
UNIX türevi işletim sistemleri çok işlemcili çok pahalı makinelerden tek işlemcili, basit ve çok ucuz ev bilgisayarlarına kadar pek çok cihaz üzerinde çalışabilen esnek ve sağlamlığı çok değişik koşullarda test edilmiş sistemlerdir. Fakat özellikle kararlı yapısı ve çok kullanıcılı-çok görevli yapısıyla çok işlemcili sunucularda adeta standart haline gelmiştir ve özellikle akademik dünyada iş istasyonları üzerinde çok yaygın bir kullanım alanı bulmuştur. UNIX, Interdata 7/32, VAX ve Motorola 68000 arasında hızla yayıldı.
Berkeley r-komutları, bir Unix sisteminin kullanıcılarının TCP/IP bilgisayar ağı üzerinden başka bir Unix bilgisayarında oturum açmasını veya komutlar vermesini sağlamak için tasarlanmış bir bilgisayar programları paketidir. Berkeley r-komutları, 1982'de Berkeley'deki Kaliforniya Üniversitesi'ndeki Computer Systems Research Group (CSRG) tarafından, TCP/IP'nin erken uygulanmasına dayanarak geliştirildi.

vi, 1976 yılında BSD'nin ilk sürümleri için Bill Joy tarafından yazılmış ekran yönelimli metin düzenleme yazılımıdır.

mkdir (make directory) yeni bir dizin oluşturmak için Unix, DOS, OS/2 ve Microsoft Windows işletim sistemlerinde kulanılan bir komuttur. Windows sistemlerinde mkdir yerine md kullanılır.

cat
, dosyaları sırasıyla okuyan ve standart çıktıya yazan POSIX standartlı bir Unix komutudur.

Unix benzeri işletim sistemi, resmi bir UNIX markası olmamasına karşın Unix sistemine benzer şekilde çalışan işletim sistemleridir. Unix benzeri bir yazılım, Unix komut ve kabuğuna benzer işlevlere sahiptir. Bu terimin kullanımı için bir standart yoktur ve bir yazılımın veya işletim sisteminin Unix benzeri olarak adlandırılıp adlandırılamayacağı üzerine farklı görüşler vardır.
Çevre değişkenleri, çevresel değişkenler ya da ortam değişkenleri, işletim sistemi seviyesinde konfigüre edilebilen ve bilgisayar işlemleri tarafından erişilebilen değişkenlerdir. Çoğu kez belli programların ve dosyaların konumlarını ve birden fazla işlem tarafından kullanılabilen bilgi ve ayarları tutmak için kullanılırlar. Çoğunlukla bir karakter dizisi olurlar.

tmux, bir kullanıcının birden fazla ayrı terminal oturumuna tek bir terminal penceresinde veya uzak bir terminal oturumundan izin vermek için, birden fazla sanal terminali çoğaltmak amacıyla kullanılabilen bir terminal yazılımıdır. Bir terminalde birden çok programla uğraşmak ve programları başlatan Unix kabuğundan programları ayırmak için oldukça kullanışlıdır. GNU Screen ile aynı işlevselliği sağlar, ancak bir BSD lisansı altında dağıtılmaktadır.

Çoğu Unix benzeri işletim sisteminde, ps
programı o anda çalışan işlemleri görüntüler. "top" adındaki bir başka Unix yardımcı programı ise çalışan süreçlerin gerçek zamanlı bir görünümünü sağlar.
Güvenli kabuk,, ağ hizmetlerinin güvenli olmayan bir ağ üzerinde güvenli şekilde çalıştırılması için kullanılan bir kriptografik ağ protokolüdür. En iyi bilinen örnek uygulaması bilgisayar sistemlerine uzaktan oturum açmak için olandır.

Metin tabanlı kullanıcı arayüzü, metinsel kullanıcı arayüzü veya terminal kullanıcı arabirimi olarak da adlandırılır, grafik kullanıcı arayüzlerinin (GUI) icadından bir süre sonra ortaya çıkan ve onu grafik kullanıcı arayüzünden ayırt etmek için türetilen yeni bir terimdir. TUI'de bilgisayar grafikleri metin kipinde görüntülenir. Gelişmiş bir TUI, GUI'ler gibi tüm ekran alanını kullanabilir ve fare ve diğer girişleri kabul edebilir.

cmd.exe, Microsoft Windows, Windows NT, Windows CE, OS/2, EComStation ve ReactOS'un varsayılan Komut satırı uygulamasıdır. Uygulama çeşitli işletim sistemlerinde farklılık gösterebilir ancak kullanımı ve komutları hemen hemen aynıdır.

chown komutu, change owner talimatının kısaltması olup Unix ve Unix benzeri işletim sistemlerinde dosya sistemindeki dosyaların, dizinlerin sahibini değiştirmek için kullanılır.

pwd
, Unix ve Unix benzeri işletim sistemlerinde mevcut dizinin yolunu yazdıran bir komuttur.

Unix shell, Unix benzeri işletim sistemleri için bir komut satırı kullanıcı arabirimi sağlayan bir komut satırı yorumlayıcısı veya kabuğudur. Kabuk, hem etkileşimli bir komut dili hem de bir komut dosyası dilidir ve işletim sistemi tarafından sistemin kabuk komut dosyalarını kullanarak yürütülmesini kontrol etmek için kullanılır.

tee
, standart akışları kullanan komut satırı yorumlayıcılarında (kabuklar) bir komuttur. Standart girdiyi okur ve hem standart çıktıya hem de bir veya daha fazla dosyaya çıktıyı yazar; bu şekilde girdiyi kopyalayarak çoğaltır. Bu komut, genel olarak, boruhatları ve filtreler ile birlikte kullanılır; boruhattında giden bir çıktıyı aynı zamanda bir dosyaya kaydetmek istediğimiz zaman kullanışlıdır.
A/UX, Macintosh bilgisayarlar için Apple Computer tarafından geliştirilmiş Unix tabanlı bir işletim sistemidir ve System 7'nin grafik arayüzü ve uygulama uyumluluğu ile entegredir. Apple'ın 1988'de başlatılan ve 3.1.1 sürümüyle 1995'te kullanımdan kaldırılan ilk resmi Unix tabanlı işletim sistemidir. A/UX, Macintosh II, SE/30, Quadra ve Centris serileri dahil olmak üzere bir FPU'ya ve disk belleği yönetim birimine (PMMU) sahip belirli 68k tabanlı Macintosh modellerini gerektirir.

file
komutu, Unix ve Unix benzeri işletim sistemlerinde standart bir program'dır. Bir bilgisayar dosyası içinde bulunan veri türünü tanımak için kullanılır.

tcsh C kabuğuna (csh
) temelli ve geriye dönük uyumlu bir Unix kabuğudur.

cwm X Pencere Sistemi için bir yığın pencere yöneticisidir. Öncelikle OpenBSD'nin temel sisteminin bir parçası olarak geliştirilmiş olsa da diğer Unix benzeri işletim sistemlerinde taşınabilir versiyonları mevcuttur.