İçeriğe atla

Elohim

Tanah'da, elohim (İbraniceאֱלֹהִים‎) veya ha'elohim, tek bir Tanrıya,[1][2][3][4] özellikle İsrail'in Tanrısına atıfta bulunan İbranice sözcüktür.[1][2][3][4][5][6] Diğer zamanlarda ise çoğul tanrıları ifade etmek için kullanıldı.[1][2][3][4][5][6]

Kelime, eloah kelimesinin çoğul halidir ve el ile ilişkilidir. Kitâb-ı Mukaddes'ta tanrının gücünün, yöneticilik ve adalet özelliklerinin geçtiği yerlerde kullanılmıştır. İbranicede Elohim sözcüğünün karşılığı tanrılar olarak verilebilir. Ancak bu tam doğru bir karşılık değildir. Bu sözcüğün mastarı "el" dir ve güç anlamına gelir; "el-oha" ise güçlü ya da güçlü olan (kişi) anlamındadır. RAB YHVH için kullanıldığında saygı ifadesi olarak Eloha'ın çoğulu olan Elohim kullanılmıştır. Burada yaratılma oluşumu Tanrının özellikleri olarak başlar, kutsal isimler olarak somutlaşır ve yaratılış dört olarak adlandırılır.

Elohim, eloah'ın çoğulu olduğu için Teslis doktrinini savunan Hristiyanlar, üç kişinin tek bir Tanrı'da birleştiğini göstermek için ʼElohim' ifadesine başvururlar. Kutsal Kitap eleştirmenleri, 'elohim'i Tanrı kavramının Kutsal Kitap'ta çoktanrıcılıktan tek tanrılılığa geliştiğinin kanıtı olarak görürler. Her iki görüş ise İbranice ile bağdaştırılamaz.

ʼEl

“Tanrı” olarak tercüme edilen İbranice kelimeler arasında, muhtemelen “kudretli olan”, “güçlü olan” anlamına gelen ʼEl kelimesi vardır. Kutsal Kitap'ın, ismi יהוה (YHVH, Yehova ya da Yahve) olan Tanrısı, diğer tanrılar ve insanlarla ilgili olarak kullanılır. Aynı zamanda, genellikle Elişa ("Tanrı kurtuluştur" anlamına gelir) ve Daniel ("Tanrı benim hakimimdir") gibi özel isimlerin bir bileşenidir.

İşaya 9:6'da Mesih, peygamberlik niteliğinde ʼEl Gibbṓr, (güçlü Tanrı) olarak adlandırılır, fakat Başlangıç 17:1'deki ʼEl Shaddáj (Her Şeye Kadir olan Tanrı) terimi YHVH'ye (Yehova ya da Yahve) uygulanmaktadır.

haʼEl

HaʼEl ifadesi, ʼEl ve önce gelen belirli tanım edatı ha 'dan oluşur. Masoretik metinde bu ifade 32 kez tekil olarak geçer ve her zaman Kutsal Kitap'ın Tanrısı YHVH'ye atıfta bulunur (örneğin Başlangıç 46:3; 2. Samuel 22:31). Belirli tanım edatı onu diğer tanrılardan ayırmak amacıyla kullanılır. Gesenius'un İbranice Gramer eseri haʼElohim ve haʼEl 'i "tek gerçek Tanrı" olarak çevirmektedir.[7]

ʼElim

ʼÉl 'in çoğul biçimi ʼElím, diğer tanrılara atıfta bulunularak kullanılır, örneğin Çıkış 15:11'de (“tanrılar”). Ayrıca, Mezmur 89:6'da olduğu gibi, yücelik veya haşmet çoğulu olarak da kullanılır. Çoğul biçimin burada ve başka birçok yerde tek bir kişiye atıfta bulunma amacıyla kullanılması, Septuagint çevirisinde ʼElím 'in tekil biçimi Theos ile ve aynı şekilde Vulgata 'da Deus ile tercüme edilmesiyle gösterilir.

haʼElim

ʼElím sözcüğü Masoretik metinde, diğer tanrılara atıfta bulunduğu Çıkış 15:11'de bir kez önceki belirli tanım edatı ile birlikte görünür.

