İçeriğe atla

Elizabeth Langdon Williams

Elizabeth Langdon Williams
Doğum08 Şubat 1879(1879-02-08)
Putnam, Connecticut, ABD
Ölüm1981 (101-102 yaşlarında)
VatandaşlıkABD
Mezun olduğu okul(lar)Massachusetts Institute of Technology
Tanınma nedeniPluto'nun varlığını ve yerini tahmin etmeye yönelik hesaplamalar
EvlilikGeorge Hall Hamilton
İmza

Elizabeth Langdon Williams (d. 8 Şubat 1879, Putnam, Connecticut - ö. 1981, Enfield, New Hampshire[1]), çalışmaları Pluto veya Planet X'in keşfine yardımcı olan Amerikalı bir insan bilgisayar ve astronomdur.

Kişisel yaşam ve eğitimi

Elizabeth Brigham ve Louis M. Williams'ın Robert Longfellow Williams'ın ikizi ve Henry Trumbell Williams ile Ursula Louise Williams'ın ablası olarak 8 Şubat 1879'da Connecticut, Putnam'da doğdu.[2][3] İlk kadın mezunlarından biri olarak 1903'te MIT'den (Massachusetts Institute of Technology) fizik bölümü mezun oldu ve mezuniyet sırasında onur derecesi alan ilk kadın oldu. Törende "Fresnel dalga yüzeyinin analitik bir incelemesi" adlı tezinin bir bölümünü okudu ve katılan herkesi büyük ölçüde etkiledi. Sınıfının birincisi olarak eğitime devam etti ve sağ eliyle el yazısıyla yazı yazıp ve sol eliyle çizim yapmaktaydı.[4][5] 1922'de Williams, 30 Haziran 1884'te Londra'da doğan ve Cambridge'de eğitim görmüş başka bir astronom olan George Hall Hamilton ile evlendi. 1917'den 1922'ye kadar Williams ile tanıştığı Flagstaff, Arizona'daki Lowell Gözlemevi'nde çalıştı.[6]

Profesyonel yaşamı

Williams, 1905'te Percival Lowell tarafından Boston'daki State Street ofisinde çalışmak üzere işe alındı.[2] 1910'da başlayan Planet X araştırması için bir insan bilgisayar olması istenene kadar, başlangıçta Lowell için yayınların editörlüğünü yaptı.[7]

Gezegen X

Lowell, önerilen bir X Gezegeninin bilinen gezegenler Neptün ve Uranüs'ün yörüngelerini etkilediğini varsaydı.[8] Williams'ın Planet X projesindeki rolü, Lowell'in Neptün ve Uranüs'ün yörüngelerindeki farklılıklara dayalı olarak bilinmeyen bir nesneyi ve boyutunu nerede araması gerektiğine dair matematiksel hesaplamalar yapan baş insan bilgisayarıdır. Hesaplamaları, bilinmeyen gezegenin yeri için tahminlere yol açtı, ancak Lowell 1916'da öldü ve proje durduruldu. Ancak 1920'lerin sonunda proje yeniden başlatıldı ve Clyde Tombaugh projeyi yönetmesi için işe alındı. Tombaugh, Lowell'ın (Williams'ın hesaplamalarına dayanan) tahminlerini kullanarak, 1930'da Pluto adlı yeni bir gezegen olarak tanımladığı, 1915'te fotoğrafı çekilen bir gökyüzü bölgesindeki bir görüntünün yerini tespit etti.[9].

Williams, Lowell'in ölümünden sonra hesaplamalar üzerinde çalışmaya devam etti ve Lowell Gözlemevi'ndeki yazışmaları ele aldı ve 1919'da Boston'dan Flagstaff'taki gözlemevine taşındı.[1][10] O ve Hamilton daha sonra Percival Lowell'ın dul eşi Constance tarafından gözlemevindeki görevlerinden, evli bir kadını çalıştırmanın uygun olmadığı düşünüldüğünden ihraç edildiler.[5] Williams ve kocası daha sonra Jamaika, Mandeville'de Harvard Üniversitesi Gözlemevi tarafından yönetilen ve birlikte çalıştıkları bir gözlemevinde çalıştı.

