İçeriğe atla

Engelleri Kaldır Hareketi

Koordinatlar: 40°59′46″N 29°06′33″E / 40.996137°K 29.109264°D / 40.996137; 29.109264
Engelleri Kaldır Hareketi
Harita
SloganKalbini engelleme, engelleri kaldır!
Kuruluş1 Ocak 2009
TürSivil toplum kuruluşu
Merkezİstanbul
LiderRodin Alper Bingöl
Resmî siteengellerikaldir.com

Engelleri Kaldır Hareketi (EKH), insan hakları için çalışan insanların oluşturduğu, İstanbul merkezli olmak üzere dünya çapında yürütülen bir harekettir.

Tarihçe

Ocak 2009 tarihinde İstanbul Bilgi Üniversitesi Görsel İletişim ve Tasarım Bölümü son sınıf öğrencisi Rodin Alper Bingöl’ün tez projesi olarak başlayan Engelleri Kaldır Hareketi (EKH); daha sonra kamuoyunun, özel ve kamu kuruluşlarının yoğun ilgi ve desteğiyle tez projesi olma boyutunu aşarak toplumsal bir hareket haline gelmiştir. Şu anda bütün kampanya yönetimi ve iletişimi Elmalma tarafından yürütülmektedir.[1][2]

Kuruluş amacı ve felsefesi

EHK, kamu vicdanının hak ihlallerine karşı duyarlı olduğu, İnsan Hakları Evrensel Bildirisi ve insan haklarının korunmasına yönelik uluslararası nitelikli tüm diğer metinlerin öngördüğü hakların, her birey tarafından aktif olarak kullanılabildiği ideal toplum düzenine ulaşmak gayesiyle yola çıkmıştır.

“Kalbini engelleme, engelleri kaldır!” sloganı ile her türlü siyasi ideoloji ve dünya görüşünün üstünde bir değer olarak kabul ettiği insan haklarına yönelik ihlal sorunlarının kaynağına ilişkin farkındalığı geliştirmek ve somut çözüm önerilerini uygun yöntem ve stratejilerle kalıcı şekilde hayata geçirme için birçok proje gerçekleştirmiştir.[3]

EKH, “insan”ın önündeki tüm sıfatlardan ayrıştırıldığı ve sadece insan olması sebebiyle hak ettiği çağdaş toplum düzenine ulaşmayı amaçlamaktadır.[4]

Organizasyon yapısı

EKH gönüllüler yoluyla faaliyet gösteren ve kampanyalarını yürüten bir harekettir. Gönüllü, insan haklarını her türlü siyasi ideoloji ve dünya görüşünün üstünde bir değer olarak kabul eden kişidir. “Engelleri Kaldır Hareketi kimsenin değil, sahiplenen herkesindir!” inancıyla yola çıktığı için, Engelleri Kaldır Hareketi gönüllüsü de insan haklarına yönelen her türlü ihlalin önüne geçilmesi için çalışan her bireydir.

Faaliyet alanları

EKH'nin hedef kitlesi, sadece görme engelli, omurilik felçlisi ya da işitme engelliler olmayıp; herhangi bir tür fiziksel engele sahip bireyler ile ifade özgürlüğü kısıtlanan kişiler, çalışma özgürlüğü engellenen kadınlar ve çocuk olma hakları ellerinden alınan küçüklerin yanı sıra, engellerin kaldırılması için gereken güce sahip olduğunun, bugüne kadar, farkında ol(a)mayan tüm “engelsiz”lerdir.

Finansman ve çalışma biçimleri

Engelleri Kaldır Hareketi maddi bağış kabul etmemekte, ancak sponsorlarının ve işbirliği içinde olduğu kurum, kuruluş ve gönüllü gerçek kişilerin, ilgili ve/veya uzman oldukları alanlarda vermiş oldukları fikri ve teknik destek ile projelerini hayata geçirmektedir.[5][6][7]

