İçeriğe atla

Endonezya'daki Yahudilerin tarihi

Endonezya'daki Yahudilerin tarihi ilk Avrupa kaşiflerinin bölgeye yerleşmesiyle başlar. Yahudiler, Endonezya'da 20 kişilik nüfuslarıyla çok küçük bir cemaat oluşturmaktadır,[1] ve bunların çoğu Sefarad'dır.

Tarihçe

1850'lerde, Yahudi seyyah Jacob Saphir Batavia'yı ziyaret ettikten sonra Hollanda Doğu Hint Adaları'ndaki Yahudi cemaatiyle ilgili yazı yazan ilk kişidir. Batavia'da konuştuğu yerli bir Yahudiden aldığı bilgiye göre şehirde 20 Yahudi aile vardı ve birkaç aile de Surabaya ve Semarang'da yaşamaktaydı. 19. yüzyılda Hollanda Doğu Hint Adalarında yaşamış Yahudilerin çoğu sömürge rejimiyle bağdaşmış ticaretle uğraşan Hollanda Yahudisiydi. Fakat Yahudi cemaatinin bazı üyeleri ise Irak ve Aden'liydi.

İki dünya savaşları arasında Israel Cohen tarafından Hollanda Doğu Hint Adaları'ndaki Yahudi sayısının 2000 dolaylarında olduğunu hesap edilmiştir. Japonya'nın Endonezya'yı işgali sırasında zor dönemler geçiren Yahudiler çalışma kamplarına gönderildi. Savaştan sonra tüm mal varlığını kaybeden Yahudiler ABD, Avustralya veya İsrail'e göç etti.

1960'ların sonlarında Cakarta'da 20, Surabaya'da 25 Yahudi kaldı; bir kısmı da Manado yaşıyordu.

Nüfus

Dünya Yahudi Konseyi'ne göre Endonezya'daki Yahudi sayısı 20'dir.[2]

Asimilasyon ve nüfus değişimi

Endonezya'nın benzer sosyal ve kültürel karakteristikleri ekonomik, politik ve sosyal alanda sıra dışı başarılara imza atan Yahudilerin asimilasyona uğramasını kolaylaştırmıştır.

1944'te %55 olan karışık evlilikler oranı 2004'te %90-%99'a çıktı. Karışık evlilikler yapan çiftler çocuklarını yerel dinlerine göre yetiştirdi. Karışık evlilikler sonucu doğan çocuklar kültürel olarak "Endonezyalı"dır.

Endonezya hükûmeti 17 yaşından gün almış herkesin KTP (Kartu Tanda Penduduk) isimli kimlik kartı bulundurmalarını şart koştu. Din hanesi bulunan bu kimlikte İslam, Protestanlık, Roma Katolikliği, Budizm, Hinduizm ve Konfüçyüsçülük tanınırken Yahudilik ve diğer dinler Endonezya hükûmetince tanınmamaktadır.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "The Jewish Virtual Library - Indonesia". 18 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2010. 
  2. ^ "World Jewish Congress numbers". 26 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2010. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Endonezya</span> Güneydoğu Asya ve Okyanusyada yer alan bir ada ülkesi

Endonezya, resmî adıyla Endonezya Cumhuriyeti, Hint ve Pasifik okyanusları arasında, Güneydoğu Asya ve Okyanusya'da toprakları bulunan bir ülkedir. 17 binden fazla adadan oluşur. Bu adaların en büyükleri Sumatra, Cava ve Sulavesi ile kısmen Borneo ve Yeni Gine'dir. Endonezya dünyanın en büyük ada ülkesidir, 1.904.569 km²'lik yüzölçümüyle dünyada 14. sıradadır. 280 milyon civarında nüfusuyla dünyanın en kalabalık dördüncü ülkesi ve aynı zamanda en kalabalık Müslüman ülkesidir. Cava dünyanın en kalabalık adasıdır ve nüfusun yarıdan fazlasına ev sahipliği yapar.

<span class="mw-page-title-main">Sukarno</span> Endonezyanın ilk devlet başkanı

Sukarno, Endonezya bağımsızlık hareketinin önderi, hatip, devrimci, milliyetçi ve ve 1945-1967 arasında Endonezya'nın ilk devlet başkanı.

