İçeriğe atla

Enderun Kitabevi

Enderun Kitabevi, İstanbul Fatih'te bulunan Beyaz Saray No:46'da sahaf İsmail Özdoğan (ö. 2012) tarafından kurulmuş yayınevidir.[1] Özdoğan'ın ölümünden sonra oğulları bir süre kitabevini işlettiler ancak sonrasında kapandı. Kitabevi İstanbul kültür hayatında yazar, sanatçı, akademisyen ve öğrenci gibi çeşitli kimliklere sahip insanların uğrak yeriydi ve bu haliyle "edebi bir mahfil" olarak görülür, cumartesi günleri ikindi sonrasındaki buluşmalarda bu çevrelerden insanlar bir araya gelirlerdi. Yakın dönem İstanbul kültür hayatında Küllük ve Marmara Kıraathanesi'ne benzetilen kitabevinde ağırlıkla edebi bir hava hakimdi ve ana sohbet konusu kitabiyâttı. Ramazan aylarında ise cumartesi günleri dükkân önünde iftar verilirdi ve iftarlara kitabevinin müdavimi olan çevreler katılım gösterirdi.[2]

Abdülbaki Gölpınarlı, Orhan Şaik Gökyay, Osman Turan, İsmail Erünsal, Beşir Ayvazoğlu, Fethi Gemuhluoğlu, Mehmet Emin Ağar, Mahir İz, Turgut Kut, Mehmet Şevket Eygi, Ziyad Ebüzziya ve Mehmet Serhan Tayşi gibi isimlerin buraya sıklıkla uğradıkları bilinmekteyken Abdullah Uçman üniversite yıllarında kütüphanesini buradan genişletmiştir.[2] Kitabevinin eski çırakları arasında sahhaf Emin Nedret İşli de yer almaktadır.[3]

Kitabevinin ismi ortaklardan Ertuğrul Düzdağ'ın önerisiyle bulundu.[4] Bir süre yayımcılık işleri de yapıldı ve Osmanlı Araştırmaları dergisinin ilk 34 sayısı (1980-2009) İsmail Özdoğan tarafından çıkarıldı.[5]

Kaynakça

  1. ^ "Enderun muhteşem bir yerdi benim için". Dünya Bizim. 5 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2021. 
  2. ^ a b Turgay Anar, "Yeni Türk edebiyatında edebiyat mahfilleri", Yayımlanmış Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyatı Anabilim Dalı, 2011: 293-296.
  3. ^ Doğan Hızlan ile Karalama Defteri: Emin Nedret İşli (You Tube). TRT 2. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2020. 
  4. ^ Solak, Halil (13 Temmuz 2016). "Enderun sadece sahaf değil, bir mektepti". Yeni Şafak. 13 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2021. 
  5. ^ "İSAM - İslam Araştırmaları Merkezi". www.isam.org.tr. 24 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tevfik Fikret</span> Türk şair, öğretmen, yayıncı

Tevfik Fikret, Osmanlı Türkü şair ve öğretmen. Osmanlı İmparatorluğu'nun dağılma sürecinde Servet-i Fünûn topluluğunun lideri olan Tevfik Fikret, devrimci ve idealist fikirleriyle Mustafa Kemal başta olmak üzere dönemin pek çok aydınını etkiledi. Türk edebiyatının Batılılaşmasında öne çıkan isimlerden birisi oldu. Farsçada "kuş yuvası" anlamına gelen Aşiyan ismini verdiği semt, yaşamının son yıllarını geçirdiği ve eserlerini kaleme aldığı yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmedî</span> Türk divan şairi ve hekim (1334–1413)

Ahmedî divan şairi ve hekim.

Divan edebiyatı, Türk kültürüne has süslü ve sanatlı bir edebiyat türüdür. Bu edebiyata genellikle "divan edebiyatı" adı uygun görülmekte olup bunun en büyük nedenlerinden birisinin şairlerin manzumelerinin toplandığı kitaplara "divan" denilmesi olduğu kabul edilmektedir. Öte yandan, divan edebiyatı gibi tabirlerin modern araştırmacılar tarafından geliştirildiğini ve halk-tekke-divan edebiyatları arasındaki ayrımların bazen oldukça muğlak olduğu ve bu edebiyatlar arasında ciddi etkileşimlerin de bulunduğu vurgulanmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sözlük</span> dilin veya dillerin kelime haznesini (sözvarlığını), söyleyiş ve yazılış şekilleriyle veren, sözcüğün kökünü esas alarak, bunların başka unsurlarla kurdukları sözleri ve anlamlarını, değişik kullanışlarını gösteren yazılı

Sözlük, bir dilin veya dillerin kelime haznesini (sözvarlığını), söyleyiş ve yazılış şekilleriyle veren, sözcüğün kökünü esas alarak, bunların başka unsurlarla kurdukları sözleri ve anlamlarını, değişik kullanışlarını gösteren yazılı eserdir. Eski dilde lügat, kamus denir. Leksikografi sözlükbilimidir. Sözlükçüye leksikografır denir. Lügatça, sadece bir kitapta geçen terimleri anlatır (glossary).

