İçeriğe atla

Emine Valide Paşa

Emine Valide Paşa
DoğumEmine Necibe İlhami Hanımsultan Efendi
24 Mayıs 1858(1858-05-24)
İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm19 Haziran 1931 (73 yaşında)
Bebek, İstanbul, Türkiye
Defin yeriHidiv Tevfik Anıtı, Kahire, Mısır
Dönem19 Ocak 1873 - 7 Ocak 1892
Dinİslam
EvlilikHidiv Mehmet Tevfik Paşa
Çocuk(lar)Hidiv II. Abbas Hilmi Paşa
Mehmed Ali Tevfik
Prenses Nazlı Hanım Efendi
Prenses Fahrünisa Hatice Hanım Efendi
Prenses Nimatullah Hanım Efendi
Ebeveyn(ler)Damad Prens İbrahim İlhami Paşa ile Münire Sultan
AileKavalalılar Hanedanı
Hidiv Tevfik Paşa ile Emine Valide Paşa

Emine Valide Paşa veya doğum adıyla Emine Necibe İlhami Hanımsultan, Mısır'ın son hidivi II. Abbas Hilmi Paşa'nın annesi; Mısır Hıdivi I. Abbas Hilmi Paşa'nın oğlu Damat İbrahim İlhami Paşa ile Sultan Abdülmecid'in kızı Münire Sultan'ın kızıdır.

Osmanlı İmparatorluğu'nda Paşa unvanı verilen tek kadındır.[1] 19 Aralık 1914'e kadar Mısır Valide Paşası unvanını taşımıştır.

Yaşamı

Babasi Mısır Hıdivi I. Abbas Hilmi Paşa'nın oğlu Damat İbrahim İlhami Paşa, Annesi Sultan Abdülmecid'in kızı Münire Sultan'dır. İstanbul'da dünyada geldi.

Kuzeni Mısır Hidivi Mehmet Tevfik Paşa ile evlendi. Paşa unvanı II. Abdülhamit tarafından verilmiştir.[1] 19 Ocak 1873'ten 7 Ocak 1892'ye kadar Hidiv eşi, 8 Ocak 1892'den 19 Aralık 1914'e kadar Mısır Valide Paşası unvanını taşıdı.

1893'te Mısır hidivi olarak atanan oğlu Abbas Hilmi Paşa'nın hidivliği; İmparatorluğun I. Dünya Savaşı'na girmesi ve İngiltere'nin onu hidiv olarak tanımadığını ilan etmesi ile fiilen sona erince Emine Valide Paşa, Mısır'dan ayrılıp İstanbul'a yerleşti.

Bebek'te kimi kaynaklara göre II. Abdülhamid tarafından kendisine hediye edilen,[2] kimilerine göre kendisinin satın aldığı, kimine göre ise oğlunun kendisi için yaptırdığı yalısını[3] savaş yıllarında yıktırıp, günümüzde Mısır Konsolosluğu olarak hizmet veren sahilsarayı inşa ettirdi.[1] Emine Valide Paşa İstanbullular arasında "Valide Paşa" olarak anıldığı için yalıya Valide Paşa Yalısı dendiği görülmektedir. Cumhuriyetin ilanından sonra bu yapıyı yeni kurulan devlete bağışlamak istediği fakat resmi yazışmalarda "Bebekli Emine Hanım" olarak anılıp "Paşa" unvanının kullanılmasına izin verilmediği için vazgeçip konsolosluk olarak kullanılmak şartıyla Mısır hükûmetine bağışlamıştır.[1]

Ölene kadar korudaki av köşkünde yaşadı. 15 Haziran 1931'de öldü. Mezarı Kahire'dedir. Vasiyeti gereği av köşkü, ölümünden sonra yıktırılmıştır.[4]

