İçeriğe atla

Elsa Morante

Elsa Morante
Elsa Morante kedileri ile birlikte Roma'daki apartmanında
Doğum18 Ağustos 1912(1912-08-18)
Roma, İtalya
Ölüm25 Kasım 1985 (73 yaşında)
Roma, İtalya
MeslekYazar, şair, çevirmen
Dilİtalyanca
Önemli eserLa storia (Ve Tarih Devam Ediyor)

Elsa Morante (İtalyanca telaffuz: [ˈElsa moˈrante, ˈɛl-]; d. 18 Ağustos 1912 – ö. 25 Kasım 1985) İtalyan romancı, şair, çevirmen ve çocuk kitapları yazarıydı. La storia (Ve Tarih Devam Ediyor) romanı, Bokklubben Dünya Kütüphanesi Tüm Zamanların En İyi 100 Kitabı listesinde yer almaktadır.

Hayatı ve kariyeri

Elsa Morante, 1912'de öğretmen Irma (evlilik öncesi soyadı Poggibonsi) ve Augusto Morante'nin kızı olarak Roma'da doğdu. Annesi, Modena'da yaşayan Yahudi bir aileden geliyordu.[1] Morante, gençken ailesinin bir komşusu olan Francesco Lo Monaco'nun biyolojik babası olduğunu öğrendi. II. Dünya Savaşı sırasındaki kısa bir dönem dışında, 1985'te ölene kadar Roma'da kaldı.

Morante küçük yaşta yazmaya başladı. Ebeveynlerinden fazla destek görmediği için kendi kendine eğitti. 1930'ların ortalarında kısa öyküler yazmaya başladı. Bu öykülerin bazıları çocuklar için süreli yayınlar da dahil olmak üzere çeşitli yayın ve dergilerde çıktı. Il Gioco Segreto (Gizli Oyun) adlı kısa öykülerden oluşan ilk kitabı 1941'de yayımlandı. Aynı yıl yazar ve film eleştirmeni arkadaşı Alberto Moravia ile evlendi. 1942'de ilk çocuk kitabı Le Bellissime avventure di Caterì dalla Trecciolina'yı yazdı (bu kitap 1959'da Le straordinarie avventure di Caterina olarak yeniden yayınlandı).

II. Dünya Savaşı'nın sonunda Almanya'nın İtalya'yı işgali sırasında, Yahudi geçmişinden korkan Morante ve Moravia, Frosinone yakınlarındaki Ciociaria bölgesinde tamirat işleri yapma bahanesiyle Roma'dan kaçtı. Bu deneyim, Morante'nin La storia (1974) ve Moravia'nın La Ciociara'yı (1960'ta "Kızım ve Ben" adıyla Vittorio De Sica tarafından sinemaya uyarlandı) yazmasına ilham verdi. Morante, Ciociaria'da geçirdiği süre boyunca Katherine Mansfield'ın çalışmalarını çevirmeye başladı. Menzogna e sortilegio'nun ilk basımında kullanılacak el yazmasını ve kışlık giysiler almak için büyük risk alarak kısa bir süre için savaştan zarar görmüş Roma'ya dönmeye karar verdi.

Savaşın sonunda Morante ve Moravia, İngilizce konuşan pazara girmelerine yardımcı olan Amerikalı çevirmen William Weaver ile tanıştı. 1948'de yayımlanan ilk romanı Menzogna e sortilegio Viareggio Ödülü'nü kazandı. Morante, uluslararası başarısına rağmen, İngilizce çeviriyi zayıf buldu.

Morante'nin bir sonraki romanı L'isola di Arturo, 1957'de yayımlandı ve Strega Ödülü'nü kazandı. 1961'de Morante ve Moravia ayrıldı ve Morante'nin yazıları daha düzensiz hale geldi. Bu süreçte yazılı çalışmalarının pek çoğunu yok etse de Endülüs Çanı (1963) adlı bir roman ve The Adventure adlı bir şiir kitabı yayımladı. Bir sonraki eseri Il mondo salvato dai ragazzini (Çocuklar Tarafından Kurtarılan Dünya), çoğunlukla yeni sevgilisi sanatçı Bill Morrow'a hitap eden şiir ve şarkılardan oluşan bir karışımdı ve 1968'de yayımlandı. 1963'te Pier Paolo Pasolini, Morante'yi The Gospel According to St. Matthew adlı filminin müziğini seçmeye davet etti. Ayrıca oyuncu kadrosunun belirlenmesine yardımcı oldu.

