İçeriğe atla

Enver Altaylı

Enver Altaylı (d. 1 Kasım 1944, Ceyhan, Adana), Sovyetolog ve eski istihbaratçı,[1] MHP yöneticisi.[1] 90'lı yılların başında Sovyetler Birliği'nin dağılmasıyla birlikte yeni Orta Asya cumhuriyetlerinin yapılandırmasında etkin bir rol oynadı.[2][]

Hayatı

1962'de Talat Aydemir'in darbe girişimine katıldığı için tutuklandı. Darbe girişimine katılan diğer öğrencilerle birlikte Harp Okulu'ndan atıldı.[1] CIA çalışanı Ruzi Nazar'ın MİT müsteşarı Fuat Doğu'ya tavsiyesi ve Alparslan Türkeş'in referansı ile 1968'de MİT'te çalışmaya başladı.[3][4] Eğitim için Almanya'ya gönderildi.[1]

1974'te MİT'ten istifa ettikten sonra MHP’de Almanya organizasyonunu yönetti. MHP’nin yayın organı Hergün gazetesini çıkarttı. 12 Eylül Darbesi'nden sonra hakkında tutuklama kararı çıkartılınca Almanya'ya kaçtı.[1][5] Alman pasaportu ile Özbekistan'a gitti. Ayrıca Turgut Özal ve Süleyman Demirel'e Orta Asya hakkında danışmanlık yaptı.[1] Doğu Alman İstihbarat Bakanlığı Stasi’nin arşivine göre NATO ülkelerinin istihbarat kuruluşları için çalıştı.[6]

2017 yılında Fethullahçı Terör Örgütü soruşturması kapsamında gözaltına alındı ve mahkemece tutuklandı.[4] İddianamede örgüt üyeliği, siyasi ve askeri casusluk, devlete ait bilgileri CIA bağlantılı kişilere servis etmek, çok sayıda CIA mensubu ile ilişki kurmak gibi çeşitli suçlamalar yöneltildi.[7]

Dava sürecinde Ümit Özdağ, katıldığı televizyon programında Altaylı'nın "Partiyi kurmayın çünkü partinizi kapatacaklar, sokağa dökülün" sözlerini açıklamasının ardından tanık sıfatıyla ifade verdi.[8]

Enver Altaylı'nın yargılandığı dava 8 Kasım 2021'de sonuçlandı. Altaylı’ya "askeri ve siyasi casusluk" suçundan 13 yıl 4 ay, "FETÖ/PDY silahlı terör örgütü üyeliği" suçundan 10 yıl olmak üzere toplam 23 yıl 4 ay hapis cezası verildi.[9][10]

Necip Hablemitoğlu suikasti iddianamesinde savcılık tarafından "tasarlayarak öldürmeye azmettirmekle" suçlandı.[11] İddianamede suikastte yer alan kişilere dağıtılacak paranın Enver Altaylı tarafından temin edildiği öne sürülüyor. İddianameye göre Enver Altaylı Genelkurmay Başkanlığı'nın altyapı kablolarıyla ilgili bir ihaleyi alması için Siemens lehine aracılık yaptıktan sonra aldığı 900 bin dolarlık komisyon parasından suikasti gerçekleştiren örgüte ödeme yaptığı belirtildi.[12]

Eğitim

Özgeçmiş

  • Doğum günü 1 Kasım 1944, babası Özbekistanlı Şakir Altaylı, annesi Müftü Abdurahman Kavuncu'nun kızı Melek Altaylı
  • 1958 - 1961: Bursa Işıklar Askeri Lisesi
  • 1963 - 1967: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi
  • 1968 - 1973: Millî İstihbarat Teşkilatı için Sovyetolog olarak çalıştı
  • 1977 - 1980: Hergün gazetesinin başyazarı olarak çalıştı