ʼElohim

İbranice ʼelohim (tanrılar) sözcüğü, görünüşe göre, “güçlü olmak” anlamına gelen bir kökten türemiştir. ʼElohim, ʼElṓah 'ın (Tanrı) çoğul halidir. Bazen bu çoğul, birkaç tanrıyı belirtir (Başlangıç 31:30, 32; 35:2), ancak daha sıklıkla heybet, yücelik veya ihtişamın çoğulu olarak kullanılır. Tanah'ta ʼElohim, Tanrı'nın (YHVH) kendisine, meleklere, putlara (tekil ve çoğul) ve insanlara atıfta bulunur.

Tanah'ın Tanrısı için kullanıldığında, ʼElohim heybet, yücelik veya haşmetin çoğulu olarak kullanılır (Başlangıç 1:1). Aaron Ember bu konuda şunları yazdı: “Eski Ahit'in dili, çokluk fikrini . . . [ʼElohim]'le ilgili (İsrail'in Tanrısı için kullanılırsa) tamamen terk edilmiş olması, neredeyse her zaman tekil bir fiil yüklemi ile inşa edilmesi ve tekil bir sıfat niteliği gerektirmesi gerçeğinden özellikle açıktır. . . . [ʼElohim], büyük Tanrı'ya tekabül eden yücelik ve heybeti ima eden bir yoğunluk çoğul olarak açıklanmalıdır”[8]

Gesenius'un İbranice Gramer eseri şöyle der: "Haşmet veya egemenlik çoğulları . . . aslında soyut çoğulun özel bir çeşididir . . . temel terimin yoğun bir artırılmasının ikincil anlamı ile . . .; yani her şeyden önce אֱלֹהִים ['Elohím] Tanrı (sayısal çoğul “tanrılar”dan ayrılmış olarak) . . . Belirtme sıfatının tekiliyle neredeyse düzenli bağlantı, dilsel kullanımın ʹא ['Elohím]'in (tanrıyı belirtmek için kullanıldığı kadarıyla) sayısal bir çokluğu fikrini tamamen ortadan kaldırdığı gerçeğinden bahseder. . . . Buna göre, ʹא ['Elohím] yalnızca sayısal çoğul değil, aynı zamanda soyut çoğul olmalıdır . . . ve, bu tür diğer soyut isimler gibi, somut bireysel Tanrı'ya transfer edilmiştir.”[9]

ʼElohim kelimesi putlar için de kullanılmaktadır. Bazen bu çoğul basitçe "tanrılar" anlamına gelir (Çıkış 12:12; 20:23). Diğer zamanlarda, ʼelohim yücelik çoğuludur ve yalnızca tek bir tanrıya (veya tanrıçaya) atıfta bulunur. (1. Samuel 5:7b [Dagon]; 1. Krallar 11:5 [“tanrıça” Aştoret]; Daniel 1:2b [Marduk]).

Mezmur 82:1, 6'da ʼElohim insanlar, yani İsrail'deki hakimler için kullanılır. Onlar, Tanrı'nın temsilcileri ve sözcüleri olarak tanrılardı. Aynı şekilde, Musa'ya Harun'a ve Firavun'a “tanrı” olarak hizmet etmesi söylenmişti (Çıkış 4:16; 7:1).

haʼElohim

HaʼElohim terimi, 'elohim' ve önce gelen belirli tanım edatı ha'dan oluşmaktadır. Masoretik metinde bu ifade 376 kez geçer; bunun 368'i gerçek Tanrı YHVH'ye ve 8 kez diğer tanrılara atıfta bulunur.

ZorellHeb, s. 54'te şöyle der: “Kutsal Yazılarda özellikle tek gerçek Tanrı, Yahve, bu kelimeyle belirtilir; a) הָאֱלֹהִים ὁ θεός Gen 5:22; 6:9, 11; 17:18; 20:6; Ex 3:12; 19:17 ve nesir olarak yazılmış çeşitli kitaplarda; יהוה הוּא הָאֱלֹהִים 'Yahve [tek gerçek] Tanrı'dır' Deu 4:35; 4:39; Yeşu 22:34; 2Sam 7:28; 1Kır 8:60 vb.” [10]

