Emre Aracı

Emre Aracı (d. 22 Aralık 1968, Ankara) Türk müzikolog, orkestra şefi, besteci.

Yaşamını İngiltere’de sürdüren sanatçı, Osmanlı İmparatorluğu’ndaki Avrupai müzik geleneği üzerine araştırmaları ile tanınır. Boğaziçi Mehtapları başlıklı bir keman konçertosu ve V.Murad adlı bir bale müziği yazmıştır.

Hayatı

1968 yılında Ankara’da dünyaya geldi. Yedi yaşında İstanbul’da Rana Erksan’dan piyano dersleri aldı. Bugünkü adı Nişantaşı Anadolu Lisesi olan English High School for Boys 'ta lise öğrenimini tamamladıktan sonra İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi İngiliz Dili ve Edebiyatı Bölümü’ne girdi.^[1] Bu okuldan ayrılarak 1987’de gittiği Londra’da Kingsway College’da klasik Batı müziği eğitimine yöneldi. Ön-lisans eğitimi sırasında viyola çalmaya başlayan Aracı, 1990’da Londra Okulları Senfoni Orkestrası’na kabul edildi.^[1]

1990 yılında girdiği Edinburgh Üniversitesi Müzik Fakültesi’ne girdi ve Ahmed Adnan Saygun'un hayatı ve eserleri hakkında bir tez yazarak 1999’da bu kurumdan doktora derecesi aldı. Öğrencilik yıllarında Edinburgh Üniversitesi Yaylı Çalgılar Orkestrası’nı kurarak beş sene şefliğini yaptı (1992-1997).

1997’de Boğaziçi Mehtapları başlıklı bir keman konçertosu yazdı.

Osmanlı İmparatorluğu’ndaki Avrupai müzik geleneği üzerine yoğunlaştırdığı çalışmalarını 1999-2001 yılları arasında Cambridge Üniversitesi'ne bağlı Skilliter Osmanlı Araştırmaları Merkezi’nde sürdürdü. Bu dönemde Cambridge’deki Uluslararası Türk Lisesi’nde müzik, Türk edebiyatı ve tarihi dersleri verdi.

Londra’da 1998 sonunda kurduğu yirmi kişilik Londra Osmanlı Saray Müziği Akademisi Orkestrası’nı birçok konserde yönetti. Bu orkestra ile Osmanlı sultanları için bestelenmiş batı müziği tarzında eserleri seslendirdi.

Önce Londra Osmanlı Saray Müziği Akademi Orkestrası ile ardından Prag Senfoni Orkestrası ile birlikte “Osmanlı Sarayı’ndan Avrupa Müziği” (Kalan, 2000) ve "Barış: Kırım 1853-56” (Kalan, 2002), “Mehtapları’nda Sultan Portreleri” (Kalan, 2004)^[2] ve “İstanbul’dan Londra’ya” (Kalan, 2005) CD albümlerini kaydetti. Bu albümlerden bazı seçkiler “Invitation to the Seraglio” (Warner Classics, 2004) ve “Euro-Ottomani” (Brilliant Classics, 2008) adları altında tekrar yayınlanarak dünya piyasasına sunuldu.

Araştırmacı, Dışişleri Bakanlığı'nın desteğiyle Ottawa'dan İslamabad'a kadar pek çok Türk büyükelçiliği bünyesinde konferans ve konserler verdi. British Museum, Royal Academy of Arts, Cambridge, Oxford, New York, Saraybosna, Viyana ve Ottawa Üniversiteleri gibi kurumlarda tebliğler sunan araştırmacının Osmanlı devri ve çağdaş Türkiye'nin müzik kimliğini ele aldığı makaleleri, Andante, Cumhuriyet Dergi, The Court Historian, Cornucopia, International Piano ve The Musical Times gibi yerli ve yabancı dergilerde yayımlanmıştır.

Adnan Saygun – Doğu Batı Arası Müzik Köprüsü (1999) ve Donizetti Paşa – Osmanlı Sarayının İtalyan Maestrosu (2006), Naum Tiyatrosu (2010), Kayıp Seslerin İzinde (2011) adlı kitapları Yapı Kredi Yayınları tarafından yayınlandı.

