İçeriğe atla

Enver Behnan Şapolyo

Enver Behnan Şapolyo (d. 1900 - ö. 1972), Türk tarihçi.

Enver Behnan Şapolyo 1900 tarihinde İstanbul'un Kocamustafapaşa semtinde, Beyçayırı Sokağı'nda doğmuştur. Büyükbabası Afyonkarahisar mutasarrıfı Salih Bey, babası eski Maarif Nezareti Meclis-i Kebir ve Muayene azasından Fevzi Bey'dir.

Fevzi Bey 1908 tarihinde İstanbul'da Protesto adında bir gazete yayınlamıştır. Aynı zamanda El Adil adlı Arapça bir gazetede de başmuhabirlik yapmıştır. Birçok da eserleri vardır. Bunlardan Teşkilat-ı Avalim, Sarf-ı Arabi adlı eserleri basılmıştır. Tarih-i Hürriyet, Hikmet-i Hukukun Tarihi, Miyar-ı Hukuk ve Cebr-i Ala adlı eserleri vardır. Birçok da dergilere yazılar yazmıştır. Fevzi Bey, Hoca Tahsin Efendi'nin İlm-i Ruh, Esrar-ı Abu Hava, Tarihi Tekvin, Esas-ı İlmi Heyet, adlı eserlerini önsözler ekleyerek yayınlamıştı.

Şapolyo, ilk ve orta öğrenimini İstanbul Lisesi'nde yaptıktan sonra okul tarafından 1917 tarihinde Almanya'ya tahsile gönderilmiştir. Mütareke dolayısı ile Almanya'dan döndükten sonra öğretmen okuluna gitmiştir. Milli Mücadele'nin başlamasıyla Anadolu'ya geçerek Kağnı Kolları Komutanı olarak cepheye cephane taşıma görevini yapmıştır. Kanlı Bayrak Kuvâ-yi Milliye Müfrezesinde çalışmıştır. Öğretmen okulundan mezun olduktan sonra Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesine 2 yıl devamdan sonra İstanbul Üniversitesi Tarih Fakültesi'nde okumuş ve tarih öğretmeni olmuştur.

İki yıl da felsefe derslerine devam etmiş, Ziya Gökalp'in Amel-i İçtimayiat derslerine devam ederek Sosyolojiye çalışmıştır. Sırası ile Ankara Sultanisi, Konya Lisesi, İstanbul Erkek Lisesi, Vefa Lisesi, Kuleli Askeri Lisesi, Maltepe Askeri Lisesi, Maarif Koleji, Türk Kuşu, Gazi Lisesi, Harp Okulu, Ticaret ve Turizm Yüksek Öğretmen Okulu'nda İnkılap Tarihi ve Ahlak Tarihi öğretmenliğinden sonra, Türkiye'nin Turistik Özelliği ve Anıtlar Tarihi derslerini okutmuştur. Aynı zamanda Radyo Eğitim Müşaviridir.

Enver Behnan Şapolyo bir yandan hocalığa devam ederken diğer yandan da gazeticilik mesleğine girmiştir. 1922 yılında Ankara'da yayınlanan Öğüt ile Yenigün gazetelerinde muhabirlik, sonra da muharrirlik etmeye başlamıştır. Hâkimiyet-i Milliye, Ulus Konya Babalık gazetelerinde çalıştıktan sonra Hüseyin Cahit Bey'in çıkarmakta olduğu Tanin gazetesinin Ankara muhabirliğini yapmıştır.

1924 tarihinde İstanbul'a gelerek Son Telgraf, Cumhuriyet, Yeni Türkiye, Vakit, Akşam, Gece Postası, İkdam - Son Telgraf, Yeni Sabah gazetelerinde muharirlik ve musahhihlik yapmıştır. 1955 yılında Zafer gazetesinde çalışarak bu gazetede Tarihi makaleleriyle, Atatürk'ün Hayatı, Milli Mücadelenin iç alemi adlı tefrikaları neşredilmiştir. Aynı zamanda Ankara'da neşrolunan İnkılap, Ulus, Haber, Son Baskı gazetelerinde de makale ve tefrikaları çıkmıştır. 1925-1927 yılları arasında yayımlanan Türk Kadın Yolu adlı derginin yazarları arasındaydı.[1]

İstanbul'da neşrolunan Yeni Gazete, Yedigün, Büyük Gazete, Resimli Perşembe, Resimliay, Resimli Mecmua, Türk Yurdu, Kadın Yolu Mecmuası, Türk Yurdu, Köy Postası, Çocuk Ve Yuva, Gençay, Hafta, Çocuk Haftası, İller ve Belediyeler Dergisi, Önasya, Ülkemiz, Türk Kültürü, Halk Evleri Mecmuası, Ankara Belediyesi'nin neşretmekte olduğu Ankara adlı mecmualarda tarihî makaleleri ve tarihî romanları neşredilmiştir. Gazetecilikte uzun seneler hizmetinden dolayı Basın Şeref Kartı verilmiştir.