Kaynakça

  1. ^ a b c Strong, James (1890). "H430 - 'elohiym". Strong's Concordance. Blue Letter Bible. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2020. אֱלֹהִים ʼĕlôhîym, el-o-heem; plural of H433 (אֱלוֹהַּ ĕlôah); gods in the ordinary sense; but specifically used (in the plural thus, especially with the article) of the supreme God; occasionally applied by way of deference to magistrates; and sometimes as a superlative:—angels, X exceeding, God (gods) (-dess, -ly), X (very) great, judges, X mighty. 
  2. ^ a b c "Strong's Hebrew: 430. אֱלֹהִים (elohim) -- God (Strong's Concordance; Englishman's Concordance; NAS Exhaustive Concordance; Brown-Driver-Briggs definition; Strong's Exhaustive Concordance definition; Forms and Transliterations)". Biblehub.com. 2020. 19 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2020. 
  3. ^ a b c Coogan, Michael D.; Brettler, Marc Z.; Newsom, Carol A.; Perkins, Pheme, (Ed.) (2007). "Glossary: "Elohim"". The New Oxford Annotated Bible: New Revised Standard Version with the Apocrypha (3., Augmented bas.). New York: en:Oxford University Press. s. Glossary: 544. ISBN 978-0-19-528880-3. Elohim. The Hebrew word usually translated "God," though its plural form is sometimes also translated "gods." It is originally a common noun (a god), though it is often used as a proper noun for the God of Israel, even though it is a plural form. 
  4. ^ a b c "Elohim - Hebrew god". Encyclopædia Britannica. Edinburgh: Encyclopædia Britannica, Inc. 20 Temmuz 1998. 3 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2020. Elohim, singular Eloah, (Hebrew: God), the God of Israel in the Old Testament. A plural of majesty, the term Elohim—though sometimes used for other deities, such as the Moabite god Chemosh, the Sidonian goddess Astarte, and also for other majestic beings such as angels, kings, judges (the Old Testament shofeṭim), and the Messiah—is usually employed in the Old Testament for the one and only God of Israel, whose personal name was revealed to Moses as YHWH, or Yahweh (q.v.). When referring to Yahweh, elohim very often is accompanied by the article ha-, to mean, in combination, “the God,” and sometimes with a further identification Elohim ḥayyim, meaning “the living God.”
    Though Elohim is plural in form, it is understood in the singular sense. Thus, in Genesis the words, “In the beginning God (Elohim) created the heavens and the earth,” Elohim is monotheistic in connotation, though its grammatical structure seems polytheistic. The Israelites probably borrowed the Canaanite plural noun Elohim and made it singular in meaning in their cultic practices and theological reflections.
     
  5. ^ a b Van der Toorn 1999, s. 352–353, 360–364.
  6. ^ a b McLaughlin 2000, s. 401–402.
  7. ^ Gesenius’ Hebräische Grammatik (GK), § 126e
  8. ^ The American Journal of Semitic Languages and Edebiyats, Vol. XXI, 1905, s. 208
  9. ^ W. Gesenius, Hebräische Grammatik, 28. baskı, 1977, S. 416, 417, § 124 g
  10. ^ F. Zorell, Lexicon Hebraicum Veteris Testamenti, Rom 1984, S. 54

İlgili Araştırma Makaleleri

Allah (Arapça: الله, romanize:

<span class="mw-page-title-main">Tevrat</span> Tanahın ilk beş kitabı

Tevrat, İbrani Kutsal Kitabı'nın ilk beş kitabının, yani Tekvin, Çıkış, Levililer, Sayılar ve Tesniye kitaplarının derlemesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kur'an</span> İslamın temel dinî metni

Kur'an veya yaygın kullanılan adıyla Kur'an-ı Kerim, Müslüman inancına göre, yaklaşık 23 yıllık bir süreçte ayetleri Allah tarafından Cebrâil adındaki melek aracılığıyla Muhammed'e parça parça vahiyler hâlinde indirilen bir kutsal kitaptır. İslam inancına göre Kur'an, Muhammed'in gerçek bir peygamber olduğunu kanıtlayan en önemli ve en büyük mucizedir. Müslümanlar, namaz başta olmak üzere belli başlı ibadetlerinde Kur'an'dan çeşitli bölümler okurlar.

Tanrı ya da ilah, Klasik teistik inanç sistemlerinde Mutlak Varlık, Mutlak Benlik ve tüm varoluşun temel kaynağı olarak görülen varlık. Tek tanrılı inançlarda evrenin tek yaradanı ve yöneteni olarak kabul edilir. Çok tanrılı inançlarda genelde ilahların cinsiyeti bulunur ve eril olanlarına tanrı, dişi olanlarına tanrıça denir. Tektanrılı ve henoteistik inançlardaki Tanrı kavramını tanımlamak için ise sadece tanrı sözcüğü kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Kitâb-ı Mukaddes</span> Yahudiliğin ve Hristiyanlığın kutsal metinlerini oluşturan kitapların kanonik bir koleksiyonu

Kitâb-ı Mukaddes, Mukaddes Kitap veya Kutsal Kitap, Eski Ahit ve Yeni Ahit'i kapsayan, Hristiyan inanışının temelini oluşturan ve Hristiyanlarca kutsal sayılan kitaptır.

