İçeriğe atla

Endülüs (özerk topluluk)

Endülüs
Andalucía (İspanyolca)
Özerk bölge
Endülüs arması
Arma
Sloganlar:
İspanyolca: "Andalucía por sí, para España y la Humanidad" (İspanya ve insanlık için Endülüs'ün kendisi)
Marş: İspanyolca: "La bandera blanca y verde" (Beyaz ve yeşil bayrak)
İdare
 • TürÖzerk
 • BaşbakanJuan Manuel Moreno
Yüzölçümü
 • Toplam87.268 km²
Nüfus
 (2016)
 • Toplam8.388,107
 • Yoğunluk96/km²
Otonom Statü30 Aralık 1981

Endülüs Özerk Bölgesi ya da Endülüs (İspanyolca: Andalucía), İspanya'nın güneyinde özerk bölge. Nüfus bakımından İspanya'nın en büyük bölgesidir. Başkenti Sevilla şehridir. Bölgenin dili İspanyolcanın Endülüs lehçesidir.

Tarih

10. yüzyılda bölgeye gelen Müslüman Araplar bu bölgeye isimlerini vermişlerdir. Abbasilerin, Emevî hanedanına son vermesiyle Emevî sülalesinden gelen Hîşam'ın torunu Abdurrahman, İspanya'ya giderek burada 756 yılında Endülüs Emevî Devleti'ni kurmuş ve bölge 1492 yılına kadar Müslümanların elinde kalmıştır. Bu tarihte Katolik kralları Granada şehrini ele geçirerek ve birçok Müslümanı öldürerek Müslümanları bölgeden uzaklaştırmışlardır. Latin Amerika'da konuşulan İspanyolca bu bölgeden 16. ve 17. yüzyıllarda göç eden Endülüslülerin lehçesidir. Endülüs Günü (İspanyolca: Día de Andalucía) her 28 şubat'ta özerklik bayramı olarak kutlanmaktadır.

Elhamra sarayı, Granada
Port Ragua, Sierra Nevada

Fiziki yapı

Bölge 87,268 km²'lik yüzölçümü ile İspanya'nın % 17,84'üne sahiptir. Bölgedeki nüfus yoğunluğu ise 91,39/km²'dir.

İdari bölgeleri (iller)

Endülüs Özerk Topluluğu idari olarak sekiz ile ayrılmıştır.

  • Almería ili
  • Cádiz ili
  • Córdoba ili
  • Granada ili
  • Huelva ili
  • Jaén ili
  • Málaga ili
  • Sevilla ili
Endülüs illeri haritası

Bu iller 1833'te Javier de Burgos tarafından uygulanan bölgesel örgütlenme düzenlemesi ile ortaya çıkartılmıştır. Endülüs Özerk Topluluğu içinde bulunan her il o ilin merkezi olan şehrin ismini taşımaktadır. "Directorio de Entidades Locales" (İspanyolca). Junta de Andalucía. Consejería de Gobernación. 23 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2008. 

Şu tablo Endülüs Özerk Topluluğu içindeki il ismini, il başkenti ismini, il nüfusunu (kişi), il nüfus yoğunluğunu (kişi/km²), belediyeler listesi ismini ve "adliye bölgeleri" sayısını vermektedir:

İlBaşkentNüfusNüfus yoğunluğuBelediyelerAdliye bölgeleri
Almería ili Almería635,85072.5 kişi/km²102 belediye8
Cádiz ili Cádiz1,180,817158.8 kişi/km²44 belediye14
Córdoba ili Córdoba (Kurtuba)788,28772.4 kişi/km²75 belediye12
Granada ili Granada882,18468.7 kişi/km²168 belediye9
Huelva ili Huelva483,79247.7 kişi/km²79 belediye6
Jaén ili Jaén662,75149.1 kişi/km²97 belediye10
Málaga ili Málaga1,491,287204.1 kişi/km²101 belediye11
Sevilla ili Sevilla1,813,908129.2 kişi/km²105 belediye15

Gayriresmî olarak Endülüs Özerk Topluluğu iki büyük alt-bölgeye bölünmektedir:

  • "Yukarı Endülüs" : Almería ili, Granada ili, Jaén ili ve Málaga ili
  • "Aşağı Endülüs" veya "Bati Endülüs": Huelva ili, Sevilla ili, Cádiz ili ve Córdoba ili.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Córdoba, İspanya</span> İspanyanın Córdoba ilinde belediye

Córdoba ya da Kurtuba, İspanya'nın Endülüs eyaletinde bir şehir ve il. Tüm ilin nüfusu 2003 itibarıyla 320.000 kişi civarındadır.