Yahudilik'in bir alt kolu olan Hümanist Musevilik Tanrı'dan çok Yahudi kimliğinin bir parçası olan Yahudi kültürü ve tarihine önem verir. Felsefesi hümanizm ve Seküler hümanizm'den türemiş bu sektin ayin ve törenlerinde Tanrı'ya yakarış yoktur. İnançları özetle şunlardır:

<span class="mw-page-title-main">Bahreyn'deki Yahudilerin tarihi</span>

Bahreyn Yahudileri dünyanın en küçük Yahudi cemaatlerinden biridir. Bir zamanlar nüfusu 1500'e kadar ulaşan cemaatte bugün geriye elliden az üye, bir sinagog ve bir de küçük mezarlık kalmıştır.

Azerbaycan Yahudileri Azerbaycan'da yaşayan Yahudilere denir.

<span class="mw-page-title-main">Hırvatistan'daki Yahudilerin tarihi</span>

Hırvatistan'daki Yahudilerin tarihi 3. yüzyıla kadar dayanmasına rağmen 10. yüzyıl ve 15. yüzyıla kadar az bilgi bulunur. II. Dünya Savaşı'ndan evvel 20,000 kişilik cemaatin hemen hemen hepsi Holokost'ta yok edildi. Savaştan sonra sağ kalanların yarısı İsrail'e göç ederken 2500 Yahudi Hırvatistan'da yaşamayı tercih etti. Bu rakam tahmini bir rakam olup 1500 kişilik Zagreb Yahudi cemaatinin %80'i karışık evliliklerin çocukları olduğu hesaba katıldığında bu nüfusun daha da fazla olduğu düşünülür. Holokost'tan kurtulanların torunlarının çoğunun dede veya ninelerinden sadece bir tanesi Yahudidir.

<span class="mw-page-title-main">Hindistan'daki Yahudilerin tarihi</span> Hindistanda bulunan dini bir azınlık

Hindistan Yahudileri Hindistan'da bulunan dini bir azınlıktır. Yahudiliğin, Hindistan'a giren ilk gayri-Dharma dinlerden olduğu tarihte kayıtlıdır. Antik çağlardaki cemaatler kültürel asimilasyona uğramıştır. Her Yahudi cemaati, Yehuda Krallığı ve Kayıp On Kabile gibi farklı kökenlerden geldiği için ülkedeki Yahudi sayısını kestirmek zordur. Toplam Yahudi nüfusunun yarısı Manipur ve Mizoram'da, çeyreği de Mumbai'de yaşamaktadır. Dünyadaki birçok ülkenin aksine Hintlerin kontrolündeki Hindistan'da antisemitizm olayları görülmemiştir. Bölgede görülen tek antisemitik olaylar, Portekiz'in Goa'yı işgal edip engizisyonları başlattığı dönemdir. Yahudiler Malabar kıyılarındaki Kodungallur'a yerleşip 1524'e kadar barış içinde ticaretle uğraştılar. Hem İngiliz hakimiyetinden önce hem de sonra Yahudiler Hint prensleri altında, hükûmette, orduda ve endüstride önemli mevkilere geldiler.

<span class="mw-page-title-main">Bağdadi Yahudiler</span>

Bağdadi Yahudiler, Hindistan'daki ana Yahudi cemaatlerinden biridir.

Kosova'daki Yahudilerin tarihi bazı istisnalar hariç Sırbistan'daki Yahudilerin tarihinin aynasıdır. İstisnalardan biri Holokost sırasında İtalya hakimiyetindeki Arnavutluk'a bağlı Kosova döneminde yaşananlar ve bir diğer istisna da 1999'da Sırbistan'dan ayrılırken gerçekleşen 1998-1999 Kosova Savaşı dönemidir.

Meksika Yahudileri ülkede engizisyonlardan beri yaşamaktadır. Çoğu Meksika şehrinde olmak üzere cemaatin 50,000 üyesi vardır. Diğer Yahudiler Jalisco eyaletinin Guadalajara ve çevre şehirlerinde ve Monterrey, Veracruz, Culiacán ve Tijuana'da yaşamaktadır.

Huts 19. yüzyılın sonlarına doğru Londra'ya göç eden Hollanda Yahudileridir. Çoğu Amsterdamlı olan bu Yahudiler başta puro, şapka ve terlik olmak üzere ticaretle uğraştılar.

<span class="mw-page-title-main">Arap dünyasındaki Yahudilerin tarihi</span>

Arap Yahudileri Arap dünyasında doğan Yahudileri veya onların torunlarını ifade eder. Salim Tamari'ye göre, dünyanın birçok yerinde "Arap Yahudisi" terimi bir oksimorondur.

