İçeriğe atla

Emmeline Pankhurst

Emmeline Pankhurst

Emmeline Pankhurst ([ˈpæŋkˌhɜːst]; d. 14 Temmuz 1858, Manchester – ö. 14 Haziran 1928, Londra; önceki soyadı Goulden), radikal feminizm kuramcısı, süfrajet ve kadın hakları savunucusudur.

Hayatı

Emmeline Pankhurst, Robert Goulden ve Sophia Crane'nin kızı olarak dünyaya gelmiştir. Köleliğe, tahıl yasalarına karşı ve kadınların seçme ve seçilme hakkı için Liberal Parti'nin desteklendiği, orta sınıf bir ailenin içinde büyümüştür. Henüz 14 yaşındayken kadınların seçme ve seçilme hakkı üzerine yapılan toplantıya katılmıştır. 1873- 1879 yılları arası Paris'te bulunan bir kız okuluna gitmiştir. Geri dönüşünde, aynı yıl 24 yaşında olan avukat Richard Marsden Pankhurst (1834–1898) ile evlenmiştir.

Beş çocuğu olmuştur: Christabel Harriette (1880–1958), Estelle Sylvia (1882–1960), Frank (1884–1889; beş yaşındayken difteri hastalığına yakalandığından dolayı ölmüştür), Adela (1885–1961) ve Harry (1889–1910). Eşi Richard Pankhurst'un 1898'de vefatından sonra kendine ve çocuklarına nikâh memurunun cüzi miktardaki maaşı ile kıt kanaat bakmak zorunda kalmıştır.

Kadınların Sosyal ve Politik Birliği (WSPU)

10 Ekim 1903 tarihinde kızı Christabel ve dört arkadaşı ile birlikte Manchester’da radikal kadın hareketleri çerçevesinde Kadınların Sosyal ve Politik Birliği’ni (WSPU) kurmuştur. Şiddetsizlik Teorisini geliştirmiştir ve daha sonraları bu teori ABD’de kadın hareketleri, Hindistan’da Mahatma Gandi ’nin Britanya kolonilerine karşı yürüttüğü; ayrıca Martin Luther King’in öncülüğünü yaptığı Amerikan-İngiliz vatandaşlık hakları hareketi için kullanılmıştır. Kızları Sylvia ve Christabel de kadın hareketlerinde aktif bir şekilde çalışmışlardır. Hareketin yöntemi gittikçe radikalleşmiş, hatta yangınlar çıkarılmış, bombalı saldırılar düzenlenmiştir ve bu yüzden Pankhurst birçok defa tutuklanmıştır.

Mahkûmiyeti ve tutukluğu, kadın hareketlerinin radikalleşmesi

3 Nisan 1913 tarihinde Pankhurst Old Bailey Ceza Mahkemesi’nde Britanya Bütçe Başkanı David Llyod George’un villasına yapılan bomba saldırısının azmettiricisi olarak üç yıl hapis cezası almıştır. Bu karar kadın hakları savunucularının polis ile sokak çatışmalarına neden olmuş, resmi kurumlara ve eylemciler tarafından biber ve ölü bir kedi atılan başbakan Herbert Asquith gibi tanınmış kişilere saldırılar düzenlenmiştir. Protesto kundaklama ve bombalı saldırılar şeklinde bütün ülkeye yayılmış ve basında Terör Dönemi (Fransa’da, Fransız Devrimi’nin ardından on ay süreyle iktidarı ele geçiren Jakobenlerin yürüttüğü kanlı dönem) gibi görülmüştür.

12 Nisan 1913 tarihinde Holloway Hapishanesi’nde açlık grevi sebebiyle sağlık durumunun kötü olmasından dolayı Emmeline Pankhurst tekrar serbest bırakılmıştır. Bu arada ülkedeki karışıklık giderek güçlü bir hal almıştır. Bombalı saldırılar düzenlenmiş, posta kutularına asit dökülmüş, kiliseler kundaklanmış ve toplu taşıma araçlarına zarar verilmiştir. Sempatizanlar pazar ayinlerinde, ülkedeki birçok kilise yakılırken, St. Paul Katedrali ve Westminister Abbey’de “God save Emmeline Pankhurst” (Tanrı Emmeline Pankhurst'u korusun) şeklinde tempo tutturmuştur.

Olaylar, 1 Haziran 1913 tarihinde Epsom'da düzenlenen at yarışında, kralın atının önüne atlayan, ağır yaralanan ve kısa bir süre sonra ölen süfrajet Emily Davison ’un ölümü ile doruk noktasına ulaşmıştır. Emily, Pankhurst tarafından kadın haklarının şehidi ilan edilmiş ve bildirilerinin manşetlerinde hipodromun meleği olarak gösterilmiştir.

