Diş hekimi, diş doktoru veya diş tabibi, diş hekimliği mesleğini icra eden, ağız, diş ve dudaklardan oluşan ağız boşluğu ve çevre dokularının hekimidir. İnsan sağlığına ilişkin olarak dişlerin, diş etlerinin ve bunlarla doğrudan bağlantılı olan ağız ve çene dokularının sağlığının korunması, hastalıklarının ve düzensizliklerinin teşhisi ve tedavisi ve rehabilite edilmesi ile ilgili her türlü mesleki faaliyeti icra etmeye yetkilidir. Her yıl 22 Kasım günü ''Türk Diş Hekimleri Günü''; 6 Mart günü ''Dünya Diş Hekimleri Günü'' olarak kutlanır.
İnsan dişi, besinleri yutmaya ve sindirmeye hazırlık aşamasında keserek ve ezerek besinlerin mekanik olarak yıkımında görev yapar. İnsanlarda, her birinin belirli bir işlevinin olduğu kesici diş, köpek dişi, küçük azı dişi ve azı dişi olmak üzere dört tip diş vardır. Kesici dişler besini keser, köpek dişleri besini koparır ve küçük azı ve azı dişleri besini ezer. Dişlerin kökleri maksilla ya da mandibula içerisine yerleşmiş ve diş eti ile kaplanmıştır. Dişler yoğunluğu ve sertliği farklı çeşitli dokulardan yapılmıştır.
Diş hekimliği ağız boşluğunun dentisyonu ve oral mukozasının yanı sıra başta maksillofasiyal bölge olmak üzere çevresindeki ve ilişkili dokuların ve yapıların hastalıklarını, rahatsızlıklarını ve bozukluklarını çalışan, teşhis eden, önleyen ve tedavi eden tıp dalıdır. Halk arasında sadece dişlerle ilişkilendirilmesine rağmen diş hekimliğinin alanı dişlerle sınırlı olmayıp temporomandibular eklem ve diğer destekleyici kas, lenf, sinir, damar ve anatomik yapılar da dahil olmak üzere kraniyofasiyal kompleksin diğer elemanlarını da barındırır.
Dentin, dişlerin mezoderma kökenli kemiğe benzer yapıdaki temel tabakasıdır. Kuru ağırlığının %70-75'inin kalsiyum tuzu olması nedeniyle kemikten daha serttir.
Çene Cerrahı, Türkiye 'de Diş hekimliği Fakültesinden Diş Hekimi olarak mezun olduktan sonra, Ağız, Diş, Çene Hastalıkları ve Cerrahisi Anabilim dalında uzmanlık eğitimi alarak uzman sıfatını kazanan kişilerdir. Çene cerrahları, Ağız boşluğu, dişler, çene kemikleri ve yüzdeki komşu dokularının cerrahi işlemlerini gerçekleştiriler. Bu cerrahi müdahalelerin başlıcaları; tümör ve kist ameliyatları, çene kırıkları, diş çekimi, gömülü ve zorlu diş çekimleri, endodontik cerrahi, ekstraoral-intraoralapse drenajı, ortodontik ameliyatlar, rekonstrüktif çene-yüz cerrahisi, implant cerrahisi, TME hastalıkları tedavisi ve cerrahisi, Ağız hastalıkları teşhis ve tedavileri, Laser cerrahisi.
Diş apsesi, diş kökü ve çevre dokularını ilgilendiren kısa fakat ciddi süren, bölgesel olarak ateş ve ağrıyla seyreden yerel iltihaptır. Tedavi edilmezse osteit, periostit, selülit veya osteomyelit e dönüşür. Kronikleştiğinde radiküler kistlere dönüşür veya fistül vererek ağız mukozası veya yüz derisini deler ve dış ortama boşalır.
