İçeriğe atla

Endian

İnsanların soldan sağa veya sağdan sola alfabelere sahip olmaları gibi işlemciler de byte'ları saklarken önemli byte'ın solda veya sağda olmasına göre sınıflandırılır. Buna endianness da denir. Arap rakamlarında olduğu gibi (İngilizce veya Türkçede kullandığımız rakamlar) önemli byte'in solda olduğu sıralamaya big-endian denir. Önemli byte'in en sağda olduğu sıralama ise little-endian olarak adlandırılır.

Bütün işlemciler kendi sıralamasını seçmiştir. i386 ve klonu olan işlemciler little endian'dır. Sun Sparc, Motorola 68K ve PowerPC big endian kullanır. Java Sanal İşlemcisi (Java VM) de big endian kullanır.

Farklı iki işlemcisi olan makineler birbirileri ile haberleşecekleri zaman (IPC), bu veri dönüşümünü yapmazlar ise haberleşemezler.

Ağ protokolleri de kendi sıralamasını seçmelidir. Aksi takdirde iki farklı mimarideki bilgisayar IPC yaparak birbirleri ile haberleşecekleri zaman anlaşamayacaklardır. TCP/IP big endian sıralamasını kullanır. Bunun anlamı şu: Herhangi bir paket (IP adresi, paket uzunluğu, kontrol değeri gibi) gönderileceği zaman en önemli byte'i önce gönderilir ve alınır.

İlgili Araştırma Makaleleri

Komut kümesi mimarisi, CPU'nun yazılım tarafından nasıl kontrol edileceğini tanımlayan bilgisayar soyut modelinin bir parçasıdır. ISA, işlemcinin ne yapabileceğini ve bunu nasıl yapacağını belirterek donanım ve yazılım arasında bir arayüz gibi davranır.

<span class="mw-page-title-main">Derleyici</span> kaynak kodunu bilgisayarın işleyebileceği koda dönüştüren program

Derleyici, kaynak kodu makine koduna dönüştüren yazılımdır. Bir programlama dilinin derleyicisi, o programlama dili kullanılarak yazılmış olan kodu hedef işlemci mimarisine göre uygun şekilde makine koduna derler ve genellikle çıktı olarak yürütülebilir dosyanın oluşturulmasını sağlar. Bu eyleme derleme denir. Bir başka ifadeyle derleyici, bir tür yazı işleyicidir; girdi olarak yazı alır ve çıktı olarak yazı verir.

<span class="mw-page-title-main">RAM</span> herhangi bir sırada okunabilen ve değiştirilebilen bir tür geçici veri deposu

Rastgele erişimli hafıza veya rastgele erişimli bellek mikroişlemcili sistemlerde kullanılan, genellikle çalışma verileriyle birlikte makine kodunu depolamak için kullanılan herhangi bir sırada okunabilen ve değiştirilebilen bir tür geçici veri deposudur. Buna karşın diğer hafıza aygıtları saklama ortamındaki verilere önceden belirlenen bir sırada ulaşabilmektedir, çünkü mekanik tasarımları ancak buna izin vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">VoIP</span>

VoIP, IP üzerinden ses, video veya mesaj gönderilmesidir. İnternet veya bilgisayar ağları üzerinden çalıştığı için genellikle daha ucuz, bazen bedavadır. Bu nedenle günümüzden en çok tercih edilen telekomünikasyon iletişim yönetimidir. Analog hatları VoIP'e dönüştürmek için VoIP Gateway cihazları kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Bilgisayar monitörü</span> elektronik ekran

Monitör, görüntü sergilemek için kullanılan elektronik ya da elektro-mekanik aygıtların genel adıdır. Monitör, başta televizyon ve bilgisayar olmak üzere birçok elektronik cihazın en önemli çıktı aygıtıdır. Monitör, plastik bir muhafaza içerisinde gerekli elektronik devreleri, güç transformatörünü ve resmi oluşturan birimleri içerir. Monitörle bilgisayar arasındaki iletişimi ekran kartı sağlar. Yani, monitörden çıkan veri kablosu bilgisayar kasasında ekran kartına bağlanır. Monitörlerin boyutları inç ölçü cinsiyle ifade edilir. Bu boyut monitör ekranının bir köşesinden karşı çaprazındaki diğer köşesine olan uzaklıktır.

