Elvis Presley

Elvis Presley
1957 yılı yapımı Jailhouse Rock filminden bir sahne
Genel bilgiler
Unvanı	Rock'n Roll'un Kralı, Elvis the Pelvis
Doğum	Elvis Aaron Presley 8 Ocak 1935(1935-01-08) Tupelo, Mississippi, ABD
Ölüm	16 Ağustos 1977 (42 yaşında)
Başladığı yer	Tupelo, Mississippi
Tarzlar	Rockabilly, rock and roll, pop, gospel, blues, country
Meslekler	Şarkıcı, müzisyen, oyuncu
Çalgılar	Gitar, vokal, piyano, bas gitar
Etkin yıllar	1953-1977
Müzik şirketi	Sun, RCA Victor
Resmî site	www.elvis.com
Eş	Priscilla Presley (e. 1967; b. 1973)
Çocukları	Lisa Marie Presley

Elvis Aaron Presley^[1][2] (8 Ocak 1935, Tupelo, Mississippi – 16 Ağustos 1977, Memphis, Tennessee); Amerikalı şarkıcı, müzisyen, oyuncu. Dünya çapında 'Rock'n Roll'un Kralı' ya da kısaca kral olarak tanınır. Diğer lakabı olan 'Elvis the Pelvis' ise 1950'li yıllarda kendisine takılmıştır.^[3] Böyle söylenmesinin nedeni ise ilginç dansı olduğu kadar argo bir ifade ile o zamanların tutucu toplumunda yakışıklı ve seksi olduğunu ifade etmek amaçlı uygun bir argo söylem daha doğrusu modern bir deyim olmasıdır.^[4] Presley'in sahip olduğu en büyük avantajlardan biri ise sesiydi. Siyahi ve beyaz tonlarını rahatlıkla kullanabiliyordu. Kilise müziğinden popüler müziğe; Rock'n Roll'dan Blues tarzına kadar çok çeşitli türlerde eserler verdi. It's Now or Never gibi opera tarzında yakın parçalar seslendirdi. My Way gibi bazı cover çalışmalarının şöhreti asıllarını dahi geride bıraktı.

Yaşamı boyunca her türlü şöhret, unvan ve zenginliği yaşayan Presley'in şöhreti hayata gözlerini kapatmasından bu yana on yıllar geçmesine rağmen hiç azalmadı. Dünyanın her köşesinde taklit yarışmaları yapıldı. Hayran kulüpleri ve web siteleri kuruldu. Sayısız televizyon, radyo programı ve belgesele konu oldu. Hayranları ona o kadar bağlandı ki hâlen onun ölmediğine ve ıssız bir yerde şöhretten uzak bir yaşam sürdüğüne inananlar dahi vardır. Ayrıca özellikle ABD'de ölümden dönen insanların ''Işıklı bir tünel gördüm. Elvis bana tünelin sonundan el sallıyordu...'' anlatımları bilimsel araştırmalara konu olan bir fenomene dönüştü.

Elvis'in babası, Vernon (10 Nisan 1916 - 26 Haziran 1979), tarlalarda düşük ücretle çalışır ve zaman zaman da kamyon şoförlüğü yapardı. Annesi, Gladys Love Smith (25 Nisan 1912 - 14 Ağustos 1958) ise bir dikiş makinesi operatörüydü. Tupelo, Mississippi'de tanışıp 17 Haziran 1933 tarihinde evlendiler.^[5][6]

Presley babasının yaptığı iki odalı bir evde doğdu. İkizi doğumdan önce öldüğünden tek çocuk olarak büyüdü ve annesine daha yakındı. Yoksulluk sınırına çok yakın şartlarda yaşayan Presley ailesi kilise'ye de düzenli olarak giderdi. Vernon sorumluluğunun bilincinde ve çalışkan bir adamdı ancak 1938 yılında sadece 8 dolarlık bir borç yüzünden hapse girdi. Onun yokluğunda Elvis'in annesi borçlar yüzünden evlerini kaybetti.^[7] Annesi daha sonraları eşi Priscilla tarafından alkolik olarak nitelendirilecekti.

