İçeriğe atla

Endüstriyel tasarım tescili

Endüstriyel tasarım tescili, tamamen işlevsel olan nesnelerin görsel tasarımı üzerindeki fikrî mülkiyeti koruyan haktır. Endüstriyel tasarım şeklin oluşumunu, konfigürasyonu, desen veya renk kompozisyonu ve estetik değer içeren üç boyutlu formundaki desen ve rengi içerir. Bu tür tasarımlar herhangi bir ürünü veya el sanatını üretmek için kullanılan iki veya estetik değer içeren bir bir desen olabilir

WIPO tarafından yönetilen Endüstriyel Tasarımların Uluslararası Tesciline İlişkin Lahey Anlaşması uyarınca, uluslararası tescil için belli bir prosedür bulunmaktadır. Tescile hak kazanmak için WIPO'ya üye devletlerin çoğunun yerel yasaları, tasarımın yeni olmasını şart koşmaktadır.[1] Başvuru sahibi, WIPO'ya veya anlaşmaya taraf bir ülkedeki ulusal ofise uluslararası geçerliliği olan tescil için başvuruda bulunabilir. Bunun üzerine tasarım daha sonra anlaşmanın arzu edilen sayıda üye ülkesinde korunacaktır. Tasarımların tescili hakkı, 1787 yılında Birleşik Krallık'ta başlamış ve buradan itibaren genişlemiştir.

Endüstriyel tasarımların tescili başvurusu patent hakları ile ilişkili bir durumdur.[2]

Tasarım tescil haklarının süreleri

Yargı yetkisine bağlı olarak tasarım tescil hakları 15 ila 50 yıl arasında bir süreye sahiptir.[3] WIPO Lahey sisteminin üyeleri, tasarım haklarına ilişkin maksimum koruma sürelerini duyurmak zorundadırlar.

Başvurular

1883'ten 2022'ye kadar olan dönemde, ilk beş başvuru ofisinde endüstriyel tasarım başvurularındaki trendler

1883 ile 1950'lerin başları arasında Japonya ve Amerika Birleşik Devletleri ofisleri benzer sayıda endüstriyel tasarım tescil başvurusu almaktaydı ve bu sayı nadiren 10.000'i aşıyordu. Japonya ofisi, 1950'lerden 1990'ların sonlarına kadar yıllık en yüksek başvuru sayısına ulaşarak zirvede yaklaşık 50.000 başvuru aldı. 1985'te başvuruları kabul etmeye başladığında 640 başvuru alan Çin ofisi, benzeri görülmemiş bir büyüme oranı kaydederek 2021'de 805.710 başvuru ile zirveye ulaştı. Güney Kore ofisi, 2004'te Japonya ofisini geride bıraktı ve o zamandan beri en çok başvuru alanlar listesinde ikinci sırada kaldı. 2012'de, ABD ofisi Japonya'yı geçerek dünyanın en büyük üçüncü ofisi oldu. AB Fikrî Mülkiyet Ofisi (EUIPO) 2003'te başvuruları kabul etmeye başladı ve 2019'da dördüncü sıraya kadar yükseldi. Bu ilk beş ofis arasında, EUIPO çoklu tasarım sistemine sahip olan tek ofistir. 2022'de Avrupa Birliği Fikri Mülkiyet Ofisi'ne yapılan başvurularda 109.132 tasarım yer aldı.[4]

Bölgelere göre 2012 ve 2022'de yapılan başvuru sayıları. WIPO 2023.

2022'de dünya genelinde yaklaşık 1.1 milyon endüstriyel tasarım başvurusu yapıldı. 2022'de dünya genelinde yapılan başvurulardaki tüm tasarımların %70,3'ü Asya'dan geldi. Asya'yı Avrupa (%22,4) ve Kuzey Amerika (%4,4) izledi.[4]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Making Design Registration Cheaper and Easier – Background Brief". www.wipo.int (İngilizce). 17 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2024. 
  2. ^ Trinder, Barrie (1992). "design registration". The Blackwell Encyclopedia of Industrial Archaeology. Blackwell Publishers. ss. 207-8. ISBN 0631142169. 
  3. ^ "Hague System – The International Design System". www.wipo.int (İngilizce). 1 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2024. 
  4. ^ a b "World Intellectual Property Indicators (WIPI) - 2023". www.wipo.int (İngilizce). 25 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Aralık 2023.  İşbu madde CC BY 4.0 lisansı altında yayımlanan ilgili metni içermektedir.