Son yılları

1935'te George Hall Hamilton öldü. Dul kalan Williams, Mandeville'deki gözlemevinden emekli oldu ve küçük kız kardeşi Louise Ring ile Lebanon, New Hampshire'a taşındı ve burada bir yaz tatil evi olan "Peaceful Acres"ı yönettiler. 1981'de Enfield, New Hampshire'da 101 yaşında öldü.[4]

Kaynaklar

  1. ^ a b Schindler, Kevin (2016), Lowell Observatory, Images of America, Arcadia Publishing, s. 63, ISBN 9781439655726 
  2. ^ a b Clark, Catherine (2020). "American Astronomical Society meeting #235: Elizabeth Williams and the Discovery of Pluto". Bulletin of the American Astronomical Society. 52 (1). Bibcode:2020AAS...23518104C. 
  3. ^ White, Almira Larkin (1900). Genealogy of the Descendants of John White of Wenham and Lancaster, Massachusetts: 1638-[1909] ... (İngilizce). Chase brothers, printers. 
  4. ^ a b "Elizabeth Langdon Williams · Women in Astronomy · Lowell Observatory Archives". collectionslowellobservatory.omeka.net. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2020. 
  5. ^ a b Bartels, Meghan. "Meet the unknown female mathematician whose calculations helped discover Pluto". Space.com. 18 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  6. ^ "1935PASP...47..332. Page 333". articles.adsabs.harvard.edu. 13 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2020. 
  7. ^ Littmann, Mark (1 Ocak 2004). Planets Beyond: Discovering the Outer Solar System (İngilizce). Courier Corporation. ISBN 978-0-486-43602-9. 
  8. ^ Littmann, Mark (2004), Planets Beyond: Discovering the Outer Solar System, Dover Books on Astronomy, Courier Corporation, s. 67, ISBN 9780486436029 
  9. ^ "Elizabeth Langdon Williams", Storied Women of MIT, Massachusetts Institute of Technology, 22 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 13 Mart 2023 
  10. ^ Putnam, William Lowell (2002), Percival Lowell's Big Red Car: The Tale of an Astronomer and a 1911 Stevens-Duryea, McFarland, s. 144, ISBN 9780786412341 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Güneş Sistemi</span> Güneş ve Güneş merkezli astronomik cisimler

Güneş Sistemi, Güneş'in kütleçekim kuvvetiyle yörüngede tutulan ve çeşitli gök cisimlerinden oluşmuş bir sistemdir. Güneş ve 8 gezegen ile onların doğruluğu onaylanmış 150 uydusu, 5 cüce gezegen ile onların bilinen toplam 8 uydusu ve milyarlarca küçük gök cisminden oluşur. Küçük cisimler kategorisine asteroitler, Kuiper Kuşağı cisimleri, kuyruklu yıldızlar, gök taşları ve gezegenler arası toz girer.

<span class="mw-page-title-main">Plüton</span> Cüce gezegen

Plüton, Kuiper Kuşağı'nda bulunan bir cüce gezegendir. Güneş Sistemi'nde bilinen en büyük cüce gezegen ve Neptün ötesi cisim ve doğrudan Güneş etrafında dolanan en büyük on altıncı cisimdir. 2006 yılına dek gezegen olarak sınıflandırılmaktaydı. Plüton, bünyesinde birçok cisim barındıran Kuiper Kuşağı'nın en belirgin üyelerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Neptün</span> Uranüsten sonra Güneşe en uzak ve uzaklık sıralamasına göre sekizinci gezegen

