İçeriğe atla

Engerekler

Engerekgiller
Biyolojik sınıflandırma
Üst âlem: Eukaryota
Âlem: Animalia
Alt âlem: Eumetazoa
(Grup) Bilateria
Üst şube: Deuterostomia
Şube: Chordata
Alt şube: Vertebrata
İnfa şube: Gnathostomata
Üst sınıf: Tetrapoda
Sınıf: Reptilia
Alt sınıf: Diapsida
İnfra sınıf: Lepidosauromorpha
Üst takım: Lepidosauria
Takım: Squamata
Alt takım: Serpentes
Familya: Viperidae
(Engerekgiller)
Alt familya: Viperinae
Oppel, 1811
Sinonimler
  • Viperini - Oppel, 1811
  • Viperes - Cuvier, 1817
  • Viperides - Latreille, 1825
  • Viperina - Gray, 1825
  • Viperiodea - Fitzinger, 1826
  • Viperiodei - Eichwald, 1831
  • Viperinae - Cantor, 1847
  • Viperiformes - Günther, 1864
  • Viperida - Strauch, 1869[1]
Bilinen adları: çukursuz engerekler, asıl engerekler, Eski Dünya engerekleri,[2][3]

Engerekler (Viperinae), zehirli yılanlar familyası engerekgillere ait Asya, Avrupa ve Afrika'da bulunan bir altfamilya grubudur. Engereklerin ayırt edici özelliği kardeş grup çıngıraklı yılanlar için karakteristik olan çukur organından yoksun olmalarıdır. Bu altaileye ait tanımlanmış 12 cins ve 66 tür bulunur.[4] Kutup Dairesi'nde bile bulunabilen Vipera berus dışındaki türlerin neredeyse tamamı tropikal veya subtropikaldır.[2]

Cinsler

Cins[4]Yazar[4]Tür[4]Alttür.*[4]Yerel ad[2][5]Dağılım[1]
AdenorhinosLoveridge, 1930 1 0 Uzungwe engereği Orta Tanzanya: Udzungwe ve Ukinga Dağları.
AtherisCope, 1862 8 1 Çalı engereği Güney Afrika hariç tropikal Sahra Altı Afrikası
BitisGray, 1842 14 2 Şişen engerekler Afrika ve Arap Yarımadası'nın güneyi
CerastesLaurenti, 1768 3 0 Boynuzlu engerekler Kuzey Afrika, Arap Yarımadası ve İran
DaboiaGray, 1842 1 1 Russell engereği Pakistan, Hindistan, Sri Lanka, Bangladeş, Nepal, Myanmar, Tayland, Kamboçya, Çin (Kwangsi ve Kwantung), Tayvan ve Endonezya (Endeh, Flores, doğu Java, Komodo, Lomblen Adaları).
EchisMerrem, 1820 8 6 Benekli engerekler Hindistan ve Sri Lanka, Ortadoğu'nun bir bölümü ve Afrika'nın ekvatorun kuzeyinde kalan kısmı.
EristicophisAlcock and Finn, 1897 1 0 McMahon engereği İran-Afganistan-Pakistan sınır yakınlarındaki Balochistan'ın çöl kısımları.
MacroviperaReuss, 1927 4 4 Koca engerekler Kuzey Afrika'nın yarı çöl ve stepleri, Yakın Doğu ve Orta Doğu ve Ege Denizi'ndeki Milos takımadası
MontatherisBoulenger, 1910 1 0 Kenya dağ engereği Kenya: moorlands of the Aberdare range and Mount Kenya above 3000 m.
ProatherisPeters, 1854 1 0 Lowland viper Güney Tanzanya'nın taşkın ovaları (Malavi Gölü'nün kuzeyinden Malavi ve Beira yakınları boyunca), orta Mozambik.
PseudocerastesBoulenger, 1896 1 1 Yalancı boynuzlu engerek Sina Yarımadası'ndan Pakisatan'ın batısına kadar.
ViperaTLaurenti, 1768 23 12 Palearktik engerekler Büyük Britanya ve neredeyse Avrupa'nın tamamı Akdeniz'deki bazı adalar, Kuzey Kore, Sakhalin Adası. Ayrıca Kuzey Afrika'da Fas, Cezayir ve Tunus'ta da bulunur.

*) Not including the nominate subspecies (typical form).
T) Tip cins.