Çalışma biçimleri ve gerçekleştirilen kampanyalar

EKH ekibi çalışmalarını, yönetim kadrosu altında, kendi alanında uzman kişilerin oluşturduğu; hukuk, iletişim, alt-yapı ve mimari, psikoloji-sosyoloji alanlarında somut projeler üreten spesifik çalışma grupları eliyle yürütmektedir. Çalışma grupları, daimi üyelerinin yanı sıra, yarı-zamanlı veya proje bazlı destek veren gönüllülerin de katılımı ile çalışmalarını sürdürmektedir.[8]

1 Nisan Farkındalık Kampanyası

1 Nisan’ın toplumun genelinde “şaka günü” olarak bilinmesinden yola çıkılmış ve “şaka olmayan bir gerçeğin”; Türkiye'de bulunan 8,5 milyon kayıtlı engellinin ve onlara destek olan aileleriyle birlikte 20 milyon kişinin farkına varılmasını sağlamak amacıyla “Bu bir şaka değildir!” başlığı altında bir kampanya gerçekleştirilmiştir.[9]

Aralarında Microsoft Türkiye, UPS, Hürriyet Gazetesi, Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği, Bedensel Engellilerle Dayanışma Derneği gibi pek çok kurumun yer aldığı destekçiler ile işbirliği içerisinde açık hava reklamları, reklam filmi çekimi, program katılımları, internet reklamları gibi faaliyetlerde bulunulmuş ve harekete 50 bin kişilik yeni gönüllü kaydının yapılması ile bu kişilerle engellilerin arasında etkin ve karşılıklı bir iletişim ağı yaratılarak toplumda ortak bilinç oluşturulması sağlanmıştır.

Hukuk alanında yapılan çalışmalar

Yönetim kadrosu altında şekillenen Hukuk Çalışma Grubu, Türkiye genelinde projeye ilgi gösteren gönüllü hukuk fakültesi öğrencileri, avukatlar ve akademisyenlerin desteğiyle Engelleri Kaldır Hareketi'nin (EHK) hukuk alanındaki projelerini hayata geçirmeyi hedeflemektedir.

Bu kapsamda, Türkiye Barolar Birliği, çeşitli illerin Baroları ve bu Baroların ilgili Komisyonları, TBMM ve diğer ilgili kişi, kurum ve kuruluşlarla iletişim halinde çalışmalar yürütmek ve yeni projeler geliştirmek hedeflenmiştir.

Şehir planlama alanında yapılan çalışmalar

Engelleri Kaldır Hareketi (EKH) Yönetim kadrosu üyelerinin oluşturduğu Mimarlık ve Altyapı Çalışma Grubu, Türkiye genelinde projeye aktif katılım sağlamak isteyen gönüllü mimarlık fakültesi öğrencileri, mimarlar ve akademisyenlerin desteğiyle EKH' nin iyileştirme alanındaki projelerini hayata geçirmeyi amaçlamaktadır.

Pilot bölge olarak seçilen Bakırköy'de çalışmalarını başlatmış olan Çalışma Grubu, gönüllülerden gelecek ihbarlar ile şekillenecek bir “Türkiye Engel Haritası” oluşturmak ve bu engellerin kaldırılması için ilgili kişi, kurum ve kuruluşlarla irtibata geçerek kalıcı çözümlerin yaratılması için çalışmaktadır.[10]

Ödüller

Yıl Kurum Ödül
2009 The Deutsche Bank Urban Age Award 3. lük Ödülü (Renovatio İstanbul)
2009 Junior Chamber Türkiye - TOYP'09 (Ten Outstanding Young Persons) İnsan Hakları Ve Dünya Barışına Katkı Kategorisi - 1.lik (Rodin Alper Bingöl)
2010 Türkiye Adalet AkademisiSosyal Sorunların Çözümüne Katkı
2010 HAYAD (Hasta ve Hasta Yakını Hakları Derneği) Jüri Özel Ödülü
2010 Galatasaray Üniversitesi EN'ler En İyi Sosyal Sorumluluk Projesi
2010 Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik DerneğiYılın Empati Ödülü (Rodin Alper Bingöl)
2011 ODTÜ Verimlilik Topluluğu "Çözüm Sende" Projesi