Kanal tedavisi dişin pulpası geri dönülmez bir şekilde iltihaplandığında gerçekleştirilen bir müdahaledir. Dişin damar ve sinir paketini içeren pulpanın alınmasıyla gerçekleştirilir. Bu esnada ilhitap sadece kanal içindeki pulpayı etkilemekteyse diş canlı olabilir. Fakat eğer dişin apeksini de etkileyen bir iltihabi olay varsa diş muhtemelen canlılığını kaybetmiştir. Akut bir durumda kanal tedavisi ağrılı olabilir. Onun dışında genellikle ağrısız olmaktadır. Pulpa eğe adı verilen aletlerle çıkartılır. Daha sonra pulpanın içinde bulunduğu kanal ya da kanallar yeterli genişliğe gelene kadar eğelerle genişletme işlemi yapılır. Bu sırada kanallar sodyum hipoklorit, serum fizyolojik, EDTA ve klorheksidinle yıkanır. Sonra güta perka, gümüş konlar ya da benzeri bir doku dostu bir malzemeyle doldurulur. Tedavi dişin durumuna göre bir seans sürebileceği gibi birkaç seans da sürebilir. Kanal tedavisi görmüş diş canlılığını yitirmiştir. Bu nedenle canlı bir dişe göre dış etkenlere karşı daha savunmasız olduğu fokal enfeksiyon odağı olabileceği iddia edilmiştir. Fakat yapılan çalışmalar sağlıklı bir kişide böyle bir etkisi olmadığını ortaya koymuştur. Kanal tedavisi bir dişi kurtarmak için yapılacak son müdahaledir. Dişin ve hastanın durumununa ve yapılan tedavinin niteliğine göre kanal tedavili diş ağızda yıllarca sağlıklı bir şekilde kalabilir. Ancak dişte 2 yıl kadar bir süre içinde renk değişiklikleri ve morarmalar gözlenmektedir. Kanal tedavisi yapılmış olan dişe normal dişlere yapılan bakım yapılmazsa çürümeler meydana gelir.
Selçuk Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi, Selçuk Üniversitesine bağlı bir diş hekimliği fakültesidir.
Pulpa, dişin kuron ve kök kısmında bulunan boşluklarda yer alan; dentin ile çevrelenen; şekil verici, besleyici, duyusal ve koruyucu işlevlere sahip, mezoderm kökenli bol damarlanmış, sinir ağıyla sarılmış ve kök ucundan dişi terk eden bir bağ dokusudur.
Kırıkkale Üniversitesi Diş Hekimliği Fakültesi, 2002 yılında kurulmuş olup, 2007-2008 eğitim-öğretim yılında eğitime başlamıştır. Fakülte; Oral Diagnoz ve Radyoloji, Restoratif Diş Tedavisi, Ağız, Diş ve Çene Cerrahisi, Protetik Diş Tedavisi, Periodontoloji, Endodonti, Pedodonti ve Ortodonti Anabilim Dallarından oluşmaktadır. Klinik hizmetler Kırıkkale ve çevre illere verilmektedir. Araştırma faaliyetleri devam etmektedir.
Karadeniz Teknik Üniversitesi bünyesinde bulunan Trabzon ilindeki ilk ve tek diş hekimliği fakültesidir. 16 Haziran 2003 tarihinde Trabzon'da kurulmuştur. Fakülte bünyesinde Ağız Diş Çene Hastalıkları ve Cerrahisi, Protetik Diş Tedavisi, Ortodonti, Pedodonti, Diş Hastalıkları ve Tedavisi, Oral Diagnoz ve Radyoloji, Endodonti ve Periodontoloji Anabilim Dalları bulunmaktadır. Diş Hekimliği Fakültesine 2006-2007 öğretim yılında eğitime başlanmıştır. 2018 yılı itibarıyla Fakülteden 457 diş hekimi mezun olmuştur.
Dentinogenesis imperfecta veya kısaca DI, sütdişleri ile daimi dişlerin kemik ve dentin yapısında sorunlar oluşturan kalıtsal bir hastalıktır. Otozomal dominant olarak kalıtılır. Osteogenesis imperfecta görülen bireylerde görüldüğü gözlenmiştir.
