İçeriğe atla

Elvan Abeylegesse

Elvan Abeylegesse
Elvan Abeylegesse 2010'da
Kişisel bilgileri
Doğum adıHewan Abeye
Doğumu11 Eylül 1982 (42 yaşında)
Addis Ababa, Etiyopya
Boy1,59 m (5 ft 3 in)
Spor
Ülke Türkiye
KoçuMykola Koledyeyev
Madalyalar
Olimpiyat Oyunları
DSQ2008 Pekin10000 m
DSQ2008 Pekin5000 m
Dünya Şampiyonası
DSQ2007 Osaka10000 m
Avrupa Şampiyonası
Bronz2006 Göteborg10000 m
Altın2010 Barcelona10000 m
Altın2010 Barcelona5000 m
Akdeniz Oyunları
Bronz2001 Tunus10000 m
DSQ2009 Pescara10000 m

Hewan Abeye, Elvan Abeylegesse veya Elvan Can (d. 11 Eylül 1982, Addis Ababa), Türkiye ve Avrupa rekoru sahibi Etiyopya asıllı Türk orta ve uzun mesafe koşucusu.

İlk yılları

Elvan, 1982 yılında yedi çocuklu bir ailenin altıncı çocuğu olarak Hewan Abeye adıyla Addis Ababa'da doğdu.[1] Spora ilk kez arkadaşlarıyla futbol oynayarak başladı. Koşuculuk yeteneği keşfedilerek okuldaki beden eğitimi öğretmeni tarafından on dört yaşındayken atletizme yöneltildi.[2]

1999 yılında, Kuzey İrlanda'nın başkenti Belfast'da IAAF Dünya Kros Şampiyonası'nda Etiyopya'nın küçük takımda kariyerine başladı ve yarışmayı 9. bitirdi. Orada, İstanbul'daki bir toplantıya davet edildi. İstanbul'a gelince, yetkililer kendisinden hoşlandıklarını belirttiler. Abeylegesse ise o zamanlar "Etiyopya'da federasyonumdan yeterli destek alamadım. Türkiye'de hedeflerime ulaşmanın daha kolay olacağını düşündüm." dedi. On yedi yaşındayken ENKA için atlet arayan iş adamı Önder Özbilen tarafından keşfedilerek, ailesine iki yıl için ayda 300 $ ödeme yapılmak koşuluyla Türkiye'ye getirildi.[3] Mümin Can ile evlenerek Elvan Can adıyla Türk vatandaşlığına geçti.[3] Daha sonra boşandı. O zamandan beri Elvan Abeylegesse adını kullanmaktadır.

Olimpiyat oyunları

Olimpiyat oyunlarına ilk kez Atina'da düzenlenen 2004 Yaz Olimpiyatları'nda katıldı. Olimpiyatlara Norveç'te yapılan Golden League 5000 metre atletizm yarışlarında kırdığı dünya rekoru unvanıyla gelen Elvan, bu organizasyonda ilk olarak 5000 metrenin ikinci elemesinde yarıştı ve yarışı 14:54.80'lik derecesiyle 2. sırada bitirerek finale kaldı.[4] Türkiye'nin atletizm dalında en büyük madalya umudu olmasına karşın, 5000 metre finalinde beklentilerin çok altında kalarak 15:12.64'lik derecesiyle 12. olabildi.[5] 5000 metrede hayal kırıklığı yaşayan atlet, 1500 metre yarı final serisinde 4:07.10'luk derecesiyle 4. oldu ve finale yükseldi.[6] Böylece Elvan, olimpiyat oyunlarında 1500 metre finalinde koşacak olan ilk Türk sporcusu oldu.[6] Ancak 1500 metre finalinde, üst üste beş yarış koşması ve bir önceki dalda yaşadığı moral bozukluğuyla yarışı 4:00.67'lik derecesiyle 8. sırada bitirebildi.[7]