Kaynakça

  1. ^ a b c d Şimşek, Mahmut Sami. "O Osmanlı'da Paşa unvânını alan tek kadın: Emine Valide Paşa". www.yenisafak.com. Yeni Şafak gazetesi, 22 Temmuz 2010. 4 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2017. 
  2. ^ Kesler, Musa. "Mısır Konsolosluğu'nun gizemli öyküsü". www.milliyet.com.tr/. Millieyt gazetesi, 15 Eylül 2013. 4 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2017. 
  3. ^ "Mısır Başkonsolosluğu Binası – Valide Paşa Yalısı". www.degisti.com. Degisti.com sitesi 5 Ağustos 2011. 11 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2017. 
  4. ^ "BEBEK EMINE VALIDE SULTAN YALISI". 14 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ekim 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mısır'ın İstanbul Başkonsolosluğu</span> Mısırın diplomatik temsilciliği

Mısır Konsolosluğu binası, Hıdiva Yalısı ya da Ali Paşa Yalısı; İstanbul'un Beşiktaş ilçesinin Bebek semtinde bulunan bir saraydır. Bebek Koyu'nun ortasında konumlanmış olan yalı günümüzde Mısır'ın İstanbul Başkonsolosluğu olarak kullanılmaktadır. 1902 yılında İtalyan mimar Raimondo D'Aronco tarafından Hidiv Abbas Hilmi Paşa'nın annesi Emine Valide Paşa için yazlık bir ev olarak inşa edilmiştir. Arkasındaki koruluk ise Boğaziçi Üniversitesi profesörü Fikret Kortel'e ait Kortel Korusu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Naili Paşa</span> 184. Osmanlı sadrazamı

Giritli Mustafa Naili Paşa, 1832 ile 1851 yılları arasında Girit valiliği ve Abdülmecid saltanatında 14 Mayıs 1853 - 29 Mayıs 1854 ve 6 Ağustos 1857 - 22 Ekim 1857 tarihleri arasında iki defa sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Osmanlı Devleti tarihinde birden fazla İbrahim Paşa bulunmaktadır. Bunlar;

<span class="mw-page-title-main">II. Abbas Hilmi Paşa</span>

II. Abbas Hilmi Paşa, son Mısır hidividir.

<span class="mw-page-title-main">Hidiv Kasrı</span>

Hıdiv Kasrı, İstanbul'un Beykoz ilçesinde Çubuklu sırtlarında bir yapıdır. 1907 yılında Mısır'ın son hidivi Abbas Hilmi Paşa tarafından İtalyan mimar Delfo Seminati'ye yaptırılmıştır. Dönemin mimari modasına uygun olarak art nouveau tarzındadır.

Çubuklu, İstanbul ilinin Anadolu yakasında, Beykoz ilçesinde bir boğaz köyü. Kentin genişlemesi ile birlikte Çubuklu, günümüzde Beykoz ilçesine bağlı bir mahalle statüsünüdedir. Kuzeyinde Paşabahçe, güneyinde ise Kanlıca semtleri yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Britanya Mısırı</span> Britanya egemenliği altındaki Mısır

1882-1922 yılları arasında Britanyalı işgali altındaki Mısır'ın fiilen Osmanlılardan kopması ve öteden beri süren Britanyalı-Fransız rekabetinin Britanyalılar lehine noktalanması gibi iki önemli sonuç doğurdu. Britanyalılar, Osmanlıların ve Avrupa devletlerinin gösterdiği tepkiyi göz önüne alarak resmi bir siyasi denetim kurmaktan kaçınmakla birlikte, stratejik çıkarlarını güvence altına almadan Mısır'dan çekilmeye niyetleri olmadıklarını da ortaya koydular.

<span class="mw-page-title-main">Bebek, Beşiktaş</span> Beşiktaş, İstanbul, Türkiyede semt

Bebek, İstanbul ilinin Beşiktaş ilçesinde, Boğaziçi'nin Avrupa yakasında semt. Rumeli Hisarı ile Arnavutköy arasında yer alan ve genelde yüksek gelirlilerin oturduğu semt, aynı adı taşıyan bir deniz koyuna da sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Tevfik Paşa</span> Mısır hidivi (1852 - 1892)

Tevfik Paşa, 1879-1892 arasında Mısır Hidivi.

