İçeriğe atla

Emin el-Hafız

Emin el-Hafız
أمين الحافظ
Suriye Bölgesel Şubesi Bölge Komutanlığı Bölge Sekreteri
Görev süresi
4 Ekim 1964 - 19 Aralık 1965
Genel Sekreter Mişel Eflak
Münif Razzaz
Yerine geldiğiŞibli el-Eysami
Yerine gelenNureddin el-Etâsî
(Bölge Komutanlığı Aralık 1965'te feshedildi, yeni Bölge Sekreteri Mart 1966'da seçildi)
Suriye Devlet Başkanı
Görev süresi
27 Temmuz 1963 - 23 Şubat 1966
Başkan YardımcısıMuhammed Ümran
Nureddin el-Etâsî
Şibli el-Eysami
Yerine geldiğiLu'ay el-Etâsî
Yerine gelenNureddin el-Etâsî
Suriye Başbakanı
Görev süresi
4 Ekim 1964 - 23 Eylül 1965
Yerine geldiğiSelahaddin el-Bitar
Yerine gelenYusuf Zuayyin
Görev süresi
12 Kasım 1963 - 13 Mayıs 1964
Yerine geldiğiSelahaddin el-Bitar
Yerine gelenSelahaddin el-Bitar
Arap Sosyalist Baas Partisi Ulusal Komutanlık Üyesi
Görev süresi
23 Ekim 1963 - 23 Şubat 1966
Suriye Bölgesel Şubesi Bölge Komutanlığı Üyesi
Görev süresi
1 Şubat 1964 - 19 Aralık 1965
Kişisel bilgiler
Doğum 12 Kasım 1921
Halep, Halep Devleti, Suriye Mandası
Ölüm 17 Aralık 2009 (88 yaşında)
Halep, Suriye
Partisi Arap Sosyalist Baas Partisi Suriye Bölgesel Şubesi
Evlilik(ler) Zeyneb el-Hafız
Askerî hizmeti
Bağlılığı  Suriye
Branşı  Suriye Kara Kuvvetleri
Hizmet yılları 1938-1966
Rütbesi Orgeneral
Birimi Suriye Arap Ordusu

Emin el-Hafız (Arapça: أمين الحافظ; d. 12 Kasım 1921,[1] Halep - 17 Aralık 2009,[2] Halep) Suriyeli politikacı, asker. Baas Partisi üyesi olan Hafız, 27 Temmuz 1963 - 23 Şubat 1966 tarhileri arasında Suriye devlet başkanı olarak görev yaptı.

Kariyer

Erken yaşam

El-Hafız Halep şehrinde doğdu.[]

İktidara yükseliş

Hafız (sağda) Mısır Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnasır ile Arap Birliği zirvesi için Kahire'ye gelişinde, 1964.

Askeri Komite liderliğindeki 1963 Suriye Darbesi, el-Hafız'ı kamusal yaşamla tanıştırdı. Darbenin ardından Ulusal Devrim Komutanlığı Konseyi (UDKK) ülkenin en yüksek organı oldu. UDKK'ye radikal pan-Arap Baas Partisinin Suriye şubesi hakimdi. El-Hafız devlet başkanı oldu, sosyalist reformlar başlattı ve ülkesini Doğu Bloku'na yöneltti.

Düşüş

23 Şubat 1966'da Genelkurmay Başkanı Salah Cedid liderliğindeki radikal bir Baasçı grup tarafından devrildi.[3][4] Darbe olacağına ilişkin uyarı telgrafı, Mısır Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnasır'dan darbeden önce sabahın erken saatlerinde Nesim el-Sefercelani'ye (Devlet Başkanlığı Konseyi genel sekreteri) gönderildi ancak telgraf geç ulaştı. Darbenin ortaya çıkma sebebi Büyük Suriye hırsı olan milliyetçi el-Hafız ile Baas Partisinin bölgeselci kolunu temsil eden Cedid arasındaki anlayış farklılığından kaynaklıydı. Cedid'in destekçileri daha radikal sol kanat olarak görülüyordu.[5] Ancak darbe, Suriye'nin dinî azınlıklarından, özellikle Alevi Müslümanlar ve Dürziler tarafından da desteklendi ve yönlendirildi; el-Hafız ise çoğunluk olan Sünnilerdendi.

