En İyi Uluslararası Film Akademi Ödülü
En İyi Uluslararası Film Akademi Ödülü, Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi tarafından 1947'da Los Angeles'ta uluslararası yapımlara verilmeye başlanan ödüldür. Ödül, önceki yıllarda Yabancı Dilde En İyi Film Akademi Ödülü olarak anılırken 92. Akademi Ödülleri töreni ile birlikte "En İyi Uluslararası Film Akademi Ödülü" olarak anılmaya başlandı.[1][2]
Oylama
Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi, 40 dakika ve üzeri sürede olan, çoğu İngilizce dışında ve Amerika Birleşik Devletleri dışında üretilen filmlerin ödüle aday olabilmeleri için iki aşamalı bir eleme yapar. İlk aşamada "Yabancı Dilde Film Ödülü Komitesi", aday adayı olan filmleri izler ve kapalı oylama yapar. Komite, oylamada en yüksek oyu ana 6 filmi belirler. "Yabancı Dilde Film Ödülü Yönetici Komitesi" ise bu aday adaylarından 3 film belirler. Oylamalar sonrası 9 filmin yer aldığı bir "son liste" oluşturulur.[3]
Dokuz filmlik "son liste"nin açıklanmasından sonra adaylık sürecinin ikinci aşamasına geçilir ve "Yabancı Dilde Film Ödülü Komitesi", bu 9 filmi izleyerek yeniden bir gizli oylama gerçekleştirir. Bu oylamada da en yüksek oyu alan 5 film Yabancı Dilde En İyi Film Akademi Ödülü'ne aday gösterilir ve böylece aday adaylığı süreci sonlanır. Ödülün kazananı ise bu 5 filmi de izleyip oylama yapan sadece aktif olan Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi üyeleri belirler.[3]
Kazananlar
| En İyi Uluslararası Film Akademi Ödülü | |||
|---|---|---|---|
| Yıl | Film | Yönetmen | Ülkesi |
| 2023 | İlgi Alanı The Zone of Interest | Jonathan Glazer |  Birleşik Krallık |
| 2022 | Batı Cephesinde Yeni Bir Şey Yok Im Westen nichts Neues | Edward Berger |  Almanya |
| 2021 | Drive My Car ドライブ・マイ・カー | Ryusuke Hamaguchi |  Japonya |
| 2020 | Körkütük Druk | Thomas Vinterberg |  Danimarka |
| 2019 | Parazit 기생충 [Gisaengchung] | Bong Joon-ho |  Güney Kore |
| 2018 | Roma | Alfonso Cuarón |  Meksika |
| 2017 | Muhteşem Kadın Una Mujer Fantastica | Sebastián Lelio |  Şili |
| 2016 | Satıcı فروشنده [Forushande] | Asgar Ferhadi |  İran |
| 2015 | Saul'un Oğlu Saul fia | László Nemes |  Macaristan |
| 2014 | Ida | Paweł Pawlikowski |  Polonya |
| 2013 | Muhteşem Güzellik La grande bellezza | Paolo Sorrentino |  İtalya |
| 2012 | Aşk Amour | Michael Haneke |  Avusturya |
| 2011 | Bir Ayrılık جدایی نادر از سیمین [Jodái-e Náder az Simin] | Asgar Ferhadi | İran |
| 2010 | Daha İyi Bir Dünyada Hævnen | Susanne Bier | Danimarka |
| 2009 | Gözlerindeki Giz El secreto de sus ojos | Juan José Campanella |  Arjantin |
| 2008 | Son Veda おくりびと [Okuribito] | Yōjirō Takita | Japonya |
| 2007 | Kalpazanlar Die Fälscher | Stefan Ruzowitzky | Avusturya |
| 2006 | Başkalarının Hayatı Das Leben der Anderen | Florian Henckel von Donnersmarck | Almanya |
| 2005 | Tsotsi | Gavin Hood |  Güney Afrika |
| 2004 | İçimdeki Deniz Mar adentro | Alejandro Amenábar |  İspanya |
| 2003 | Barbarların İstilâsı Les Invasions barbares |  Kanada | |