Ek okumalar

  • Brian W. Gray & Effie Bouzalas, editors, Industrial Design Rights: An International Perspective (Kluwer Law International: Lahey, 2001) 90-411-9684-6

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Birleşmiş Milletler</span> toplumsal, ekonomik ve kültürel bir iş birliği oluşturmak amacıyla kurulan bir örgüt

Birleşmiş Milletler (BM), 24 Ekim 1945'te kurulmuş; dünya barışını, güvenliğini korumak ve uluslararasında ekonomik, toplumsal ve kültürel bir iş birliği oluşturmak için kurulan uluslararası bir örgüttür. Birleşmiş Milletler kendini "adalet ve güvenliği, ekonomik kalkınma ve sosyal eşitliği uluslararasında tüm ülkelere sağlamayı amaç edinmiş küresel bir kuruluş" olarak tanımlamaktadır. Uluslararası ilişkilerde kuvvet kullanılmasını evrensel düzeyde yasaklayan ilk antlaşma 26 Haziran 1945'te 50 ülke tarafından imzalanan Birleşmiş Milletler Antlaşması'dır.

<span class="mw-page-title-main">Endüstriyel tasarım</span>

Endüstri ürünleri tasarımı veya endüstriyel tasarım seri üretim için tüketici ihtiyaç ve sorunlarına yönelik, estetik, yaratıcılık, teknik avantaj, işlevsellik, ergonomi, malzeme bilgisi, pazarlanabilirlik, üretim yöntemleri ve olanakları gibi çeşitli kriterleri gözeterek, yenilikçi ve güncel ürünler tasarlamaktır.

<span class="mw-page-title-main">Telif hakkı</span> aklın orijinal bir eseri üzerinde gerçek veya tüzel bir kişinin sahip olduğu tüm özel ayrıcalıklar

Telif hakkı, bir kişi ya da kişilerin her türlü fikrî emeği ile meydana getirdiği bilgi, düşünce, sanat eseri ve ürününün kullanılması ve kopyalanması ile ilgili hukuken sağlanan haklardır. Telif hakkının doğması için tescile gerek yoktur. Fikir ve sanat eserleri üzerindeki haklar eserin üretilmesiyle birlikte doğar. Bununla birlikte eser sahibi isterse ülkenin ilgili tescil birimlerinde isteğe bağlı olarak kayıt tescili yaptırabilir. Telif hakları, genellikle belli bir süre için geçerlidir.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi</span> İnsan Hakları Avrupa Sözleşmesi ile kurulan, Avrupa Konseyine bağlı, Strazburgda bulunan uluslararası mahkeme

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) veya İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi (İHAM), uluslararası bir teşkilat olan Avrupa Konseyi'ne bağlı olarak 1959 yılında kurulmuş uluslararası bir mahkemedir. Mahkeme, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve ek protokolleriyle güvence altına alınmış olan temel hakların çiğnenmesi durumunda bireylerin, toplulukların, tüzel kişilerin ve diğer devletlerin, belirli usul ve kurallar dahilinde başvurabileceği bir yargı merciidir. 46 Avrupa Konseyi üyesi, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesinin yargı yetkisini tanımaktadır. Mahkeme, Fransa'nın Strazburg şehrinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bern Sözleşmesi</span>

Edebiyat ve Sanat Eserlerinin Korunmasına İlişkin Bern Sözleşmesi ya da genellikle bilinen ismiyle Bern Konvansiyonu, telif hakları hakkında uluslararası bir antlaşmadır, ilk defa İsviçre'nin Bern şehrinde 9 Eylül 1886'da imzalanmıştır. Victor Hugo'nun teşvikiyle geliştirilmiş olduğu için, malî koruma amaçlı Anglo-Sakson "copyright" kavramından çok, Fransız "yazar hakları" tarafından etkilenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Dünya Fikrî Mülkiyet Örgütü</span>

Dünya Fikrî Mülkiyet Örgütü, Birleşmiş Milletler'in özelleşmiş 17 örgütünden birisidir. WIPO, "Dünyada fikrî mülkiyet haklarının korunmasını ve yaratıcı etkinliği teşvik etmek amacıyla" 1967 yılında kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Erke Dönergeci</span>

Erke Dönergeci, Erke Araştırmaları ve Mühendislik tarafından geliştirilen ve düşük bir başlama enerjisi ile sonsuz enerji üretebildiği iddia edilen makine.

