İçeriğe atla

Emin Kuzucular

Emin Kuzucular

Emin Kuzucular (d. 01.07.1931 Şarkışla, Sivas - ö. 27.06.1998 Dörtyol, Hatay) derlemeci, halk kültürü araştırmacısı, yazar ve öğretmendir.

1970'li ve 1980'li yıllarda Sivas Folkloru ve Türk Folkloru gibi dergilerde makaleleri yayınlanmıştır. Şarkışla yöresindeki pek çok köyde halk inanışları ve yöresel efsanelere dair ayrıca halk kültürü ile ilgili derlemeler yapmıştır. Gözlemlerini ve yaptığı incelemeleri kayda geçirmiştir. Türkiye'de yapılan folklor araştırmalarının tarihsel gelişim süreci içerisinde "Dergici Gelenek" olarak bilinen dönemin devamında yer alır.[1] Asıl mesleği öğretmenlik olan Emin Kuzucular 1931 Akçakışla doğumludur. Pamukpınar Köy Enstitüsü'nden mezun olmuştur. Askerlik görevini 1960 yılında İzmir'de tamamladıktan sonra çeşitli yerlerde görev yapmış, ardından Şarkışla'ya bağlı Kanak (şimdiki adıyla Konakyazı) köyünde ve 1964 - 1969 yılları arasında ise Akçakışla'da çalışmıştır. 1983 yılında Hatay'da emekli olmuş ve Dörtyol ilçesinde 1998'de ölmüştür.

Ailesi

Baba tarafı Akçakışla köyünde "Panaliler" adı verilen sülaledir. Pan Ali adındaki demirci ustası uzun boylu, iri yarı birisidir. (Pan kelimesi Anadolu'da yavaş hareket eden kişileri tanımlar.[2])

Emin Kuzucular'ın dedesi olan (kendisine ismi verilen) Emin ve üç kardeşi şehit olduklarından Sarıkamış'tan dönemezler. Seferberlik sonrasında sağ kalan askerler köylerine dönerler. Sürülerini Kızılırmak üzerindeki köprünün yakınlarında otlatmakta olan babaları ise oğullarının dönüşünü gözlemektedir. Ancak gelenlerden kendi oğullarının hepsinin de şehit olduğu haberini alınca bu acıya dayanamaz ve koyunlarını Kızılırmak'a atar. Soyadı kanunu çıktığında, kendilerini tanıyan ve bu öyküyü bilen nüfus memuru “Kuzucular” soyadını vermeyi önerir, onlar da kabul eder.

Emin Kuzucular'ın babasının adı Ali Rıza, annesinin adı ise Emine'dir. Emine Hanım, Akçakışla'ya çok yakın Gaziköyü ahalisinden bir İstiklal Harbi şehidinin kızıdır. Ali Rıza, askerliği bitirdikten sonra köye dönünce Emine'yi kaçırarak evlenir ve ilk erkek çocuğuna Sarıkamış'ta şehit olan babası Emin'in adını koyar.

Pamukpınar Köy Enstitüsü

Köylüler ona çocukluğunda "Cin Emin" lakabını takarlar. İlkokulu köyünde bitirir, olasılıkla öğretmeninin yönlendirmesiyle, Yıldızeli'nde bulunan Pamukpınar Köy Enstitüsüne gider. Köy Enstitüsüne başlama tarihi de yine büyük olasılıkla 1945-1946 yıllarıdır.

Öğretmenlik görevi

1953-1954 öğretim yılında Adıyaman Besni'de ilk kez öğretmenlik görevine başlar. 1957 yılında Akçakışla'dan Nazlı Hanım ile evlenir. Askerlik görevini yedek subay olarak İzmir'de yapmıştır. 1961 yılında askerliğini tamamladıktan sonra, tayini Şarkışla'nın Kanak (şimdiki adıyla Konakyazı) köyüne çıkmış ve öğretmenliğe burada devam etmiştir. 1964 yılında ise kendi köyü olan Akçakışla bucağına ilkokul müdürü olarak geçer. Kimi zamanlar Nahiye Müdürlüğü görevine de bakar. Bu yıllarda avcılığa da merak salar. 1969-1970 yılında Sivas merkezde bulunan Danişment ilkokuluna atanır.