| 2002 | Afrika'nın Hiçbir Yerinde Nirgendwo in Afrika | Caroline Link | Almanya |
| 2001 | Tarafsız Bölge No Man's Land | Danis Tanović |  Bosna-Hersek |
| 2000 | Kaplan ve Ejderha 臥虎藏龍 [Wò hǔ cáng lóng] | Ang Lee |  Tayvan |
| 1999 | Annem Hakkında Her Şey Todo sobre mi madre | Pedro Almodóvar | İspanya |
| 1998 | Hayat Güzeldir La vita è bella | Roberto Benigni | İtalya |
| 1997 | Karakter | Mike van Diem |  Hollanda |
| 1996 | Kolya | Jan Svěrák |  Çekoslovakya |
| 1995 | Antonia'nın Yazgısı | Marleen Gorris | Hollanda |
| 1994 | Güneş Yanığı Утомлённые солнцем [Utomlyonnye solntsem] | Nikita Mikhalkov |  Rusya |
| 1993 | Güzellik Çağı Belle époque | Fernando Trueba | İspanya |
| 1992 | Indochine | Régis Wargnier |  Fransa |
| 1991 | Mediterraneo | Gabriele Salvatores | İtalya |
| 1990 | Umuda Yolculuk Reise der Hoffnung | Xavier Koller |  İsviçre |
| 1989 | Cennet Sineması Nuovo Cinema Paradiso | Giuseppe Tornatore | İtalya |
| 1988 | Fatih Pelle Pelle erobreren | Danimarka  İsveç | |
| 1987 | Babette'in Şöleni Babettes gæstebud | Gabriel Axel | Danimarka |
| 1986 | Hücum De aanslag | Fons Rademakers | Hollanda |
| 1985 | Resmi Tarih La historia oficial | Luis Puenzo | Arjantin |
| 1984 | Tehlikeli Filmler La Diagonale du fou | Richard Dembo | İsveç Fransa |
| 1983 | Fanny ve Alexander Fanny och Alexander | Ingmar Bergman | İsveç |
| 1982 | Başa Dönmek Volver a empezar | José Luis Garci | İspanya |
| 1981 | Mefisto Mephisto | István Szabó | Macaristan |
| 1980 | Aşk Gözyaşlarına İnanmıyor Москва слезам не верит [Moskva slezam ne verit] | Vladimir Menshov |  Sovyetler Birliği |
| 1979 | Teneke Trampet Die Blechtrommel | Volker Schlöndorff | Almanya |
| 1978 | Mendillerinizi Hazırlayın Préparez vos mouchoirs | Bertrand Blier | Fransa |
| 1977 | Onca Yoksulluk Varken La vie devant soi | Moşe Mizrahi | Fransa |
| 1976 | Rengin Siyahı ve Beyazı Noirs et blancs en couleur | Jean-Jacques Annaud |  Fildişi Sahili |
| 1975 | Dersu Uzala デルス・ウザーラ [Derusu Uzāra] | Akira Kurosava | Sovyetler Birliği Japonya |
| 1974 | Amarcord | Federico Fellini | İtalya |
| 1973 | Amerikan Gecesi La Nuit américaine | François Truffaut | Fransa |
| 1972 | Burjuvazinin Gizli Çekiciliği Le Charme discret de la bourgeoisie | Luis Buñuel | Fransa |
| 1971 | Finzi Contini'lerin Bahçesi Il giardino dei Finzi-Contini | Vittorio De Sica | İtalya |
| 1970 | Şüphe Edilmeyecek Bir Vatandaşın Soruşturulması Indagine su un cittadino al di sopra di ogni sospetto | Elio Petri | İtalya |
| 1969 | Z | Costa-Gavras |  Cezayir |
| 1968 | Savaş ve Barış Война и мир [Voyna i mir] | Sergey Bondarçuk | Sovyetler Birliği |
| 1967 | Sıkı Kontrol Edilen Trenler Ostre sledované vlaky | Jiří Menzel | Çekoslovakya |
| 1966 | Bir Kadın ve Bir Erkek Un homme et une femme | Claude Lelouch | Fransa |
| 1965 | Ana Caddedeki Dükkân Obchod na korze | Elmar Klos | Çekoslovakya |
| 1964 | Dün, Bugün, Yarın Ieri, oggi, domani | Vittorio De Sica | İtalya |