Elvis okulda arkadaşlarınca hor görülüyordu. Sakin bir anne kuzusu olarak tanınırdı ve sessizliğinden yararlanan arkadaşları ona meyve parçaları gibi şeyler fırlatırdı. 10 yaşında iken Mississippi-Alabama Fuar ve süt ürünleri şovundaki bir şarkı yarışmasına katılarak ilk performansını sergiledi. Elvis burada kovboy kıyafeti giymişti ve mikrofona ulaşmak için bir sandalyede olduğu halde, "Old Shep" adlı şarkıyı söyledi ve ikincilik ödülü kazandı.^[8] Bu arada Elvis zaman zaman Pentecostal kilise korosunda şarkılar söyledi. 1946 yılında, Presley ilk gitarını aldı.^[9] 1948 Kasım ayında Presley ailesi alelacele Memphis, Tennessee'ye taşındı. Bu ani taşınmanın nedeni hem Vernon'un yasadışı içki işinden dolayı kanundan kaçması hem de acele yeni bir işe ihtiyaç duymasıydı.^[7][10] 1949 yılına gelindiğinde ailecek Lauderdale Courts adı verilen Memphis'in en fakir semtlerinden birinde yaşıyorlardı. Elvis çamaşır yıkama odasında gitarıyla pratik yapıyor ve aynı zamanda dört gençle birlikte bir grupta çalıyordu.^[] Komşularından, Johnny Burnette, onun için, Nereye gitse gitarı sırtında asılı olurdu diyordu... Aynı kişinin anlattığına göre o bir kafe ya da bara gittiğinde bazıları hemen: Hadi bize bir şeyler söyle çocuk derlerdi.^[11] Elvis L. C. Humes Lisesi'ne devam ederken daha büyükçe olan öğrenciler onun tarzı ve müziğinden pek hoşlanmıyorlardı. Öğrencilerden birinin anlattığına göre o utangaç, mutsuz ve hiç de çekici olmayan bir çocuktu ve gitarıyla birlikte söylediği şarkıların hiç şansı yoktu. Başkaları da Elvis için işe yaramaz züppe müziği yapan işe yaramaz adamın teki diyorlardı.^[12] Elvis ara sıra aile bütçesine katkı amacıyla akşamları çalışıyordu.^[13] Bu arada favorilerini uzatmaya başladı ve Beale sokağındaki Lansky Kardeşler mağazasından alınmış olan parlayan ve dikkat çeken kıyafetler giymeye başladı.^[14] Okuldan mezun olduğunda hâlen ailesinden ayrı bir gece bile geçirmemiş utangaç bir gençti. Crown Elektrik firması için kamyon şoförlüğü yapıyordu ve favorilerini de o zamanki kamyoncularınkine ayak uydurmaya başlamıştı.

Ailesi ile birlikte gittiği Pentecostal kilisesinde dinlediği kilise şarkıları ona müzikal anlamda ilk etkileri bırakmaya başladı. İncil o günlerde onun karakteri ve yaşamı üzerinde oldukça etkiliydi. Meşhur olduktan sonra dahi bazı konser ve kayıtların ardından tek başına veya başkalarıyla ilahiler söylemeyi huy edinmişti. Genç Presley sıklıkla yerel radyo'yu dinlerdi. Müzikal anlamda ilk kahramanı aynı zamanda bir aile dostları olan Tupelo şehri WELO radyosunda program yapan şarkıcı Mississippi Slim di. Presley zaman zaman Slim'in cumartesi sabah programı olan Singin’ and Pickin’ Hillbilly'de şarkılar söylüyordu. Slimin küçük kardeşi ve Elvis'in altıncı sınıftan arkadaşı olan James Ausborn onun için "Müzik için çıldırıyordu... Konuştuğu tek şey müzikti" diyordu. O sıralar müzik onun en çok tükettiği tutkusuydu.