Neptün, Güneş Sistemi'nin sekizinci, Güneş'e en uzak ve katı yüzeyi bulunmayan gezegenidir. Gaz gezegenler sınıfında yer alan Neptün, Jüpiter ve Satürn'e kıyasla farklı yapısından ötürü buz devi olarak da sınıflandırılır. Güneş sisteminin Uranüs ile beraber en soğuk iki gezegeninden biridir. Katı yüzeye sahip olmamakla birlikte gezegenin dış katmanı genel olarak hidrojen ve helyumdan oluşur. İç katmanında ise gezegenin kütlesinin çoğu kayalık bir çekirdeğin üzerindeki sıcak ve yoğun maddelerden oluşur. Adını Roma deniz tanrısı Neptunus'ten alan gezegen, Güneş Sistemi'nde çapına göre en büyük dördüncü, kütlesine göre ise en büyük üçüncü gezegendir. Dünya'dan 17 kat fazla kütlesiyle, ikizi sayılabilecek Uranüs'ten biraz daha büyük ve daha yoğundur. Güneş'e olan uzaklığı ortalama 30 Astronomik birimdir.

<span class="mw-page-title-main">Uranüs</span> güneş sisteminin 7. gezegeni

Uranüs, Güneş'e yakınlık bakımından yedinci gezegendir. Gazlı, camgöbeği renginde bir buz devidir. Gezegenin büyük bir kısmı, astronominin "buz" ya da uçucu maddeler olarak adlandırdığı maddenin süperkritik fazındaki su, amonyak ve metandan oluşur. Gezegenin atmosferi karmaşık katmanlı bir bulut yapısına sahiptir ve tüm Güneş Sistemi gezegenleri arasında 49 K ile en düşük minimum sıcaklığa sahiptir. Gezegenin 82,23°'lik belirgin bir eksenel eğimi ve 17 saat 14 dakikalık bir geriye dönüş periyodu vardır. Bu, Güneş etrafındaki 84 Dünya yıllık bir yörünge döneminde kutuplarının yaklaşık 42 yıl sürekli güneş ışığı aldığı ve ardından 42 yıl sürekli karanlık olduğu anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">Gezegen</span> bir yıldız veya yıldız kalıntısının yörüngesinde dolanan gök cismi

Gezegen, genellikle bir yıldızın, yıldız kalıntısının veya kahverengi cücenin yörüngesinde bulunan, yuvarlak hâle gelmiş bir astronomik cisimdir. Uluslararası Astronomi Birliğinin (IAU) tanımına göre Güneş Sistemi'nde sekiz gezegen bulunur. Bunlar, karasal gezegenler Merkür, Venüs, Dünya ve Mars; dev gezegenler Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün'dür. Gezegen oluşumu için bilimsel açıdan mevcut en iyi teori, bir bulutsunun kendi içine çökmesi sonucu bir yıldızlararası bulut meydana getirdiğini ve yıldızlararası bulutun da bir önyıldız ve bunun yörüngesinde dönen bir öngezegen diski oluşturduğunu öne süren bulutsu hipotezidir. Gezegenler bu disk içinde, kütleçekiminin etkisiyle maddelerin kademeli olarak birikmesi sonucu, yığılma (akresyon) olarak adlandırılan süreçte büyürler.

<span class="mw-page-title-main">New England</span> ABDde tarihi bölge

New England veya diğer kullanımıyla Yeni İngiltere, Amerika Birleşik Devletleri'nin kuzeydoğu köşesine verilen isimdir. Bölgeyi oluşturan 6 eyâlet Connecticut, Maine, Massachusetts, New Hampshire, Rhode Island ve Vermont'dur.

