Aynı çalışma, hem lateral habenula hem de hipokampustaki teta dalgalarındaki artışın, sıçanlarda artan hafıza performansı ile ilişkili olduğunu bulmuştur.  Bu, lateral habenula'nın, hipokampusa bağlı mekansal bilgi işlemede yer alan hipokampus ile bir etkileşime sahip olduğunu göstermektedir.[1]

Komponentleri

Epithalamus; trigonum habenulae, epifiz bezi ve commissura habenulae oluşan küçük bir yapıdır. Limbik sistem ve bazal gangliyonlarla bağlantılıdır. Fotoreseptif parapineal organa sahip olan türler, habenula'daki epitalamusta, sola(dorsala) doğru bir asimetri gösterir.[2]

Klinik Önemi

Epitalamusun işlev bozukluğu, duygudurum bozuklukları (majör depresyon gibi), şizofreni ve uyku bozuklukları ile ilişkili olabilir.[3] Düşük melatonin seviyeleri tipik olarak duygudurum bozukluklarına yol açacaktır.[4]

Epitalamusun kalsifikasyonu, limbik sistem yakınındaki periventriküler lezyonlarla ve şizofreni ile ilgili olan kortiko-subkortikal yolaklardaki lezyonlarla ilişkilendirilebilir.[3]

Uyku Bozuklukları

Epithalamus, uyku uyanıklık döngülerinin sirkadiyen ritimleri etrafında dönen uykusuzluk gibi uyku bozuklukları ile ilişkilidir. Epitalamusun limbik sistemle yakın bağlantısı, epifiz bezi tarafından melatonin salgılanmasını ve motor yolların ve duyguların regülasyonunu düzenler.[5] Melatonin salgılanması bir döngü içinde gerçekleşir. Salgı, gece veya ışık olmadığında yüksek, gündüzleri (ışık varlığında) düşüktür. Hipotalamustaki suprakiazmatik çekirdek, epitalamustan (özellikle epifiz bezinden) gelen bu salgı döngüsünden sorumludur. Sirkadiyen zaman tutumu (Ing; Timekeeping), ilgili hücrelerde çekirdek saat genlerinin ve per2/PER2 gibi proteinlerin döngüsel aktivitesi tarafından yürütülür.[5] Gama-aminobutirik asit ve sitokinler, büyüme hormonu salgılayan hormon ve prolaktin dahil olmak üzere çeşitli peptit faktörleri uykunun uyarılmasıyla ilişkilidir.[6]

 Bu madde bir . Bu maddeyi geliştirerek veya özelleştirilmiş birini koyarak Vikipedi'ye katkıda bulunabilirsiniz.
  1. ^ Goutagny, Romain; Loureiro, Michael; Jackson, Jesse; Chaumont, Joseph; Williams, Sylvain; Isope, Philippe; Kelche, Christian; Cassel, Jean-Christophe; Lecourtier, Lucas (Kasım 2013). "Interactions between the Lateral Habenula and the Hippocampus: Implication for Spatial Memory Processes". Neuropsychopharmacology. 38 (12): 2418-2426. doi:10.1038/npp.2013.142. ISSN 0893-133X. PMC 3799061 $2. PMID 23736315. 
  2. ^ Concha, Miguel L.; Wilson, Stephen W. (2001). "Asymmetry in the epithalamus of vertebrates". Journal of Anatomy (İngilizce). 199 (1-2): 63-84. doi:10.1046/j.1469-7580.2001.19910063.x. PMC 1594988 $2. PMID 11523830. 
  3. ^ a b Caputo, Alberto; Ghiringhelli, Laura; Dieci, Massimiliano; Giobbio, Gian Marco; Tenconi, Fernando; Ferrari, Lara; Gimosti, Eleonora; Prato, Katia; Vita, A. (1 Aralık 1998). "Epithalamus calcifications in schizophrenia". European Archives of Psychiatry and Clinical Neuroscience (İngilizce). 248 (6): 272-276. doi:10.1007/s004060050049. ISSN 1433-8491. 
  4. ^ Samuel, Daniel Silas; Duraisamy, Revathi; Kumar, M. P. Santhosh (January 1, 2019). "Pineal Gland - A mystic gland". Drug Intervention Today. 11 (1): 55–58.
  5. ^ a b

    Kaynakça

    "Redirecting". linkinghub.elsevier.com. 16 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2023. 

  6. ^ Stenberg, D. (15 Mart 2007). "Neuroanatomy and neurochemistry of sleep". Cellular and Molecular Life Sciences (İngilizce). 64 (10): 1187. doi:10.1007/s00018-007-6530-3. ISSN 1420-9071. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Uyku</span> doğal dinlenme biçimi

Uyku, bilincin değiştiği ve duyusal etkinliğin belirli bir dereceye kadar azaldığı, bilinçli zihinsel etkinliğin durduğu bir haldir. Uykuda kas ve çevre ile etkileşim azalır. Uyku, uyaranlara tepki verme yeteneği açısından uyanıklıktan farklı olsa da aktif beyin kalıplarını içerir ve bu da onu koma veya bilinç bozukluklarından daha duyarlı yapar.

