İçeriğe atla

Emir Şekib Arslan

Emir Şekib Arslan
Doğum25 Aralık 1869
Şüveyfât, Lübnan
Ölüm9 Aralık 1946 (76 yaşında)
Beyrut, Lübnan
MilliyetLübnanlı
MeslekPolitikacı, yazar, şair, tarihçi
Dinİslam

Emir Şekib Arslan (Arapça: الأمير شكيب أرسلان; d. 25 Aralık 1869 - ö. 9 Aralık 1946), Lübnanlı yazar, politikacı ve fikir adamı.

İleri gelen Dürzi ailelerden birine mensuptur. Ancak kendisi ailesinin Sünnileştiğini iddia etmiştir. Kendisi ve kardeşleri Sünni eğitimi görmüşler ve hayatları boyunca Sünni Müslüman olarak yaşamışlardır.[1]

1930'ların başında Suudi Arabistan'ı ziyaret eden Emir Şekib (sağdan ikinci) bir Bedevi kıyafetiyle. Onun sağında, Kudüs Başmüftüsü Emin el-Hüseynî ve daha sonra Suriye'nin başkanı olan Haşim el-Etâsî var.

Cemaleddin Efganî ve Muhammed Abduh'un fikirlerinden etkilenen Arslan, II. Abdülhamid'in Pan-İslamizm politikalarının güçlü bir destekçisi oldu. Ayrıca, Osmanlı İmparatorluğu'nun hayatta kalmasının, ümmetin bölünmesine ve Avrupa emperyal güçleri tarafından işgal edilmesine karşı tek garanti olduğunu ve Osmanlı Halifeliği etrafında Türklerin ve Arapların birleşmesi gerektiğini savundu. Arslan'a göre, Osmanlıcılık ve İslam birbirine yakından bağlıydı ve İslam reformu doğal olarak Osmanlı İmparatorluğu'nun canlanmasına yol açacaktı.[2]

Hayatı

1869'da Şüveyfât'ta doğdu. Amerikan okulunda başladığı eğitimine 1879'da Beyrut'ta Maruni okulunda devam etti. Fransızca öğrendi ve Arap tarihi ve edebiyatı alanında kendisini yetiştirdi. 1886'da Muhammed Abduh'un öğretmenlik yaptığı Medresetü's-sultaniyye'ye geçiş yaptı. Muhammed Abduh'tan akaid ve fıkıh dersleri aldı ve bu okulda Türkçe öğrendi. 1887'de doğduğu yere döndü ve babasının ölümü üzerine Şüveyfat nahiye müdürlüğüne getirildi. 3 yıl sonra görevinden ayrılarak Mısır'a gitti ve Muhammed Abduh'un fikirlerini yayan gruba katıldı. Mısır'ın seçkin fikir adamlarıyla tanıştı. Bir süre sonra İstanbul'a gitti. İstanbul'da devrin önde gelen devlet adamlarıyla yakınlık kurdu. 1892'de Paris'e gidip döndü. İstanbul'da Cemaleddin Efganî'nin sohbetlerine katıldı ve ondan etkilendi.

1908'de Jön Türkler'in iktidara gelmesiyle Şuf kaymakamlığına getirildi. 3 yıl bu görevde kaldıktan sonra 1911'de gizlice Trablusgarb'a giderek Enver Paşa kumandasında İtalyanlara karşı mücadele etmek için Osmanlı ordusuna katıldı. Aynı yıl İstanbul'a döndü Kızılay'da müfettişlik görevi verildi. 1914'te Meclis-i Mebusan'da Havran'ı temsil etti.[3] I. Dünya Savaşı'nda Suriye'de ayrılıkçı Arapları Osmanlı safına çekmek için çabaladı ve Cemal Paşa'ya yardımcı oldu. Savaş başladıktan sonra 2 yıl Suriye'de kaldıktan sonra 1916'da İstanbul'a döndü. Bir süre Enver Paşa ile birlikte çalıştı. Ardından 1917 yılının sonunda hususi bir vazife için Almanya'ya gönderildi ve uzun bir müddet Avrupa'da kaldı.

1909'daki 31 Mart Vakası'nda öldürülen Lazkiye Mebusu Emir Arslan Bey'in kuzenidir.[4] Kızı May, Kemal Canbolat ile evlenmiştir.[5]

Eserleri

  • Bakûretü nazmi'l-Emir Şekib Arslan
  • Li-Maza te'ahharel-müslimun ve li-maza tekaddeme gayruhum
  • el-İrtisamatü'l-litaf fi hatri'l-hac ila akdesi'l-metaf
  • Tarihu gazavati'l-'Arab fi Fransa ve Suvisre ve İtalya ve Cezairi'l-bahri'l-mutavassıt
  • Divanü Emir Şekib Arslan
  • el-Hulelü's-sündüsiyye fi'l-ahbar ve'l-aşari'l-Endelüsiyye
  • en-Nehdatü'l-'Arabiyye fi'l-'aşri'l-hazır
  • el-Vahdetü'l-'Arabiyye