Yazarlık dönemi

1974 (veya 1975 yılında) Sivas'taki bir mahalli gazetede ilk yazıları yayınlanmaya başlar. Yazdığı köşenin adını “Sivas’ın İçi Benek Benek” koymuştur. Bu dönemdeki yazıları İbrahim Aslanoğlu ile tanışmasına vesile olur.[3] Böylece İbrahim Aslanoğlu'nun 1973 yılından itibaren[1] çıkarmaya başladığı Sivas Folkloru dergisinde halk kültürü araştırmalarına dair makalelerini yazmaya başlar. Özellikle Şarkışla ilçesinin halk kültürü ve Akçakışla ile yöresindeki köylerin folkloru üzerine derlemelerini kayda geçirir. Düğün ve evlilik gelenekleri, efsaneler, yöresel kıyafetler, kilimler, hastalıklar ve tedavileri üzerine çok kıymetli bilgiler içeren derlemeler yapmıştır. Âşık Veysel'in birinci ölüm yıldönümünde “Dostlar Veysel’i Anıyor” ve ikinci ölüm yıldönümünde “Veysel ve Çiçekler” başlıklı yazıları yazmıştır.[4][5] Daha sonra bir süre de Türk Folkloru dergisinde yazmaya devam etmiştir.

Hatay yılları

1979 yılında tayinini Hatay'a istemiştir. Buradaki ilk görev yeri Samandağ'daki bir ilkokuldur. Bir süre sonra da Hatay Dörtyol'da başka bir ilkokula geçmiştir. 1983 yılında öğretmenlikten emekli olur. 1998 yılında şiddetli astım krizi ile Dörtyol Devlet Hastanesi'ne başvurur oradan İskenderun'a sevk edilir. Ancak daha Hatay'dan çıkmadan oğlunun kullandığı şahsi aracın içinde vefat eder. Kabri Hatay'ın Dörtyol ilçesindeki Özerli mezarlığındadır.

Yazıları

  1. Sivas Folkloru Dergisi: 36 adet makale bulunmaktadır[6] ve Milli Kütüphane envanterinde kayıtlıdır.
  2. Türk Folkloru Dergisi: Makaleler. Milli Kütüphane envanterinde kayıtlıdır.

Önemli Makaleleri

  • Folklorumuzda Yılanın Yeri (1-2), Türk Folkloru, Sayı: 20-21, 22
  • Halk Meteorolojisi, Sivas Folkloru Dergisi (1-2-3), 1978, Sayı: 71, 72-73, 74
  • Şarkışla'da Kilim ve Kilimcilik (1-2-3-4), Sivas Folkloru Dergisi, 1977, Sayı: 48, 49, 50, 51

Kaynakça

  • Edebiyat ve Sanat Akademisi, Emin Kuzucular 29 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - Hayatı Folklor Derlemeleri ve Yazıları, Kaynak Kişi: Şahamettin Kuzucular, Erişim Tarihi: 29/12/2021

Dipnotlar

  1. ^ a b Türkiye’de Folklor Araştırmaları, Dr. Seval Kasımoğlu, Turnalar (Uluslararası Hakemli Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi); Kıbatek Vakfı, Temmuz/Ağustos/Eylül 2018, Yıl: 20, Sayı: 71, Sayfa: 36
  2. ^ Türk Dil Kurumu, DERLEME SÖZLÜĞÜ (TÜRKİYE TÜRKÇESİ AĞIZLARI SÖZLÜĞÜ), "Pan" Maddesi
  3. ^ Sivas Folkloru Dergisi Kapsamında Yerel Türk Halkbilimi Dergiciliği Ve Araştırmacılığı Geleneği [1] 29 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Gamze KÖSE, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Halkbilimi Anabilim Dalı, Ankara, 2018, Sayfa: 116, Alıntı: "Babam, rahmetli Emin Kuzucular’a halkevleri vasıtasıyla ulaşmış ve arkadaş olmuşlardı. İkisi birlikte çok emek vererek folklor araştırmaları yaparlardı." (Erman Aslanoğlu)
  4. ^ Sivas Folkloru Dergisi Kapsamında Yerel Türk Halkbilimi Dergiciliği Ve Araştırmacılığı Geleneği [2] 29 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Gamze KÖSE, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Halkbilimi Anabilim Dalı, Ankara, 2018, Sayfa: 87
  5. ^ KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI YAYINLARI: 3532, Milli Kütüphane Başkanlığı Yayınları: 2017/3, Konu Bibliyografyaları Dizisi: 2017/3, ÂŞIK VEYSEL BİBLİYOGRAFYASI, 2. Bölüm, Makaleler, Ankara (Sayfa: 37, Madde: 382-383)
  6. ^ Sivas Folkloru Dergisi Kapsamında Yerel Türk Halkbilimi Dergiciliği Ve Araştırmacılığı Geleneği [3] 29 Aralık 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Gamze KÖSE, Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Türk Halkbilimi Anabilim Dalı, Ankara, 2018, Sayfa: 125 ve 230