Kaynakça

  1. ^ "'Engelleri Kaldır' bir tezle başladı, 300 bin üyeye ulaştı". Radikal.com.tr. 1 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2012. 
  2. ^ "Kaliforniya Bağımsız Yaşam Derneği Referans Mektubu". Facebook.com. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2012. 
  3. ^ "Engelleri Kaldır Hareketi ve Renovatio İstanbul Projesi". Mimdap.org. 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2012. 
  4. ^ "Engelleri Kaldır Hareketi'nin vizyonu, misyonu değerleri nelerdir?". Engellerikaldir.com. 7 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2012. 
  5. ^ "Aylarca sandalyede oturdum bilmezsiniz". Sabah.com.tr. 12 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2012. 
  6. ^ "Geçmiş Zaman Ruhları – En Çok Satanlar Projesi". Kreativeme.com. 12 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2012. 
  7. ^ "Engelleri Kaldır Hareketi – Hız Tümseği". Adsoftheworld.com. 13 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2012. 
  8. ^ "Engelleri Kaldır Hareketi & Photoshop Magazin İşbirliği". Yenisafak.com.tr. 17 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2012. 
  9. ^ "Engelleri Kaldır 1 Nisan Farkındalık Kampanyası". Engellerikaldir.com. 22 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2012. 
  10. ^ "Engelleri Kaldır Hareketi - EQ İnsan ve Yaşam Dergisi Röportajı". Engellerikaldir.com. 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2012. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türk Kızılay</span> Türk yardım kuruluşu

Türk Kızılay ya da resmî adıyla Türkiye Kızılay Derneği, Türkiye'deki en büyük insani yardım kuruluşudur ve Uluslararası Kızılhaç ve Kızılay Hareketinin bir parçasıdır. Türk Kızılay, kâr amacı gütmeyen (NGO), yardım ve hizmetleri karşılıksız olarak sağlayan ve kamu yararına çalışan bir gönüllü sosyal hizmet kuruluşudur. Personelinin bir kısmı gönüllü olarak, bir kısmı ise maaşlı olarak çalışır.

<span class="mw-page-title-main">TEMA</span> Türk sivil toplum örgütü

Türkiye Erozyonla Mücadele Ağaçlandırma ve Doğal Varlıkları Koruma Vakfı ya da kısaca TEMA, 11 Eylül 1992 tarihinde İstanbul'da kurulmuş olan çevreci bir vakıftır.

<span class="mw-page-title-main">Sivil Toplum Geliştirme Merkezi</span>

Sivil Toplum Geliştirme Merkezi (STGM), Merkezi Ankara'da bulunan bir Sivil toplum kuruluşu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Gutenberg Projesi</span>

Gutenberg Projesi, telif hakkı olmayan kültürel eserleri dijital ortama aktarmak, arşivlemek ve dağıtmak amacıyla yürütülen gönüllü bir çalışmadır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı</span> Birleşmiş Milletlerin küresel kalkınma ağı

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), Birleşmiş Milletler'in küresel kalkınma ağı oluşturmak için kurduğu bir programdır. Özellikle gelişmekte olan ülkelere odaklanarak, insanların daha iyi yaşam standartlarına sahip olmaları için gerekli olan bilgi, deneyim ve kaynakları sağlar. UNDP, bu amaç doğrultusunda hükûmetler, sivil toplum kuruluşları, akademi ve iş çevreleri ile iş birliği yaparak kalkınma çalışmaları yapar.

<span class="mw-page-title-main">Gönüllü</span> çıkar beklemeksizin bir iş yapmayı üstlenen kişi

Gönüllü, içinde bulunduğu toplulukta herhangi bir karşılık ya da çıkar beklemeksizin bir işi yapmayı kendiliğinden üstlenen kişidir.

Toplum Gönüllüleri Vakfı (TOG), 29 Aralık 2002'de yasal kimliğini kazanan bir Sivil toplum kuruluşudur.