Yayınlar

  • Esir Türk İllerinde 90 Gün
  • Komünist Teoriler ve Sovyet Yayılma Siyaseti
  • İrfan Ülkü tarafından yazılmış 'Büyük Oyundaki Türk: Enver Altaylı'
  • Enver Altaylı. Kızıl Ordu'dan Alman Ordusuna... Afgan Direnişinden Tahran Operasyonuna... RUZİ NAZAR: CIA'NIN TÜRK CASUSU. İstanbul, Şubat 2013: Doğan Kitap. ISBN 978-605-09-1118-3

Dipnotlar

  1. ^  İrfan Ülkü. Büyük Oyundaki Türk: Enver Altaylı. İstanbul: İlgi Yayınları (2008)

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f "Enver Altaylı Kimdir? | 1999 | 32. Gün Arşivi". Youtube. 32.Gün. 23 Ekim 2020. 20 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2022. 
  2. ^ İrfan Ülkü (2008). Büyük Oyundaki Türk: Enver Altaylı. İlgi Yayınları. 
  3. ^ Altaylı, Enver (2013). Ruzi Nazar: CIA'nın Türk casusu. 1. baskı. Şişli, İstanbul. s. 14. ISBN 978-605-09-1118-3. OCLC 853626042. 
  4. ^ a b Hürriyet. "Son dakika... Eski MİT'çi Enver Altaylı tutuklandı". Hürriyet. 20 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2022. 
  5. ^ "Frankfurt'ta silahlı sağ eylemcinin itirafı: "Eroin kaçakçılığını örgüt adına yaptım"". Cumhuriyet Gazetesi. 15 Aralık 1984. 20 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2022. 
  6. ^ Özkan, Behlül (13 Nisan 2023). ""Ajan" ve "Tito artığı" tartışması: kim kimin artığı?". Yetkin Report. 13 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2023. 
  7. ^ "İddianameden: Enver Altaylı'nın CIA bağlantısına ulaşıldı". Independent Türkçe. 22 Ocak 2020. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2022. 
  8. ^ "Enver Altaylı 'Parti kurmayın sokağa dökülün' dedi". Sabah. 19 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2022. 
  9. ^ KARAASLAN/ANKARA, (DHA)-, Haluk. "Son dakika... Eski istihbaratçı Enver Altaylı'ya 23 yıl 4 ay hapis cezası". Hürriyet. 8 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2022. 
  10. ^ Yücel, Okan (18 Mart 2022). "FETÖ hükümlüsü eski MİT mensubu Enver Altaylı'nın kızı Medyascope'a konuştu: "Düşüncelerini tehlikeli buldukları için tecritte tutuyor olabilirler"". Medyascope. 18 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2022. 
  11. ^ Tanju Özkaya, Serdar Açıl (22 Kasım 2022). "Necip Hablemitoğlu suikastı iddianamesi kabul edildi". Anadolu Ajansı. 22 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2022. 
  12. ^ Onur Erkan (25 Kasım 2022). "ANALİZ | Hablemitoğlu suikastını 'FETÖ' azmettirdiyse, Enver Altaylı suikast parasını neden Siemens'ten aldığı komisyonla karşıladı?". Serbestiyet. 25 Kasım 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Kasım 2022. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Uğur Mumcu</span> Türk araştırmacı-gazeteci, yazar, Kemalist ve sosyalist aydın

Uğur Mumcu, Türk gazeteci, araştırmacı ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Millî İstihbarat Teşkilatı</span> Türkiye Cumhuriyetinin ulusal istihbarat teşkilatı

Millî İstihbarat Teşkilatı Başkanlığı (MİT), Türkiye'nin Cumhurbaşkanlığına bağlı resmî istihbarat örgütüdür. MİT'in mevcut merkezi, Ankara'nın Etimesgut ilçesindeki KALE binasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Alparslan Türkeş</span> Türk asker ve siyasetçi (1917–1997)

Alparslan Türkeş, Türk asker ve siyasetçi. Muvazzaf askerken 27 Mayıs Darbesi'nde aktif rol alan Türkeş, askerlik görevi sonrası başbakan yardımcısı, Milliyetçi Hareket Partisinin kurucusu ve ilk genel başkanı olarak görev yapmıştır. MHP Genel Başkanlığı görevini 1969-1981/1993-1997 yılları arasında sürdürmüştür. Mart 1975-Haziran 1977 ve Temmuz 1977-Ocak 1978 tarihleri arasında Süleyman Demirel tarafından kurulan hükûmetlerde başbakan yardımcısı olarak yer almıştır. 1965, 1969, 1973, 1977 ve 1991 Türkiye genel seçimlerinde milletvekili olarak Meclise girmiştir.