Pekin'de düzenlenen bir sonraki olimpiyatta ise 5000 ve 10000 metrede mücadele etti.[8] İlk olarak 10000 metrede yarışan Elvan, otuziki atletin katıldığı ve 25 tur üzerinden gerçekleştirilen yarışta 16. turdan itibaren liderliği ele geçirdi.[9] Son tura kadar liderliğini devam ettirmesine karşın, Etiyopyalı Tirunesh Dibaba'nın atağına karşılık veremeyince, yarışı 29:56.34'lük derecesiyle 2. sırada tamamlayarak, gümüş madalyanın sahibi oldu.[9] Böylece Abeylegesse, bu derecesiyle yeni bir Avrupa ve Türkiye rekoru kırdı.[9] Ayrıca Türk atletizmine de olimpiyat oyunlarındaki ilk gümüş madalyasını kazandırdı.[9] 5000 metre finalinde ise son tura üçüncü girmesine rağmen, yarışın son anlarında yaptığı atakla Meseret Defar'ı geçerek 10000 metrede olduğu gibi bu dalda da gümüş madalya kazandı.[10] Bu sonuçla Elvan, oyunlar tarihinde Türkiye'ye bir olimpiyatta iki madalya kazandıran ilk sporcu unvanına da erişirken,[10] kazandığı bu başarılardan dolayı devlet tarafından 3 bin cumhuriyet altınına denk gelen 640 bin 162 TL ile ödüllendirildi.[11] Ancak daha sonrasında yapılan geriye dönük incelemede, Abeylegesse'nin Japonya'nın Osaka kentinde yapılan 2007 Dünya Şampiyonası'ndaki numunelerinde yasaklı madde bulunması üzerine Türkiye Atletizm Federasyonu sporcuya 2 yıl men cezası verdi,[12] Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği (IAAF) ise 2007 Dünya Şampiyonası ile 2008 Pekin'de olimpiyat madalyalarını elinden aldı.[13]

Akdeniz oyunları

Elvan, 2001'de düzenlenen Akdeniz Oyunları 10000 metrede 32:29.20 koşarak bronz madalya kazandı.[14] Bir sonraki oyunlara sağlık sorunları nedeniyle katılamazken,[15] 2009 yılında İtalya'nın Pescara şehrinde düzenlenen oyunlarda yine 10000 metrede 31:51.98'lik derecesiyle birinci olarak altın madalya kazandı.[16]

2001'de üç ayrı dalda Avrupa gençler şampiyonu oldu. 2003 yılında Dünya Atletizm Şampiyonası'nda 5.000 metre beşincisi oldu. 2004 yılında Norveç'in Bergen kentinde, "Bislett Oyunları" adı altında Fana Stadı'nda düzenlenen ve atletizm dünyasının en önemli organizasyonlarından biri olan ve 6 ayaktan oluşan Golden League'in ilk ayak yarışmalarında, bayanlar 5.000 metrede 14.24.68'lik derecesiyle dünya rekoru kırarak birinci oldu.Daha sonra rekoru Etiyopyalı Meseret Defar tarafından önce New York'ta kırılmış ve sonra Oslo da daha da geliştirilmiştir (14.16.63)

11. Dünya Atletizm Şampiyonası'nda millî atlet Elvan Abeylegesse, bayanlar 10.000 metrede ikinci olarak gümüş madalyanın sahibi oldu.[17]

Berlin'de gerçekleşen 13. Dünya Atletizm Şampiyonası'nda 10.000 metre yarışını sakatlığından ötürü tamamlayamayan sporcu, rakibi Etiyopyalı Meselech Melkamu'nun koşu ayakkabılarını unuttuğunu fark edince kendi ayakkabılarını vermesi nedeniyle Dünya Fair Play Komitesi tarafından Dünya Fair Play Ödülü'ne layık görüldü. Ödülünü 27 Mart 2010'da, Macaristan'ın Pecs kentinde düzenlenen törende aldı.[18]

Avrupa Şampiyonası

2010 Avrupa Atletizm Şampiyonası 5000 metreyi Alemitu Bekele'nin ardından ikinci tamamlayarak gümüş madalyanın sahibi olmuştur. 2015 yılının Mart ayında Alemitu Bekele'nin biyolojik pasaport verilerindeki anormal değerler nedeniyle aldığı ceza kesinleşince diskalifiye edilmiş ve Elvan yarıştan 5 yıl sonra altın madalyanın sahibi olmuştur.[19]

Pistlerden Maratona geçiş

Yaşadığı aşil tendonu sakatlığından sonra pist için giydiği ayakkabıların sakatlığını artırması nedeniyle yol yarışlarına geçti. Katıldığı ilk maraton olan 2013 İstanbul Maratonu'nda 2:29:30'luk derecesiyle ikinciliği elde etti.[20] İsviçre'nin Zürih kentinde düzenlenen 2014 Avrupa Atletizm Şampiyonası maraton müsabakasında 2:29:46'lık derecesi ile 53 sporcu arasında beşinci olmuştur.[21]

