İçeriğe atla

Emir Dağı

Emir dağları
Harita
En yüksek noktası
YükseklikEmirdede Tepesi - 2.064 m (6.772 ft)
Başyurt Tepesi - 2.281 m (7.484 ft)
Hodulbaba Tepesi - 1.547 m (5.075 ft)
Koordinatlar38°51′36″K 31°9′0″D / 38.86000°K 31.15000°D / 38.86000; 31.15000
Coğrafya
KonumEmirdağ, Afyonkarahisar, Türkiye
Jeoloji
Kayaç yaşıKambriyen dönem, Karbonifer
Dağ türüSıradağlar

Emir dağları, Afyonkarahisar İl sınırlarının doğu-kuzeydoğusunda ve Emirdağ ilçesi ile Eber Gölü arasında konumlanır. Emir Dağları'nın yükseltisi genelde kuzeyden güneye gittikçe artar. Kuzeyde Hodulbaba Tepesi 1547 metre, Emirdede Tepesi 2064 metredir ve daha güneyde Başyurt Tepesi 2281 metre yükseltisi ile dağın en yüksek zirvesini oluşturur.

İsim kökeni

1116 yılında Bizanslılarla Selçuklu Hanedanı arasında cereyan eden Bolybotum (Bolvadin) Savaşı'nda, Büyük Selçuklu Devleti Sultanı Müizzeddin Melikşah ordusunu güneydeki dağın yamacına, Emir Mengücek ise ordusunu kuzeydeki dağın yamacına yerleştirmiş, işte bu durum üzerine sultanın çekildiği dağa Sultan dağı, Emir Mengücek'in çekildiği dağa da Emir dağı adı verilmiştir. Anadolu Selçuklu Sultanı I. Rükneddin Mesud bu mücadelelerden sonra zamanını bu yerlerin iskânına ayırmıştır (1147-1157).[1]

Coğrafya

Emir Dağları, kaynağını kendisinden alan ve kuzeye doğru akarak Sakarya Nehri’ne birleşen dereler tarafından derince yarılmıştır. Üzerinde çok sayıda geçici derelerin oluşturduğu "V" biçimli çentik vadiler vardır. Emir Dağları'nın doğusunda basık görünümleri ile dikkati çeken ve il sınırlarının üzerinden geçtiği Kızılçal Dağı 1601 metre ve bu dağın güneyinde yer alan Kasım Dağı 1587 metredir. Kasım Dağı, Akşehir Gölü'nün kuzeyinde ve kabaca uzantısı kuzeybatı-güneydoğu doğrultulu olup, kuzeybatıda iki önemli tepesi bulunmaktadır. Bunlar Karabay Tepesi (1473 m.) ve Köhnebaba Tepesi (1425 m.) dir. Yörenin en belirgin Emir dağları, eteklerindeki Emirdağ ilçesinin, Bolvadin ve Sultandağı arasındaki sınırı belirler.

İklim

Bölge, kışın son derece soğuk yarı kurak Akdeniz iklim kuşağındadır ve yıllık ortalama sıcaklığı 11,4 °C'dir. Ayrıca bu bölge, ikinci Doğu Akdeniz yağış kuşağındadır, yıllık yağış ortalaması 394 mm'dir.

Bitki örtüsü

Emirdağ dağları bitki coğrafyası daha çok Sultan Dağları Doğanhisar bölgesine benzer, bu bölgeler birbirine çok yakın konumlanır, çünkü her ikisi de İran-Turan ve Akdeniz bitey coğrafyası (nebat coğrafyası) bölgeleri arasındaki geçiş bölgesinde bulunmaktadır.[2]

Emirdağ dağları, ormanı Quercus vulcanica [Boiss. & Heldr. ex] Kotschy gibi yaprak döken ve Cedrus libani gibi yaprak dökmeyen ağaçlardan oluşmaktadır, bölgede endemik olan ve Quercus infectoria Olivier subsp. boissieri (Reut.) O.Schwarz ve Quercus cerris L. var. cerris, Prunus domestica L., Rosa canina L., Crataegus monogyna Jacq. subsp. monogyna, Crataegus orientalis Pall. ex M.Bieb. var. orientalis, Juglans regia L. ve Berberis crataegina DC. gibi türler çalı (funda) ve ağaç biçiminde serpilidir. Chamaecytisus hirsutus (L.) Link, Verbascum stachydifolium Boiss. & Heldr., Verbascum lasianthum Boiss. ex Benth., Astragalus prusianus Boiss. ve Astragalus angustifolius Lam. bozkırları oluşturan bitkilerdir.