İnkılap tarihi ile ilgili yazmış olduğu eserleri ile Türkiye ve dış memleketlerde tanınmıştır. Amerikalı birçok tarihçiler Şapolyo'nun tarihî eserlerinden faydalanmışlar ve eserlerini bibliyograflarına almışlardır. Bunlardan Uriel Heyd'in yazmış olduğu Foundations of Turkish Nationalism London - co - Luzac - 1950(Türk Milliyetçiliğinin esasları) adlı eserden başka yine ABD'de Kemal Karpat'ın yayınlandığı Turkey's Politic 1959 Princeton University Press (Türkiye'nin Dahili Siyasetine Dair) kitabında Şapolyo'nun eserlerinden faydalanılmıştır. Aynı zamanda Amerikalı yazar Elaine D. Smith'in yazmış olduğu Turkey: Origins of the Kemalist Movement and the Govenrment of the National Assembly Washington - 1959 (Kemalist hareketin kökenleri ve Büyük Millet Meclisi Hükûmeti) adlı eserde, Şapolyo'dan faydalanmıştır.

10 Ağustos 1960 tarihinde Moskova'da toplanan 25.ci Enternasyonal Müsteşrikler Kongresine Moskova İlim Akademisi tarafından delege seçilerek davet edilmiştir. Enver Behnan Şapolyo'nun Gülbahar Sultan adlı edebi bir eseri de Sırpça ve Hırvatçaya tercüme edilmiştir.

Yazar 1972 yılında hayata veda etmiştir.

Şapolyo'nun Basılmış Olan Önemli Eserleri

  1. Filozof Ziya Gökalp - 1933
  2. Tarih Bakaloryası 1. cilt. ilk ve Orta Çağlar Tarihi - 1934
  3. İkinci cilt Yeniçağ Osmanlı ve cumhuriyet Devirleri - 1935
  4. Türk Soyadları - 1935
  5. Kurtuluş Edebiyatı Tarihi - 1938
  6. Onuncu Yıl - 1938
  7. Ziya Gökalp ittihat ve Terakki ve Meşrutiyet Tarihi - 1943
  8. Kemal Atatürk ve Milli Mücadele Tarihi - 1944
  9. Mustafa Reşit Paşa ve Tanzimat devri Tarihi - 1945
  10. Tarihçi Eşref Albatı - 1945
  11. Velet Çelebi İzbudak - 1946
  12. Karagöz'ün Tarihi - 1946
  13. Osmanlı - İnkılap ve Avrupa Tarihi Özü - 1946
  14. Karagözün Tekniği - 1947
  15. Ziya Gökalp ve Fırka Nedir? - 1947
  16. Türkiye Tarihi 3 Cilt (Maliye okulları için) - 1947
  17. Müzeler Tarihi - 1948
  18. Türk İnkılabı Tarihi - 1948
  19. Türkiye Cumhuriyeti Tarihi (Liseler için - 8 defa basılmıştır) - 1949
  20. Türk Efsaneleri - 1949
  21. Gazi Musa Paşa ve Silistre Müdafası - 1950
  22. Hz. Ali - 1950
  23. Dünya efsaneleri - 1954
  24. Atatürk'ün Hayatı - 1955
  25. İlk Çağ Tarihi - 1958
  26. Kuva-yi Milliye Tarihi - 1958
  27. İlaveli - Kemal Atatürk ve Milli Mücadele Tarihi - 1958
  28. Halk ninnileri - 1958
  29. Gazi Osman Paşa ve Plevne Müdafası - 1958
  30. Ahlak Tarihi - 1960
  31. Türk Büyükleri 1960
  32. Türkiye Tarihi - 1960
  33. Osmanlı Sultanları Tarihi - 1960
  34. İnkılap Tarihi - 1960
  35. Mezhepler ve Tarikatlar Tarihi - 1964
  36. Türk Menkıbeleri - 1964
  37. Selçuk Han - 1966
  38. Tuğrul Han - 1966
  39. Melik Şah - 1966
  40. Alparslan - 1966
  41. Kılıç Arslan - 1966
  42. Birinci Alaettin - 1966
  43. Selçuk Medeniyeti - 1966
  44. Kırşehir Büyükleri - 1967
  45. Mustafa Kemal ve Milli Mücadelenin İç Alemi - 1967
  46. İstiklal Edebiyatı Tarihi - 1968
  47. Peygamberler Tarihi - 1968
  48. Osmanlı İmparatorluğu Tarihi - 1968
  49. Türk Gazeticiler Tarihi
  50. Ahiler Tarihi
  51. Türkiye Anıtlar Tarihi
  52. Kara Günler 2017