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Şarkışla</span> Sivasın ilçesi

Şarkışla, Sivas ilinin bir ilçesidir. Kuzeyinde Yıldızeli, doğusunda Sivas merkez ve Altınyayla, güneyinde Kayseri'nin Pınarbaşı ilçesi, güneybatısında Gemerek ve batısında ise Yozgat'ın Akdağmadeni ilçesi bulunur. 2021 istatistiklerine göre toplam nüfusu 37,708 olan Şarkışla, merkez dışında Sivas'ın en kalabalık ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Gemerek</span> Sivasın ilçesi

Gemerek, Sivas ilinin bir ilçesidir. Şarkışla İlçesine bağlı bir bucak iken 1953 yılında İlçe olmuştur. 2'si belediye, 35'i Köy olmak üzere 38 yerleşim biriminden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Kilim</span> dokuma türü

Kilim, iki iplik sistemine dayanılarak yapılan, tersi ve düzü bulunmayan havsız bir dokuma.

<span class="mw-page-title-main">Fakılı, Şarkışla</span>

Fakılı, Sivas ilinin Şarkışla ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Hedik</span>

Anadolu köylerinde kadınlar harman sonunda buğdayları kaynatarak hedik elde ederler. Pişmiş buğday tüm tane bulgur niteliği taşır. Pişme sonucu şişen ve yumuşayan taneye “hedik” denir.

<span class="mw-page-title-main">Çanakçı, Şarkışla</span>

Çanakçı, Sivas ilinin Şarkışla ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Alaman, Şarkışla</span>

Alaman, Sivas ilinin Şarkışla ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Konakyazı, Şarkışla</span>

Konakyazı, Sivas ilinin Şarkışla ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Yalanı, Şarkışla</span> Sivasta köy

Yalanı, Sivas ilinin Şarkışla ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Üyük, Şarkışla</span>

Üyük, Sivas ilinin Şarkışla ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Kaleköy, Şarkışla</span>

Kaleköy, Sivas ilinin Şarkışla ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Cemel, Şarkışla</span>

Cemel, Sivas ilinin Şarkışla ilçesine bağlı bir beldedir.

<span class="mw-page-title-main">Akçakışla, Şarkışla</span>

Akçakışla, Sivas ilinin Şarkışla ilçesine bağlı bir köydür. Geçmişte nahiye (bucak) statüsünde olan Akçakışla'nın belediyesi kapatılarak belde olma niteliği kaldırılmıştır. İlkokul; Ortaokul ve Sağlık Ocağı bulunmaktadır. Jandarma Karakolu ise kapatılmıştır. Köyün sınırları içerisinden Kaldırak Özü adı verilen ırmak akmaktadır.

Âşık Veli,, halk ozanı.

Sözlü gelenek, İrfan, bilgi, sanat, fikir ve kültürel materyalin işitilerek alındığı, bireysel hafızalarda korunduğu ve bir nesilden diğerine sözlü olarak iletildiği bir insan iletişim biçimidir.

Hüseyin Buluz, Sivas'lı Türk şair, gazeteci ve öğretmendir.

Emlek yöresi, Sivas ili, Şarkışla ilçesinde bir bölge. Kendine özgü kültürel bir bütünlüğe sahip olup özellikle de halk ozanları ve aşıklık geleneği ile tanınmaktadır. Halk inanışları açısından oldukça zengindir. Halk ağzında yanlışlıkla Arapça kökenli "Emlak" sözcüğü ile karıştırılarak bu biçimi ile de kullanılır; ancak etimolojik köken olarak gerçekte hiçbir bağlantısı yoktur.

<span class="mw-page-title-main">Alaman Kaya Mezarı</span>

Alaman Kaya Mezarı, Türkiye'nin İç Anadolu Bölgesi bölgesinde bulunan, Sivas ilinin Şarkışla ilçesine bağlı Alaman köyü yakınlarında bulunan Roma dönemine ait bir kaya mezarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Seten</span>

Seten, tahılın kabuğunu (kepeğini) ayırmada kullanılan taştan yapılma eski bir araç türü. Zeytin ezmek için de benzer bir aracın (yuğlak) kullanıldığı bilinmektedir.

İbrahim Niyazi Aslanoğlu, Türk derlemeci, halk kültürü araştırmacısı, yayıncı, yazar ve öğretmendir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.