Emirdağ dağlarının kuzeyi ve Sultan Dağları Doğanhisar bölgesinde, Asteraceae, Fabaceae, Lamiaceae, Poaceae, Brassicaceae, Caryophyllaceae, Liliaceae, Apiaceae ve Scrophulariaceae gibi on büyük bitki ailesi yaygındır. Avrupa-Sibirya bitki örtüsü bu alanda nispeten daha az yaygındır. Dandin, Kuzkuyu ve Kayısısalığı dereleri alanında, Salix alba L. bitki kümeleri doğal olarak görülür.

Ayrıca bakınız

Notlar

Kaynakça

  1. ^ Afyonkarahisar Valiliği İl Çevre ve Orman Müdürlüğü, Nazmiye UZUN "Çevre Durum Raporu", 2007
  2. ^ Emirdağları Kuzey Yarısı Florası, TBÜTAK Turk J Bot 28 (2004) 369-390

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Reşadiye</span> Tokatın ilçesi

Reşadiye, Karadeniz'in orta kesiminde Kızılırmak yayı içinde kalan Kapadokya arazisi içerisinde yer alan bir Tokat ilçesidir. Kelkit Çayı'nın kenarında, kara yolu üzerindedir. Reşadiye; kuzeyinde Ordu, güneyinde Almus, batısında Niksar ve Başçiftlik, güneydoğusunda ise Sivas ile çevrilmişir. 2022 TÜİK verilerine göre toplam nüfusu 32.600’dür.

<span class="mw-page-title-main">Afyonkarahisar (il)</span> Türkiyenin Ege Bölgesinde bir il

Afyonkarahisar, Ege Bölgesi'nin İç Batı Anadolu Bölümü'nde yer alan bir ildir. İl nüfusu 751.344'tür. (2023). Bu nüfusun %78,07'ü şehirlerde yaşamaktadır. İlin yüzölçümü 14.016 km²'dir. İlde km²'ye 53 kişi düşmektedir. Afyonkarahisar sınırlarında merkez ilçeyle beraber 18 İlçe, 60 belediye, bu belediyelerde 448 mahalle ve ayrıca 420 köy vardır.

<span class="mw-page-title-main">Bilecik</span> Bilecik ilinin merkezi olan şehir

Bilecik, Bilecik ilinin merkezi olan şehir. Türkiye'nin Marmara Bölgesi'nin Güney Marmara Bölümü'nde kalmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bolvadin</span> Afyonkarahisar ilçesi

Bolvadin, Türkiye'nin Afyonkarahisar iline bağlı ilçe.

<span class="mw-page-title-main">Akdeniz Bölgesi</span> Türkiyenin Akdeniz kıyısındaki coğrafi bölgesi

Akdeniz Bölgesi, Türkiye'nin yedi coğrafi bölgesinden biridir. Anadolu'nun güneyinde Akdeniz kıyısı boyunca uzanır. Genişliği 120–180 km arasında değişir. Batı ve kuzey batısında Ege Bölgesi, kuzeyinde İç Anadolu Bölgesi, doğusunda Güneydoğu Anadolu Bölgesi, güneyinde ise Akdeniz bulunur. Güneydoğudan Suriye ile komşudur. Türkiye'nin başka bölgelerinde olduğu gibi Akdeniz Bölgesi'nde de bölge sınırları ile yönetim birimleri olan illerin sınırları tümüyle çakışmaz.

<span class="mw-page-title-main">Emirdağ</span> Afyonkarahisar ilçesi

Emirdağ, Afyonkarahisar'a bağlı bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Çay, Afyonkarahisar</span> Afyonkarahisar ilçesi

Çay, Afyonkarahisar ilinin ilçesidir. İç Ege bölgesinde; Ege, Akdeniz ve İç Anadolu bölgelerinin kesiştiği güzergâh üzerinde yer alan Çay ilçesi, doğuda Sultandağı, güneyde Yalvaç, batıda Şuhut ve Afyonkarahisar, kuzeyde Bolvadin ile çevrilidir. İl merkezine 48 km uzaklıkta bulunan ilçenin yüzölçümü 830 km²'dir.