Sanatçı 2011 yılında iki perdelik V.Murad balesinin liberettosunu yazdı ve dönemin özgün bestelerini kullanarak eserin müziğini yarattı.^[3]

Başlıca Eserleri

Şan ve Orkestra

Farewell to Halûk [Tevfik Fikret'in Halûk'un Vedaı şiiri üzerine], (bariton ve büyük orkestra), 1994

Orkestra

Elegy for Erkel [Osman Erkel için Ağıt], (yaylı çalgılar ve timpani), 1993
Marche Funèbre et Triomphale [Cenaze ve Zafer Marşı], (yaylı ve vurmalı çalgılar), 1995
Turkish Ambassador's Grand March [Türk Büyükelçisi'nin Merasim Marşı], Bay ve Bayan Özdem Sanberk'e ithaf (yaylı çalgılar), 1998
In Search of Lost Time [Kayıp Zamanın İzinde], Kraliçe II. Elizabeth'in Altın Jübilesi için / for the Golden Jubilee of HM Queen Elizabeth II (büyük orkestra), 2002

Solo Çalgı ve Orkestra

Bosphorus by Moonlight / Boğaziçi Mehtapları Abdülhak Şinasi Hisar’ın Boğaziçi Mehtapları’ndan esinlenerek], Keman Konçertosu (yaylı çalgılar), 1997

Şan ve Piyano

In Memoriam Lord Leighton [Lord Leighton’ın Anısına - sözsüz], (soprano), 2002
Idyllic Prague [Siegfried Sassoon’un Idyll şiiri üzerine], (bariton), 2003

Piyano

Prelude alla Turca, 2004

Kitap ve CD'leri

Osmanlı Sarayı’ndan Avrupa Müziği (Kalan, CD 177)
Savaş ve Barış: Kırım 1853-56 (Kalan, CD 257)
Boğaziçi Mehtapları’nda Sultan Portreleri (Kalan, CD 303)
İstanbul’dan Londra’ya (Kalan, CD 349)
Invitation to the Seraglio (Warner Classics, 2564-61472-2)
Euro-Ottomania (Brilliant Classics, 93613)
Adnan Saygun – Doğu Batı Arası Müzik Köprüsü (YKY, 2001)
Donizetti Paşa – Osmanlı Sarayının İtalyan Maestrosu (YKY, 2006)
Naum Tiyatrosu – 19. Yüzyıl İstanbulu'nun İtalyan Operası (YKY, 2010)
Kayıp Seslerin İzinde (YKY, 2011)
Çaykovski İstanbul’da (İş Bankası, 2017)