Derin devlet, Anayasa'da belirlenmiş devlet yapısı dışında oluşturulan devlet yapısını ifade eden siyasi terim.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah Çatlı</span> Türk organize suç örgütü lideri

Abdullah Çatlı, Türk organize suç örgütü lideri, mafya lideri, derin devlet ajanı ve kontrgerilla mensubu.

<span class="mw-page-title-main">Necip Hablemitoğlu</span> Türk tarihçi ve yazar

Necip Hablemitoğlu, Türk tarihçi ve yazardır.

<i>Köstebek</i> (kitap) Necip Hablemitoğlu eseri

Köstebek, Necip Hablemitoğlu'nun Gülen Hareketi'nin yapılanmasını, hedeflerini, söylemlerini ve eylemlerini konu alan kitabıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ülkü Ocakları</span> aşırı sağcı paramiliter örgüt

Ülkü Ocakları Eğitim ve Kültür Vakfı veya kısa adıyla Ülkü Ocakları, Milliyetçi Hareket Partisi ile ilişkili Türk aşırı sağcı paramiliter örgüt. Bazen Bozkurtlar olarak da bahsedilen kuruluş genellikle aşırı milliyetçi ve/veya neofaşist olarak tanımlanır. Milliyetçi Hareket Partisine (MHP) yakın bağlantıları olan gençlik örgütü, 12 Eylül Darbesi öncesi dönemde MHP'nin paramiliter veya militan kanadı olarak tanımlansa da günümüzde eğitim ve kültür vakfı olarak faaliyet göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hrant Dink suikastı</span> 2007de Türkiye Ermenisi gazetecinin öldürülmesi

Hrant Dink Suikastı, Agos gazetesinin Türkiye Ermenisi genel yayın yönetmeni Hrant Dink'in 19 Ocak 2007'de 17 yaşındaki silahlı saldırgan Ogün Samast tarafından öldürülmesi olayı. Önceden pek çok tehdit almış olan Dink, Agos'un Halaskârgazi Caddesindeki binasının önünde başının arkasına ateş edilerek öldürüldü. Olay, Türkiye'de derin devlet ve milliyetçilik olgularını gündeme taşıdı. Dink'in cenazesinde on binlerce kişi tarafından cinayete tepki olarak atılan "Hepimiz Hrant'ız, Hepimiz Ermeniyiz" sloganı uzun süre tartışıldı.

<span class="mw-page-title-main">Doğan Öz</span> Savcı

Doğan Öz, Türk hukukçu. Sultandağı'nda doğan Öz, ölümünden önce Ankara'da Cumhuriyet Savcısı Yardımcısı olarak görev yapıyordu. Devletin içindeki Kontrgerilla yapılanmasını ve Türk derin devletini araştırırken, 24 Mart 1978 sabahı işe gitmek üzere evinden çıkıp arabasına bindiği sırada Ülkü Ocakları'nın bir parçası olan İbrahim Çiftçi tarafından öldürüldü. Öz'ün ölümünün gerçekleştiği koşullar ve suikastının kimler tarafından planlandığı, günümüzde bir tartışma konusu olmaya devam etmektedir.

Ondörtler, 27 Mayıs Darbesi'nin ardından kurulan Millî Birlik Komitesinden daha sonra ihraç edilen on dört subaya verilen ad. İktidarı bırakma yanlısı olmayan ve temel birtakım siyasi reformlara karşı çıkan grubun liderliğini ise Kurmay Albay Alparslan Türkeş yapmıştır.