Eşzamansız Aktarım Modu, verileri, 53 byte sabit büyüklüğünde hücreler halinde ileten bir ağ tekniğidir. Veri iletimi için paket anahtarlamanın bir türü sayılabilecek bir yöntem olan hücre aktarımı tekniğini kullanır. Bu teknik sanal devreler oluşturarak devre anahtarlamanın avantajlarından da faydalanır.

<span class="mw-page-title-main">İnternet iletişim kuralları dizisi</span>

İnternet protokol takımı, bilgisayarlar ve ağ cihazları arasında iletişimi sağlamak amacıyla standart olarak kabul edilmiş kurallar dizisidir. Bu kurallar dizisi temel olarak verinin ağ üzerinden ne şekilde paketleneceğini ve iletilen veride hata olup olmadığının nasıl denetleneceğini belirlemektedir.

Internet Control Message Protocol (ICMP), hata mesajları ve TCP/IP yazılımının bir takım kendi mesaj trafiği amaçları için kullanılır. ICMP RFC 792'de tanımlanmış ve RFC 950'de revize edilmiştir. Hataları raporlamak için kullanılan, kontrol amaçlı bir protokoldür. Bu şekilde normal kullanımının yanında, uzak sistem hakkında bilgi toplamak için sıkça kullanıldığından çok önemlidir. Genel olarak sistemler arası kontrol mesajları IP yerine ICMP üzerinden aktarılır. ICMP, IP ile aynı düzeyde olmasına karşın aslında kendisi de IP’yi kullanır. ICMP' nin hata raporlamak için kullanılması, IP'yi güvenli yaptığı anlamına gelmez. Datagram, yerine ulaşmayabilir ve bununla ilgili bir hata mesajı da gelmeyebilir. ICMP mesajlarındaki hataları raporlamak için ICMP kullanılmaz. ICMP, TCP/IP' nin işlemesine yardımcı olan bir protokoldür. Her hostta mutlaka ICMP protokolü çalışır. Hata durumunda host tarafından geri bilgilendirmeyi sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Barındırma hizmeti</span> Web Sitelerin dosya barındırma sistemi

Barındırma (hosting), bir web sitesinde yayınlanmak istenen sayfaların, resimlerin veya belgelerin internet kullanıcılarının erişimine sunulabilmesi amacıyla bir sunucuda saklanmasıdır. Barındırma hizmeti, web sitesinin içeriğinin yüklenip saklandığı sunucunun veri depolama işlevini üstlenir.

<span class="mw-page-title-main">Yönlendirici</span>

Yönlendirici, aynı ağ iletişim kurallarını kullanan iki bilgisayar ağı arasında veri çerçevelerinin iletimini sağlayan ağ donanımıdır. Yönlendirme için OSI yedi katman modelinin üçüncüsü olan ağ katmanı kullanılır. Genellikle bu iş için özel üretilmiş donanımlar varsa da birden çok arayüzü olan bilgisayarlar da yazılım desteğiyle yöneltici olarak çalışabilirler.

<span class="mw-page-title-main">Ağ anahtarı</span> bilgisayar ağı cihazı

Dağıtıcı (İngilizce: switch), bilgisayarların ve diğer ağ öğelerinin birbirlerine bağlanmasına olanak veren ağ donanımlarından biridir. OSI yedi katman modelinin 2. katmanında ve yeni dağıtıcılar IP routing yapabildiği için 3. katmanda da çalışır.

<span class="mw-page-title-main">PowerPC</span>

PowerPC, AIM olarak bilinen Apple-IBM-Motorola ittifakının 1991'de geliştirdiği bir RISC mikroişlemcisidir. Genel olarak kişisel bilgisayarlar içindir. PowerPC merkezi işlem birimleri (CPU) gömülü (embedded) ve yüksek performans işlemcileri olduğu için popüler olmuştur. PowerPC 1990'da AIM' in ve PReP'in temel taşı oldu, fakat mimari Apple'ın Macintosh'unun 1994–2006 modellerinde daha başarılı bulundu.

Yazmaçların yeniden adlandırılması, işlemcilerde, yürütülen buyruklardaki, aynı yazmaçların tekrar kullanımından doğan sahte bağımlılıkları gidermek için kullanılan bir yöntemdir.