Şapolyo'nun bu eserlerle beraber edebi romanları ve çocuk edebiyatı neşriyatından olmak üzere 45 eseri daha vardır. Basılmamış olanlarla eserlerinin tutarı 110 cilttir.

Romanlarından: Ayşim, Alp Arslan, Yayla Gülü, Yıldırım, Dede Korkut Masalları, Kılıç Arslan, Şair Nedimin Aşkı, Barbaros, Turgut Reis, Fatih İstanbul Kapılarında, Türk Masalları, Atilla, Türk Akıncıları, Ali Baba, Estergon Kalesi vardır.

Kaynakça

  1. ^ Koç, Duygu (2020). "Öcü Geçmiş, Yüceltilen Bugün Ve Umutlu Gelecek: Türk Kadın Yolu Dergisinde Siyasi Söylem". Tarih Araştırmaları Dergisi (TAD). 39 (67). s. 592. 10 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ziya Gökalp</span> Türk yazar ve toplum bilimci

Ziya Gökalp, Türk yazar, toplum bilimci, şair ve siyasetçidir. Meclis-i Mebûsanda ve Türkiye Büyük Millet Meclisinde milletvekilliği yapmıştır. "Türk milliyetçiliğinin babası" olarak da anılır.

<span class="mw-page-title-main">Hilmi Ziya Ülken</span>

Mehmet Hilmi Ziya Ülken, Türk düşünce yaşamında ve Türkiye'de bir felsefe geleneğinin oluşmasında büyük etkisi olmuş bir filozof ve sosyologdur.

<span class="mw-page-title-main">Hamdullah Suphi Tanrıöver</span> Türk yazar ve siyasetçi

Hamdullah Suphi Tanrıöver, Türk edebiyatçı, yazar, öğretmen, milletvekili, siyasetçi. Kurtuluş Savaşı ve cumhuriyetin ilk yıllarında TBMM'de yaptığı coşkulu konuşmaları nedeniyle "Millî Hatip" ve "Cumhuriyet Hatibi" olarak tanınan bir siyaset adamı ve yazardır. Ayrıca İstiklâl Marşı'nı Türkiye Büyük Millet Meclisinde ilk okuyan kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Faruk Nafiz Çamlıbel</span> Türk şair, siyasetçi, öğretmen (1898 - 1973)

Ahmet Faruk Çamlıbel, Türk şair, siyasetçi, öğretmendir.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf Akçura</span> Türk tarihçi ve milletvekili

Yusuf Akçura veya Kazanlı Yusuf Akçura, , Türk yazar ve siyasetçi. Türkçülük akımının önde gelen temsilcilerindendir. Tatar Türkü'dür.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Kutsi Tecer</span> Türk şair ve oyun yazarı

Ahmet Kutsi Tecer, Türk öğretmen, şair, oyun yazarı ve siyasetçi. Halk kültürü alanında çalışmaları ile tanınır. Çalışmaları, Karacaoğlan ve Yunus Emre’nin hayatına ışık tutmuştur. Halk şairi Âşık Veysel’i Türkiye'ye tanıtan, halk müziği derlemecisi Muzaffer Sarısözen'i keşfeden kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Kılıçkan</span> Türk bezeme sanatçısı ve yazar

Hüseyin Kılıçkan, Türk bezeme sanatçısı, yazar ve eğitimci.

<span class="mw-page-title-main">Şevket Süreyya Aydemir</span> Türk ekonomist ve tarihçi

Şevket Süreyya Aydemir, Türk yazar, düşün insanı, iktisatçı ve tarihçi.