Blues ve caz müzikle tanışması ve bu müzik türlerine ilgi duyması onu şarkı söylemeye itti. 1953 yılında liseden mezun olduğunda daha 18 yaşındayken müzik firmalarının kapısını aşındırmaya başladı. ‘My Happiness’ ve ‘That’s When Your Heartaches Begin’ parçalarını annesine doğum günü armağanı olarak yazmıştır. Memphis Recording ve Sun Recording'e giderek sesini dinlemelerini istedi. Plak yapımcısı ve müzik şirketi sahibi Sam Phillips, Elvis'in ses tonundan ve müzik tarzından çok etkilendi. 1954 yılında Gitarda Scotty Moore, bas gitarda Bill Black ile birlikte üçlü ilk stüdyo kayıtlarını yaptılar. "That's All Right" ve "Blue Moon of Kentucky" country, blues tarzında hareketli rock'n roll parçalarıydı. Sun Records'la yaptığı kontrat RCA Record firmasına satılınca yavaş yavaş kariyer basamaklarını tırmanmaya başlamıştı. Bu sıralarda çıkardıkları 5 single gençlerin ilgisini çekerek müzik listelerinde ilk ona girmeye başlamıştı. Bu 5 single içinde en ilgi çeken parça ise "I Forgot to Remember to Forget" ti ve Country listelerine 1 numaradan girmişti.

"Heartbreak Hotel" parçası ise Elvis Presley'in tekrar müzik listelerine girip 8 hafta boyunca listelerde kalmasıyla son buldu. Ed Sullivan'ın televizyon programına çıkan Elvis Presley, hareketleri ve konuşmasıyla ilgi çekti. Bu ilginin farkına varan ve onların doğrudan kalplerinde son bulan parçalarla karşılık veren Elvis bu dönemde "Don't Be Cruel," "Hound Dog," "Love Me Tender," "All Shook Up" ve "Jailhouse Rock" parçalarını yaptı.

"I Want You", "I Need You", "I Love You" parçasıyla 11 hafta boyunca listeler de kalan Elvis hızla yükseliyordu. 1956 Kasım'ında "Love Me Tender" filmiyle kamera karşısına geçti, böylece ileride 31 filmde yer alacağı Hollywood stüdyolarıyla tanışmıştı. Bu filmden iki ay once Ed Sullivan ’ın televizyon programında ‘Love Me Tender’ı televizyon ekranlarında onu izleyen 54 milyon izleyici önünde söyleyerek ününe ün katmıştı, artık Amerika onu konuşmaya, onu dinlemeye başlayacaktı. Bir gün şöyle demişti: "Çocukken gerçek anlamda hayaller kuruyordum. Çizgi roman okur, kendimi çizgi kahraman hayal ederdim. Film seyreder, filmdeki kahramanla kendimi özdeşleştirdim. Aslında tüm kurduğum hayaller bir gün gerçek oldu. Hatta defalarca. Çocukluğumda öğrendiğim bir cümle var: Şarkısız bir gün yaşanmış değildir. Yaşamınızda müzik yoksa arkadaşınız da yoktur. Şarkısız yolculuk bitmez. Ben de hep şarkı söylüyorum. Kendim için, sizler için."