<span class="mw-page-title-main">ARPANET</span> Dünyanın ilk paket dağıtımı ağı

ARPANET,, bir bilgisayar ağıdır ve ilk olarak 1968'den itibaren Amerika Birleşik Devletleri Hava Kuvvetleri adına Massachusetts Teknoloji Enstitüsü ve ABD Savunma Bakanlığı liderliğindeki küçük bir araştırmacı grubu tarafından geliştirilmiştir. Günümüz internetinin öncüsüdür. Paul Baran ve Donald Watts Davies, ARPANET'in geliştirilmesinde iletişim için temel olarak kullanılan kısmî ağ düzeni ve paket şifreleme ağlar alanında önemli bulgular sağlamıştır.

İnternet Protokolü (IP), ağlar arası paket transferinde eğer paketin boyutu gönderilecek ağın taşıyabileceği maksimum taşıma birimi 'nden (MTU) daha büyük olması durumunda datagram parçalamasını uygularlar. Böylece daha büyük boyuttaki paketleri kabul edecek olan ağın MTU'na uygun şekilde küçük parçalara böler. Parçalama bir IP datagramının ağlar arasında dolaşırken MTU(Maksimum Transfer Unit) değeri daha düşük kapasitede bir ağa geldiginde yaşadıgı durumdur. Yani parçalama, bölünmedir. Örneğin; Ethernet ağlarının MTU değeri 1500 byte'dır. Bizim IP datagramımızın değeri 2400 byte olsun. Bu paket ethernet ağının girişindeki yönlendiriciye geldiğinde yönlendirici diğer tarafında ethernet ağı ve bunun MTU değerinin 1500 byte olduğunu bilir ve 2400 byte’lık gelen paketi Ethernet ağına parçalayarak gönderir. Paketimiz artık hedefine ilk parça 1500 byte, ikinci parçası 900 byte olmak üzere iki parça olarak ulaşır ve birleştirilir.

Dağıtıcı, bilgisayarların ve diğer ağ öğelerinin birbirlerine bağlanmasına olanak veren ağ donanımlarından biridir. OSI yedi katman modelinin 2. katmanında ve yeni dağıtıcılar IP routing yapabildiği için 3. katmanda da çalışır.

<span class="mw-page-title-main">WordPad</span> Microsoftun ürettiği kelime işlemci

WordPad Windows 95'ten itibaren hemen hemen tüm Microsoft Windows sürümlerine dahil olan basit bir kelime işlemcidir. Microsoft Notepad'den daha gelişmiş, ancak Microsoft Works Kelime İşlemcisi ve Microsoft Word'den daha basittir. Microsoft Write'nın yerini aldı.

Diş uzmanları, yazarken ya da konuşurken, belirli bir diş hakkında bahsetmek için birkaç farklı diş numaralandırma sistemi kullanırlar. En yaygın olan sistemler ISO Sistemi, Üniversal Numaralandırma Sistemi ve Palmer numaralandırma yöntemi. ISO sistemi tüm dünya genelinde kullanılırken üniversal sistem Birleşik Devletler genelinde kullanılır. ISO sistem bilgisayarlı işlemlere kolayca adapte olabilir.

Kriptografide, scrypt, Colin Percival tarafından Tarsnap çevrimiçi yedekleme hizmeti için oluşturulan bir parola tabanlı anahtar türetme fonksiyonudur. Bu algoritma, büyük miktarda bellek gerektirerek büyük ölçekli özel donanım saldırılarını gerçekleştirmeyi pahalı hale getirmek için özel olarak tasarlanmıştır. 2016 yılında, scrypt algoritması IETF tarafından RFC 7914 olarak yayınlandı. Scrypt algoritmasının, ArtForz kullanıcı adına sahip ve gerçek adı bilinmeyen bir programcı tarafından implemente edilmiş, basitleştirilmiş bir sürümü, önce Tenebrix'te ve ardından Fairbrix ve Litecoin olmak üzere bir dizi kripto para birimi tarafından iş kanıtı şeması olarak kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Speck (şifreleme)</span> şifreleme

Speck, Haziran 2013'te Ulusal Güvenlik Ajansı (NSA) tarafından halka açık bir şekilde yayınlanmış bir blok şifreleme ailesidir. Speck, yazılım uygulamaları için optimize edilmişken, kardeş algoritması Simon, donanım uygulamaları için optimize edilmiştir. Speck bir add-rotate – xor (ARX) şifresidir.