<span class="mw-page-title-main">Endülüs</span> 711–1492 yılları arasında İber Yarımadasında Müslümanların hakimiyeti altındaki bölgeler

Endülüs, 711-1492 yılları arasında İber Yarımadası'nda Berberi milletinin de katkısı ile Arapların etkisi altında bulunan bölgelere verilen isimdir. Müslümanların İber Yarımadası'ndaki varlığı en son Moriskoların 1609 yılında İspanya'dan Müslümanlığı bırakmadıkları için göçe zorlanarak sınır dışı edilmesiyle son bulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Málaga</span> İspanyanın Málaga ilinde belediye

Málaga (Mâlaka), İspanya'da Endülüs Özerk Topluluğu içinde bulunan Málaga ili merkezi olan ve bir belediye idaresi bulunan kenttir.

<span class="mw-page-title-main">Sevilla</span> İspanyanın Sevilla ilinde belediye

Sevilla, İspanya'nın güneybatı kesiminde Endülüs (Andalucía) özerk bölgesinin merkezi ve en büyük şehridir. Toplam nüfusu şehir merkezi ve kasabalar ile beraber 1.758.720'dir.

<span class="mw-page-title-main">Almería</span> İspanyanın Almería ilinde belediye

Almería İspanya 'nın Endülüs bölgesinde bulunan şehir. Akdeniz'de Güney İspanya'da bir yerleşim yeri olan şehir ve bölgesi önemli bir turizm potansiyeline sahiptir.

Arboleas , İspanya'nın on yedi özerk bölgesinden en kalabalık ikinci bölge olan Endülüs'e bağlı; İspanya'nın güneyinde bulunan Almería eyaletine bağlı belediye. 2009 yılındaki nüfusu; 4,527 kişidir. Belediye, 65 km²'lik bir alanı kaplamaktadır.

Bayarque , İspanya'nın on yedi özerk bölgesinden en kalabalık ikinci bölge olan Endülüs'e bağlı; İspanya'nın güneyinde bulunan Almería eyaletine bağlı belediye. 2009 yılındaki nüfusu; 230 kişidir. Belediye, 27 km²'lik bir alanı kaplamaktadır.

Bédar , İspanya'nın on yedi özerk bölgesinden en kalabalık ikinci bölge olan Endülüs'e bağlı; İspanya'nın güneyinde bulunan Almería eyaletine bağlı belediye. 2009 yılındaki nüfusu; 1,014 kişidir. Belediye, 46 km²'lik bir alanı kaplamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Canjáyar</span> İspanyanın Almería ilinde belediye

Canjáyar , İspanya'nın on yedi özerk bölgesinden en kalabalık ikinci bölge olan Endülüs'e bağlı; İspanya'nın güneyinde bulunan Almería eyaletine bağlı belediye. 2009 yılındaki nüfusu; 1,506 kişidir. Belediye, 67 km²'lik bir alanı kaplamaktadır.

Chercos , İspanya'nın on yedi özerk bölgesinden en kalabalık ikinci bölge olan Endülüs'e bağlı; İspanya'nın güneyinde bulunan Almería eyaletine bağlı belediye. 2009 yılındaki nüfusu; 295 kişidir. Belediye, 14 km²'lik bir alanı kaplamaktadır.

María, İspanya'nın on yedi özerk bölgesinden en kalabalık ikinci bölge olan Endülüs'e bağlı; İspanya'nın güneyinde bulunan Almería eyaletine bağlı belediye. 2009 yılındaki nüfusu; 1,464 kişidir. Belediye, 225 km²'lik bir alanı kaplamaktadır.