<span class="mw-page-title-main">Hormon</span> İç salgı bezlerinden kana geçen ve organların işlemesini düzenleyen adrenalin, insülin, tiroksin ve benzeri fizyolojik etkisi olan maddelerin genel adı

Hormon,, çok hücreli organizmalarda fizyoloji ve davranışı düzenlemek için karmaşık biyolojik süreçler yoluyla uzak organlara veya dokulara gönderilen sinyal molekül sınıfıdır.

<span class="mw-page-title-main">Endokrin sistem</span>

Hayatta kalmak, büyümek ve çoğalmak için, insan dahil çok hücreli bir organizmanın, fizyolojik talepleri ve çevresel zorlukları karşılamak için dokular, organlar ve organ sistemleri arasında etkili bir uyuma sahip olması gerekmektedir. Endokrin sistem, iç ve dış koşullara yanıt vermektedir. Ayrıca kanalsız organ ve dokulardaki salgı hücreleri tarafından üretilen hormonlar aracılığıyla iletişim kurmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Böbrek üstü bezleri</span>

Böbrek üstü bezleri, üçgen biçimini andıran iç salgı (endokrin) bezleridir. Anatomik olarak böbreklerin hemen üstlerinde bulunduklarından bu adı almışlardır. Kabuk (korteks) ve öz (medulla) olarak anılan iki ayrı katmandan oluşan bezlerin temel işlevi fizyolojik gerilim (stres) karşısında kortikosteroid ve katekolamin bireşimleyip kana salgılamaktır. Adrenalin ve nöradrenalin salgılarlar.

<span class="mw-page-title-main">Kortizol</span> Vücudun strese gösterdiği tepkiyle ilişkili bir kortikosteroid hormon

Kortizol, böbrek üstü bezinin kabuk bölgesinde üretilen, vücudun strese gösterdiği tepkiyle ilişkili bir kortikosteroid hormondur. Kan basıncını ve şekerini artırır, kadınlarda kısırlığa neden olur ve bağışıklık sistemini baskılar. Hidrokortizon veya kortizon olarak bilinen yapay kortizol alerji ve yangı'ya karşı sağaltımda kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Hipotalamus</span> diensefalonun bir parçası

Hipotalamus, beyinde talamusun altında bulunan ve üçüncü ventrikülün tabanını oluşturan önbeyin bölgesidir. Küçük nukleuslardan oluşur ve en önemli görevlerinden birisi hipofiz bezi aracılığı ile beyin ve endokrin sistem arasındaki bağlantıyı sağlamaktır.

<span class="mw-page-title-main">Melatonin</span> Melatonin, genellikle geceleri epifiz bezi tarafından salgılanan bir hormondur ve uzun süredir uyku-uyanıklık döngüsünün kontrolü ile ilişkilendirilmektedir.

Melatonin, genellikle geceleri epifiz bezi tarafından salgılanan bir hormondur ve uzun süredir uyku-uyanıklık döngüsünün kontrolü ile ilişkilendirilmektedir. Bir besin takviyesi olarak, genellikle jet lag veya vardiyalı çalışma gibi kısa süreli uykusuzluk tedavisi için kullanılır ve genellikle ağızdan alınır. Bununla birlikte, bu amaçla kullanım için faydalı olup olmadığı kesin olarak kanıtlanmamıştır. 2017'de yapılan bir araştırmada melatonin kullanımıyla uyku başlangıcının altı dakika daha çabuk gerçekleştiğini, ancak toplam uyku süresinde hiçbir değişiklik olmadığı tespit edildi.

<span class="mw-page-title-main">Optik sinir</span>

Nervus opticus, nervi craniales (encephalici) olarak bilinen 12 kafa çiftinin ikincisidir ve retinadan beyne görme bilgisini taşır. Diensefalonda yer alan bir divertikül olan embriyonik retinal gangliyon hücrelerinden köken aldığı için kesildikten sonra rejenere olamaz.

<span class="mw-page-title-main">Hipofiz</span>

Hipofiz bezi veya diğer adıyla Pitüiter bez, bir fasulye tanesi büyüklüğünde yaklaşık 0,5 gram ağırlığında bir endokrin bezdir. Beyin tabanında, hipotalamusun altında bir çıkıntı şeklinde uzanır. Beyni örten dura mater ile çevrilmiştir. Hipofiz hormonu üretip salgılayarak Homeostasiyi düzenler. Bunu bütün iç salgı bezlerini denetleyerek yapar. Bu anlamda hipofiz, endokrin sistem ve sinir sistemi arasındaki en büyük organizasyon ağını kontrol eder. Hipotalamusun salgısı olan RF, kan yoluyla hipofizi uyarır ve hipofizin hedef organının uyarılmasını sağlayan hormonu üretmesini sağlar. Hipofiz bezi ön, orta ve arka lop olmak üzere üç parçalıdır. Ara lob insan embriyosunda görüldüğü halde, ergin insanda körelmiştir.