Kaynakça

  1. ^ Tekelioğlu, Tuluhan (4 Eylül 2008). "Şimdi sırada çocuk var". Sabah.com.tr. 16 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2009. 
  2. ^ ""Futbol oynarken keşfedildim"". Sporx.com. 24 Kasım 2008. 12 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2009. 
  3. ^ a b Aydın, Mert (13 Haziran 2004). "Babası bize emanet etti". Sabah.com.tr. 23 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2009. 
  4. ^ "Elvan 5000 metrede finale yükseldi". Ntvmsnbc.com. 29 Mayıs 2005. 16 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2009. 
  5. ^ "Elvan şoku". Ntvmsnbc.com. 28 Mayıs 2005. 16 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2009. 
  6. ^ a b "Elvan 1500'de finale kaldı". Ntvmsnbc.com. 29 Mayıs 2005. 26 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2009. 
  7. ^ "Elvan 1500 metreyi 8. tamamladı". Ntvmsnbc.com. 29 Mayıs 2005. 26 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2009. 
  8. ^ "Elvan iki branşta yarışacak". Sporx.com. 24 Temmuz 2008. 9 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Temmuz 2009. 
  9. ^ a b c d "Elvan'dan tarihi başarı". NTVSpor.net. 15 Ağustos 2008. 20 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2009. 
  10. ^ a b "Elvan'dan ikinci gümüş". NTVSpor.net. 22 Ağustos 2008. 20 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2009. 
  11. ^ "Olimpiyatta madalya alan sporculara ödülleri verildi". Gazeteport.com.tr. 16 Ekim 2008. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2009. []
  12. ^ "Elvan Abeylegesse'ye 2 yıl men cezası". BBC Türkçe. 31 Mart 2016. 23 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2024. 
  13. ^ "Türk atletlere doping cezası (Madalyaları ellerinden alındı)". NTV. 29 Mart 2017. 23 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Haziran 2024. 
  14. ^ "Elvan Abeylegesse istatistikleri". Uluslararası Atletizm Federasyonları Birliği. 1 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2009. 
  15. ^ "Elvan'a kötü haber". Sporx.com. 21 Haziran 2005. 12 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2009. 
  16. ^ "Elvan bir Altın madalya daha getirdi". Haber7.com. 30 Haziran 2009. 4 Temmuz 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2009. 
  17. ^ "Elvan dünya ikincisi". NTVSpor.net. 26 Ağustos 2007. 21 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2007. 
  18. ^ "Elvan "Dünya Fair Play" Ödülü'nü Aldı". Radikal.com.tr. 28 Mart 2010. 3 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mart 2010. 
  19. ^ "Elvan Abeylegesse, altın madalyasına kavuştu". Eurosport.com. 1 Mart 2015. 2 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2015. 
  20. ^ "Elvan maratonla yeniden doğdu". Hurriyet.com.tr. 18 Kasım 2013. 19 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Kasım 2013. 
  21. ^ "Elvan Abeylegesse maratonda 5. oldu". Hürriyet. 16 Ağustos 2014. 19 Ağustos 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2014. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Süreyya Ayhan Kop, orta mesafede yarışmış eski Türk atlet. Dünya Atletizm Şampiyonası tarihinde finale kalan (2001), madalya kazanan (2003) ve Avrupa Atletizm Şampiyonası'nda altın madalya kazanan (2002) ilk Türk atlettir.

<span class="mw-page-title-main">Halil Akkaş</span>

Halil Akkaş, atletizmin 3.000 metre engelli dalında yarışan Türk atleti.

<span class="mw-page-title-main">Asafa Powell</span>

Asafa Powell Jamaikalı sprinter. Genellikle 100 metre ve 4 × 100 metre bayrak yarışlarına katılır. 100 m dünya rekorunu siırasıyla 9.77 ve 9.74'lük dereceleri ile 2005(14 Haziran) ve 2008(1 Mayıs) yılları arasında elinde tutmuştur. Defalarca 10 saniye barajının altına inmiştir ve şu an 9.72'lik kariyer rekoru tüm zamanların en iyi 6. derecesidir.

<span class="mw-page-title-main">2007 Dünya Atletizm Şampiyonası</span>

2007 Dünya Atletizm Şampiyonası Osaka, Japonya'da 24 Ağustos-2 Eylül 2007 tarihleri arasında Nagai Stadyumu'nda gerçekleştirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Nevin Yanıt</span> Türk kadın atlet

Nevin Yanıt Baltacı, Türk kısa mesafe koşucusudur, 100 metre engelli ve 60 metre engelli branşında Türkiye rekortmeni ve 2012 Londra Olimpiyatları beşincisidir. 2012 ve 2010 Avrupa şampiyonudur, kısa mesafe tarihinde olimpiyatlarda yarı final ve final gören ilk ve tek kadın atlettir.