<span class="mw-page-title-main">Yurttaşlık Derneği</span>

Helsinki Yurttaşlar Derneği (hYd), uluslararası bir çalışma konferansı olarak nitelenen Helsinki Yurttaşlar Meclisi'ne dayanan ve Türkiye'de temel hak ve özgürlükler, barış, demokrasi ve çoğulculuk gibi alanlarda etkinlik gösteren bir sivil toplum kuruluşudur. Eylül 1993'te kuruldu. Derneğin hedefi, barış, insan hakları, çevreyi tahrip etmeyen bir ekonomi, demokrasi ve hukukun üstünlüğü gibi evrensel değerlerin, uluslararası anlaşmalar çerçevesinde hayata geçirilmesi ve sivil tabanda yaygın hale getirilmesidir. Dernek bu hedeflere ulaşmada, sorunların karşılıklı anlayış ve diyalog yoluyla çözümünü ilke kabul eder.

<span class="mw-page-title-main">GUAM Demokrasi ve Ekonomik Kalkınma Örgütü</span> 1997de kurulan demokrasi ve ekonomik kalkınma örgütü

GUAM Demokrasi ve Ekonomik Kalkınma Örgütü; Gürcistan, Ukrayna, Azerbaycan ve Moldova gibi ülkelerin bulunduğu örgüttür. 10 Ekim 1997 yılında kurulmuştur. 1999-2005 yıllarında Özbekistan da örgüte katılmıştır. Örgütün adı, üye ülkelerin İngilizce isimlerinin baş harflerinin birleştirilmesi ile oluşturulmuştur. Özbekistan'ın üye olduğu dönemde örgüt GUUAM adını taşıyordu. Örgüte üye ülkeler Gürcistan, Azerbaycan, Ukrayna, Moldovadır, örgüte sonradan Özbekistan'da katılmıştır. Türkiye ve Letonya ise gözlemci ülkeler arasında yer alır.

Kozmopolitanizm, bireyin insanlık adı verilen büyük komüniteye aitliğini savunan, yerel nitelikteki bağlılığın yerini evrensel bağlılığın aldığı, evrensel düşüncelerin benimsendiği, tüm dünyanın ülke ya da vatan olarak görüldüğü; genellikle bu görüşlerle ilgili etiksel, sosyolojik ve siyasi felsefelerin tanımlanmasında kullanılan bir kavramdır. Bu fikirleri benimseyen kişi kozmopolit veya kozmopolitan diye adlandırılır.

İBB Engelliler Şube Müdürlüğü, İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nde faaliyet yürüten bir hizmet birimidir.

<span class="mw-page-title-main">Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği</span>

Uçan Süpürge Kadın İletişim ve Araştırma Derneği, 1996 yılında Ankara’da bir grup kadın tarafından kurulan bir sivil toplum örgütüdür.

<span class="mw-page-title-main">Vikipedi'ye Türkiye'den erişimin engellenmesi</span> 29 Nisan 2017den 15 Ocak 2020ye kadar sürdürülmüş erişim engeli

Vikipedi'nin çevrimiçi tüm dillerinin Türkiye'den engellenmesi, Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) tarafından, 5651 sayılı kanununun verdiği yetkiye dayanarak 29 Nisan 2017 tarihinde aldığı idari tedbir kararı sonucu meydana geldi. "Türkiye'yi terör örgütleriyle aynı zeminde gösteren ifadelerin bulunması" engele gerekçe olarak gösterildi. 2 Mayıs'ta verilen itiraz dilekçeleri sonucunda İngilizce Vikipedi'de yer alan "Turkish occupation of northern Syria", "Foreign involvement in the Syrian Civil War" ve "State-sponsored terrorism" maddelerinde Türkiye'ye ayrılan bölümlerin erişim engeline neden olduğu öğrenildi. 5 Mayıs'ta Vikipedi'nin bağlı bulunduğu Wikimedia Vakfı, idari tedbir kararı alan Ankara 1. Sulh Ceza Hakimliğine başvurarak kararın kaldırılmasını istedi, fakat itiraz reddedildi.