Makaleleri

‘Saygun ve Tippett’, Orkestra, Eylül 1996, 15-20
‘İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth’in Sultan III. Mehmed’e hediyesi’, Orkestra, Kasım 1996, 7-11
‘Adnan Saygun’u hatırlarken’, Orkestra, Ocak 1997, 12-17
‘Londra’da bir kitapçının tezgâhındaki Türk marşı notası’, Orkestra, Şubat 1997, 18-22
‘Sir Michael Tippett’, Orkestra, Nisan 1997, 20-26
‘Franz Liszt’in İstanbul macerası’, Toplumsal Tarih, Haziran 1997, 33-35
‘Reforming Zeal’, The Musical Times, Eylül 1997, 12-15
‘Tchaikovsky: Tolstoy ile başlayan dostluk ve İstanbul’dan geçen yolculuk’, Orkestra, Kasım 1997, 17-21
'George Malcolm öldü', Orkestra, Kasım 1997, 38-39
‘Londra Crystal Palace’ta Abdülaziz şerefine verilen konser’, Toplumsal Tarih, Ocak 1998, 29-33
‘Ekselansın besteci eşi’, Cumhuriyet Dergi, 8 Mart 1998, 4-5
‘İngiliz müziğinin vicdani retçisi’, Cumhuriyet Dergi, 15 Mart 1998, 4-5
‘Michael Tippett’ten Adnan Saygun’a mektuplar’, Toplumsal Tarih, Mayıs 1998, 47-50
‘Luigi Arditi ve Türk Kasidesi’nin çözülen esrarı’, Toplumsal Tarih, Eylül 1998, 23-27
‘Ekselansları Ömer Paşa’nın eşi ya da Macar asıllı Ida Hanım’, Cumhuriyet Dergi, 6 Eylül 1998, 2-3
‘Bir festival şehri’, Cumhuriyet Dergi, 18 Ekim 1998, 18-19
‘Londra’da bir Türk kasidesi’, Cumhuriyet Dergi, 31 Ocak 1999, 6-7
‘Barbaros’un İskoçya’daki kılıcı’, Cumhuriyet Dergi, 8 Ağustos 1999, 2-4
‘Rossini’nin Abdülmecid Marşı’, Milliyet Sanat, Aralık 1999, s. 68
‘Ode to a Sultan’, Cornucopia, no. 20, cilt. 4, 2000, 88-93
‘Music to a Sultan’s ear’, Cornucopia, no. 22, cilt. 4, 2000, 26
‘Ekselansları Ömer Paşa’nın besteci karısı’, Toplumsal Tarih, Şubat 2000, 13-16
‘Ekselansları Ömer Paşa’nın Zevcesi’, Skylife, Şubat 2000, 87-94
‘Orgun sultana yolculuğu’, Cumhuriyet Dergi, 6 Şubat 2000, 12-14
‘Mozart Türkiye’de’, Toplumsal Tarih, Mayıs 2000, 58-60
‘Franz Liszt İstanbul’da’, Cumhuriyet Dergi, 14 Mayıs 2000, 12-13
‘Savaş bitti şimdi dobro dosli’, Cumhuriyet Dergi, 11 Haziran 2000, 10-12
‘Orgalar: Parçalanmış bir aile’, Cumhuriyet Dergi, 29 Ekim 2000, 2-3
‘Batı’da Mehter Modası’, Cumhuriyet Dergi, 1 Temmuz 2001; ['Avrupa'nın mehterleri' adı altında Andante'de de yayımlanmıştır, bkz: Mozart özel sayısı, 20-31 Mart 2004]
‘Franz Liszt at the Ottoman court’, International Piano Quarterly, Kış 2001, 14-19
‘Giuseppe Donizetti Pasha and the family archive in Istanbul’, Newsletter of the Donizetti Society, No: 83, Haziran 2001
'Lord Byron'un evinde', Cumhuriyet Dergi, 15 Eylül 2002, 10
The Levantine Donizetti, The Musical Times, Sonbahar 2002, 49-56
‘Viktorya dönemi popüler müzik kültüründe Osmanlı temaları’, Andante, Ekim-Kasım 2002, sayı: 1, 44-46
‘Giuseppe Donizetti Pasha and the Polyphonic Court Music of the Ottoman Empire, The Court Historian, vol: 7, Aralık 2002, 135-143
‘Adnan Saygun ve Yunus Emre’, Andante, Nisan-Mayıs 2003, sayı: 4, 23-25
‘Levanten bir hayat Giuseppe Donizetti Osmanlı Sarayı’nda I’, Andante, Nisan-Mayıs 2003, sayı: 4, 61-63 [The Musical Times dergisinin sonbahar 2002 sayısında yayımlanan makalenin Türkçe tercümesidir]
‘Levanten bir hayat Giuseppe Donizetti Osmanlı Sarayı’nda II’, Andante, Haziran-Temmuz 2003, sayı: 5, 47-49
‘Dolmabahçe’den Bayreuth’a uzanan yardım eli’, Andante, Aralık 2003-Ocak 2004, sayı: 8, 29-31
‘Boğaziçi mehtaplarında opera tadı’, Andante, Ağustos-Eylül 2003, sayı: 6, 32-35 (Emre Aracı, Selim İleri ve Serhan Bali sohbeti)
‘Boğaziçi mehtaplarında sultanlarla vals’, Andante, Ağustos-Eylül 2003, sayı: 6, 83-84
‘Dolmabahçe’den Oxford ve Eton’a’, Andante, Kasım-Aralık 2004, sayı: 13, 38-40
‘Gian Carlo Menotti: İskoçya’nın ilk ve son İtalyan grand maestrosu’, Andante, Şubat-Mart 2004, sayı: 9, 20-24
‘Beethoven tutkunu bir halife’, Hanedandan bir ressam Abdülmecid Efendi, YKY 2004, 113-122
