İçeriğe atla

Enerji birimleri

Enerji çeşitli bilim dallarında, teknoloji ve ticarette kullanılan bir niceliktir. Buna bağlı olarak her bilim dalının kendi enerji birimi vardır. Aşağıda bu birimlerin temel birim joule ile olan ilişkisi belirtilmektedir.

SI birim

Fizikte Uluslararası Birimler Sistemi (SI) birimi joule’dur. Joule birimi İngiliz fizikçi James Prescott Joule'un (1818-1889) isminden üretilmiştir. Kısaltması büyük J harfidir. Daha önce kullanılan cgs sisteminde enerji birimi Yunanca iş anlamına gelen ergon kelimesinden türetilmiş olan erg ti.

Isı

1 gram suyu Isıtan enerji kalori olarak bilinir. Kalori Latince'de ısı anlamına gelir. Kalorinin kısaltması cal dır. Bu birim biyolojide kullanıldığı zaman üst katı yani 1000 misli kullanılır. 1000 kalori kilokalori olarak bilinir . Kilokalori kısaltması büyük harf kullanılarak Cal dır.

Kuantum fiziği

Boşlukta bir elektonun 1 voltluk gerilim altında kazandığı veya kaybettiği enerji miktarına elektronvolt denilir. Elektronvolt birimindeki "volt" İtalyan bilim insanı Alessandro Volta'nın (1745-1827) isminden türetilmiştir. Kısaltması eV dir.

Elektrik

Joule biriminin yanı sıra ticarette daha pratik olan kilowatt saat birimi kullanılır. Kilowat saat 1 kilowatlik gücün 1 saat (3600 saniye) süresince uygulanmasi sonucu elde edilen enerjidir. Birim adındaki watt İngiliz bilim insanı James Watt'ın (1736-1819) isminden türetilmiştir. Kısaltması kW-saat tir.

Patlama enerjisi

Bir gram TNT nin patlamasının 1 kilokalorilik bir enerji ürettiği kabul edilir. Buna göre 1 000 tonluk TNT patlamının enerjisi megaton birimiyle tanımlanır. Bu birim nükleer silah enerjileri söz konusu olduğunda kullanılır.

Süpernova enerjisi

Astronomide süpernova enerjilerini sıradan birimlerle ölçmek güç olduğundan foe birimi kullanılır. Bazen de aynı değere sahip olan ve bilim insanı Hans Bethe'nin (1906-2005) adından türetilmiş olan Bethe birimi kullanılır. Bethe biriminin kısaltması B dir.

Geleneksel İngiliz ölçüsü

İngiliz ölçüleriyle oluşturulan British Termal Unit ısıtma ve soğutma cihazlarında kullanılır. Kısaltması BTU dur.

Kütle eşdeğeri

Görecelik yasasına göre madde enerjiye dönüşür. Buna göre kütle birimleri de enerji birimi sayılabilir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Isı</span> belirli sıcaklıktaki bir sistemin sınırlarından, daha düşük sıcaklıktaki bir sisteme, sıcaklık farkı nedeniyle geçen enerji

Isı, belirli sıcaklıktaki bir sistemin sınırlarından, daha düşük sıcaklıktaki bir sisteme, sıcaklık farkı nedeniyle geçen enerjidir. Isı, parçacıkların 40.000-400.000 hz./s titreşmesi ile oluşur. Isı da iş gibi bir enerji akışı biçimidir. Isı sistem sınırlarında ve geçiş durumunda iken belirlenebilir. Isı sistemin bir durum fonksiyonu değildir.

Planck sabiti (h), bir fizik sabitidir ve kuantum mekaniğindeki aksiyonum kuantumu için kullanılır. Değeri h= 6.62607015×10−34 J⋅s' dir. Planck sabiti daha önceleri bir Fotonun enerjisi (E) ile elektromanyetik dalgasının frekansı (ν) arasında bir orantı idi. Enerji ile frekans arasındaki bu ilişki Planck ilişkisi veya Planck formülü olarak adlandırılır:

<span class="mw-page-title-main">Beygir gücü</span> İmparatorluk birim sistemindeki güç birimi (745.69987 W)

Beygir gücü, genellikle otomobil ve elektrik motorlarının güçlerinin belirlenmesi için kullanılan güç birimi. Birimin kısaltması hp'tir. Terim, buhar makinelerinin üretilmeye başlandığı yıllarda, bu makinelerin güçlerinin olası alıcılar tarafından kolayca anlaşılabilmesi için James Watt tarafından kullanılmıştır.

Kalori, atmosfer basıncında 1 gram suyun sıcaklığını 1 °C artırmak için gerekli olan enerji miktarıdır.

BTU ya da Btu ; bir libre suyun sıcaklığını 1 derece Fahrenayt artırmak için gerekli olan enerji miktarıdır. Bu tanım, sıcaklık değişimlerinin 1 atmosferlik basınç altında ölçümleri şartında geçerlidir.

Watt, SI'de, uluslararası standart güç birimidir.

