Adam Smith FRSA, "Ekonominin Babası" ve "Kapitalizmin Babası" olarak anılan İskoç ekonomist, ahlak filozofu, politik ekonominin öncüsü ve İskoç Aydınlanması sırasındaki önemli bir figürdü.
Emek Partisi, 25 Kasım 1996 tarihinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren Marksist-Leninist bir siyasi parti. Parti, işçi sınıfının (proletarya) iktidarıyla kurulacak proletarya diktatörlüğünü ve halk demokrasisini savunmaktadır. TBMM'de 2 milletvekili ile temsil edilmektedir. Genel başkanı Seyit Aslan'dır.
Anarko-sendikalizm, 19. yüzyılın sonlarında ortaya çıkmış bir düşünce ve ilkeler akımıdır.
Anarko-komünizm, komünist anarşizm, anarşist komünizm ya da liberter komünizm; kapitalizmin ancak toplumsal bir devrimle ortadan kalkacağını ve bunun da sınıf eksenli bir mücadeleyle gerçekleşeceğini, sosyalist akımların aksine komünal hayat düzenine erişebilmek için sosyalist devrimi ve devletin proletarya tarafından ele geçirilmesini değil, doğrudan komün hayata geçilmesi gerektiğini savunan ideoloji. Marksistlerden farklı olarak devrimden sonra iktidarın devletin tekelinde toplanmasına karşı çıkar. Bunun devlet iktidarına sahip olanlar ve olmayanlar arasında ayrışmaya yol açacağını, iktidara sahip olanların yozlaşacağını ve toplumun çıkarına göre davranmak yerine iktidarlarını koruma, kuvvetlendirme yoluna gideceklerini savunur. Anarşist komünistler bunun yerine tüm kararların toplumun tamamının katılımıyla alınmasını savunur.
1 Mayıs İşçi ve Emekçiler Bayramı, işçi ve emekçiler tarafından dünya çapında kutlanan, birlik, dayanışma ve haksızlıklarla mücadele günü. Dünya üzerindeki pek çok ülkede, resmî tatil olarak kabul edilmektedir.
Emek gücü, Karl Marx tarafından tanımlanıp kullanılan önemli ekonomi-politik kavramlarından birisidir. Emek gücü, emek ile aynı anlama gelmez, aksine Marx ısrarla bunları birbirinden ayrıştırmaya çalışır.
Seks işçisi, cinsel hizmet sunarak para kazanan kişidir. Seks işçisi terimi zaman zaman fahişe, rent, jigolo gibi kelimelerle ile aynı anlamlı kullanılsa da akademisyenler "seks işçisi"ni seks endüstrisinde yer alan striptizciler, porno oyuncuları, telefonla seks çalışanları insanların bütününü kastedecek şekilde kullanır. Bu kavramı genelde feminist akademisyenler ve yazarlar da, erkekegemen toplumun "fahişe" sözcüğüne yüklediği kötü yan anlamlara ve aşağılamak amacıyla kullanılmasına tepki olarak, yine belirli bir kısmı sanat için seks işçiliği yapan bu insanların emeğine saygılarını göstermek için yerine "seks işçisi" terimini kullanmaktadırlar.
Ücret; işgücünün kullanımı karşılığında ödenen bedeldir. Kurum ve organizasyonlar tarafından çalışanlara ödenen maaşlar, primler ve komisyonlar ücret kapsamına girerler. İktisatta kullanılan iki tür ücret kavramı vardır: parasal ücret ve reel ücret. Parasal ücret işçilerin çalışma karşılığı aldığı para miktarını gösterirken, reel ücret parasal ücret ile ne kadar mal ve hizmet satın alınabileceğini, yani satın alma gücünü belirtir.
Proleter devrim, bir ülkede, toplum içindeki tüm mevcut proleter ve ezilen sınıfların siyasi ve ekonomik iktidarı ele geçirmesinden sonra sermaye (kapitalist) düzeninin hakimi olan burjuvazi yerine emek iktidarını kurmasıyla oluşan ve gelişen süreç. Ezilen işçi ve emekçi halkların diktatörlüğü üzerine kurulmuş bir sistemdir. En canlı örneği, Rusya'da işçi, köylü ve asker konseylerinin 1905'te ve 1917'de Sovyetler olarak görülmesi olmuştur. Proleter devrim, sosyalizm ve komünizm görüşlerini benimseyenler tarafından savunulurken, sonucunda bir diktatörlüğün ortaya çıkacağını gerekçe olarak gösteren birçok anarşist tarafından reddedilmektedir.
Sanayi, endüstri veya işleyim devamlı veya belli zamanlarda, makine ve benzeri araçlar kullanarak bir madde veya gücün niteliğini veya biçimini değiştirerek toplu üretimde bulunan faaliyet dalı ve ekonominin ana sektörlerinden birisidir.
İşçi veya emekçi, TDK'ye göre tanımı başkasının yararına bedenini, kafa gücünü veya el becerisini kullanarak ücretle çalışan kimse.