Allah'ın isimleri, İslam toplumunda, Kur'an ve hadislerde Allah'a izâfe edilen fiil veya sıfatlardan türetilmiş veya doğrudan Allah'ı ifade amacıyla kullanılmış olan isimlerdir. Yalnızca Kur'an'da geçen ilahi isimler yüzden fazlayken hadislerde Allah'a atfedilen başka isimler de bulunmaktadır. Geniş anlamıyla esmâü'l-hüsnâ kavramı bu adların hepsini kapsasa da terim anlamıyla daha çok doksan dokuz ismi içerdiği kabul edilir ve buna mukabil Türkçede çoğunlukla Allah'ın 99 ismi şeklinde bilinir.

<span class="mw-page-title-main">İbranice</span> Afro-Asyatik dil ailesinin Kenan koluna bağlı bir dil

İbranice (עִבְרִית‎,

<span class="mw-page-title-main">Kabala</span>

Kabala veya Kabbalah, Yahudi mistisizminde ezoterik bir disiplin, düşünce okulu veya kurallar bütünüdür. Yahudilik'te üyelerine מְקוּבָּל [Kabaliste Mequbbāl] denir. Kabala'nın tanımı, onu takip edenlerin geleneğine ve amaçlarına göre değişiklik gösterir. Kabala, Yahudiliğin ilk yıllarına kadar uzanır; öyle ki, Hristiyanlığı kuran ilk Yahudilerden, Hristiyanlığa da geçmiştir. Yahudilik içindeki mistik dinî yorumların temelini oluşturur. Yahudi Kabalalar, değişmeyen, sonsuz ve ebedi Tanrı'ları Yehova'nın gizemi Ein Sof'u ve ölümlü, sonu olan Evren'in arasındaki ilişkiyi felsefî bir şekilde araştıran bir dizi ezoterik Yahudi öğretileridir.

<span class="mw-page-title-main">Kutsal Ruh</span>

Kutsal Ruh, Yahudilikte Tanrı'nın evren veya yaratıkları üzerindeki ilahi gücü, kalitesi ve etkisine atıfta bulunur. İznik Hristiyanlığı'nda Kutsal Ruh, Üçlü Birliğin üçüncü kişisidir. İslam'da Kutsal Ruh, ilahi eylemin veya iletişimin bir aracısı olarak hareket eder.

<span class="mw-page-title-main">İbrahimî dinler</span> Orta Doğu dinleri

İbrahimî dinler, aynı zamanda İbrahimizm olarak da bilinir, İbrani din büyüğü ve atası İbrahim tarafından kurulan Yahudilik ile birlikte başlamış, monoteizm üzerine kurulu Semitik dinler grubudur. İlk İbrahimî din Yahudiliktir; sonrasında sırasıyla Hristiyanlık ve İslamiyet kurulmuştur. Yahudilik ve Hristiyanlık, kökenlerini İshak (Y'ishak) ve soyuna bağlarken İslamiyet, İsmail (Y'işmael) ve soyuna bağlar.

<span class="mw-page-title-main">Yehova</span> יהוה (YHVH)nin Adonayın sesli harfleriyle transliterasyonlarından biri

Yehova/Yehovah, Tanah'ta bahsi geçen Tanrı'nın adının (יְהֹוה) olası bir telaffuz şeklidir. İsmin orijinali İbranice 4 adet sessiz harften oluşur ve orijinal İbranice metinlerde 6 bin 828 defa YHVH kullanımı yer alır.

<span class="mw-page-title-main">YHVH</span> Y-H-V-H (יהוה‬), İbrani Kutsal Kitabında İsrailin Tanrısının dört ünsüz harften oluşan özel adı

Tanah'ta YHVH veya Tetragrammaton, İsrailoğulları'nın Tanrısına atıfta bulunmak için kullanılan dört harfli İbranice ifadedir. İbranicenin sağdan sola yazılımından dolayı bu dört harf He (ה) + Vav + (ו) He + (ה) Yod (י) şeklinde sağdan sola yazılır. İsmin yapısı ve etimolojisi hakkında hâlâ ortak fikir birliği olmamakla beraber nasıl telaffuz edildiği de bilinmemektedir, fakat neredeyse evrenselleşmiş iki form olan Yahveh ve Yehova formları kabul edilir.