Omurgalılarda, odontoblast, diş pulpasının dış yüzeyinin bir parçası olan nöral krest kökenli bir hücre olup dentinogenezde görev alır. Dentinogenez, kök yüzeyindeki sementin üstünde ve diş minesinin altında bulunan dentin maddesinin yapımıdır.
Diş kökü erimeleri, diş hekimliğinde "kök rezorpsiyonu" olarak nitelenir.
Dentinogenez, dişlerde büyük oranda bulunan bir madde olan dentinin oluşumudur. Dentinogenez, pulpanın dış duvarında yer alan özel bir biyolojik hücre tipi olan odontoblastlar tarafından gerçekleştirilir ve diş gelişiminin çan safhasının geç dönemlerinde başlar. Odontoblastların farklılaşmasından sonra görülen dentin oluşumunun farklı safhaları sonucunda farklı dentin tipleri üretilir: mantle dentin, primer dentin, sekonder dentin ve tersiyer dentin.
Diş dolguları veya diş restorasyonu, çürük veya dış deliklerden kaynaklanan eksik diş yapısının işlevini, bütünlüğünü ve morfolojisini geri kazandırmak için kullanılan tedavilerdir. Protetik diş tedavisi, periodontoloji ve estetik diş hekimliği'nde uygulanır. Doğrudan ve dolaylı olmak üzere iki geniş tiptedirler ve ayrıca konum ve boyuta göre sınıflandırılırlar. Örneğin bir kök kanal dolgusu, diş pulpasının normalde bulunduğu boşluğu doldurmak için kullanılan restoratif bir tekniktir. Diş kaplama, inleyler ve onleyler, porselen diş, kuron, diş implantı, altın diş, diş köprüsü de diş dolgularına alternatif malzemelerdir.
Kanal tedavisi, endodonti'de enfeksiyonun ortadan kaldırılması ve dekontamine edilmiş dişin gelecekteki mikrobiyal istiladan korunması ile sonuçlanması amaçlanan, enfekte diş pulpası için uygulanan bir tedavidir. Kök kanalları ve bunlarla ilişkili pulpa odası, sinir dokusu, kan damarları ve diğer hücresel varlıkların doğal olarak yaşadığı bir diş içindeki fiziksel oyuklardır. Bu öğeler birlikte diş pulpasını oluşturur.
Diş lazeri, özellikle ağız cerrahisi veya diş cerrahisi'nde kullanılan dişçi aleti türüdür. Endodonti, periodontoloji, periodonsiyum, diş beyazlatma, çürük tedavisi, dudak ve dil frenuloplastisi, diş kaplama, porselen diş, diş protezi, diş dolgusu, diş implantı ve braket eklemesi zamanı uygulanır.
Dişçi aletleri, diş hekimleri tarafından diş cerrahisi ve diş tedavisinde kullanılan ekipmanlardır. Dişleri ve ağız çevresini incelemek, tedavi etmek, dişleri eski haline getirmek ve diş çıkarmak için uygulanan aletleri içerirler. Farklı diş malzemesi türleri de buna aittir.
Diş ağrısı, hayvan veya insan dişinde bulunan ağrıdır. Diş patolojisi, diş eti, damak veya diş dışı hastalıklar buna neden olabilir. Şiddetli olduğunda uyku, yemek yeme ve diğer günlük aktiviteleri etkileyebilir. Yaygın nedenler pulpit, diş çürümesi, diş travması, ağrılı dentin sendromu, apikal periodontitis, diş apsesi, alveolar osteitis, fusospiroket stomatiti ve temporomandibular eklem disfonksiyonu'dur. Diş ağrısının tedavisi için şifalı bitkiler, diş çekimi, kök kanal tedavisi, diş temizliği, diş cerrahisi uygulanabilir.