<span class="mw-page-title-main">Kamu malı</span>

Kamu malı, münhasır fikrî mülkiyet haklarının geçerli olmadığı tüm yaratıcı çalışmalardan oluşur. Bu haklar sona ermiş, kaybedilmiş, açıkça feragat edilmiş ya da uygulanamaz hâldedir.

<span class="mw-page-title-main">Alman pasaportu</span> Almanya vatandaşlarına uluslararası seyahatler için verilen resmî belge

Alman Pasaportu, Almanya vatandaşlarına uluslararası seyahatler için verilen resmî belgedir. Bir Alman pasaportu, Alman kimlik kartının yanında, Alman yetkilileri tarafından da rutin olarak Alman vatandaşlarının kimliğinin kanıtı olarak kabul edeceği diğer tek resmi olarak tanınan bir belgedir. Pasaport, kimlik ve Alman uyruklu karinesinin delili olarak hizmetinin yanında, yurt dışında Alman konsolosluk görevlileri yapacakları yardımların güvence sürecini kolaylaştırır. Pasaport Almanya için benzersiz bir sert kapaklı da olsa, standart düzeni ile diğer AB pasaportları ile bordo tasarımı paylaşmaktadır.

Fikrî mülkiyet hukuku, iktisadi değer taşıyan fikrî emek ürünlerini koruyan bir hukuk dalıdır. Fikrî mülkiyet hukuku, telif hakları ve sınai mülkiyet hakları olmak üzere iki ana unsurdan oluşmaktadır.

Yaskawa Electric Corporation , Japonya menşeili servo motor, hareket kontrolörü, AC motor sürücüsü, switch ve endüstriyel robot üreticisidir. Ayrıca kaynak, paketleme, montaj, kaplama, kesme, tutma-taşıma ve genel amaçlı kullanılan Motoman robotlarının da imalatçısıdır.

iSBAK İBBye bağlı trafik ve sistem mühendisliği iştiraki

İstanbul Bilişim ve Akıllı Kent Teknolojileri A.Ş. veya İSBAK, İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) tarafından trafik ve sistem mühendisliği ile projelendirme ve uygulama hizmetlerini gerçekleştirmek amacıyla 1986 yılında kurulmuştur. Kuruluşunun ilk yıllarında İstanbul’un trafik sinyalizasyon çalışmaları ile birlikte İBB’nin araç bakım onarım hizmetlerini de yürüten şirket, 1995 yılında Ar-Ge departmanının kurulmasıyla birlikte faaliyet alanını genişletmiş ve başta trafik sinyalizasyon olmak üzere Akıllı Ulaşım Sistemleri alanında profesyonel çalışmalara başlamıştır.

Telif kanunu, telif haklarını düzenleyen kanunlardır. Uluslararası telif hakları için imzalanmış anlaşmalardan biri Edebi ve sanatsal eserlerin korunmasına dair Bern Konvansiyonu'dur. Bern Konvansiyonu'na 1886 yılından beri 170 ülke ve Vatikan imza atmıştır. Amerika Birleşik Devletleri önderliğinde 18 tane Amerika kıtası ülkesi de Bern Konvansiyonu'nun yanında Buenos Aires Konvansiyonu'na taraf olmuştur. Bu ülkeler daha sonra Evrensel Telif Hakları Konvansiyonu'na (ETHK) taraf olan ülkeler arasında yer almışlardır. ETHK tarafı olan ülkeler genel itibarı ile Dünya Ticaret Örgütü ülkeleri olduğu için 1995 yılındaki Ticaretle Bağlantılı Fikri Mülkiyet Hakları Anlaşması (TBFMHA) anlaşması ile ETHK etkisiz hale gelmiştir. Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (DFMÖ) çerçevesinde 2002 yılında bir telif hakları konvansiyonu düzenlenmiştir. DFMÖ Telif Hakları Anlaşması'nı 2016 itibarı ile 94 ülke imzalamıştır. İmzalanmış olan uluslararası anlaşmalar gözetilerek ülkeler kendi telif kanunlarını çıkarmışlardır. Bunlara hiçbir uluslararası telif hakkı anlaşmasını imzalamamış olan İran gibi ülkeler de dahildir.