Şenkal Atasagun, Türk istihbarat yetkilisi.

<span class="mw-page-title-main">Milliyetçi Hareket Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Milliyetçi Hareket Partisi, Türkiye'de etkinlik gösteren bir siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "MHP" şeklindedir. 9 Şubat 1969 tarihinde Alparslan Türkeş liderliğinde kurulan partinin simgesi üç hilaldir. Türkiye Büyük Millet Meclisinde, Adalet ve Kalkınma Partisi tarafından kurulan 67. Hükûmeti destekleyen 50 milletvekiliyle bir grubu bulunur. Genel başkanı Devlet Bahçeli olan parti ideoloji olarak; aşırı sağcı, aşırı milliyetçi ve Avrupa şüphecisidir. Parti genellikle neo-faşist olarak tanımlanır ve bazı şiddet yanlısı paramiliter gruplar ve organize suç örgütleri ile bağlantılıdır.

Mustafa Levent Göktaş Çerkes asıllı Türk asker ve avukat.

Gizli servis, istihbarat teşkilatları için kullanılan bir tanımlamadır.

<span class="mw-page-title-main">Ümit Özdağ</span> Türk siyasetçi

Ümit Özdağ, Türk siyaset bilimci, akademisyen, yazar ve siyasetçi. Zafer Partisi'nin kurucusu ve mevcut genel başkanı, İstanbul eski milletvekilidir. Lisans eğitimini tamamladıktan sonra akademisyen olarak çalıştı. Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezi'nin ve hâlen yönetim kurulu başkanlığını yaptığı 21. Yüzyıl Türkiye Enstitüsü Vakfının kuruluşunda görev aldı.

Fethullahçılar, Fethullah Gülen’in telkinleri ile bir araya gelen insanların oluşturduğu, 1960’ların sonunda İzmir’de ortaya çıkan, Said Nursi temelli öğretiye dayalı İslami bir cemaat ve istihbarat örgütüdür. Özünde ve hedefinde laiklik karşıtı ve şeriatçı bir yapıya, dışa dönük ise ılımlı ve zararsız görünüme sahip olan cemaat, dini faaliyetlerinin yanı sıra; Türkiye Cumhuriyeti Devleti'nin anayasal kurumlarında meşru ve gayrimeşru yollarla hakimiyet sağlayarak, Türkiye Cumhuriyeti'nin yönetimini kendi ideolojisine göre dizayn etmeyi hedeflemektedir.

Ruzi Nazar (1917-2015), Özbek asıllı ABD vatandaşı, CIA ajanı. Hayatının büyük kısmını CIA ajanı olarak SSCB'ye karşı mücadeleye adadı. Rus Devrimi sırasında Sovyet Orta Asya'sında dünyaya geldi. Hayatının çoğu, doğduğu yerlerden uzakta geçirdi. II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası'nda, sonrasında da ABD ve Türkiye'de yaşadı. 1950'li yılların başından itibaren CIA görevlisi olarak çalıştı. Görev süresinin 11 yılı ABD'nin Ankara'daki Büyükelçiliği'nde, sonraki 10 yılı da Bonn'da geçti. 1979'da Tahran'da, 1980'li yılların başında da Afganistan'da ABD adına gizli görevlerde bulundu.

İrfan Fidan Türk hukukçu ve Anayasa Mahkemesi üyesi. Eski Yargıtay üyesi, İstanbul Cumhuriyet Başsavcısı ve Vekili.

30 Aralık 2022 tarihinde eski Ülkü Ocakları Başkanı ve akademisyen Sinan Ateş, akrabası Selman Bozkurt ile Çankaya'nın Kızılırmak Mahallesi'ndeki 1456. Sokak'ta, bir aracın arkasına saklanmış Eray Özyağcı'nın silahlı saldırısına uğradı. Özyağcı tarafından sıkılan bir mermi Bozkurt'a, beş mermi ise Ateş'e isabet etti. Bozkurt omzundan yaralandı, Ateş ise ağır yaralandı ve kaldırıldığı hastanede öldü.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.