Sürgün ve dönüş

İki çocuğunun ağır şekilde yaralandığı darbeden önceki üç saatlik silahlı çatışmada yaralanan el-Hafız, Haziran 1967'de Lübnan'a gönderilmeden önce Şam'ın Mezzeh Hapishanesi'ne hapsedildi. Bir yıl sonra Bağdat'a nakledildi. 1971'de Şam mahkemeleri onu gıyaben ölüme mahkûm etti; ancak Saddam Hüseyin "ona ve sürgündeki Baas'ın kurucusu Mişel Eflak'a kraliyet ailesi gibi davrandı" ve ceza infaz edilmedi.[6] 2003 Irak Savaşı'nda Saddam'ın düşmesinden sonra, el-Hafız'ın sessizce Suriye'ye dönmesine izin verildi.[7] 17 Aralık 2009'da Halep'te öldü; yaşıyla ilgili raporlar farklıdır, ancak 80'li yaşlarının sonlarında olduğuna inanılıyordu.[2][8] Devlet destekli bir cenaze töreni ile defnedildi.[6]

Popüler kültür

Emin el-Hafız, Netflix dizisi The Spy'da Waleed Zuaiter tarafından canlandırıldı.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2019. 
  2. ^ a b Syria-news 5 Ekim 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Arapça)
  3. ^ Associated Press (16 Şubat 2010). "Amin al-Hafez obituary". Londra: The Guardian. 9 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2012. 
  4. ^ Associated Press (24 Ağustos 1993). "Salah Jadid, 63, Leader of Syria Deposed and Imprisoned by Assad". The New York Times. 17 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2012. 
  5. ^ "Syria:Coups and Countercoups, 1961-70". countrystudies.us/. 1 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2012. 
  6. ^ a b Joffe, Lawrence (16 Şubat 2010). "Amin al-Hafez obituary: Leader of Syria's first Ba'athist regime". The Guardian. Londra. 9 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2012. 
  7. ^ Anthony Shadid (18 Mayıs 2005). "Syria Heralds Reforms, But Many Have Doubts". The Washington Post. 9 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2012. 
  8. ^ AGENCE FRANCE-PRESSE (18 Aralık 2009). "Amin el-Hafez, Baathist Leader of Syria in 1960s, Dies". The New York Times. 25 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2012. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mişel Eflak</span> Suriyeli filozof, sosyolog ve Arap milliyetçisi (1910-1989)

Mişel Eflak, Suriyeli düşünür, sosyolog, Arap milliyetçisi politikacı. Düşünceleri Baasçılık fikrinin ortaya çıkmasında ve bu fikir etrafında gelişen siyasal hareketin oluşmasında çok önemli rol oynamıştır. Bu siyasi düşünceye gönül verenlerin bazıları tarafından, Baasçılığın fikir babası olarak anılmaktadır. Yaşamı boyunca en önemlileri Tek Kader için Savaş (1958) ve Arap Devrimi Hareketinin Çarpıtılmasına Karşı Mücadele (1975) olmak üzere çeşitli kitaplar yayımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">1963 Suriye askerî darbesi</span> Baas Partisini Suriyede iktidara getiren askeri darbe

1963 Suriye askeri darbesi ya da Suriye hükûmetinin adlandırmasıyla 8 Mart Devrimi, Arap Sosyalist Baas Partisi'nin Suriye Bölgesel Şubesi Askerî Komitesi tarafından 8 Mart 1963'te gerçekleştirilen askerî bir darbeydi. Planlamada ve bu planın uygulanmasında, partinin Irak Bölgesel Şubesinin Şubat 1963'te gerçekleştirdiği askerî darbeden esinlenilmişti.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Baas Partisi - Suriye Bölgesi</span> Suriyede bir siyasi parti

Arap Sosyalist Baas Partisi - Suriye Bölgesi, resmi olarak Suriye Bölgesel Şubesi, 7 Nisan 1947'de Mişel Eflak, Selahaddin el-Bitar ve Zeki el-Arsuzi'nin takipçileri tarafından kurulmuş neo-Baasçı bir örgüttür. Parti, 1966'daki orijinal Baas Partisi'ndeki bölünmenin ardından Suriye'nin hâkim olduğu Baas hareketine bağlılığını bildirmeden önce orijinal Baas Partisinin (1947-1966) bölgesel şubesiydi. Parti, Baasçıları iktidara getiren 1963 Suriye darbesinden bu yana Suriye'yi kesintisiz olarak yönetmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Nureddin el-Etâsî</span> Suriye Arap Cumhuriyeti 4. Cumhurbaşkanı

Nureddin Mustafa el-Etâsî, 1966-1970 yılları arasında Suriye'nin 17. devlet başkanı olarak görev yapmış Suriyeli siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Baas Partisi (Suriye ağırlıklı hizip)</span> Baas Partisinin Suriye ağırlıklı hizbi

Arap Sosyalist Baas Partisi Suriye yanlısı Baas hareketi olarak da anılan, Arap dünyasında şubeleri olan neo-Baasçı bir siyasi partidir. Parti, Şubat 1966'da Baas Partisindeki bölünmeden çıktı ve Suriye'de hükûmeti yönetmektedir. 1970-2000 yılları arasında partiye Suriye Devlet Başkanı Hafız Esad başkanlık etti. 2018'e kadar liderlik, oğlu Beşşar Esad ve Abdullah el-Ahmar arasında paylaşıldı. 2017 yılında Ulusal ve Bölgesel komutanlıkların yeniden birleştirilmesinin ardından Beşşar Esad Merkez Komutanlığı genel sekreteri oldu. Partinin Suriye kolu, Suriye liderliğindeki Baas Partisi içindeki en büyük organizasyondur.

<span class="mw-page-title-main">Selahaddin el-Bitar</span> Suriyeli siyasetçi (1912-1980)

Selahaddin el-Bitar, 1940'ların başında Mişel Eflak ile birlikte Arap Baas Partisini kuran Suriyeli politikacı. 1930'ların başında Paris'te Eflak ile birlikte öğrenci olarak, ikisi milliyetçilik ve sosyalizmin yönlerini birleştiren bir doktrin formüle etti. Bitar daha sonra Suriye'deki birkaç Baasçı hükûmette başbakan olarak görev yaptı, ancak parti daha radikal hale geldikçe partiden yabancılaştı. 1966'da ülkeden kaçtı, çoğunlukla Avrupa'da yaşadı ve 1980'de suikaste uğrayana kadar siyasi olarak aktif kaldı.

<span class="mw-page-title-main">1966 Suriye askerî darbesi</span> Suriyede neo-Baasçıları iktidara getiren askeri darbe

1966 Suriye askerî darbesi, 21-23 Şubat tarihleri arasında Suriye Arap Cumhuriyeti hükûmetinin devrildiği ve değiştirildiği olaylara atıfta bulunur. Arap Sosyalist Baas Partisi'nin iktidardaki Ulusal Komutanlığı, partinin Salah Cedid liderliğindeki Askeri Komite ve Bölge Komutanlığı birliği tarafından iktidardan uzaklaştırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Münif Razzaz</span> Suriyeli siyasetçi

Münif er-Razzaz, Nisan 1965'te düzenlenen 8. Ulusal Kongre'de göreve seçilen Arap Sosyalist Baas Partisi Ulusal Komutanlığı'nın ikinci ve son Genel Sekreteri olan Ürdünlü-Suriyeli bir hekim ve politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Düzeltici Hareket (Suriye)</span> Hafız Esad liderliğindeki 1970 darbesi

Düzeltici Hareket Düzeltici Devrim veya 1970 darbesi olarak da anılan olay, Suriye'de 13 Kasım 1970'te General Hafız Esad liderliğindeki bir darbeyle başlatılan siyasi bir hareketti. Esad'ın Suriye'de devrimci kabul edilen reform programı, devletin ve Baas partisinin "milliyetçi sosyalist çizgisini" sürdürmeyi ve geliştirmeyi amaçlıyordu. Esad, 2000 yılındaki ölümüne kadar Suriye'yi yönetecekti ve ardından yerine oğlu Beşşar Esad geçti.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Baas Partisi - Irak Bölgesi</span> Bölünme sonrası Irak Baas Partisi

Arap Sosyalist Baas Partisi - Irak Bölgesi, resmi olarak Irak Bölgesel Şubesi, 1951 yılında Fuad er-Rikabi tarafından kurulmuş bir Irak Baasçı siyasi partisidir. Orijinal parti içindeki 1966 bölünmesinin ardından Irak egemenliğindeki Baas hareketine olan bağlılığını değiştirmeden önce, orijinal Baas Partisi'nin Irak bölgesel şubesiydi. Parti, 2003 yılında Amerika'nın Irak'ı istilasından sonra resmen yasaklandı, ancak buna rağmen hâlâ yeraltında çalışmaya devam ediyor.

<span class="mw-page-title-main">Suriye'nin modern tarihi</span> 1918 sonrası Suriye tarihi

Suriye'nin modern tarihi, Birinci Dünya Savaşı sırasında Osmanlıların Suriye üzerindeki kontrolünün Fransız kuvvetleri tarafından sona erdirilmesi İşgal Edilmiş Düşman Toprakları Yönetimi'nin kurulmasıyla başlar. Kısa ömürlü Suriye Arap Krallığı 1920'de ortaya çıktı, ancak kısa bir süre sonra Fransız Mandası halini aldı. Manda, kısa ömürlü özerk Halep Devleti, Şam Devleti, Nusayri Devleti ve Cebel el-Dürzi Devleti'ni kurdu. Özerklikler 1930'da Mandatör Suriye Cumhuriyeti'ne dönüştürüldü. Suriye Cumhuriyeti, Nisan 1946'da bağımsızlığını kazandı. Cumhuriyet, Arap-İsrail Savaşı'na katıldı ve 1950'ler ve 1960'lar boyunca siyasi istikrarsızlık durumunda kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Baas Partisinin tarihi</span>

Bu makale, Arap Sosyalist Baas Partisinin 1947'de kuruluşundan 1960'larda dağılmasına kadar olan tarihini detaylandırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Arap Sosyalist Baas Partisi - Suriye Bölgesinin tarihi</span>

Bu madde, Baas Partisinin Suriye Bölgesel Şubesinin tarihini detaylandırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Ümran</span> Suriyeli asker ve siyasetçi (1922-1972)

Tümgeneral Muhammed Ümran, üniter Baas Partisinin Askeri Komitesinin kurucu üyesi ve 8 Mart Devrimi'nden 1966 Suriye Darbesi'ne kadar Suriye siyasetinin önde gelen isimlerinden biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Selim Hatum</span> Suriyeli asker ve siyasetçi (1928-1967)

Selim Hatum, 1960'larda Suriye siyasetinde önemli bir rol oynayan Suriye Ordusu subayıydı. Arap Sosyalist Baas Partisinin Suriye Bölgesel Kolunun bir üyesi olarak 1966'da Suriye'de gerçekleşen ve yine bir Baasçı olan Emin el-Hafız hükûmetini deviren darbede etkili oldu. Aynı yıl, yeni hükûmeti kuran ancak kendisini önemli bir pozisyondan uzaklaştıran meslektaşlarına karşı kendi bölgesi olan Cebel el-Dürzi'de bir ayaklanma başlattı. Hakkında tutuklama emri çıkarılması üzerine Suriye'den kaçtı, ancak 1967'de geri döndü ve daha sonra hapse atılarak idam edildi.

<span class="mw-page-title-main">Casim Elvan</span> Suriyeli asker (1928-2018)

Casim Elvan, özellikle Şam yakınlarındaki Katana Üssü'nün komutanlığını yaptığı Birleşik Arap Cumhuriyeti (BAC) döneminde (1958-1961) Suriye Ordusunun önde gelen yarbaylardan biriydi. BAC Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnasır'ın sadık bir destekçisi olan Elvan, Suriye'nin 1961'de birlikten ayrılmasına karşı çıktı ve 1962'de ayrılıkçı hükûmeti devirmek için iki başarısız darbe girişimine liderlik etti.

<span class="mw-page-title-main">Mansur el-Atraş</span> Suriyeli siyasetçi (1925-2006)

Mansur el-Atraş, Suriyeli bir siyasetçi ve gazetecidir. El-Atraş, üniversite arkadaşlarıyla birlikte 1947'de Baas Partisinin ve Suriye bölgesel kolunun kurucu üyelerindendi. Edib Çiçekli'nin devlet başkanlığı sırasında (1951-54) hükûmet karşıtı bir aktivist oldu ve iki kez mahkûm edildi. Çiçekli'nin, El-Atraş'ın babası Sultan el-Atraş'ın desteğini kazanmak için yaptığı başarısız bir girişim sebebiyle serbest bırakıldı. Çiçekli'nin bir askerî darbe sonucu devrildiği 1954'te el-Atraş, parlamento seçimlerinde milletvekili seçilse de Said el-Gazi hükûmetinde görev alma teklifini reddetti. Birleşik Arap Cumhuriyeti döneminde (1958-61), Mısır'ın Pan Arabist Cumhurbaşkanı Cemal Abdünnâsır'ın destekçilerindendi. Suriye'nin Birleşik Arap Cumhuriyeti'nden ayrılmasına karşı çıktı ve bunu protesto etmek için art arda gelen ayrılıkçı hükûmetlerde görev alma tekliflerini geri çevirdi.

<span class="mw-page-title-main">Sami Dürubi</span> Suriyeli diplomat ve siyasetçi (1921-1976)

Sami Dürubi Suriyeli siyasetçi, diplomat, yazar, çevirmen, üniversite profesörü ve filozoftur. 1960'lı yıllar boyunca Suriyeli bir diplomat olarak çalışmış, sırasıyla Brezilya, Fas, Yugoslavya ve Mısır'ın yanı sıra Arap Birliği, İspanya ve Kutsal Makam'da Suriye büyükelçisi olarak görev yapmıştır. 1963'te kısa bir süre eğitim bakanı olarak görev yaptı. Ayrıca çok sayıda edebi eseri Arapçaya çevirdi.

<span class="mw-page-title-main">Abdülkerim el-Cundi</span> Suriyeli asker ve siyasetçi (1932-1969)

Abdülkerim el-Cundi Suriyeli bir subay ve 1963 Darbesi'nden sonra ülkede iktidarı ele geçiren Baas Partisinin Askeri Komitesinin kurucu üyesiydi. Tarım Reformu bakanı ve Ulusal Güvenlik Bürosu komutanı olarak da görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah el-Ahmar</span> Suriyeli siyasetçi

Abdullah el-Ahmar Suriyeli bir siyasetçi ve Arap Sosyalist Baas Partisinin önde gelen bir üyesidir.