Türkçeye çevrilmiş eserleri

  • İttihatçı Bir Arap Aydınının Anıları
  • Ölüme Giden Yolda Üç Osmanlı
  • Osmanlı’da Ayrılık Yanlısı Araplara Sesleniş
  • Bir Arap Aydının Gözüyle Osmanlı Tarihi ve 1. Dünya Savaşı Anıları
  • Hicaz Yolculuğu Hac Hatıraları 1910-1940
  • Şehit Suriye
  • Sürgünde Üç Ölüm

Kaynakça

  1. ^ Kılıç, Hulusi (1995). "Emir Şekib Arslan". TDV İslâm Ansiklopedisi. 11. Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 151-153. 10 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2021. 
  2. ^ Cleveland, William L. "A History of the Modern Middle East" (Westview Press, 2013) s. 131
  3. ^ Türkiye Büyük Millet Meclîsi Vakfı Yayınları No : 15 Türk Parlamento Tarihi Meşrutiyete Geçiş Süreci I. ve II. Meşrutiyet II. Cilt Ayan Ve Mebûsân Meclisleri Üyelerinin Özgeçmişleri Prof. Dr. İhsan Güneş Türk Parlamento Tarihi Araştırma Grubu sayfa 62
  4. ^ Abdullah MURADOĞLU (27 Kasım 2005). "Dün ile bugün arasında bir Osmanlı âşığı: EMİR ŞEKİP ARSLAN". Yeni Şafak. 22 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ekim 2021. 
  5. ^ Glass, Charles (1 Mart 2007). "The lord of no man's land: A guided tour through Lebanon's ceaseless war". Harper's Magazine. 8 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Nisan 2013. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Enver Paşa</span> Türk asker ve siyasetçi (1881–1922)

İsmail Enver Paşa, Osmanlı İmparatorluğu'nun son yıllarında etkin olan Türk asker ve siyasetçi. İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin önemli önderleri arasında bulunmuş, 1913'te Bâb-ı Âli Baskını adı verilen askerî darbeyle cemiyetin iktidara gelmesini sağlamış, 1914'te Almanya ile askerî ittifaka önayak olarak Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'na girmesine öncülük etmiş, savaş yıllarında Harbiye Nazırı ve Başkumandan Vekili sıfatıyla askerî politikayı yönetmiştir. Bu savaş sırasında meydana gelen Ermeni Kırımı'nı hazırlayanlardan biridir. I. Dünya Savaşı'nın yenilgi ile sonuçlanması üzerine Almanya ve Rusya'da Türk halklarının bir araya getirilmesi amacıyla pek çok mücadelede bulunmuştur. Orta Asya'da Basmacı Hareketi'nin başına geçerek Bolşeviklere karşı savaşmıştır. 4 Ağustos 1922'de bir çatışma esnasında Bolşevikler tarafından öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Cemal Paşa</span> Türk asker ve siyasetçi

Ahmed Cemâl Paşa, Türk siyaset adamı ve asker, İkinci Meşrutiyet döneminde İttihat ve Terakkî Cemiyeti'nin üç liderinden biridir. Özellikle Üç Paşalar İktidarı olarak da bilinen, 1913-1918 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu'nun iç ve dış siyasetinin belirlenmesinde etkin rol oynamıştır. 11 Mart 1914 ve 14 Ekim 1918 tarihleri arasında bahriye nâzırlığı, 7 Aralık 1913 ve 21 Mart 1914 tarihleri arasında ise nâfia nazırlığı görevini üstlenmiştir. I. Dünya Savaşı'nda Suriye-Filistin Cephesi'nin komutanı olarak görev yaptı. 1915 yılında Türklere saldıran çetelere destek Ermenilerin sürgün edilmesini planlayanlardan birisidir.

Erol Cihangir, Yazar, yayıncı, yakın tarih araştırmacısı. Doğu Kütüphanesi Yayınları imtiyaz sahibi ve Turan Dergisi genel yayın yönetmeni.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Türkmenleri</span> Etnik grup

Suriye Türkmenleri ya da Suriye Türkleri, Suriye'de yaşayan Türk azınlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Arap Ayaklanması</span> Arapların, 1916-1918 yıllarında Osmanlı İmparatorluğu egemenliğine karşı başlattığı ayaklanma olayı

Arap Ayaklanması, Arap İsyanı veya Arap İhaneti, I. Dünya Savaşı sırasında Haziran 1916 tarihinde Yemen'de Aden, Suriye'de Halep'i kapsayan bağımsız ve birleşik bir Arap devleti kurmak amacıyla Şerif Hüseyin bin Ali tarafından başlatılan silahlı isyandır.