<span class="mw-page-title-main">Meseret Defar</span>

Meseret Defar, Etiyopyalı atlet.

<span class="mw-page-title-main">Tirunesh Dibaba</span>

Tirunesh Dibaba, Etiyopyalı uzun mesafe atlet.

Uzun mesafe koşuları, en az üç kilometre uzunluğunda kesintisiz koşu türüdür. Fizyoljik olarak aerobik temellidir; dayanıklılık ve zihinsel güç gerektirir.

Muharrem Dalkılıç, Türk atlet ve spor yöneticisi.

<span class="mw-page-title-main">Mary Decker</span>

Mary Teresa Decker,, Amerikalı bayan eski orta mesafe koşucusu.

<span class="mw-page-title-main">Ramil Guliyev</span> Türk atlet

Ramil Guliyev, Azerbaycan kökenli Türk sprint atleti. 2011 yılında Türk vatandaşı olmuştur. Türk vatandaşlığına geçişi, Azerbaycan Atletizm Federasyonu tarafından öfkeyle karşılandı. 2012 yılında Londra'da düzenlenecek olan Olimpiyat Oyunları'nda Türkiye'yi temsil edebilmesi Azerbaycan Atletizm Federasyonu'nun iznine bağlıydı ve yetkili kurumdan izin çıkmadı. Bu durum Türkiye Cumhuriyeti Başbakanlığına kadar ulaştırılsa da Azerbaycan Atletizm Federasyonu kararından dönmeyeceğini kesin olarak bildirdi.

<span class="mw-page-title-main">Alemitu Bekele</span>

Alemitu Bekele Degfa, Etiyopya asıllı Türk eski orta ve uzun mesafe koşucusudur.

Gamze Bulut, Türk atlet. 2012 Olimpiyat Oyunlarında Aslı Çakır Alptekin'in doping yaptığı ispatlanması ile birlikte CAS tarafından birinciliği ve altın madalyası alınıp ikinci olan Gamze Bulut'a verildi. Daha sonra Gamze Bulut'un da dopingli olduğu ortaya çıkmış ve bu madalyalar kendisinden de alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kenenisa Bekele</span>

Kenenisa Bekele 5000 ve 10000 metrede dünya ve olimpiyat rekorlarını elinde bulunduran Etiyopyalı uzun mesafe koşucusu. Bekele 5000 metrede son, 10000 metrede son iki Olimpiyat şampiyonu ve altı uzun, beş kısa mesafe birinciliğiyle Dünya Kros Şampiyonası tarihindeki en başarılı atlettir. 10000 metrede 2003'ten 2011'e kadar hiç yarış kaybetmeyen Etiyopyalı, kazandığı madalyalarla birçok kişi tarafından tüm zamanların en iyi uzun mesafecileri arasında sayılmaktadır.

Noah Kiprono Ngeny, Kenyalı eski atlet. Orta mesafe koşularında mücadele eden ve 2000 Yaz Olimpiyatları'ndaki 1500 metre müsabakalarında altın madalya kazanan atlet, bu yarıştaki Olimpiyat rekoru ile 1000 metredeki dünya rekorunu elinde bulundurmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Polat Kemboi Arıkan</span> Kenya kökenli Türk atlet

Polat Kemboi Arıkan, Kenya asıllı Türk uzun mesafe koşucusu. 3000 metre, 5000 metre ve 10000 metre koşularında yarışmaktadır.

2008 Yaz Olimpiyatları'nda Kadınlar 10.000 metre yarışı 15 Ağustos'ta Pekin Ulusal Stadyumu'nda yapıldı. Etiyopyalı Tirunesh Dibaba 29:54.66'lık derecesiyle Olimpiyat rekoru kırarak şampiyon oldu. Yarışta Avrupa rekoru kırarak ikinci olan Elvan Abeylegesse, Türkiye'ye Yaz Olimpiyatları tarihinde atletizmdeki ilk gümüş madalyasını kazandırdı.

Hailu Mekonnen Etiyopyalı atlet. Orta mesafeler ve 5000 metre koşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sonia O'Sullivan</span>

Sonia O'Sullivan, İrlandalı eski atlet. Orta ve uzun mesafelerde yarışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yasemin Can</span> Türk atlet

Yasemin Can, Kenya asıllı Türk atlet. Uzun mesafelerde koşmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.