<span class="mw-page-title-main">Asteroit kuşağı</span>

Asteroit kuşağı, Güneş Sistemi'nde Güneş merkezli ve kabaca Jüpiter ile Mars gezegenlerinin yörüngeleri arasındaki uzayı kaplayan torus şeklinde bir bölgedir. Bu bölgede asteroit veya küçük gezegen olarak adlandırılan çok sayıda katı ve düzensiz şekillerde gök cisimleri bulunur. Tanımlanan nesneler çok farklı boyutlarda olabilir, fakat gezegenlerden çok daha küçüklerdir ve birbirlerinden ortalama olarak bir milyon kilometre uzaklıklarda bulunurlar. Bu asteroit kuşağı, Güneş Sistemi'ndeki diğer asteroit popülasyonlarından ayırt edilebilmesi için ana asteroit kuşağı veya ana kuşak olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">2060 Chiron</span> Asteroit

2060 Chiron, Dış Güneş Sistemi'nde Satürn ve Uranüs arasında yörüngede olan bir küçük Güneş Sistemi cismidir. Charles T. Kowal tarafından 1977 yılında keşfedilen cisim, Centaur cisimleri olarak bilinen yeni bir nesne sınıfının ilk tanımlanmış üyesidir. İlk önceleri asteroit olarak sınıflandırılmış ancak daha sonra aslında kuyruklu yıldız olduğu konusunda tartışma açılmıştır. Günümüzde her iki sınıfta da yer almaktadır. Chiron, adını Yunan mitolojisindeki centaur Chiron'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Charon (uydu)</span> Küçük gezegen Plütonun en büyük doğal uydusu

Charon, cüce gezegen Plüton'un bilinen beş doğal uydusunun en büyüğüdür. Ortalama yarıçapı 606 km (377 mi) olan Charon, Plüton, Eris, Haumea, Makemake ve Gonggong'dan sonra bilinen altıncı büyük Neptün ötesi cisimdir. 1978 yılında James Christy tarafından Washington, DC'deki Amerika Birleşik Devletleri Deniz Gözlemevi'nin Flagstaff İstasyonu'nda (NOFS) çekilen fotoğraf plakaları kullanılarak keşfedildi. Plüton'un diğer uyduları Nix ve Hydra'nın 2005 yılında, Kerberos'un 2011 yılında ve Styx'in ise 2012 yılında keşfinden sonra (134340) Pluto I olarak da tanımlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Haumea</span> Neptünün yörüngesinin ötesinde bulunan bir cüce gezegen

Haumea Neptün'ün yörüngesinin ötesinde bulunan bir cüce gezegendir. 2004 yılında Caltech'ten Michael E. Brown liderliğindeki bir ekip tarafından Palomar Gözlemevi'nde keşfedildi ve resmi olarak 2005 yılında İspanya'daki Sierra Nevada Gözlemevi'nden José Luis Ortiz Moreno liderliğindeki bir ekip tarafından duyuruldu. Moreno'nun ekibi, 2003 yılında aynı ekip tarafından çekilen ön keşif görüntülerinde gök cismini keşfetmişti. Bu duyurudan sonra 2003 EL61 geçici adını almıştır. 17 Eylül 2008'de, Uluslararası Astronomi Birliği (IAU) tarafından cüce gezegen olarak kabul edildi ve Hawaii doğum tanrıçasının adı olan Haumea olarak adlandırıldı. Plüton'un sadece üçte biri kütlesindedir.

<span class="mw-page-title-main">Geri ve ileri yönlü hareket</span> Bir astronomik cismin yörünge veya kendi ekseni etrafında, ana cismine göre ters yönde dönüşü

Geri yönlü hareket, genel olarak, astronomik bir nesnenin kütle çekimi altında bulunduğu birincil cismin dönüş yönüne göre tam tersi yönündeki yörünge veya dönme hareketi olarak tanımlanmaktadır. Ayrıca bir nesnenin dönme ekseninin salınımı veya üğrümü gibi diğer hareketleri de tanımlayabilir.

<span class="mw-page-title-main">Kerberos (uydu)</span> Plütonun uydusu ve dört uydudan biridir

Kerberos, en uzun ekseninde yaklaşık 19 kilometre boyunda olan Plüton'un küçük bir doğal uydusudur. Plüton'un keşfedilen dördüncü doğal uydusuydu ve varlığı 20 Temmuz 2011'de ilan edildi. Temmuz 2015'te New Horizons uzay aracı tarafından Plüton ve diğer dört uydusuyla birlikte görüntülendi. Kerberos'un New Horizons görevinde elde edilen ilk görüntüsü 22 Ekim 2015'te kamuoyuna açıklandı.