1959 yılında askerliğini Almanya'da yaparken NATO ülkelerine ziyaret kapsamında Türkiye'de konser vermesi planlanmış, ancak bu konser daha sonradan iptal edilmiştir.^[15]

Elvis son yıllarda obeziteye yakalanmıştı. Sabahları kahvaltıda onlarca sosis, bal, tereyağı ve ekstra malzemeler içeren hemen hemen yarım metrelik bir sandviç yiyordu. 1973 yılında eşinden boşanan Elvis Presley, 1977 yılında Indianapolis'deki son konserinden sonra 16 Ağustos 1977 tarihinde öldü. Ölümünden sonra açıklama yapan Doktor Jerry Francisco ölümüne kalp yetmezliğinin neden olduğunu söyledi. Tüm dünyada milyonlarca hayranı bulunan Elvis Presley, Rock'n Roll müziğinin öncüsü, kralı ve babası olarak anılır. Onlarca filmde oynamıştır ve milyonlarca insanın gönlünde taht kurmuştur. Kral'ın cenaze törenine yüzbinlerce hayranı ve seveni katılırken, o dönemin ABD Başkanı Jimmy Carter ın isteği üzerine resmî bir başsağlığı mesajı yayınlamış, Elvis Presley'in Graceland'daki evi ise daha sonra müzeye çevrilerek önemli bir turizm mekanı haline dönüştürülmüştür. Elvis'in evi önünde her sene ölüm yıl dönümünde sevenleri toplanarak onu anarlar. Sayıca hiç de az olmayan bir kısım hayranı ise onun ölmediğini, ölemeyeceğini başka bir diyarda olduğunu anlatan sözler sarf eder ve bunu anlatan giysiler giyerler.

• O harika bir insandı. Onun gibilerini bir daha bulamayacağız. Onu kaybedince bir anda her şeyimi kaybettim sandım.

Michael Jackson

• Elvis'den önce, hiçbir şey ama hiçbir şey yoktu.

John Lennon

• Onun büyüklüğü hakkında hiçbir fikriniz yok, gerçekten yok!. Size neden çok yüce bir insan olduğunu anlatamam ama o öyle işte. Tarif edilemez. O sansasyonel, o heyecan verici.

Phil Spector

• Ne zaman canım sıkkın olsa bir Elvis şarkısı dinler ve çok iyi hissederdim.

Paul McCartney

• Elvis'i duyana kadar hiçbir şey beni bu denli etkilememişti. Eğer Elvis olmasaydı Beatles da olmazdı.

John Lennon

• Hollywood'a yakışan bir şey varsa o da bir Presley filmidir.

Hal Wallis

• Birçok sağlam adam geldi geçti. Taklitçiler türedi. Rakipler de yok değildi. Ancak sadece bir kral var.

Bruce Springsteen

• O, benzersiz bir sanatçıydı. Taklitçilerin arasında bir orijinal.

Mick Jagger

• Bu oğlanın, her şeyi vardı. Onun bakışları, hareketleri, idareciliği ve yeteneği vardı. Ve O bizim ve birçoklarının beğendiği gibi bakmadı. O'nun konuşma tarzı, oyun tarzı... O gerçekten farklıydı.

Carl Perkins

• Ben, sadece onun bir hayranı değildim; ben onun kardeşiydim. O, benim iyi olduğumu söyledi; ben, onun iyi olduğunu söyledim. Bu konuda hiç tartışmamız olmadı. Elvis çalışkandı, kendini adadı ve Tanrı da onu sevdi. En son Graceland'da birlikte iken bir incil şarkısı olan Old Blind Barnabus'ı söyledik. Onu seviyorum ve cennette onu görmeyi umarım. Onun gibi bir başkası olmayacak

James Brown

• Kalbin atmayı kestiğinde içinde olanı bilmenin dünyada bir yolu yok. Tüm dünya sarsıldı. Senden geriye yeller esiyordu.

Robbie Williams

• Elvis Presley'in yaşamı ve müzik kariyerinde meydana gelen olaylar

1. Elvis Presley diskografisi
2. Elvis Presley filmleri listesi
3. Elvis Presley şarkıları listesi

Wikimedia Commons'ta Elvis Presley ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Vikisöz'de Elvis Presley ile ilgili sözleri bulabilirsiniz.

• Elvis Presley Atılımları - Elvis Presley Resmî İnternet Sitesi
• IMDb'de Elvis Presley
• Discogs'ta Elvis Presley diskografisi