Cat and Mouse Act (Kedi ve Fare Antlaşması)

Aynı yıl, 1913'te parlamento, tutuklu süfrajetlerin artan açlık grevleri nedeniyle Kedi ve Fare Antlaşması adlı yasa tasarısını kabul etmiştir. Açlık grevi ve zorla beslenmelerine rağmen ciddi derecede hasta olan tutuklular serbest bırakılmışlardır. Sağlığına kavuşan tutukluların tekrar tutuklanması istenmiştir. Bu antlaşmayla sağlığına kavuşan Emmeline Pankhurst Şubat 1914'te tekrar tutuklanmış, bunun üzerine tekrar açlık grevine başlamış, hastalanmış ve tekrar serbest bırakılmıştır.

22 Mayıs 1914 tarihinde Birleşik Krallık hükümdarı V. George’a dilekçe vermeye çalışırken Buckingham Sarayı önünde tekrar tutuklanmıştır. Orada bulunan fotoğrafçılar, bağıran kadın hakları savunucusunun emniyet müdürü Rolfe’nin kollarındaki haliyle tutuklanmasını çekmiştir. The Suffragette dergisinin bildirdiğine göre, Pankhurst sevkiyatı sırasında durmadan “Arrested at the gates of the Palace. Tell the King!” (Sarayın kapsında tutuklandı. Krala söyleyin!) diye bağırmıştır. Fotoğraf aynı gün Londra'daki birçok gazetede manşet olmuş ve kadın hareketlerinin görsel ilk fotoğrafı olmuştur.

Birinci Dünya Savaşı, politik olaylar ve sonraki yıllar

I. Dünya Savaşı'nın ortaya çıkması ile radikal kadın hareketleri faaliyetleri durağanlaşırken Pankhurst propagandasını Britanya'nın savaş mücadelesine çevirmiştir.

1918 yılında Emmeline Pankhurst Muhafazakâr Parti'ye (İngilizce; Conservative Party) katılmış; fakat politik anlamda fazla aktif olmamıştır. Kasım 1918'den itibaren 21 yaş üstü kadınlar parlamentonun üyesi olabildiler; fakat seçme hakları yoktu. İlerleyen yıllarını kötü olan sağlık durumu nedeni ile Kanada ve Bermuda Adalarında geçirmiş ve 1925 yılında Birleşik Krallık'a geri dönmüştür. Emmeine Pankhurst 1928 yılında ölmüş ve aynı yıl kadınlar için genel oy hakkı yürürlüğe girmiştir.

Etkileri

Manic Street Preachers Lifeblood (2004) adlı albümündeki Emily şarkısını ona ithaf etmiştir.

Eserleri (seçki)

  • The Powers and Duties of Poor Law Guardians in Times of Exceptional Distress, 1895.
  • The Present Position of the Women's Suffrage Movement in: The Case for Women's Suffrage, hg.v. B. Villiers, 1907.
  • The Importance of the Vote, 1908.
  • Suffrages Speeches from the Dock, 1912.
  • My own story, 1914 (otobiyografi)

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Feminizm</span> İdeoloji

Feminizm, kadınların haklarını tanıyarak bu hakların korunması amacıyla eşitsizliklerin ortadan kaldırılmasına yönelik çeşitli ideolojiler, toplumsal hareketler ve kitle örgütlerinden oluşan hareket. Sözcüğün köken olarak Latince "femina" ve onun Fransızca türevi olan "féminisme" sözcüğünden geldiği ve Türkçe eş anlamlısının hatunculuk olduğu belirtilmektedir. Kadın hareketi doğrudan kadınları ilgilendiren ve dolaylı olarak kültürü ilgilendiren konularda bilinç uyandırır. Feminizmin temel amaçları; eğitim, iş, çocuk bakımı, yönetim gibi konularda eşit haklara sahip olmaktan, yasal kürtaj hakkından, kadın sağlığı konusunda ilerlemelere, tacizin ve tecavüzün engellenmesinden lezbiyen haklarına kadar uzanır.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Ordu Fraksiyonu</span> aşırı solcu örgüt

Kızıl Ordu Fraksiyonu, Baader-Meinhof Grubu ya da Alman basınında Baader-Meinhof Çetesi olarak da bilinen radikal sol görüşlü bir örgüttür.