1974'te Morante, II. Dünya Savaşı sırasında Roma'yı çevreleyen olayları anlatan bir kitap olan La storia'yı yayımladı. Kısmen Morante'nin yayıncı Einaudi'nin kitabı ekonomik bir ciltsiz baskısında yayımlaması konusundaki ısrarı nedeniyle, kitap İtalya'da ulusal en çok satanlar listesine girdi. Ticari başarısına rağmen kitap, anti-ideolojik tonundan hoşlanmayan sol görüşlü edebiyat eleştirmenlerinden öfkeli ve kimi zaman olumsuz tepkiler aldı. Pier Paolo Pasolini, kitap hakkında olumsuz bir eleştiri yazdıktan sonra, Morante arkadaşlıklarını bitiridi. La storia 1986'da bir Rai televizyon dizisine uyarlandı.[2]

Morante'nin son romanı Aracoeli (1982), çocukluğun masumiyeti ve kasvetli gerçeklerden kaçmak için fantastik dünyalar yaratmanın önemi gibi yazılarında mevcut tüm motiflerin ve eğilimlerin bir özeti olarak değerlendirilir.

Temel temalar

Morante müzik, kitaplar ve kedilere karşı bir sevgi besliyordu. En sevdiği kitaplar arasında Aşil, Don Kişot ve Hamlet vardı. Freudcu psikoloji, Platon ve Simone Weil ile de ilgilendi. Çalışmalarının çoğunda Güney İtalya'yı arka plan olarak kullandı. Morante'nin en büyük eserlerinin çoğu hayattaki seçimleri ve deneyimleriyle şekillenir ve bu durum kahramanlarına yansır. Morante'nin çalışmalarındaki ana temalardan biri Narsisizm'dir. Morante'nin önde gelen karakterlerinin çoğu, kendi kendine terapi ve umut arayışının bir yolu olarak otobiyografiyi kullanır. Anlatım, öncü bir araç haline gelir. Yazıları, kişisel anıları hakkında olumlu bir bilinç oluşması için çok önemlidir. Morante'nin çalışmalarının bir diğer önemli yönü de aşk metaforudur. Ona göre aşk, tutku ve takıntı olabilir ve umutsuzluğa veya yıkıma yol açabilir. Bu bakışı, henüz iki buçuk yaşındayken dokuz yaşındaki bir çocuğa duyduğu aşkla bağlantılı. Ona göre ilk aşkı bir cennetti ama sonra cehenneme dönüştü. Eserlerindeki aşk metaforu, en ünlü şiirlerinden biri olan "Alibi"ye kadar kolayca geriye dönük takip edilebilir. Aşk ve Narsisizm, birbiriyle iyi bağlantılı temalardır. Morante'nin karakterlerinin çoğu, aşık oldukları kişiye karşı gerçek hislere sahip oldukları için değil, çocukluklarından kalan boşluk duygularını örtmek için aşkı arar. Morante'nin anneliğin rolü ve çocukluk deneyimlerinin anlamı gibi diğer temaları kullanması aşk ve narsisizm aracılığıyla olur.[3]

Eserleri

Romanlar ve novellalar

  • Menzogna e sortilegio (1948)
  • L'isola di Arturo (1957) (Arturo'nun Adası, çev. Şadan Karadeniz, 2007)
  • La storia (1974) (Ve Tarih Devam Ediyor, çev. Nihal Önol, 2009)
  • Aracoeli (1982)

Kısa hikaye koleksiyonları

  • Il gioco segreto (1941) - yirmi kısa öykü
  • Le straordinarie avventure di Caterì dalla Trecciolina (1942) - daha sonra on üç kısa öykü içeren Le straordinarie avventure di Caterina olarak revize edildi, genişletildi ve yeniden yayınlandı
  • Lo scialle andaluso (1963) - on iki kısa öykü
  • Racconti dimenticati (1937–1947) 2002'de Einaudi tarafından yayınlanan yirmi kısa öykü.
  • Aneddoti infantili (1939–1940) - 2013'te Einaudi tarafından yayınlanan ilk defa "Oggi" dergisinde çıkan on beş kısa öykü

Şiir

  • Alibi (1958)
  • Il Mondo Salvato dai Ragazzini (1968), "La canzone degli F.P. e degli I.M.in tre parti" H.F. ve U.M.'nin üç parçalı şarkısı'nı da içerir.

Çocuk kitapları

  • Le Straordinarie Avventure di Caterina (1959)

Kurgusal olmayan

  • Pro e contro la bomba atomica (1987, denemeler)

Kaynakça

  1. ^ Patrizia Acobas, "Elsa Morante" 20 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Encyclopedia, Jewish Women's Archive.
  2. ^ La Storia (RAI), 1986
  3. ^ Contemporary Women Writers in Italy: A Modern Renaissance. Amherst: University of Massachusetts Press. 1990. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Carlo Collodi</span> İtalyan yazar

Carlo Lorenzini, İtalyan gazeteci ve yazar.