<span class="mw-page-title-main">James Prescott Joule</span> Fizikçi

James Prescott Joule. İngiliz fizikçi. Isının mekanik iş ile olan ilişkisini keşfetti. Bu keşif, enerjinin korunumu kuramını ve oradan da termodinamiğin birinci yasasının eldesini sağladı. SI sistemindeki iş birimi joule, onun adına ithafen verilmiştir. William Thomson ile mutlak sıcaklık ölçeğini geliştirmiştir. Bir direnç üzerinden geçen elektrik akımının ısı yaydığını bulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İş (fizik)</span>

Fizikte, bir kuvvet bir cisim üzerine etki ettiğinde ve kuvvetin uygulama yönünde konum değişikliği olduğunda iş yaptığı söylenir. Örneğin, bir valizi yerden kaldırdığınızda, valiz üzerine yapılan iş kaldırıldığı yükseklik süresince ağırlığını kaldırmak için aldığı kuvvettir.

<span class="mw-page-title-main">Tork</span> bir kuvvetin nesnenin ekseninde, dayanak noktasında ya da çevresinde dönme eğilimi

Tork, kuvvet momenti ya da dönme momenti, bir cismin bir eksen etrafındaki dönme, bükülme veya burulma eğilimini dönme ekseni merkezine indirgeyerek ölçen fiziksel büyüklüktür. Torkun büyüklüğü moment kolu uzunluğuna, uygulanan kuvvete ve moment kolu ile kuvvet vektörü arasındaki açıya bağlıdır.

Elektronvolt (eV) değeri yaklaşık 1.6 x 10−19 J olan enerjiye verilen addır. Tanım olarak bir elektronun, boşlukta, bir voltluk elektrostatik potansiyel farkı katederek kazandığı kinetik enerji miktarıdır. Diğer bir deyişle, 1 volt çarpı elektronun yüküne eşittir. 1 volt temel yük ile çarpıldığında buna eşit olmaktadır.

Fizikte, birim zamanda aktarılan veya dönüştürülen enerjiye ya da yapılan işe güç denir, P simgesiyle gösterilir. Uluslararası Birim Sistemi'nde güç birimi, saniyedeki bir joule'e eşit olan watt'tır kısacası J/s. Eski çalışmalarda güç bazen iş olarak adlandırılırmıştır. Güç türetilmiş bir nicelik ve skaler bir büyüklüktür.

Rydberg sabiti, Rydberg formülündeki sabittir ve uyarılmış hidrojen atomunun yaydığı elektromanyetik ışınımın dalgaboyunun hesaplanmasında kullanılır. Bu sabit adını İsveçli fizikçi Johannes Rydberg'ten (1854-1919) almıştır. Sabitin sayısal değeri fizikte kullanılan diğer sabitlerden türetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Compton saçılması</span>

Compton olayı, yüksek enerjili X ışınlarının fotonu ile karbon atomunun serbest elektronunun çarpıştırılması sonucu elektronun ve fotonun şekildeki gibi saçılması olayıdır.

Planck formülü, kuantum fiziğinde frekansı bilinen bir taneciğin enerjisinin hesaplanabildiğini gösteren formüldür. Max Planck tarafından 1900 yılında keşfedilmiştir. Planck formülü, ilk olarak bir fotonun enerjisi (E) ile ona eşlik eden elektromanyetik dalganın frekansı (ν) arasındaki bağıntı olarak tarif edilmiştir.

Joule veya jul, Uluslararası Birim Sistemi'nde enerji, veya ısı miktarından türetilmiş bir ölçü birimidir. Bir metre üzerinden bir newtonluk kuvvet uygulanarak harcanan enerjiye veya iki ucu arasında bir voltluk gerilim farkı olan bir devre elemanı üzerinden geçen bir amperlik akımınin tükettiği enerjiye eşittir. Adını İngiliz fizikçi James Prescott Joule'dan (1818-1889) almıştır.

Foe bir enerji birimidir. Bu birim astronomide süpernova enerjilerini belirtmek için kullanılır. Birim adını "elli bir erg" kelimelerinin baş harflarinde üretilmiştir. Ancak buradaki "elli bir" katsayı değil, 10 sayısının kuvvetidir, yani;

Gray Uluslararası Birimler Sisteminde kullanılan bir birimdir. Bu birim radyasyona maruz kalan bir maddede soğrulanan enerji miktarının ölçümünde kullanılır. Kısaltması Gy dir. Birim adını İngiliz fizikçi Louis Harold Gray'den almıştır.

Katal Uluslararası Birimler Sisteminde, enzim aktivitesi ölçü birimidir. Katal kelimesi kataliz kelimesinden türetilmiştir. Ast ve üst katları diğer SI birimlerinin gibidir. Kısaltması kat'tır. Ancak katal aşırı büyük bir birimdir ve uygulamada ast katları veya SI birim olmayan enzim birimi tercih edilir.

Rad Radyoaktif bir ışımaya maruz kalan 1 kilogramlık bir maddenin 10‐2 joule'lük enerji soğurduğunda aldığı radyasyon miktarıdır. Soğurulan enerji parçacık veya foton olabilir.

Langley fizikte bir ölçü birimidir. Her ne kadar MKS sisteminin bir parçası değilse de geniş bir kullanım alanı bulmaktadır. Birim adını 1834–1906 yılları arasında yaşamış olan Amerikalı bilim insanı Samuel Pierpont Langley'den almıştır. Birimin kısaltması Ly dir.