<span class="mw-page-title-main">Togg</span> Türkiye merkezli otomobil üreticisi

Türkiye'nin Otomobili Girişim Grubu veya kısaca Togg, Türkiye merkezli bir otomobil üretici şirkettir. Şirket, fikrî mülkiyet haklarına sahip olduğu ilk otomobili 29 Ekim 2022 tarihinde seri üretime hazır hâle getirdi. Yapılan bir araştırmaya göre aracın maliyetinin Eylül 2022 itibarıyla 750 bin Türk lirası olduğu tahmin edilmektedir. 14 Mart 2023'te aracın başlangıç fiyatı 953 bin Türk lirası olarak açıklandı.

<span class="mw-page-title-main">VNIITE</span>

VNIITE, Birlik Endüstriyel Tasarım Bilimsel Araştırma Enstitüsü kısaltmasının adını almıştır, Nisan 1962'de kurulan ve Haziran 2013'te kapanan Sovyet tasarım araştırma enstitüsüdür. SSCB Bakanlar Konseyi'nin Bilim ve Mühendislik Eyalet Komitesi'nin talebi üzerine oluşturuldu. Temel amaçlarından biri, Sovyetler Birliği ile Batı ülkelerinin sanayi gücü arasındaki boşluğu azaltmak amacıyla Sovyet ürünlerinin tasarım kalitesini artırmaktı.

<span class="mw-page-title-main">IF Ürün Dizayn Ödülü</span>

iF Ürün Tasarım Ödülü 1954'te verildi ve her yıl iF Uluslararası Forum Tasarımı tarafından verilir. Birden çok disiplini kapsayan ödül, her yıl yaklaşık 59 ülkeden 5,500'den fazla başvuru alır.

<span class="mw-page-title-main">Google Patents</span>

Google Patents, Google'ın patentleri ve patent başvurularını indeksleyen bir arama motorudur.

Küresel İnovasyon Endeksi, Dünya Fikri Mülkiyet Örgütü (WIPO) tarafından yayınlanan, ülkelerin inovasyon kapasitelerine ve başarılarına göre yıllık sıralamasıdır. 2007 yılında INSEAD ve World Business dergisi tarafından başlatıldı. 2021 yılına kadar Cornell Üniversitesi, INSEAD ve diğer kurum ve kuruluşların ortaklığıyla WIPO tarafından yayımlandı. Uluslararası Telekomünikasyon Birliği, Dünya Bankası ve Dünya Ekonomik Forumu dahil çeşitli kaynaklardan elde edilen hem öznel hem de nesnel verilere dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sürdürülebilir tasarım</span>

Çevresel açıdan sürdürülebilir tasarım, fiziksel nesnelerin, yapılı çevrenin ve hizmetlerin ekolojik sürdürülebilirlik ilkelerine uygun olarak tasarlanması felsefesinden doğmuştur ve aynı zamanda bir binada bina sakinlerinin sağlık ve konforunu iyileştirmeyi amaçlamaktadır. Sürdürülebilir tasarım, çevre, bina sakinlerinin sağlığı ve refahı üzerindeki olumsuz etkileri azaltmayı ve böylece bina performansını iyileştirmeyi amaçlamaktadır. Sürdürülebilirliğin temel hedefleri, yenilenemeyen kaynakların tüketimini azaltmak, atıkları en aza indirmek ve sağlıklı, üretken ortamlar yaratmaktır.

UDRP, ICANN tarafından alan adlarının kaydıyla ilgili uyuşmazlıkların çözümü için oluşturulmuş bir süreçtir. UDRP şu anda tüm genel üst düzey alan adlarına ve bazı ülke üst düzey alan adlarına uygulanır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.