<span class="mw-page-title-main">Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı</span> Türkiyede bir bakanlık

Türkiye Cumhuriyeti Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı, Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığına bağlı olarak çalışan, sosyal hizmetler ve aile işlerinden sorumlu olan bakanlıktır. 2011 yılında Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı adıyla kuruldu. 2018 yılında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile birleştirilerek "Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı" adını aldı. 21 Nisan 2021’de Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'nın kurulmasıyla bakanlığın adı "Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı" olarak değiştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Toplumsal engellilik modeli</span>

Toplumsal Engellilik Modeli engellilik halinin fiziksel ve zihinsel farklılıklardan doğan normatif bir durum değil, bu farklılıkları gözetmeyi başaramamış toplumun yarattığı sosyal bir başarısızlık olarak açıklayan bir yaklaşımdır. Bu modele göre sistemik bariyerler, önyargılar ve kasti veya istemsiz sosyal ayrım bazı zayıflıkları bulunan insanların topluma istedikleri şekilde katılmasına engel olmaktadır. Toplumdal engellilik modeli baskın olan tıbbi engellilik modeliyle ayrışır. Tıbbi modele göre insan vücudu işlevselliği belirli bir normatif skala üzerinden ölçülebilen bir makinedir. Bu skala uyumsuz olan insanlar da engelli olarak nitelendirilir. Toplumsal model fiziksel, duyusal, zihinsel ve psikolojik farklılıkların kişiler için zayıflık ve işlevsel kısıtlama yaratacağını kabul etmekle birlikte bunların engelliliğe sebep olmadığını, bir insanı engelli yapan şeyin bu farklara rağmen tek bir tip 'normal' insan için tasarlanmış toplum olduğunu söyler.

Engelli ayrımcılığı, anapirofobi veya bazı kaynaklarda ableizm, engelli bireylere yönelik ayrımcılık ve toplumsal ön yargıdır. Engelli ayrımcılığı, karakteristik olarak engellileri engelli olmayanlardan daha aşağıda konumlandırır. Temelinde insanlara "sağlamlık" gibi bazı yetenekler, beceriler ve karakteristik özelliklerin atanması ve yadsınması yatar.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Gönüllüleri</span> İstanbul Büyükşehir Belediyesine bağlı İstanbul Gönüllüleri

İstanbul Gönüllüleri, ilk olarak İstanbul'da Mart 2019 Türkiye yerel seçimlerinde sandık güvenliğinin sağlanması ve Millet İttifakı'nın Büyükşehir belediye başkan adayı Ekrem İmamoğlu'nu desteklemek için bir grup insan tarafından oluşturulmuş bir gönüllülük grubudur. Günümüzde, İstanbul Büyükşehir Belediyesi ile birlikte İstanbul genelinde çeşitli alanlarda faaliyetler gerçekleştiren bir gönüllülük topluluğudur.

Engelli bireylerin cinsellik yaşamadığı fikri dünya genelinde oldukça yaygın bir kanıdır. Ancak, engelli bireyler cinsel deneyimlerini pek çok yolla ve pek çok farklı şekillerde deneyimleyebilmektedirler. Çünkü cinsellik; bireylerin sahip olduğu engel türlerine göre farklılık gösteren, çeşitli cinsel davranışları bünyesinde barındırabilir. Ancak toplum bilincinin ve bilimsel çalışmaların yetersizliğinden dolayı ve cinselliğin tabu olarak görülmesi sebebiyle cinsellik deneyimleme hakkına birçok engelli birey erişememektedir. Ayrıca engellilik ve cinsellik kavramlarının kesişim kümesi olarak olumsuz tutum ve davranışların varlığı, engelli bireylerin haz odaklı cinsel eğitim almalarının önünde engel teşkil etmektedir.

Özel gereksinim, Özel gereksinime ihtiyaç duyan bireylerin^ günlük yaşamsal, sosyal, psikolojik eğitsel ve benzeri tüm gereksinimlerini belirtmek için kullanılan bir ifadedir. Otizm, asperger, down sendromu, motor bozukluğu, disleksi, diskalkuli, disgrafi, görme ve işitme yetersizliği vb gibi engel durumları için farklı farklı gereksinim türleri vardır bu sebeple bireysel özelliklerine göre her bir birey için farklı farklı özel gereksinimler belirlenir.

Engelli hakları hareketi, tüm engelli bireyler için eşit fırsatlar ve eşit haklar elde etmeyeçalışan küresel bir toplumsal harekettir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.