Pechina, İspanya'nın on yedi özerk bölgesinden en kalabalık ikinci bölge olan Endülüs'e bağlı; İspanya'nın güneyinde bulunan Almería eyaletine bağlı belediye. 2009 yılındaki nüfusu; 3,690 kişidir. Belediye, 46 km²'lik bir alanı kaplamaktadır.

Taberno, İspanya'nın on yedi özerk bölgesinden en kalabalık ikinci bölge olan Endülüs'e bağlı; İspanya'nın güneyinde bulunan Almería eyaletine bağlı belediye. 2009 yılındaki nüfusu; 1,131 kişidir. Belediye, 44 km²'lik bir alanı kaplamaktadır.

Terque, İspanya'nın on yedi özerk bölgesinden en kalabalık ikinci bölge olan Endülüs'e bağlı; İspanya'nın güneyinde bulunan Almería eyaletine bağlı belediye. 2009 yılındaki nüfusu; 457 kişidir. Belediye, 16 km²'lik bir alanı kaplamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Turre</span> İspanyanın Almería ilinde belediye

Turre, İspanya'nın on yedi özerk bölgesinden en kalabalık ikinci bölge olan Endülüs'e bağlı; İspanya'nın güneyinde bulunan Almería eyaletine bağlı belediye. 2008 yılındaki nüfusu; 3,453 kişidir. Belediye, 108 km²'lik bir alanı kaplamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cádiz</span> İspanyanın Cádiz ilinde belediye

Cádiz, İspanya'nın güneybatısında, Endülüs otonom bölgesinde yer alan bir liman kenti. İspanya donanmasının ev sahipliği yapmaktadır. Şehir, Endülüs'ün 8 ilinde biri olan Cádiz iline bağlı 44 belediyeden biridir. Aynı zamanda Cadiz İli'nin başkentidir.

<span class="mw-page-title-main">Cádiz (il)</span> İspanyanın, Endülüs Özerk Topluluğunun, sekiz ilinden biri

Cádiz ili, İspanya'nın, Endülüs Özerk Topluluğu'nun, sekiz ilinden birisidir. Başkenti, Cádiz'dir.

<span class="mw-page-title-main">Costa Noroeste de Cádiz</span>

Costa Noroeste de Cádiz ya da Bajo Guadalquivir, İspanya'nın, Endülüs Özerk Bölgesi'ne bağlı, Cádiz İli'nin, 6 ilçesinden birisidir. 4 belediyesi vardır. Bunlardan nüfus ve yüzölçümü bakımından en büyüğü, Sanlucar de Barrameda, nüfus yoğunluğu bakımından en büyüğü ise, Chipiona'dır. Sanlucar de Barrameda aynı zamanda ilçenin merkezidir. 2009 sayımlarına göre, ilçenin nüfusu 119,870 kişidir. İlçenin yüzölçümü ise 360 km²'dir. Böylece, nüfus yoğunluğu 322,97 kişi/km² olur.

<span class="mw-page-title-main">Sierra de Cádiz</span>

Sierra de Cádiz, İspanya'nın, Endülüs Özerk Topluluğu'na bağlı Cadiz İli'nin, 6 ilçesinden birisidir. 19 belediyesi vardır ve il içinde en fazla belediyeye sahip ilçedir. Bunlardan nüfus ve yüzölçümü bakımından en büyüğü Arcos de la Frontera, nüfus yoğunluğu bakımından en büyüğü ise, Ubrique'dir. Son sayımlar olan 2009 sayımlarına göre, ilçenin nüfusu 113,738 kişidir. İlçenin yüzölçümü ise 1,949 km²'dir. Böylece, nüfus yoğunluğu 57,76 kişi/km² olur.

2010-11 Copa del Rey İspanya'daki ana kupa mücadelesi olan Copa del Rey'in 107. sezonudur. 21 Ağustos 2010'da başlayan turnuva, 20 Nisan 2011'de Valensiya'daki Estadio Mestalla'da oynanan final karşılaşması ile sona erdi. Final maçında 90 dakika 0-0 tamamlanırken, Real Madrid ilk uzatma devresinde bulduğu golle Barcelona'yı 1-0 mağlup ederek tarihindeki 18. Kral Kupası şampiyonluğuna ulaştı. Kupanın son şampiyonu olan Sevilla ise yarı finalde Real Madrid'e elenmişti.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.