| 1963 | 8½ | Federico Fellini | İtalya |
| 1962 | Les Dimanches de Ville d'Avray | Serge Bourguignon | Fransa |
| 1961 | Aynanın İçinden Såsom i en spegel | Ingmar Bergman | İsveç |
| 1960 | Genç Bakire Pınarı Jungfrukällan | Ingmar Bergman | İsveç |
| 1959 | Siyah Orfe Orfeu Negro | Marcel Camus |  Brezilya |
| 1958 | Amcam Mon oncle | Jacques Tati | Fransa |
| 1957 | Cabiria'nın Geceleri Le notti di Cabiria | Federico Fellini | İtalya |
| 1956 | Sonsuz Sokaklar La strada | Federico Fellini | İtalya |
| 1955 | Miyamoto Musashi | Hiroshi Inagaki | Japonya |
| 1954 | Cehennemin Kapısı 地獄門 [Jigokumon] | Teinosuke Kinugasa | Japonya |
| 1953 | |||
| 1952 | Yasak Oyunlar Jeux interdits | René Clément | Fransa |
| 1951 | Raşomon 羅生門 [Rashōmon] | Akira Kurosava | Japonya |
| 1950 | Malapaga Duvarları Au-delà des grilles | René Clément | Fransa İtalya |
| 1949 | Bisiklet Hırsızları Ladri di biciclette | Vittorio De Sica | İtalya |
| 1948 | Monsieur Vincent | Maurice Cloche | Fransa |
| 1947 | Boyacı ve Kaldırım Çocukları Sciuscià | Vittorio De Sica | İtalya |
Ülkelere göre ödül çetelesi
Ödül kazandı
Aday gösterildi
Amerika Birleşik Devletleri
Bu tablo ülkelerin aday gösterilme ve ödül kazanma sayısını listelemektedir. Akademinin benimsemiş olduğu kurallar gereğince, günümüzde varlığını sürdürmeyen ülkeler ayrıca belirtilip mirasçıları konumundaki devletlerle beraber gruplandırılmamışlardır.[4]
| Ülke | Ödül kazanan film sayısı | Aday gösterilen film sayısı | Notlar |
|---|---|---|---|
 İtalya | 11+3 | 31 | [A] |
 Fransa | 9+3 | 39 | [B] |
 İspanya | 4 | 19 | |
 Japonya | 4 | 15 | [D] |
 İsveç | 3 | 16 | |
 Sovyetler Birliği | 3 | 9 | [C1] |
 Hollanda | 3 | 7 | |
 Almanya | 2 | 10 | [E1] |
 Danimarka | 3 | 12 | |
 Çekoslovakya | 2 | 6 | [F1] |
 Arjantin | 2 | 7 | |
| İsviçre | 2 | 5 | |
 İran | 2 | 3 | |
| Almanya (Batı) | 1 | 8 | [E2] |
 Macaristan | 2 | 10 | |
 Rusya | 1 | 5 | [C2] |
 Cezayir | 1 | 4 | |
 Kanada | 1 | 7 | |
| Çek Cumhuriyeti | 2 | 6 | [F2] |
 Tayvan | 1 | 3 | |
 Avusturya | 2 | 4 | |
 Güney Afrika | 1 | 2 | |
 Bosna-Hersek | 1 | 1 | [G1] |
 Fildişi Sahili | 1 | 1 | |
 Polonya | 1 | 10 | |
 İsrail | 0 | 8 | |
 Meksika | 0 | 8 | |
 Yugoslavya | 0 | 6 | [G2] |
 Belçika | 0 | 5 | |
| Brezilya | 0 | 4 | |
 Yunanistan | 0 | 4 | |
 Norveç | 0 | 4 | |
 Hindistan | 0 | 3 | |
 Çin | 0 | 2 | |
 Filistin | 0 | 2 | [I] |
 Hong Kong | 0 | 2 | |
 İngiltere | 0 | 2 | [H] |
 Küba | 0 | 1 | |
 Finlandiya | 0 | 1 | |
 Gürcistan | 0 | 1 | [C3] |
 Almanya (Doğu) | 0 | 1 | [E3] |
 İzlanda | 0 | 1 | |
 Kazakistan | 0 | 1 | [C4] |
 Makedonya | 0 | 1 | [G3] |
 Nepal | 0 | 1 | |
 Nikaragua | 0 | 1 | |
 Peru | 0 | 1 | |
 Porto Riko | 0 | 1 | [J] |
 Vietnam | 0 | 1 | |
 Uruguay | 0 | 0 (1) | [K] |
Notlar
- A^: İtalya'nın ödül çetelesi Boyacı ve Kaldırım Çocukları (1946) ve Bisiklet Hırsızları (1948) olmak üzere iki Özel Ödül ile birlikte Fransa ile paylaştıkları The Walls of Malapaga (1949) filmi için verilen bir Onur Ödülü içermektedir.