‘Bartók, d’Indy ve Schola Cantorum: Adnan Saygun’un etkisinde kaldığı müzik adamları ve akımları’, Biyografya, sayı: 5, 2004
‘Emre Aracı, 21. yüzyılda yalnız bir neo-romantik’, Andante, Haziran-Temmuz-Ağustos 2004, sayı: 11, 16-23 (Serhan Bali'nin Emre Aracı ile röportajı)
'Vedat Kosal'ın anısına', Andante, Temmuz-Eylül 2005, sayı: 17 (Ek), 6-7
‘İstanbul’dan Londra’ya’, Andante, Eylül-Kasım 2005, sayı: 18, 24-25
‘Istanbul to London: 19th century Ottoman choral and symphonic music’, Kadir Has University “Culture and Arts” Lecture Series, selected talks 2003-2005, 125-133
‘Food, music, Rossini and the Sultan’, Turkish Cookery, Saqi Books, 2006
‘İsmail Paşa, Verdi ve Saint-Saëns: Kahire’de kayıp bir müzik geçmişini arayış…’, Andante, Kasım-Aralık 2006, sayı: 25, 20-22
‘In search of ruined castles and rainy skies, rolling hills and Highland mist’, Gusto Turkey, Aralık 2006-Ocak 2007, sayı: 2, 66
‘Emre Aracı ile Donizetti Paşa üzerine’, Andante, Ocak-Şubat 2007, sayı: 26, 30-31
‘İskoçya’nın son grand maestrosu yaşama veda etti’, Andante, Mart-Nisan 2007, sayı: 27, 14-15
‘Liszt’in öğrencisinin öğrencisiyle bir öğleden sonra’, Andante, Mart-Nisan 2007, sayı: 27, 44-46
‘Guatelli Paşa: Osmanlı sarayının ikinci İtalyan maestrosu’, Metin And’a Armağan Kitabı, 2007, 285-297
‘Théâtre Impérial de Dolma-Baktché / Boğaz Kıyısındaki Versailles Operası’, Sanat Dünyamız, Bahar 2007, sayı: 102, 74-83
‘A. Adnan Saygun: Evrensellik yolunda filozof bir besteci’, 21. Uluslararası İzmir Festivali Kitabı, 2007, 31
'Da Donizetti a Guatelli: Musicisti italiani alla corte ottomana', Gli Italiani di Istanbul, (Istituto Italiano di Cultura di Istanbul), Torino 2007, 273-280
'İstanbul saray müziğinde İtalyan ayak izleri / Influenze Italiane nella musica di corte del palazzo imperiale di Istanbul', İstanbul'daki İtalyan İzi / Presenze Italiane a Istanbul, Ferroli 2008, 180-193
'Sanatın müzikle buluştuğu Prag operaları', Antik Dekor, Şubat-Mart 2008, sayı: 105, 132-137
‘Donizetti Paşa'yı Donizetti Tiyatrosu'nda anmak ve anlatmak’, Andante, Şubat-Mart 2008, sayı: 32, 78-80
‘İngiltere sarayına sunulan itimatnameler’, Antik Dekor, Nisan-Mayıs 2008, sayı: 106, 96-100
‘Ainola'da Sibelius'un ruhuna ulaşmak’, Andante, Ağustos-Eylül 2008, sayı: 35, 47-49
‘Geoffrey Lewis'in ardından’, Kitap-lık, Eylül 2008, sayı: 119, 5-6
‘Wagner, Ludwig, Lohengrin ve Tristan’, Andante, Ekim-Kasım 2008, sayı: 36, 66-70
‘Metin And - Gönlü Yüce Türk’, Andante, Ekim-Kasım 2008, sayı: 36, 82-83
‘Reminiscences of a concert at Bellapais’, Cyprus Times, 11 Kasım 2008, sayı: 1300, 4
‘Bartók'un oğluyla bir saat’, Andante, Aralık 2008-Ocak 2009, sayı: 37, 50-53
‘Giray ve Ross'un yeni Saygun keman konçertosu edisyonu’, Andante, Aralık 2008-Ocak 2009, sayı: 37, 96-97
'Bavyera kralı II. Ludwig'in Alpler'in eteğindeki beyaz şatosu', Antik Dekor, Şubat-Mart 2009, sayı: 111, 80-89
'Haydn, Don Juan ve Greillenstein', Andante, Haziran-Temmuz 2009, sayı: 40, 76-79
'Handel'in Londra'daki evi', Andante, Haziran-Temmuz 2009, sayı: 40, 98-100
'Tosti, Caruso, Delius and The Grand', The New Folkestone Society Newsletter, Yaz 2009, 10-13
'Barselona'nın Müzik Sarayları', Antik Dekor, Kasım-Aralık 2009, sayı: 115, 82-88
'Stancioff'un hatırladığı Maria Callas', Andante, Aralık 2009, sayı: 42, 58-61
'Malta'nın kayıp ve yaşayan operaları', Antik Dekor, Şubat-Mart 2010, sayı: 117, 116-119
'Tosti, Caruso, Delius ve The Grand, Folkestone', Andante, Şubat 2010, sayı: 44, 58-61
'Pathétique Senfoni'yle karlı bir Şubat'ta St. Petersburg'dan Klin'e Çaykovski'nin izinde', Andante, Mart 2010, sayı: 45, 62-66
'Kansas'tan New York'a Türk Müziğinin Elçileri', Andante, Mayıs 2010, sayı: 47, 66-69
'Carnegie Hall'da Mehtaplı Bir Gece', Andante, Nisan 2012, sayı: 68, 52-57