Notlar

  1. ^ a b McDiarmid RW, Campbell JA, Touré T. 1999. Snake Species of the World: A Taxonomic and Geographic Reference, vol. 1. Herpetologists' League. 511 pp. ISBN 1-893777-00-6 (series). ISBN 1-893777-01-4 (volume).
  2. ^ a b c Mallow D, Ludwig D, Nilson G. 2003. True Vipers: Natural History and Toxinology of Old World Vipers. Krieger Publishing Company, Malabar, Florida. 359 pp. ISBN 0-89464-877-2.
  3. ^ U.S. Navy. 1991. Poisonous Snakes of the World. US Govt. New York: Dover Publications Inc. 203 pp. ISBN 0-486-26629-X.
  4. ^ a b c d e Viperinae. ITIS - Integrated Taxonomic Information System. (Erişim tarihi: 4 Ağustos 2006)
  5. ^ Spawls S, Branch B. 1995. The Dangerous Snakes of Africa. Ralph Curtis Books. Dubai: Oriental Press. 192 pp. ISBN 0-88359-029-8.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Engerek</span>

Engerek, engerekgiller ya da Viperidae, Alethinophidia infratakımına bağlı bir hayvan familyasıdır. Uzun, kıvrık ve içi boş olan ikişer tane zehir dişleriyle bunların gerisinde daha küçük yakalama dişleri mevcuttur. Başları üçgen şeklinde ve kuyrukları küttür. Daha çok geceleri avlanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Çayır engereği</span>

Çayır engereği, engerekgiller (Viperidae) familyasından sırt bölgesinin rengi genel olarak soluk kahverengi, grimsi, sarımsı ya da açık yeşil olan bir engerek türü.

<span class="mw-page-title-main">Gabon engereği</span>

Gabon engereği (Bitis gabonica), Sahraaltı Afrikası'nın yağmur ormanlarında ve savanalarında yaşayan zehirli bir engerek türü. Gabon, Bitis'lerin en büyük üyesidir ve bütün engerekler arasında en ağır olanıdır, ayrıca zehirli yılan türleri arasında en büyük dişleri olan ve en fazla zehir zerk edebilen yılandır.

<i>Bothrops asper</i>

Bothrops asper Orta Amerika'da ve Güney Amerika'nın kuzeyinde bulunan zehirli bir Yeni Dünya engereği türüdür. B. asper iki metreden daha fazla uzunluğa ulaşabilir, oldukça hızlıdır, çok kolay heyecanlanır ve son derece zehirlidir. Bu yılanlar düşük rakımlı bölgelerde çoğunlukla insanların yaşadığı yerlerde geniş ölçüde yayılmışlardır ve yaşadığı bölgelerdeki yılan ısırığı vakalarının temel sorumlusudur. Isırıktan sonra hayatta kalanların büyük çoğunluğu da nekroz sonucu organ kaybına maruz kalır. Türün şu ana kadar herhangi bir alttürü tanımlanmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çıngıraklı yılanlar</span>

Çıngıraklı yılanlar (Crotalinae), engerekgillerin Asya ve Amerika'da bulunan bir alt familyasıdır. Bu alt familya, başın her iki tarafında, burun deliği ve göz arasında bulunan çukur şeklindeki ısı sensörü organlarının varlığı ile ayrılırlar. Çıngıraklı yılanlar tanımlanmış 18 cinsi ve 150 türü bulunur. Bunlardan 7 cins ve 54 türü Eski Dünya'da, 11 cins ve 97 tür Yeni Dünya'dadır. Bunlar ayrıca Amerika kıtasında bulunan tek engerek alt familyasıdır. Bu alt familyanın tip cinsi Crotalustur, bunun tip türü C. horridustur.

<i>Crotalus mitchellii</i>

Crotalus mitchellii Güneybatı ABD ve Meksika'nın kuzey kesimlerinde bulunan zehirli bir çukur engerek türüdür. Yılan, çıngıraklı yılan zehiri ile de uğraşan tıp doktoru Silas Weir Mitchell'in (1829-1914) onuruna bu şekilde isimlendirildi. Crotalus mitchellii'nin buradaki aday ile birlikte tanımlanan beş alttürü bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Filistin engereği</span>

Filistin engereği, Filistin, Lübnan, Suriye, Ürdün ve Türkiye'de bulunan çok zehirli bir engerek türü. Yaşadığı bölgedeki yılan ısırıklarının en büyük sorumlusudur. Tanımlanmış herhangi bir alt türü bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Şişen engerek</span> zehirli bir engerek türü

Şişen engerek zehirli bir engerek türüdür. Arabistan'ın batısından Fas'a kadar, Sahra Çölü ve yağmur ormanları dışında bütün Afrika'daki savanalarda ve çayırlarda bulunur. Geniş yaşama alanı, yaygın bulunuşu, büyüklüğü, güçlü zehiri ve ısırma isteği ile diğer bütün Afrika yılanlarının sebep olduğundan daha fazla ölümden sorumludur. Türün biri aday olmak üzere tanımlanmış iki alt türü bulunmaktadır.