<span class="mw-page-title-main">Plüton Sistemi</span>

Plüton, 5 uyduya sahiptir. En büyüğü Charon'dur. Charon ve Plüton arasındaki mesafe, Güneş Sistemi'nde bilinen bütün gezegen-uydu ya da cüce gezegen-uydu arasındaki mesafeden çok daha küçüktür. Diğer uyduları Nix, Hydra, Kerberos ve Styx'tir. Bunlar, Charon'a göre daha küçüktür.

Venetia Phair, Clyde Tombaugh'ın 18 Şubat 1930 yılında keşfini yaptığı Kuiper kuşağında bulunan Plüton gezegenine Plüton adını öneren kişidir. Öneriyi yaptığı esnada Oxford'da yaşıyordu ve henüz 11 yaşındaydı.

<span class="mw-page-title-main">Plüton'un jeolojisi</span> Küçük gezegen Plütonun yüzeyinin, kabuğunun ve iç kısmının bilimsel çalışması

Plüton'un jeolojisi Plüton yüzeyi, kabuğu ve iç yapısının karakteristiklerinden meydana gelir. Dünya'dan Plüton'un mesafesi fazla olduğundan cüce gezegeni Dünya'dan derinlemesine incelemek zordur. Bu sebeple Plüton ile ilgili birçok detay, New Horizons'un Plüton Sistemi içinden geçmesiyle 14 Temmuz 2015 ve sonrasına kadar bilinemedi.

<span class="mw-page-title-main">Lowell Gözlemevi</span> astronomik gözlemevi

Lowell Gözlemevi, Flagstaff, Arizona, Amerika Birleşik Devletleri'nde bulunan bir gözlemevidir. Lowell Gözlemevi 1894'te kurulmuştur. Böylece, Amerika Birleşik Devletleri'nde kurulmuş en eski gözlemevlerinden biri olmuştur. 1965 yılında ise National Historic Landmark ismiyle yeniden adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ingeborg Brun</span> Danimarkalı amatör astronom, sosyalist

Ingeborg Brun Danimarkalı bir amatör astronom, sosyalist ve yazardı. Mars'ın yüzeyini gösteren el boyaması küreleriyle tanınır.

(5335) Damocles 1991 DA centaur grubuna mensup ve Halley tipi, uzun dönemli kuyruklu yıldızların etkin olmayan çekirdekleri olabileceği düşünülen bir tür küçük gezegen olan demokloidler grubunun isim babasıdır. 18 Şubat 1991'de, Avustralyalı astronom Robert McNaught tarafından Avustralya'daki Siding Spring Gözlemevi'nde keşfedilmiştir. Adını Yunan mitolojisinin bir figürü olan Demokles'ten almıştır.

Uzak küçük gezegen veya uzak nesne, Güneş Sistemi'nde Neptün ötesinde bulunan ve genellikle bir "asteroit" olarak değerlendirilmeyen herhangi bir küçük cisimdir. Bu şemsiye terim, IAU'nun Küçük Gezegen Merkezi (MPC) tarafından kullanılmakta olup, bu nesnelerin tanımlanması, belirlenmesi ve yörünge hesaplamalarından sorumludur. Nisan 2023 itibarıyla MPC'nin veri tabanında 4975 uzak nesne bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Elizabeth Bishop</span> Amerikalı şair (1911 – 1979)

Elizabeth Bishop, Amerikalı lezbiyen bir şair ve kısa öykü yazarıydı. 1949'dan 1950'ye kadar Kongre Kütüphanesi'nin Şiir Danışmanı olarak görev yaptı, 1956'da Pulitzer Şiir Ödülü'nü kazandı, 1970'te Ulusal Kitap Ödülü'nü ve 1976'da Neustadt Uluslararası Edebiyat Ödülü'nü kazandı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.