- B^: Fransa'nın ödül çetelesi Monsieur Vincent (1947) için verilen bir Özel Ödül ile birlikte iki Onur Ödülü içermektedir: bir tanesi Forbidden Games (1952) için, İtalya ile paylaştıkları diğeri ise The Walls of Malapaga (1949) filmi için.
- C1 2 3 4 : Tüm adaylıklarını Rusça filmler ile alan Sovyetler Birliği en son olarak 1984'te aday gösterildi ve 26 Aralık 1991'de dağıldı. Sovyetlerin dağılmasıyla kurulan devletlerden Yabancı Dilde En İyi Film Akademi Ödülü için aday gösterilenler Rusya, Gürcistan ve Kazakistan olmuştur.
- D^: Japonya'nın ödül çetelesi üç Onur Ödülü içermektedir.
- E1 2 3 : Doğu Almanya sadece 1976'da, Batı Almanya ise son olarak 1985'te aday gösterildi. Bu iki ülke 3 Ekim 1990'da resmi olarak birleşti. O zamandan beri Almanya yedi kez aday gösterildi ve bunlardan ikisi ödüllle sonuçlandı.
- F1 2 : Çekoslovakya ilk olarak 1965'te Slovakça bir film ile aday gösterildi. En sonuncusu 1991'de olmak üzere diğer beş adaylığını ise Çekçe filmlerle aldı. Bu eski komünist ülke 1 Ocak 1993'te Çekya ve Slovakya olarak ikiye ayrıldı. O zamandan beri sadece Çek Cumhuriyeti aday gösterilme başarısını yakalayabildi.
- G1 2 3 : Yugoslavya ilk olarak 1958'de İtalyanca bir film ile aday gösterildi. En sonuncusu 1985'te olmak üzere diğer beş adaylığını ise Sırpça filmlerle aldı. Bu eski komünist ülke 1990'larda başlarında kademeli olarak parçalandı. Yugoslavya'nın dağılmasıyla kurulan devletlerden Yabancı Dilde En İyi Film Akademi Ödülü için aday gösterilenler Makedonya ve Bosna-Hersek oldu.
- H^: Gelişmiş İngiliz film endüstrisine karşın İngiltere'nin ödül çetelesi çok küçüktür. Bunun sebebi İngiliz filmlerinin genelde İngilizce olması ve dolayısıyla da Yabancı Dilde En İyi Film Akademi Ödülü için katılma haklarının olmamasıdır. Bu katagoride aday gösterilen filmler Galcedir.
- I^: Paradise Now 2005 ilk olarak Filistin devleti adına aday gösterimesine ve Akademi resmi web-sitesinde bu yönde tanıtılmasına karşın ABD'deki İsrail lobisinin protestoları sonucu bu Filistin Ulusal Yönetimi olarak değiştirildi. Filmin yönetmeni Hany Abu-Assad bu hareketi kınadı. Film son olarak 78. Akademi Ödül Töreni sırasında sunucu Will Smith tarafından Filistin Bölgesi adıyla anons edildi.
- J^: ABD içerisinde çekilen filmlerin Yabancı Dilde En İyi Film Akademi Ödülü için katılma haklarının olmamasına karşın ABD'nin adaya ait kesimleri buna istisnadır. ABD'ye bağlı, içişlerinde bağımsız özerk bir bölge olan Porto Riko bu şekilde What Happened to Santiago (1989) filmi ile adaylık alabilmiştir.
- K^: BU ADAYLIK RESMÎ DEĞİLDİR. Adaylığının açıklanmasından sonra elde edilen bilgiler A Place in the World (1992) filminin bütünüyle Arjantin çekidiğini ve Uruguay sanatsal katkısının yetersiz olduğunu gösterdi. Sonuçta filmin adaylığa uygun olmadığına karar verilerek adaylığı kaldırıldı.
Kaynakça
- ^ Kay, Jeremy. "Academy leaves Netflix eligibility rule intact, changes name of foreign language category". Screen (İngilizce). 3 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2019.
- ^ Donnelly, Matt (24 Nisan 2019). "Netflix Can Chill: Academy Rules No Change in Streaming Oscar Eligibility". Variety (İngilizce). 30 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2019.
- ^ a b "Yabancı Dilde Film Ödülüne Özel Kurallar" (PDF). oscars.org. Sanatsal Etkinlikler Komisyonu. 11 Mart 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2018.
- ^ "Yabancı Filmler Hakkında". Oscar Ödülleri İstatistikleri. Sinema Sanatları ve Bilimleri Akademisi. Mart 2008. 11 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Eylül 2008.