<span class="mw-page-title-main">I. Abbas Hilmi Paşa</span>

I. Abbas Hilmi Paşa, Ahmet Tosun Paşa'nın oğlu ve Osmanlı egemenliği döneminde Mısır valisi (1848-1854). Yönetimi sırasında yeniliklere, büyükbabası Kavalalı Mehmed Ali Paşa'nın başlattığı Batılılaşmaya kararlı bir biçimde karşı çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Fuad</span>

I. Fuad, asıl adı Ahmed Fuad Paşa, İngiltere'den bağımsızlığını elde eden Mısır'ın ilk kralı (1922-1936). İngiltere'yle daha uygun koşullarda bir bağımsızlık antlaşması yapmaya ve aşırı milliyetçi Vafd Partisi'nin etkisini kırmaya çalışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Kâmil</span>

Sultan Hüseyin Kâmil, Mısır sultanı ve Sudan kralı (1914-1917).

Hidiv, Kavalalılara mensup Mısır valilerine babadan oğula geçmek üzere 1867'de verilen resmi ünvan.

<span class="mw-page-title-main">Damat Mahmud Celâleddin Paşa (1853-1903)</span> Osmanlı devlet adamı, şair, yazar

Damad Mahmud Celâleddin Paşa veya Mahmut Celaleddin Âsaf, Osmanlı devlet adamı, şair ve yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Sabiha Sultan</span> Osmanlı prensesi

Sabiha Sultan veya Rukiye Sabiha Osmanoğlu, son Osmanlı padişahı Sultan Vahdettin’in kızı ve son İslam Halifesi Abdülmecid Efendi'nin gelini.

<span class="mw-page-title-main">Mısır Hidivliği</span>

Mısır Hidivliği, 1867 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nun Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa torunu tarafından kurularak 1914 yılına kadar Mısır ve Sudan'ın büyük bir bölümünün yönetimini elinde tutan, iç işlerinde serbest dış işlerinde Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı Türk özerk devlettir. Mısır Hidivliği, kurulduğu 1867'ten 1914 yılına kadar Kavalalı Mehmed Ali Paşa'nın soyundan gelen Kavalalılar Hanedanı tarafından yönetilmiştir. Devamında 1953 senesine kadar Mısırı Kavalalılar İngilizlerin himayesinde kontrol ettiler.

<span class="mw-page-title-main">Kavalalılar Hanedanı</span> 19. yüzyılın başından 20. yüzyılın ortasına kadar Mısır ve Sudanı yöneten hanedan

Kavalalılar Hanedanı, 1805-1953 yılları arasında Mısır'ı yöneten hanedanlıktır. Bu hanedan; 1805'ten 1914'e kadar olan zamanda Mısır Hidivliği, 1914'ten 1922'ye kadar olan zamanda Mısır Sultanlığı ve 1922'den 1953'e kadarki zamanda da Mısır Krallığı adıyla birbirinin devamı olan üç ayrı devletin yönetimini elinde tutmuştur.

Münire Sultan, Osmanlı padişahı Abdülmecid'in kızı.

<span class="mw-page-title-main">Saliha Sultan (Abdülaziz'in kızı)</span>

Saliha Sultan, Osmanlı Padişahı Abdülaziz'in kızı.

Şekerci Cemil Bey ya da Şekerci Udi Cemil Bey (1867 - 14 Kasım 1928), Klasik Türk müziği bestecisi. İstanbul'da doğdu. Çocukken Kur'an hâfızı oldu. Mabeynci Basri Bey'den ut çalma dersleri aldı. Kadıköylü Enderuni Ali Bey'den ise ise dın dışı müzik parçaları öğrendi. Şehzadebaşı semtinde şekerci dükkânı açtı. Ardından dükkânını Kadıköy'e taşıdı. Abdülmecid'in kızlarından Mediha Sultan'ın dairesinde imamlık yaptı. 1896 yılında Mızıka-yı Hümâyun'a geçti. 1911 yılında emekliye ayrıldı. Mısır hidivlerinden Abbas Hilmi Paşa'nın isteği üzerine Mısır'a gitti. Hidiv ailesine müzik öğretmenliği yaptı. Şekercilik mesleğini Kahire'de de devam ettirdi ve bu meslek ile ün kazandı. Müzik alanında "Sultanıcedit" makamını yarattı. Birçok yapıtın notasını elinde bulundurmaktadır.