<i>Crotalus durissus</i>

Crotalus durissus Güney Amerika'da bulunan zehirli bir çukur engerek türüdür. Cinsinin en geniş dağılım alanına sahip üyesi olan bu tür bulunduğu bölgelerde ciddi bir tıbbi problem oluşturur. Burada anlatılan aday ile birlikte toplam sekiz alt türü tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Crotalus atrox</span>

Batı elmas sırtlı çıngıraklı yılanı veya baklava sırtlı ABD ve Meksika'da bulunan bir çukur engerek türüdür. Meksika'nın kuzeyinde yılan ısırığı sonucu meydana gelen ölümlerin birinci ve ABD'de doğulu elmas sırtlının ardından ikinci sorumlusudur. Şimdiye kadar tanınmış herhangi bir alt türü bulunmamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Crotalus adamanteus</span> ABDnin güneydoğusunda bulunan zehirli bir çukur engerek türü

Doğu elmas sırtlı çıngıraklı yılanı ABD'nin güneydoğusunda bulunan zehirli bir çukur engerek türüdür. Amerika kıtasında bulunan en ağır ve en büyük zehirli yılandır. Tanınmış herhangi bir alt türü bulunmamaktadır.

<i>Daboia russelii</i>

Daboia zehirli bir engerek türü olan daboia russelii için oluşturulmuş monotipik bir cinstir. Hindistan alt kıtası boyunca Asya'da, Güneybatı Asya, Çin ve Tayvan'ın çoğu bölgesinde bulunur. Yaşam alanının büyük kesiminde yılan ısırıklarının ve bundan kaynaklı ölümlerin en büyük sorumlusu olan engerek türüdür. Tür neredeyse Hindistan'daki tüm yılan ısırığı kaynaklı ölümlere sabep olan dört büyük yılan arasında yer alır. Russell engereği adını bu hayvanı ilk tanımlayan Dr. Patrick Russell'dan almıştır. Biri aday olmak üzere, iki alt türü bulunmaktadır.

<i>Agkistrodon contortrix</i>

Agkistrodon contortrix, Bakır kafalı çıngıraklı yılan veya mokasen yılanı, Kuzey Amerika'da bulunan bir Agkistrodon türüdür.

<i>Vipera latastei</i>

Vipera latastei Avrupa'nın güneybatı ucunda ve Afrika'nın kuzeybatısında bulunan zehirli bir engerek türüdür. Biri aday olmak üzere tanımlanmış iki alt türü bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Atractaspididae</span>

Atractaspididae Afrika ve Orta Doğu'da bulunan bir yılan familyasıdır. Tanımlanmış 12 cinsi bulunmaktadır.

<i>Bothrops atrox</i> Engerek türü yılanların bir cinsi

Bothrops atrox Andlar'ın doğusunda Güney Amerika'nın kuzey kesimlerindeki tropik alçak bölgelerinde bulunan bir çukur engerek türüdür. Tanımlanmış herhangi bir alt türü bulunmamaktadır. Bu tür çok tehlikelidir ve başka herhangi bir Amerikan sürüngeninden daha fazla insan ölümünden sorumludur.

<i>Cerastes</i>

Cerastes, Viperinae altfamilyasına bağlı bir hayvan cinsidir. Kuzey Afrika, Arap Yarımadası ve İran'da çöl ve yarı çöl bölgelerde dağılım gösteren zehirli yılanlardır.

<span class="mw-page-title-main">Darevski engereği</span>

Darevski engereği veya bilimsel adıyla Vipera darevskii, küçük bir zehirli engerek türüdür. Türkiye'nin Artvin ve Ardahan illeri ve Kuzeybatı Ermenistan'da görüldüğü rapor edilmiştir. Ayrıca muhtemelen Güney Gürcistan'da da yaşamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bolkar engereği</span>

Bolkar engereği veya Bulgar dağı engereği, engerekgiller (Viperidae) familyasında Türkiye'nin güneyindeki dağlara özgü endemik bir yılan türüdür. Diğer tüm engerekler gibi zehirlidir.

<span class="mw-page-title-main">Beyaz bantlı dağ engereği</span>

Beyaz bantlı dağ engereği ya da Sivas engereği, engerekgiller (Viperidae) familyasında Türkiye'nin orta kesimlerindeki dağlık bölgelere özgü endemik bir engerek türüdür. Diğer tüm engerekler gibi zehirlidir.