<span class="mw-page-title-main">Sultandağı</span> Afyonkarahisar ilçesi

Sultandağı, Afyonkarahisar ilinde, Afyonkarahisar şehrinin 68 kilometre doğusunda bulunan bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Anadolu Selçuklu Devleti</span> Batı Oğuz Türkleri tarafından kurulmuş olan, Anadoluda hüküm sürmüş eski bir devlet (1077–1308)

Anadolu Selçuklu Devleti, Türkiye Selçuklu Devleti veya Rum Sultanlığı, Selçuklu Türklerinden olan Kutalmış oğlu Süleyman Şah tarafından Anadolu'da İznik başkent olmak üzere 1077 yılında kurulmuş olan Türk devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Çivril</span> Çivril, Denizli ilinin en kuzeydeki ilçesi

Çivril, Denizli'nin bir ilçesidir. Nilüferleri ve Işıklı Gölüyle ünlenmiş sanayi ve turizm etkinlikleriyle ünlü Denizli ilinin en büyük ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Olur</span> Erzurumun ilçesi

Olur, Erzurum'a bağlı ilçedir. Karadeniz Bölgesi'nde, Erzurum ilinin kuzey kesiminde yer alan Olur ilçesi, Ardahan ile Artvin illerinin sınır komşusudur.

<span class="mw-page-title-main">Doğanhisar</span> Konya ilçesi

Doğanhisar, Konya ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Divriği</span> Sivasın ilçesi

Divriği, Sivas'ın bir ilçesidir. Divriği, coğrafik olarak İç Anadolu Bölgesi'nde yer alır. İlçe, Fırat Nehri'nin bir kolu olan Çaltı Çayı Vadisi kenarında kurulmuştur. Denizden yüksekliği 1225 metredir. İlçenin yüzölçümü 2781,56 km² bir alanı kaplar. Doğusunda Erzincan iline bağlı İliç ve Kemaliye ilçeleri, batısında Sivas iline bağlı Kangal, kuzeyinde İmranlı ve Zara ilçeleri, güneyinde ise Malatya iline bağlı Arguvan, Arapgir, Hekimhan ilçeleri vardır. Nüfusu 2023 verilerine göre 16.893'tür.

<span class="mw-page-title-main">Hasan Sabbah</span> Nizârî–İsmaili Devletinin ve Haşhaşî fedai tarikatının kurucusu ve ilk lideri (1050–1124)

Hasan Sabbah, Nizârî-İsmaili Devleti'nin ve Haşhaşî fedai tarikatının kurucusu ve ilk lideridir. Şii mezhebine bağlı olan İsmaililik alt mezhebindendir.

<span class="mw-page-title-main">Kemah</span> Erzincanın bir ilçesi

Kemah, Erzincan ilinin ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Madra Dağları</span>

Madra Dağları ya da Madra Dağı, Ege Bölgesi’nin Asıl Ege Bölümü ile Marmara Bölgesi’nin Güney Marmara Bölümü’nün sınırlarında yer alır. Madra Dağı, Balıkesir ilinin İvrindi, Havran, Burhaniye, Gömeç ve Ayvalık ilçeleri ile İzmir ilinin Bergama ilçesi topraklarında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Emir Mengücek</span>

Emir Mengücek, Büyük Selçuklu Devleti Sultanı Alp Arslan'ın komutanlarından, 1080'de Mengücekliler Devleti'nin kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Sultan Dağları</span>

Sultan Dağları, Türkiye'de Akdeniz bölgesinin Göller Yöresi'nde bulunan batı Toros Dağları'nın uzantısı olan yaklaşık olarak 100 kilometre uzunluğunda genç sıradağlardır.

Kumalar Dağı, Sandıklı'nın doğu sınırını kaplayan, Afyonkarahisar - Sandıklı - Dinar doğrultusunda, başka bir tanımlama ile kuzey-güney yönünde il topraklarını iki büyük havzaya ayırarak uzanan 50 – 60 km uzunluğunda ve 30 – 35 km genişliğinde bir dağ kütlesidir. Göktepe, 2247 metre yükseltisi ile dağın en yüksek zirvesini oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Alâeddin Tepesi</span> Konya kent merkezinde yer alan tarihi ve turistik bir tepe

Alâeddin Tepesi, Türkiye'nin Konya ili kent merkezinde, üzerinde Alâeddin Camii ve avlusunda sekiz Anadolu Selçuklu Sultanı'nın mezarı da dahil olmak üzere önemli tarihî yapılar bulunduran tepe.