<span class="mw-page-title-main">Yahudi kimliği</span>

Yahudi kimliği, kişinin kendisini Yahudi olarak gördüğünü belirten nesnel veya öznel tanımdır. Daha geniş bir tanımlamayla, Yahudi kimliği, başkaları tarafından Yahudi olarak görülmeyi veya bir takım dini, yasal veya sosyolojik normlara uyulmasını şart koşmaz. Buna göre, Yahudi kimliği, doğası gereği kültürel olabilmektedir. Yahudi kimliği, bir Yahudi cemaatine bağlı olmayı gerektirebilir. Geleneksel Yahudilikte kişinin Yahudiliği çocuğa annesinden geçer. Yahudi kanunlarına göre, kişinin inancı veya Yahudiliği uygulama derecesi ne olursa olsun eğer annesi Yahudiyse kendisi de Yahudidir. ateist Yahudilerde de Yahudi kimliği olabilir. Her ne kadar bu kimliğe ait Yahudilerin mutlak çoğunluğu Yahudi etnisitesine bağlıysa da karışık evliliklerden doğan kişiler de Yahudi kimliğini benimseyebilmektedir.

Barbados'taki Yahudilerin tarihi, 1654'te Flemenk Brezilya'dan gelen Sefarad mültecilerin adaya gelmesiyle başlayıp bugüne kadar devam etmektedir. Yahudi mülteciler beraberinde şekerkamışı ve kahve üretim ve tarım bilgilerini beraberinde getirdi; bu uzmanlıkla Barbados şeker üreticiliğinde ön plana çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Kripto-Yahudilik</span>

Kripto-Yahudilik veya Gizli Yahudilik, gizlice Yahudiliği uygulamak fakat topluma karşı farklı bir dini uyguluyormuş gibi görünmektir; bu dinin takipçilerine, "gizli" anlamına gelen Yunanca κρυπτός (kriptos) sözcükten gelir "kripto Yahudiler" denir. Kripto Yahudi terimi atalarının bazı Yahudi geleneklerini takip eden fakat genelde Katoliklik gibi farklı bir dinden gözükenlere de denir. Bu fenomen Orta Çağ'da Yahudilerin 1492'de İspanya'dan kovulmasıyla başladı.

<span class="mw-page-title-main">Kim bir Yahudi'dir?</span> Yahudi kimliği ile ilgili temel soru

"Kim bir Yahudi'dir?", Yahudi kimliğinin temel sorusudur. Yahudi şahsın kültürel, dini, soyağacı ve kişisel boyutlarını irdeler. Bu soru, Almanya'da Nazi Partisi tarafından hazırlanan Nürnberg Yasaları'nda da ele alınmıştır.

Latin Amerika'daki Yahudilerin tarihi, bazı bakış açılarına göre Christopher Columbus'un İspanya'dan yola çıkıp Atlantik Okyanusu'nu geçtiği tarih olan 3 Ağustos 1492'de başlar. Onun yola çıktığı tarih, Katolik Monarklar olan I. Isabel ve II. Fernando'nun İspanya'daki Yahudilere ya Katolisizm'e geçmelerini ya da ülkeyi terk etmelerini emreden bildirgeyi yayınladığı tarihe denk gelir.

<span class="mw-page-title-main">Hollanda Doğu Hindistan Şirketi</span> Genel Hollanda Devletlerinde etkinlik gösteren, 1602 yılında kurulmuş, Asyada 21 yıl boyunca tekel olmuş imtiyazlı bir şirket

Vereenigde Oost-Indische Compagnie, Genel Hollanda Devletleri'nde sömürge faaliyetleri gerçekleştirmek üzere 1602 yılında kurulmuş, Asya'da 21 yıl boyunca tekel faaliyetleri yürütmüş imtiyazlı bir şirkettir. Dünyanın ilk çok uluslu şirketi olduğu kabul edilir, ayrıca hisse senedi çıkartan ilk şirkettir. Şirket tartışmalı bir şekilde; savaşa girme yeteneğine sahip, para basabilen, anlaşmalar müzakere eden, koloniler kurmaya yetkili, insanlara ceza verip hapsedebilen ya da mahkûmları çalıştırabilecek yarı resmi yetkilere sahip ilk büyük şirket oldu.

<span class="mw-page-title-main">Bank Indonesia</span>

Endonezya Bankası Endonezce: Bank Indonesia (BI), Endonezya Cumhuriyeti'nin merkez bankasıdır. 1953'te Java Bankası'nın, 1828'de Hollanda Doğu Hint Adaları'nın mali ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulmuştu.