İçeriğe atla

Emin Onat

Mehmet Emin Onat
Anıtkabir'deki Atatürk ve Kurtuluş Savaşı Müzesi'nde yer alan Emin Onat'ın portresi ve biyografisi
Doğum1910
Ölüm1961 (50-51 yaşlarında)
Türkiye
Defin yeriZincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul
Kariyeri
DalıMimarlık
Çalıştığı kurumlarYüksek Mühendis Mektebi
İstanbul Teknik Üniversitesi
Doktora
danışmanı
Ratip Berker[1]

Mehmet Emin Onat, (d. 1908 - ö. 17 Temmuz 1961) Türk mimar, eski İTÜ rektörü,[2] Mimarlar Odası 1 numaralı üyesi ve DP eski İstanbul Milletvekili (1954-1957).[3] Türkiye'de mimarlık alanında özel bir yeri olan Emin Onat sürekli aşama göstermiş, İTÜ Mimarlık Fakültesi'nin örgütlenmesinde çalışmış, ulusal ve uluslararası boyutta ün yapmıştır.

Yaşamı

İstanbul'da 1910 yılında doğdu. Orta öğreniminin Beyazıd Numune Mektebi ve Vefa Sultanisi'nde tamamladı. 1926'da Yüksek Mühendis Mektebi'ne girdi. 1930'da gösterdiği üstün başarıları nedeniyle üçüncü sınıfta iken, dönüşünde okuluna öğretim üyesi olmak üzere seçilerek Zürih Teknik Üniversitesi'ne gönderildi. Orada Otto Rudolf Salvisberg'in öğrencisi oldu.

1934 yılında Mimarlık bölümünden birincilikle mezun olarak yurduna döndü. 1935 yılında Yüksek Mühendis Okulu Mimarlık Şubesi'ne Doçent unvanını aldı ve Prof. Debbe'nin yanında çalışmaya başladı.1937 de ilk resmi misyonu ve eseri olarak, 1936 da eğitimci olarak katıldığı Yıldız Teknik Üniversitesi için Yıldız sarayı içinde yerleşke ve Şehzadeler dairesinin okul olarak dönüşüm projelerini çizdi ve kontrolluğunu yürüttü. 1938'de Profesör unvanını alarak Yüksek Mühendislik Mektebinin bir opsiyonu olan Mimarlık Şubesi Şefliği'ne getirildi. 1942 - 43 yılında ise Yıldız'da Güzel Sanatlardan sonra ilk bağımsız Mimarlık bölümünü kurdu ve 1944 e kadar yönetti.

1 Mart 1941'de Anıtkabir için açılan uluslararası yarışmaya Mimar Ahmet Orhan Arda ile birlikte katıldı. Hazırladıkları proje 49 proje arasından birinci olarak seçildi. 1944-1953 yılları arasında uygulanan projelerin düzenlenmesini ve inşaatın kontrolünü Orhan Arda ile birlikte yürüttü.

1943'te Ordinaryüs Profesör oldu. 1944 yılında Yüksek Mühendis Mektebi, İstanbul Teknik Üniversitesi'ne dönüştürülünce yeni oluşturulan Mimarlık Fakültesi'ne ilk dekanlığına seçildi. 1946'da İngiliz Mimarları Kraliyet Enstitüsü (RIBA) onursal üyesi seçildi. 1950-1953 yılları arasında İTÜ'nün rektörlüğünü yaptı. 1956 yılında Hanover Teknik Üniversitesi 125 inci yıldönümü nedeni ile seçtiği 6 yabancı ilim ve sanat adamı ile birlikte Emin Onat'a onursal doktorluk unvanı verdi. Emin Onat, Türk Mimarisi'ni ve Türk Mimarlarını uluslararası alanda temsil etti. 1953 yılında Uluslararası Mimarlar Birliği, Türkiye bölümünü oluşturdu.

Emin Onat, akademik kariyeri dışında başta Anıtkabir olmak üzere çalışmaları şöyle özetlenebilir:
Yıldız Teknik Okulu Binası(1937) Hamidiye ve Mahmudiye, Kepirtepe Köy Enstitüleri (1941-1942, Leman Tomsu ile), İstanbul Göztepe Villa Meral (1941), Ankara Atatürk Anıt-Kabir (1942-1953, Orhan Arda ile), İstanbul Moda Emin Onat Evi(1944), İstanbul Üniversitesi Fen ve Edebiyat Fakülteleri (1944, Sedat Hakkı Eldem ile), Bursa Vali Konağı (1945-1946), Bursa Uludağ Sanatoryumu (1946, Leman Tomsu ile), Bursa Yapı ve Kredi Bankası (1948), İTÜ Taşkışla Binası değişim ve onarımı (1950, Paul Bonatz ile), İstanbul Emin Onat'ın Annesinin Evi (1951), Ankara Kavaklıdere Cenap And Evi (1952), Ankara Zafer Meydanında Gazino (1952), Ankara Çankaya Cumhurbaşkanlığı Sekreterlik Binası (1953), İstanbul Taksim Mete Caddesinde apartman (1955), İstanbul Sanayi Kalkınma Bankası (1955), İstanbul Nişantaşı Yüksel Apartmanı (1955), Ankara Hayat Apartmanı (1956), Ankara Emniyet Sarayı (1956), İstanbul Moda Sporel Apartmanı (1956-1957), İstanbul Moda Marmara Apartmanı (1956-1957), İstanbul Moda Deniz Kulübü (1956-1957), İstanbul Gümüşsuyu Büro Binası (Devres Han) (1961)

Demokrat Partiden TBMM X. Dönem İstanbul Milletvekilliği yapmıştır.[4]

Mimarlar Odası 1 (bir) numaralı üyesi Ordinaryüs Profesör Halid Emin Onat 17 Temmuz 1961'de geçirdiği kalp krizi sonunda ölmüştür.

Eserleri

Orhan Arda ile birlikte tasarladığı Anıtkabir'in anıt mezar kısmı
  • Yıldız Teknik Okulu Binası dönüşüm projeleri (1937)
  • Köy Enstitüleri Hamidiye ve Mahmudiye, Kepirtepe (1941-1942, Leman Tomsu ile)
  • Villa Maral, Göztepe, İstanbul (1941)
  • Orhan Arda'yla birlikte tasarlayıp uyguladığı Anıtkabir (1942-1953)
  • Emin Onat Evi, Moda, İstanbul (1944)
  • Sedad Hakkı Eldem ile birlikte tasarladığı İstanbul Üniversitesi Fen ve Edebiyat Fakültesi (1944), Ankara Üniversitesi Fen Fakültesi (1947) ve İstanbul Adalet Sarayı (1949)
  • Vali Konağı,Bursa (1945-1946)
  • Uludağ Sanatoryumu, Bursa (1946, Leman Tomsu ile)
  • Yapı ve Kredi Bankası, Bursa (1948)
  • İTÜ Taşkışla Binası değişim ve onarımı (1950, Paul Bonatz ile)
  • Emin Onat'ın Annesinin Evi,İstanbul (1951)
  • Cenap And Evi, Kavaklıdere, Ankara (1952)
  • Gazino, Ankara Zafer Meydanında (1952)
  • Cumhurbaşkanlığı Sekreterlik Binası,Çankaya, Ankara (1953)
  • Apartman, Taksim Mete Caddesi, İstanbul (1955)
  • Sanayi Kalkınma Bankası, İstanbul (1955)
  • Yüksel Apartmanı,Nişantaşı, İstanbul (1955)
  • Hayat Apartmanı,Ankara (1956)
  • Emniyet Sarayı,Ankara (1956)
  • Sporel Apartmanı,Moda, İstanbul (1956-1957)
  • Marmara Apartmanı,Moda, İstanbul (1956-1957)
  • Moda Deniz Kulübü, İstanbul (1956-1957)
  • Devres İş Hanı, Gümüşsuyu, İstanbul, (1961)

Kaynakça

  1. ^ "Mathematics Genealogy Project - Emin Onat". 2 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2018. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2011. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2013. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 12 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Temmuz 2022. 

Konuyla ilgili yayınlar

  • 100 Yılda İki Mimar: Emin Onat ve Sedad Hakkı Eldem Sempozyumu. İstanbul: Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şubesi. 2010. ISBN 9944898880. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Cihat Burak</span> Türk ressam, mimar, yazar ve seramikçi

Cihat Burak, Türk ressam, mimar, yazar ve seramikçi.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de mimarlık</span> Türkiyenin mimari geçmişine genel bir bakış

Türkiye'de mimarlık, Türk mimarisi veya Cumhuriyet Dönemi Türk Mimarisi 1923'te kurulan Türkiye Cumhuriyeti devletinin toprakları üzerinde süregelen mimarlık sürecini inceler. Türkiye’deki mimarlık uygulamaları belli dönemlerde yaygın olan mimari akımlardan, cumhuriyet tarihi boyunca yaşanan belli sorunlardan ve çelişkilerden etkilenerek veya onlara tepki olarak oluşmuştur. Bu çelişkilerden başta geleni özellikle cumhuriyetin ilk dönemlerinde gündeme gelen Doğu-Batı ikilemidir. Buna ek olarak ulusal-evrensel, geleneksel-modern veya dindarlık-laiklik gibi ikilemler ve farklı siyasi görüşler de mimarlık uygulamalarının seyrini etkilemiştir. Bu dönemlerin birbirinden kesin olarak ayrılması pek mümkün değildir. Bazı akımlar diğerleri ile iç içe belirli bir zaman dilimine kadar varlığını sürdümüşler; bir dönemin veya ekolün temsilcisi olarak nitelendirilen bazı Türk mimarlar, kariyerlerinin ileriki dönemlerinde daha farklı stillerde de eserler tasarlamışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Sedad Hakkı Eldem</span> Türk mimar (1908–1988)

Sedad Hakkı Eldem, Türk mimar, akademisyen ve yazar. 20. yüzyılın önde gelen Türk mimarlarındandır. Osmanlı dönemi evleri ve 18. ve 19. yüzyıl saray ve köşkleri üzerinde yaptığı çalışmalar ve klasik Osmanlı mimarisi üzerine araştırmalar yaparak, mimari tasarımda geleneksel motiflerin yeniden kullanılmasına öncülük etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Arda</span> Türk mimar

Ahmet Orhan Arda, Türk mimar ve akademisyendir.

<span class="mw-page-title-main">Paul Bonatz</span> Alman mimar (1877-1956)

Paul Bonatz, Alman mimardır. Türkiye'de bulunduğu 1940'larda İkinci Ulusal Mimarlık Akımı'nın destekleyici ve yönlendiricilerinden olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Rüknettin Güney</span>

Rüknettin Güney, Türk mimar.

<span class="mw-page-title-main">Vedat Tek</span> Türk mimar (1873–1942)

Mehmet Vedat Tek, Türk mimar. 20. yüzyılın başlarındaki çalışmalarıyla tanınmakta ve Birinci Ulusal Mimarlık Akımı'nın Mimar Kemalettin Bey ile birlikte en önde gelen iki isminden biridir.

Kemal Ahmet Arû, Türkiye’de şehirciliğin temellerini atan mimar ve kent plancısı.

Haluk Baysal, Türk mimar.

Kamuran Çuhruk,, Türk bürokrattır.

<span class="mw-page-title-main">Hayati Tabanlıoğlu</span> Türk mimar

Hayati Tabanlıoğlu, Türk mimar.

Tekeli-Sisa Mimarlık Ortaklığı, Doğan Tekeli ve Sami Sisa (1929-2000) tarafından İstanbul’da kurulmuş bir Türk mimarlık firmasıdır. Şirket 1954 yılında Site Mimarlık Bürosu adıyla kurulmuş, sonradan yapılandırılmasıyla Tekeli-Sisa Mimarlık Ortaklığına dönüştürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Nezih Eldem</span> Türk mimar

Nezih Eldem, Türk mimardır.

İkinci Ulusal Mimari Akımı veya Yeni Yöreselcilik, 1939 ile 1950 yılları arasında Türkiye’de etkisini göstermiş ve dönemin yükselen totaliter ve milliyetçi düşünce ve üsluplarından etkilenmiş bir mimarlık üslubudur.

Prof. Dr. Leman Cevat Tomsu, Türk mimar, akademisyen.

Münevver Belen Gözeler, Türkiye'nin ilk kadın yüksek mimarı ve Güzel Sanatlar Akademisi'nin ilk kadın mezunlarından. 1913 yılında İzmit'te doğdu. 1973 yılının Şubat ayında İstanbul'da öldü. Leman Tomsu'yla aynı sene mezun olan Münevver Gözeler; 1940 yılında, bir mühendis olan kocası Mithat Gözeler ile evlenene kadar uzun seneler boyunca Leman Tomsu ile çalışmıştır. Modern tarzı benimsemiş, İkinci Ulusal Mimarlık Akımı'na paralel bir üslupla çalışmıştır.

Feridun Akozan, Türk mimar, akademisyen ve yazardır.

E. Recai Akçay, Türk mimardır.

Hamit Kemali Söylemezoğlu, Türk mimar, şehir şehir plancısı, yazar ve akademisyendir.

<span class="mw-page-title-main">Anıtkabir tarihi</span> Ankaradaki ünlü bir anıt mezar ve müzenin tarihçesi

Ankara ilinin Çankaya ilçesinde yer alan ve Mustafa Kemal Atatürk'ün anıt mezarını içeren yapı kompleksi olan Anıtkabir'in inşa fikri, Atatürk'ün 10 Kasım 1938'deki ölümünün ardından ortaya çıktı. Atatürk'ün naaşının ise, Ankara'da bir anıt mezar inşa edilene kadar Ankara Etnografya Müzesi'nde kalması kararlaştırılmıştı.