Enver Ziya Karal, Türk akademisyen, tarihçi, üniversite idarecisi ve siyasetçi.

Hikmet Tanyu Türk akademisyen, şair ve yazar. Türkiye'nin önde gelen dinler tarihi uzmanıdır. Yaptığı çalışmalar ve yetiştirdiği öğrencileriyle bu tarih dalına ilgi duyulmasını sağlamış ve dinler tarihi hakkinda cumhuriyet tarihindeki ilk seçkin eserleri vermiştir.

Ahmet Hamdi Ülkümen, Nebizade Hamdi Bey, Türk gazeteci, siyasetçi, eğitimci.

<span class="mw-page-title-main">Tezer Taşkıran</span>

Tezer Taşkıran, Azerbaycan kökenli Türk öğretmen, siyasetçi, yazar.

Ali Haydar Taner, Türk öğretmen, çevirmen, yazar.

Mehmet Kazım Nami Duru, Türk asker, eğitimci ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Anka Özkan</span> Türk heykeltıraş

Hüseyin Anka Özkan,, Türk heykeltıraş.

Halim Yağcıoğlu, Türk şair ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Akadya</span>

Akadya, Kuzey Amerika'da merkezi şimdiki Nova Scotia'da olan, Kanada'nın şimdiki kıyı eyaletleri ile Québec ve Maine'yi de içine alan Atlas Okyanusu kıyısındaki Fransız kolonilerine 17. ve 18. yüzyıllarda verilen ad. Yeni Fransa'nın bir bölümüdür.

<i>Küçük Mecmua</i> Ziya Gökalpin 1922–1923 yıllarında yayımlanan haftalık dergisi

Küçük Mecmua, Ziya Gökalp tarafından 1922-1923 yıllarında yayımlanan haftalık fikir, edebiyat ve siyaset dergisi. Diyarbekir'de neşredilen derginin toplam otuz üç sayısı çıktı. İlk sayısı 5 Haziran 1922'de, son sayısı 18 Mart 1923'te yayımlandı. Küçük boyda ve iki sütun üzerine toplam on altı sayfadan oluşan dergi, "Haftada bir çıkar, ilmî, edebi, siyâsî, iktisâdî mecmuadır." sloganını kullandı. İmtiyaz sahibi ve sorumlu müdürü Gökalp'tir. Pek az nüshası günümüze kadar gelen derginin Türkçeye çevirisi Şahin Filiz tarafından yapılmış olup yaklaşık altı yüz sayfayı bulmuştur ve üç cilt şeklinde yayımlandı.

Fevziye Abdullah Tansel, Türk edebiyat tenkitçisi. Babası muhtelif doğu vilayetlerinde kadılık yapmış Abdullah Hulûsi Efendi annesi ise Dobriç müftüsü Yörükoğlu Mustafa Efendi sülalesinden Sârâ Hanım'dı. Fevziye Abdullah 1921'de kız kardeşleriyle beraber Fatih'e taşındı. 1931 yılında İstanbul Kız Lisesi’nden mezun oldu. 1934'te İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü ve Yüksek Muallim Mektebi’nden mezun olduktan sonra Konya Kız Öğretmen Okulu, Ankara Erkek Lisesi (1935-1936) ve Ankara Atatürk Lisesi’nde (1936-1963) edebiyat muallimliği yaptı. Akademi yaşantısında ilk görev yerleri Gazi Eğitim Enstitüsü ve (1963) Ankara Üniversitesi İlâhiyat Fakültesi'ydi (1964). Kasım 1936 - Haziran 1941 tarihleri arasında Ülkü'nün yazı işleri müdürlüğü görevini yürüttü. Columbia Üniversitesi ve Near and Middle East Institute'de misafir öğretim üyeliğinde bulundu ve burada modern Türk edebiyatı üzerine derler verdi. Tansel 1978 yılında ise emekliye ayrıldı.

<span class="mw-page-title-main">Kâmil Su</span> Türk tarihçi ve devlet adamı

Kâmil Su, Türk tarihçi ve devlet adamı. Romancı Mükerrem Kâmil Su’nun eşidir. Ailesi ile Şumnu'dan Manisa'ya göç etmiştir. Kâmil Su, Manisa Alaybey Mahallesi'nde yaşarken Manisa Yangını'nı yaşamış ve ailesi ile Spil Dağı'na sığınmıştır. Sonraları bu olayı "Manisa ve Yöresinde İşgal Acıları", adlı kitabında anlatmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.