<span class="mw-page-title-main">Hasan el-Benna</span> Mısırlı İslamcı siyasetçi

Hasan b. Ahmed b. Abdurrahman el-Bennâ, Mısırlı İslamcı aktivist ve siyasetçi. Müslüman Kardeşler adlı köktendinci örgütün kurucusudur. İsviçre'de yaşayan İslamcı yazar Tarık Ramazan'ın dedesidir.

<span class="mw-page-title-main">Reşîd Rıza</span> İslami reformcu din bilgini

Muhammed Reşid Rıza, İslami reformcu din alimi. Muhammed Abduh’un en yakın takipçilerinden birisi olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Zeytindağı (kitap)</span>

Zeytindağı, Falih Rıfkı Atay'ın yedek subay olarak katıldığı I. Dünya Savaşı'ndaki anı ve izlenimlerinden oluşan ve Osmanlı İmparatorluğu’nun savaşta içine düştüğü durumu ortaya koyan eseri.

Ömer Fevzi Paşa, Osmanlı askeri ve devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Suudi Savaşları</span> Mısır eyaleti birlikleri ile Diriye Emirliği arasındaki savaş

Osmanlı-Suudi Savaşları, 1811-1818 Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa komutası altındaki birlikler ile, Diriye Emirliği ordusu arasında yapılan savaş.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Abduh</span> Mısırlı Türk eğitimci, yargıç ve reformcu

Muhammed Abduh tam adıyla Muhammed Abduh bin Hasan Hayrullâh et-Türkmânî el-Mısrî Mısırlı Türk eğitimci, yargıç ve reformcu. Çağdaşlaşmacı İslamcılık'ın kurucusu olarak kabul edilir. İslam ve Özgürlükler gibi son kitaplarında yer alan görüşleri nedeni ile Yeni-Mutezilecilik’in de kurucusu olarak değerlendirildi. Bir Mason Üstadı olan Abduh Bahailik inancı ile de yakın ilişkiler içerisinde olan bir kişilikti.

Hasan Fehmi Efendi Osmanlı Devleti 149. şeyhülislamı, kazasker, müderris.

<span class="mw-page-title-main">Wilfrid Scawen Blunt</span>

Wilfrid Scawen Blunt İngiliz şair ve yazar. Sussex, İngiltere'de doğdu ve 1858-1869 yılları arası İngiliz Dışişleri Bakanlığında bulundu. Annesinin dönmüş Katolik dininde yetiştirildi. İngiltere'de şiirleri ve birkaç politik makale ve polemikleri ile bilinir. Anti-emperyalist bir bakış açısına sahip idi. 1888'de İrlandalı davalara destek vermekten hapis edildi.

<span class="mw-page-title-main">Bulutkapan Ali Bey</span>

Bulutkapan Ali Bey, XVIII. yüzyılın ikinci yarısında Osmanlı Devleti’ne isyan ederek Mısır, Hicaz ve Suriye’de yarı otonom bir hükûmet kurmaya çalışmış Gürcü asıllı Kölemen beyidir.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Hakkı Bey</span> Bestekar

İsmail Hakkı Bey, (Muallim), Türk bestecisi ve müzik eğitimcisi.

<span class="mw-page-title-main">Cemaleddin Efganî</span> Siyasi aktivist ve İslam düşünürü

Cemaleddin Efganî, 19. yüzyıl fikir ve siyaset insanlarından biri olan Müslüman aktivist ve düşünür. İslami modernizmin kurucularından ve ümmet birliğinin savunucularındandır.

<span class="mw-page-title-main">Rızaeddin Fahreddin</span>

Rızaeddin Fahreddin veya tam adıyla Rızaeddin bin Fahreddin bin Seyfeddin eş-Şirdanî, Tatar müftü, tarihçi. Ceditçi ve reformcu fikirleriyle tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Emir Arslan Bey</span> Arap asıllı Osmanlı siyasetçi

Muhammed Mustafa Emir Arslan Bey, Arap asıllı Osmanlı siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Ali Rikabi</span> Ürdünlü siyasetçi (1864-1942)

Ali Rıza Paşa Rikabi modern Suriye'nin ilk başbakanı ve aynı zamanda Ürdün başbakanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Sultan el-Atraş</span> Önde gelen Arap Dürzi lider ve Suriye milliyetçisi

Sultan el-Atraş,, yaygın olarak bilinen adıyla Sultan Paşa el-Atraş, önde gelen bir Suriye milliyetçisi Arap Dürzi lider ve Suriye Devrimi'nin (1925-27) başkomutanıydı. Fransızlara karşı savaştı. Suriye ve Dürzi tarihinin en etkili isimlerinden biri olarak Cebel el-Dürzi'nin ve genel olarak Suriye'nin kaderinin belirlenmesinde önemli bir rol oynadı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.