<span class="mw-page-title-main">Açlık grevi</span> belirli özel amaçlarda başarılı olmak için geliştirilmiş şiddet içermeyen bir direniş yöntemi

Açlık grevi, katılımcılarının politik protesto davranışları olarak ya da diğerlerinde suçluluk duygusu yaratmak için genellikle bir yasanın değişmesi gibi belirli özel amaçlarda başarılı olmak için geliştirilmiş şiddet içermeyen bir direniş yöntemidir. Herhangi bir tutum, davranış, uygulama veya olayı benimsemediğini göstermek ya da bazı isteklerini yetkili kişi veya makamlara kabul ettirmek için su, tuz ve şeker dışında vücudun ihtiyaç duyduğu besin maddelerini almayarak aç kalma esasına dayanan bir protesto yöntemidir. Yemek yememe grevidir. 1991 tarihli Malta Bildirgesi'nde açlık grevi, "zihinsel olarak ehliyetli ve kendi iradesiyle açlık grevine karar vermiş kimsenin belirli bir zaman için yiyecek ve/veya sıvı almayı reddetmesi" şeklinde tanımlanmıştır. Açlık grevi eyleminden farklı olarak, ölüm orucu eyleminde hiçbir gıda alınmaz. Genellikle açlık grevi eylemiyle sonuç alınamadığında, daha etkili bir eylem biçimi olduğu düşünülen ölüm orucu eylemine geçilir. Açlık grevleri süreli veya süresiz şekilde olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Luiz Inácio Lula da Silva</span> 35. ve 39. Brezilya devlet başkanı

Luiz Inácio Lula da Silva veya tanınan kısa adıyla Lula, Brezilyalı siyasetçi, sendikacı ve Brezilya devlet başkanıdır. Daha önce iki dönem üst üste devlet başkanlığı görevini yürütmüştü. Siyasi kariyeri boyunca gelir eşitsizliği, yoksullukla mücadele ve Amazon ormanlarını korumak konusunda çalıştı.

<span class="mw-page-title-main">Kadın hakları</span>

Kadın hakları, kadınların erkeklerle eşit şekilde sahip olduğu sosyoekonomik, siyasi ve yasal hakların tamamına verilen isim.

<span class="mw-page-title-main">Abbas Lisani</span> Erdebil doğumlu aktivist ve düşünce mahkûmu

Abbas Lisani, İran Azerisi millî kültür aktivisti, düşünce mahkûmu, şair ve yazar.

Mary Raleigh Richardson, Britanyalı-Kanadalı kadın hakları savunucusu. İngiltere'de kadınların oy hakkını kazanmasında etkin rol oynadı. En saldırgan savunuculardan biri kabul edilen Richardson, iki senede dokuz kez tutuklandı ve açlık grevindeyken yemek yemeğe zorlandı. Kadınlara da oy hakkı verilmesi konusunda Londra piskoposunu ikna etti ve kral V. George'a bir dilekçe sundu.

Kadın hareketi, kadın haklarını desteklemeye yönelik evrensel nitelikteki sosyal harekettir.

<span class="mw-page-title-main">Süfrajet</span>

20. yüzyılın başlarında Birleşik Krallık ve ABD’de pasif direniş, kamu toplantılarını bölme, açlık grevi yapma gibi yollarla kadınların seçme ve seçilme hakkını savunan, az çok organize olmuş radikal kadın hakları savunucuları süfrajet olarak nitelendirilmiştir. Süfrajet hareketleri ağırlıklı olarak orta sınıftan gelen kadınlar tarafından yürütülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kadınların Sosyal ve Politik Birliği</span>


Kadınların Sosyal ve Politik Birliği Birleşik Krallık'ta kadın hareketleri çerçevesindeki öncü örgütlerden birisidir. Üyelerin süfrajet olarak tanımlandığı ilk gruptur.

<span class="mw-page-title-main">1918-1919 Alman Devrimi</span> devrim

1918–1919 Alman Devrimi ya da Kasım Devrimi, I. Dünya Savaşı'nın sonunda Friedrich Ebert önderliğinde anayasal monarşiden parlamenter demokrasiye geçiş sürecidir. Savaşın Almanya’nın aleyhine gelişmesinden dolayı Alman halkının üzerinde oluşan gerilim, ülkede yeni bir rejimin kurulması gerektiği düşüncesini ön plana çıkarmıştı. Devrimin amacı monarşi rejiminin yerine demokratik bir cumhuriyet kurmaktı. Bu hedef, İmparator II. Wilhelm’in tahttan çekilmesiyle sonuçlanan, 1 hafta, 4 gün süren ilk aşamada gerçekleşti. Almanya’daki radikal solcular komünist bir rejim kurmak istediği için bu devrim, komünist devrimciler ile anti-komünistler arasındaki bir iç savaşa dönüştü; bu durum, devrimin ikinci aşamasını yarattı. İkinci aşama tam olarak 9 ay, 1 hafta sürdü ve yönetim biçimi parlamenter demokrasiye dayanan Weimar Cumhuriyeti'nin zaferiyle sonuçlandı.