Üzeyir, MÖ 4.-5. yüzyıllarda yaşamış Ezra ile aynı kişi olduğu iddia edilen Yahudi peygamber ya da din adamı. Üzeyir ile Ezra'nın aynı kişi olduğu tartışmalıdır. Temple Üniversitesi din profesörlerinden ve Encyclopaedia of the Qurʾān yazarı İbrahim M. Ebu Râbî, Üzeyir ile Ezra'nın aynı kişi olduğu kanısını sorgulayanlardandır.

Nisan İbrani takvimine göre resmi yılın yedinci ayıdır ve dini yılın birinci ayıdır. 30 gün süren bu ay Gregoryen takviminde Mart-Nisan aylarına düşer. Nisan ismi Babilceden girmişstir; Tora'da Babil Sürgününden önce bu ay için bahar anlamına gelen Aviv ismi kullanıldığı görülür.

İlāh, "tanrı" ile aynı anlama gelen bir Arapça terimdir. Dişil hâli "ilaha"dır ve bu tanrıça ile eşanlamlıdır. Dinsel inanışlarca kutsal görülen ve tapınılan doğaötesi bir varlıktır. İlah kelimesi İslami ritüellerde sıkça kullanılır: ezan, kelime-i şehadet.

<span class="mw-page-title-main">El (tanrı)</span>

ʼĒl, "tanrı" veya "ilah" anlamına gelen, birçok büyük antik Yakın Doğu tanrısından herhangi birine atıfta bulunan Kuzeybatı Semitik bir kelimedir. Daha nadir bir biçim olan ila, esk, Akad ve Amoricedeki biçimini temsil eder. Kelime, "tanrı" anlamına gelen Proto-Semitik *ʔil-'den türetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İbrahimî dinlerde Tanrı</span>

Yahudilik, Hristiyanlık, İslam ve Bahai dinleri İbrahim'in Tanrı geleneğini sürdürdükleri için İbrahimî dinler olarak da adlandırılırlar. Bu yüzden İbrahimî dinlerin teolojik gelenekleri bir ölçüde Tanah'taki Tanrı tasavvurundan ve Yahudi tarihindeki monoteizmin tarihi gelişimden etkilenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yahudilikte Tanrı'nın isimleri</span> Vikimedya liste maddesi

Rabbânî Yahudilikte Tanrı'nın yedi ismi o kadar kutsal kabul edilir ki bir defa yazıldıktan sonra asla geri silinmemeleri gerekir: YHVH, ʼĒl, Eloah, Elohim, Šaddāi, Eḥyḗḣ ve Tzevaot. İlk din erbapları, geriye kalan öbür İbranice isimlerin Tanrı'nın lakap ve sıfatları olduğunu ve bu lakaplarla Tanrı'nın yedi isminin diğer dillerde özgürce yazılıp silinebileceğini kabul ettiler. Ancak bazı yeni din adamları bu duruma dikkat edilmesini önermektedir. Birçok Ortodoks Yahudi, Tanrı'nın ismini İngilizce yazarken God yazmak yerine "G-d" yazar ve 15 anlamına gelen Yōd-Hē ifadesini telaffuz etmek yerine Ṭēt-Vav derler.

<span class="mw-page-title-main">Papirüs Fouad 266</span>

Fouad 266 birçok papirüs fragmanın terimidir. Bu fragmanlar İbranice Kutsal Yazıların en eski metinlerinin bazılarını içermektedirler. Onlar Yunancada yazıldı ve Septuagint tercümesinin birçok ayetlerini kapsar. Ayetler Başlangıç (Bereşit) ve Kanunun Tekrarı (Devarim) kitaplarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Ahit'te Tanrı'nın ismi</span>

Yehova İbranice Kutsal Yazılarda geçen Tanrı'nın ismidir. İbranice metinde 6.828 kez geçer. Bu ifade genelde Tetragrammaton ya da Tetragram olarak adlandırılır. Birçok dilbilimcilere göre tanrısal isim „Yehova“ yerine „Yahve“ telaffuz edilmeli.