Hipotiroidi, Hipotiroidizm, tiroit bezinin yapısal ya da işlevsel bozuklukları nedeniyle ortaya çıkan tiroit hormonu eksikliği olgusudur. Hipotalamus-Hipofiz-Tiroit aksındaki sorunlar hipotiroidiye neden olabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Epifiz</span> beyinde yerleşen önemli bir nokta

Epifiz, omurgalıların beyninde yer alan mercimek tanesi büyüklüğünde bir bezdir. Uyku paternini ve mevsimsel fotoperiyotları düzenleyen melatonini ve DMT salgılar. Diğer ismi pineal bezdir.

<span class="mw-page-title-main">İnsan beyni</span> insan sinir sisteminin ana organı

İnsan beyni, insan sinir sisteminin merkezi organıdır ve omurilikle birlikte merkezi sinir sistemini oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Hipotalamus-hipofiz-adrenal aks</span>

Hipotalamus-hipofiz-adrenal aks ya da Limbik-Hipotalamus-hipofiz-adrenal aks (LHPA), kompleks geribildirim mekanizmalarına sahip nöroendokrin bir yolak.

<span class="mw-page-title-main">TSH</span> Omurgalılarda glikoprotein hormon ailesi

Tiroit Uyarıcı Hormon (tirotropin, tirotropik hormon veya kısaltılmış TSH olarak da bilinir), tiroit bezini tiroksin (T4) ve ardından vücuttaki hemen hemen her dokunun metabolizmasını uyaran triiyodotironin (T3) üretmesi için uyaran bir hipofiz hormonudur.

Limbik sistem, talamusun her iki yanında, serebrum'un sağ altında bulunan beyin yapılarının tümü. Nörologlar arasında 21.yüzyılda bu sistem pek benimsenmemesine rağmen "paleomammalian beyin" olarak da bilinmektedir. Aynı zamanda telensefal (üstbeyin), diensefalon (arabeyin), mezensefalon (ortabeyin) bölümlerinin bütününü oluşturur. Bu bölümler; hipokampus, hipotalamus, amigdala, ön talamik nükleus, forniks, forniks kolonu, mammiller cisim, septum pellusidiyum, habenular komissür, singular girus, parahipokampal girüs, limbik korteks ve limbik orta beyin alanlarını içerir.

<span class="mw-page-title-main">İç salgı bezi</span>

İç salgı bezleri endokrin sistemi oluştururlar. Önemli iç salgı bezleri bezlerine örnek olarak:

<span class="mw-page-title-main">Endokrin hastalıkları</span>

Endokrin hastalıkları endokrin sisteme ait bozukluklarıdır. Endokrin bozukluklarla ilişkili tıp dalı endokrinoloji olarak bilinir.

Yılın yalnızca belirli zamanlarında başarı ile çiftleşen hayvan türleri mevsimsel üreme özelliğine sahiptir. Yılın belirli zamanları, ortam sıcaklığı, besine ve suya ulaşılabilirlik ve diğer türlerin avlanma davranışlarında değişiklik gibi faktörler nedeniyle yavruların hayatta kalma şansının en uygun düzeyde olmasına olanak verir. Bu türlerde cinsel ilgi ve davranışlar yalnızca bu dönemde ortaya çıkar ve karşılık bulur. Mevsimsel üreme özelliğine sahip hayvanların dişileri yalnızca "kızıştığında" ya da doğurgan olup erkeği kabul edebildiğinde bir ya da daha fazla östrus hâline girer. Yılın diğer dönemlerinde ise cinsel döngülerinde östrus dışı hâlde kalırlar. Mevsimsel üreme özelliğine sahip hayvanların erkeklerinde yıl içinde döneme göre testosteron düzeylerinde, testis ağırlığında ve fertilitede değişiklikler sergileyebilirler.

<span class="mw-page-title-main">Hipotalamus-hipofiz-gonad aksı</span> Üreme, ergenlik, cinsel dimorfizm ve davranışla ilişkili hormonal yolak

Hipotalamus-hipofiz-gonad aksı hipotalamus, hipofiz bezi ve gonadal bezlerin arasındaki etkileşimi ifade eder. Bu bezler genellikle birlikte işlev gösterdiğinden, fizyologlar ve endokrinologlar bunlardan tek bir sistem olarak bahsetmeyi uygun ve açıklayıcı buluyorlar.

<span class="mw-page-title-main">Mamiller cisim</span>

Mamiller cisim, beynin alt yüzeyinde yer alan ve ara beynin limbik sisteme katılan bir parçasını oluşturan bir çift küçük yuvarlak cisimdir. Forniksin ön uçlarında bulunurlar. Medial mamiller çekirdekler ve lateral mamiller çekirdekler olmak üzere iki çekirdek grubundan oluşurlar.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.