Kani Yılmaz, PKK'nın bir dönem üst düzey sorumlularındandı.

<span class="mw-page-title-main">Kadınlara oy hakkı</span>

Kadınlara oy hakkı, kadınların seçimlerde oy kullanma hakkıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mısır'da feminizm</span>

Mısır'daki feminizm, tarih boyunca birtakım toplumsal ve politik olayları içerir. Her ne kadar Mısır birçok açıdan reform konularında, özellikle de "milliyetçiliğin, emperyalizme ve feminizmin direniş hareketlerinde" öncülük etmiş olmasına rağmen kadınların erkeklerle eşit olması kolay olmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Frederick William Pethick-Lawrence, Baron Pethick-Lawrence</span>

Frederick William Pethick-Lawrence, 1st Baron Pethick-Lawrence, Britanyalı İşçi Partili politikacı. Kadın hakları için Kadınların Sosyal ve Politik Birliği kapsamında faaliyetlerde bulundu. 1923'te milletvekili seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Semih Özakça</span>

Semih Özakça, Türk öğretmen ve aktivist.

<span class="mw-page-title-main">Emily Davison</span> İngiliz kadın hakları aktivisti

Emily Wilding Davison 20. yüzyılın ilk yıllarında Birleşik Krallık'ta kadınların oy hakkına sahip olabilmesi için mücadele etmiş bir süfrajettir. Mücadele verdiği 9 olayda tutuklanmış, 7 defa açlık grevine gitmiş, 49 olayda da mücadeleyi bırakmaya zorlanmıştır. 1913'te Epsom Derbisi adı verilen at yarışlarında yarış esnasında protesto için sahaya girdiği anda Kral V. George 'un atı Anmer'in altında kalmış ve ölmüştür. Cenaze töreni WSPU(Women's Social and Political Union-Kadınların Sosyal ve Politik Birliği) tarafından 14 Haziran 1913'te düzenlenmiştir. 5.000 süfrajet ve Londra sokaklarında sıralanan hayranlarıyla birlikte 50.000 kişinin katıldığı cenaze töreninde, Davison'ın naaşı Bloomsbury'deki kilise töreninden sonra trenle Morpeth, Northumberland'daki aile mezarlığına defnedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nesrin Sutude</span> İranlı insan hakları avukatı

Nesrin Sutude İranlı insan hakları avukatı. Haziran 2009'da yapılan tartışmalı İran cumhurbaşkanlığı seçimlerini ve hapsedilen İranlı muhalefet aktivistlerini temsil etti. Müvekkilleri arasında gazeteci Isa Saharkhiz, Nobel Barış Ödülü sahibi Shirin Ebadi ve yasaklı muhalefet grubunun İran Demokratik Cephesi başkanı Heshmat Tabarzadi yer alıyor. Sutude, Eylül 2010'da propaganda yapmak ve devlet güvenliğine zarar vermekle suçlanarak tutuklandı ve evin hapishanesinde tek başına hapsedildi. Ocak 2011'de İran yetkili makamları Sutude'yi 11 yıl hapis cezasına çarptırdı, aynı zamanda 20 yıl boyunca avukatlık yapmaktan ve ülke dışına çıkmaktan men edildi. Bir temyiz mahkemesi, daha sonra Sutude'nin hapis cezasını altı yıla düşürdü ve avukatlıktan men yasağını 10 yıla indirdi.

Ekolojik terörizm, çevrecilik hedeflerini desteklemek için insanlara veya mülke karşı işlenen bir şiddet eylemidir.

Türkiye'deki 2011–2012 Kürt protestoları, ülkedeki Kürt azınlık haklarının kısıtlanmasına karşı BDP liderliğinde Türkiye'de yapılan protestolardır. Türkiye'deki Kürtlerin uzun protesto eylemlerin sonucu olarak, Orta Doğu ve Kuzey Afrika'da da protestolar olmuştur. Hürriyet gazetesi, Mısır ve Tunus'ta devrimlere neden olan ve "Arap Baharı" olarak adlandırılanın kalkınmanın, Ortadoğu'nun kuzey kesimlerinde bir "Kürt Yazı"na yol açabileceğini öne sürdü. Protestocular hem İstanbul'da hem de Türkiye'nin güneydoğusunda sokaklara döküldü. Bazı gösteriler de Anadolu ve İzmir'de yapıldı.