Dacia Maraini, İtalyan yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Alberto Moravia</span> İtalyan yazar

Alberto Moravia, , İtalya'nın dünyaca ünlü yazar ve şairlerinden.

<span class="mw-page-title-main">Costanzo Preve</span> İtalyan filozof (1943-2013)

Costanzo Preve İtalyan Marksist düşünür ve siyaset kuramcısı.

<span class="mw-page-title-main">Grazia Deledda</span> İtalyan yazar (1871-1936)

Grazia Deledda, İtalyan yazar. Doğalcılık akımının önde gelen isimleri arasında kabul edilir. Eserlerinde Sardunya'daki zorlu yaşam koşullarını tasvir eder. 1926'da edebiyat dalında Nobel Ödülüne layık görüldü.

İtalyan Edebiyatı, İtalyan yazarlarca İtalyanca yazılmış edebiyat yapıtlarını kapsar. İtalya'nın siyasal birliğini 19. yüzyıla kadar kuramaması ve Katolik Kilisesi'nin etkisiyle, yazılı metinlerde uzun süre Latince kullanılmış ve yerel bir dilin yaygınlaşması öbür Avrupa ülkelerine göre daha geç başlamıştır. 12. ve 14. yüzyıllar arasında İtalya'da Fransızca düzyazı ve koşukla yazılmış romanslar okunmuş ve klasik metinlerden uyarlamalar yapılmıştır. Böylece 13. yüzyılda bir Fransız-İtalyan edebiyatı gelişmiştir. İtalyanlar Fransız öykülerini çoğu zaman uyarlayarak ve bunlara çeşitli eklemeler yaparak kaleme almışlardır. Bu edebiyatta Fransızca kullanılmakla birlikte, yazarlar yapıtlarına yer yer kendi lehçelerinin özelliklerini de katmışlardır.

<span class="mw-page-title-main">Dino Buzzati</span>

Dino Buzzati Traverso, İtalyan romancı, öykü yazarı, ressam, şair ve gazeteci.

Strega Ödülü, her yıl İtalya’da yayımlanmış bir kitaba verilen en saygın ödüllerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Giorgio Bassani</span> İtalyan yazar

Giorgio Bassani, İtalyan yazar ve yayımcıdır.

Türkçede İtalyan edebiyatı, Türkçeye çevrilen İtalyanca eserlere ilişkin bir listedir.

<span class="mw-page-title-main">Leonardo Sciascia</span>

Leonardo Sciascia [okunuşu: Şaşa], İtalyan yazar ve siyasetçi.

Grinzane Cavour Ödülü, Giuliano Soria'nın 1982 yılında kurduğu bir edebiyat ödülüdür. Ödülü kazananlar, Grinzane Cavour Şatosu'nda düzenen bir törenle ödüllerini alırlar.

Pozzale Luigi Russo Ödülü, 1948'de Pozzale Komünist Partisi'nce kurulmuştur. Ödül, 1952 yılında seçici kurul üyeliğine çağrılan eleştirmen Luigi Russo'nun katkılarının anısına Pozzale Luigi Russo Ödülü adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Monica Vitti</span> İtalyan oyuncu (1931-2022)

Monica Vitti doğum adıyla Maria Luisa Ceciarelli, İtalyan sinema ve dizi oyuncusu.

<span class="mw-page-title-main">Giorgio Agamben</span> İtalyan filozof

Giorgio Agamben, çağdaş İtalyan filozoftur. Daha çok "Homo sacer" ile "istisna hali" kavramlarına yaptığı katkılarla ünlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Umberto Lenzi</span> İtalyan film yönetmeni

Umberto Lenzi, İtalyan film yapımcısı ve yönetmenidir. Umberto Lenzi, 6 Ağustos 1931'de İtalya'nın Massa Marittima eyaletinde doğdu. 1956'da Roma'da Centro Sperimentale di Cinematografica'ya kayıt oldu ve final sınavı olarak Ragazzi di Trastevere'yi yaparak mezun olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Alba Rohrwacher</span> İtalyan oyuncu

Alba Caterina Rohrwacher, İtalyan oyuncu.

Gian Mario Bravo, İtalyan tarihçi ve deneme yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Gianni Celati</span> yazar, çevirmen ve edebiyatçı

Gianni Celati, İtalyan yazar, çevirmen ve edebiyat eleştirmenidir.

<span class="mw-page-title-main">Chiara Frugoni</span> İtalyan tarihçi

Chiara Frugoni, Orta Çağ ve kiliseler tarihi konusunda uzmanlaşmış İtalyan tarihçi. 1994 yılında Francesco e l'invenzione delle stimmate başlıklı makalesiyle Viareggio Ödülü'ne layık görüldü.