İnşaat ya da yapım, bina, altyapı, endüstriyel sanayi yapıları gibi insan ihtiyaçlarına karşılık gelen, üretime dayalı her çeşit yapının amacına uygun inşa edilme sürecidir. İnşaat tipik olarak bilinen bir müşteri için yerinde gerçekleşirken, imalattan imalata farklı olarak, belirlenmiş bir alıcı olmadan benzer ürünlerin seri üretimini de gerektirir. Sanayi yapıları gelişmiş ülkelerdeki gayrisafi yurtiçi hasılanın % 6 ila % 9'unu oluşturur. İnşaat planlama, tasarım ve finansman ile başlar; proje inşa edilinceye ve yapı kullanıma hazır oluncaya kadar devam eder.
İşçi sınıfı, sosyolojide ve gündelik konuşma dilinde kullanılan terim. Marksist terminolojide proletarya kavramıyla karşılık bulur.
Emek-değer teorileri heteredoks ekonomik değer teorileridir. En çok Marksist ekonomiyle anılmakla birlikte Adam Smith ve David Ricardo gibi klasik ekonomi teorisyenlerine de temel oluşturur.
Sovyetler Birliği'nde 1956-1962 ücret reformu, Nikita Kruşçev'in Sovyetler Birliği Komünist Partisi genel sekreteri olduğu döneme tekabül eden 1956-1962 yılları arasında Sovyetler Birliği'nde gerçekleşen ücret sistemindeki reformdur. Ana amaç, Josef Stalin döneminde Sovyetler Birliği ekonomisinde uygulanan üretim kotalarında belirtilen miktarı aşan üretim yapmaya yönelik ekonomi politikası yerine daha verimli bir mali teşvik sistemi oluşturulmasıydı.
Mavi yakalı işçi, el emeği yapan ve işçi sınıfında olan bir kişidir. Mavi yakalı iş vasıflı veya vasıfsız işçiliği içerebilir. İşin türü imalat, madencilik, saklama işi, tarım, ticari balıkçılık, peyzaj, haşere kontrolü, gıda işleme, petrol sahası çalışması, atık bertarafı, geri dönüşüm, inşaat, bakım, nakliye, sürüş ve diğer birçok fiziksel işi içerebilir. Mavi yakalı işler genellikle fiziksel olarak yapılmış veya bakımı yapılmış bir şey içerir.
Marksist iktisat veya Marksist iktisat okulu, politik iktisadi düşüncenin heterodoks bir okuludur. Temelleri Karl Marx'ın ekonomi politik eleştirisine kadar uzanmaktadır. Bununla birlikte, ekonomi politik eleştirmenlerinin aksine, Marksist iktisatçılar ekonomi kavramını ilk bakışta kabul etme eğilimindedir. Marksist ekonomi birkaç farklı teoriden oluşur ve bazen birbirlerine karşıt olan birden fazla düşünce okulunu içerir; birçok durumda Marksist analiz diğer ekonomik yaklaşımları tamamlamak veya desteklemek için kullanılır. Ekonomik olarak Marksist olmak için siyasi olarak Marksist olmak gerekmediğinden, iki sıfat eşanlamlı olmaktan ziyade kullanımda bir arada bulunur: Anlamsal bir alanı paylaşırken, aynı zamanda hem yananlamsal hem de düzanlamsal farklılıklara izin verir.
Kaynakça/Ayrıntılı bilgi için:
Sanayideki iş sistemlerini inceleyen koldur.Çalışanların birbirleriyle ve işletmeye karşı olan ilişkisini, işin insana olan etkisini gibi konuları inceler. İnsanlık tarihi boyunca, ilkel dönemlerden tarım toplumuna, tarım toplumundan endüstri toplumuna, bugün ise post endüstriyel topluma doğru değişme görülmektedir. Buna göre; her devrin özelliklerinin iş ilişkileri ortaya çıkmaktadır.Örneğin;Sanayi Devrimi'yle daha ucuz mal ve hizmetin ortaya çıkmasıdır.Bir başka örnek Sanayi Devrimi'ne bağlı olarak daha hızlı imalat süreci ortaya çıkıp makinelerin el emeğinden daha hızlı olmasıdır.Sanayi sosyolojisinin bir başka adı endüstri sosyolojisidir.Endüstri sosyolojisinin temel kavramları endüstri ve sosyolojidir.Endüstri sosyolojisinin önemi endüstriyel toplumda istikrarı sağlama ve sanayi toplumunun probmlemlerine çözümler bulmaktır.Sanayi sosyolojisi,Sektördeki probmlemleri bulmaya destek olur ve çözümler sunar.Kişinin bireysel faaliyetleri ile sanayi faaliyetleriyle olan ilişkiyi anlamaya destek olur.Sanayileşmenin gelişmesiyle ortaya çıkan problemlerin büyüklüğünü analiz eder.
Emek sömürüsü, en geniş anlamıyla bir failin diğer bir failden haksız menfaat sağlaması olarak tanımlanan bir kavramdır. İşçiler ve işverenleri arasında bir güç asimetrisine veya eşit olmayan değer alışverişine dayanan adaletsiz bir sosyal ilişkiyi ifade eder. Sömürü hakkında konuşurken, sosyal teoride tüketimle doğrudan bir ilişki vardır ve geleneksel olarak bu ilişki, sömürüyü, aşağı konumları nedeniyle başka bir kişiden haksız bir şekilde yararlanmak ve sömürene güç vermek olarak etiketler.