<span class="mw-page-title-main">İskender Pala</span> Türk profesör, şair ve yazar

İskender Pala, Türk profesör, yazar ve divan edebiyatı araştırmacısı, T.C. Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Politikaları Kurulu Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Haşim</span> Türk şair

Ahmed Haşim, Fecr-i Ati topluluğu üyesi Türk şair ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Nedret Güvenç</span> Türk oyuncu ve seslendirme sanatçısı

Mükerrem Nedret Bilgütay, Türk oyuncu, yönetmen, seslendirme sanatçısı ve yazar.

Remzi Kitabevi, 1927 yılında İstanbul'da kurulmuş yayınevi ve kitapevi.

Mehmet Celal Özdoğan, Türk arkeolog.

Murat Yüksel, Türk akademisyen yazar, şâir ve filolog.

Küllük, İstanbul'da Beyazıt Camii'nin Aksaray'a bakan kapısı altında üniversite öğretim üyelerinin, öğrencilerin ve özellikle 1940 kuşağından yazarların uğrağı olan kahvedir.

Semih Lütfi Erciyas, Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemi ve Cumhuriyetin ilk yıllarında İstanbul’da yayıncılık yapmış Kayserili Ermeni iş insanı.

<span class="mw-page-title-main">Sahaflar Çarşısı</span>

Sahaflar Çarşısı, Beyazıt Sahaflar Çarşısı ya da İstanbul Sahaflar Çarşısı, Fatih'te bulunan ve eski-yeni kitapların satıldığı tarihi çarşı. Beyazıt Camii, İstanbul Üniversitesi, Kapalıçarşı ve Beyazıt Devlet Kütüphanesi'ne olan yakınlığı nedeniyle eskiden bir kültür odağıydı. Zamanla sahafların ve satılan kitapların öncelik ve nitelikleri değişse bile halen Fatih'in uğrak yerlerindendir.

İnci Enginün, Türk edebiyat kuramcısı, eleştirmen ve yazardır.

Arslan Turgut Kaynardağ, Türk sahaf ve felsefeci. 1923 yılında Adana'da doğdu ve ilk ve orta öğrenimini Kastamonu'da tamamladı. İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nde Felsefe bölümünden mezun oldu. Aynı fakültede Baruch Spinoza üzerine doktora yaptı. Bir süre çeviri işlerinde çalıştı. Daha sonra seyyar sahaflık yaptı. 1952'den sonra Sahaflar Çarşısı'nda Nizamettin Aktuç'un yanında çıraklığa başladı. 1957'den sonra burada Elif Kitabevi'ni açtı. Muzaffer Ozak gibi ehil sahaflardan el aldı. Dükkânı bir mahfil niteliğinde idi. 1960-65 arasında Kitap Belleten adlı dergiyi çıkardı. Çeşitli felsefecileri işeyen eserleri dışında Sahaflar Çarşısı üzerine makaleler yayımladı.

<span class="mw-page-title-main">Emin Nedret İşli</span>

Emin Nedret İşli, Türk sahaf, editör, eski kitap ve belgeler danışmanı.

Mehmet Sabri Koz, Türk halkbilimci, edebiyatçı ve eğitmen.

Tayyarzâde Ahmed Atâ, Osmanlı tarihçisi ve mülki memuru.

<i>Servet-i Fünûn</i> 1891-1944 arasında yayımlanan edebi dergi

Servet-i Fünûn, Osmanlı İmparatorluğu ve Türkiye'de 1891-1944 yılları arasında yayımlanan sanat ve edebiyat dergisidir. Edebiyât-ı Cedîde topluluğunun yayın organı olan dergi Türk basın tarihinin en uzun süreli ve en etkili dergileri arasındadır. Basım tekniği ve içeriğiyle ön plana çıkan dergi, Türk edebiyatına birçok yeni isim kazandırdı ve Edebiyât-ı Cedîde sonrasında Fecr-i Âtî ve Millî Edebiyat hareketi ile Yedi Meşaleciler topluluğunun yayın organı işlevini 25 Mayıs 1944 tarihine kadar sürdürdü.

Osmanlı Araştırmaları Osmanlı İmparatorluğu tarihini muhtelif yönlerle ele alan makalelere yer veren İstanbul merkezli hakemli dergidir. 1980 yılından beri yayımlanmakktadır. Yılda iki defa yayımlanmaktadır. İktisat tarihi, Türk edebiyatı, maarif ve düşünce tarihi alanlarına ilişkin makaleler de yayımlanmaktadır. Bunun haricinde kitap kritikleri, kitap tanıtımları ve sempozyum bildirilerine de yer vermektedir. AHCI, Scopus, Turkologischer Anzeiger, Index Islamicus gibi dizinlerde taraban dergi, TÜBİTAK ULAKBİM Sosyal ve Beşeri Bilimler Veri Tabanı'nda de yer alır.