İçeriğe atla

Elizabeth Fee

Dr

Elizabeth Fee
Photograph of Dr Elizabeth Fee speaking during her tenure as the Chief Historian at the National Library of Medicine.
Doğum11 Aralık 1946(1946-12-11)
Belfast, Kuzey İrlanda
Ölüm17 Ekim 2018 (71 yaşında)
Bethesda, Maryland, ABD
EğitimCambridge Üniversitesi ve Princeton Üniversitesi
MeslekTıp tarihçisi ve Halk sağlıkçısı
İşverenBirleşik Devletler Ulusal Tıp Kütüphanesi, Johns Hopkins Halk Sağlığı Okulu ve New York Eyalet Üniversitesi
EvlilikMary Garafolo

Elizabeth Fee (11 Aralık 1946 - 17 Ekim 2018), Liz Fee olarak da bilinir, bilim, tıp ve sağlık tarihçisiydi. Birleşik Devletler Ulusal Tıp Kütüphanesi, Tıp Tarihi Bölümü başkanıydı.[1]

Önceki Hayatı ve Eğitimi

Fee, Metodist bir aile olan Deirdre ve John Fee'nin çocuğu olarak Belfast'ta doğdu. Beş aylıktan itibaren ailesiyle birlikte Çin, Malezya, Hindistan, Mısır ve Avrupa'nın çeşitli yerlerine seyahat etmeye başladı.[2][3][4] Çin'de kızıl hastalığına yakalandıktan sonra, Fee bir kulağında işitme duyusunu kaybetti.[5] Gençlik yaşlarında aile, Kuzey İrlanda'ya döndü.[5]

Fee, Cambridge Üniversitesi'nde biyoloji okudu ve İngiliz lisans derecesi sınıflandırması aldı. 1968'de Fulbright bursuyla ödüllendirildi ve Princeton Üniversitesi'ne Thomas Kuhn ile çalışmaya gitti. 1978'de iki yüksek lisans derecesi aldı ve bilim tarihi ve felsefesi alanında doktora derecesi aldı.[2] Victoria dönemine dayanan tezi, "Bilim ve 'Kadın Sorunu, 1860–1920" başlığını taşıyordu.[5]

Kariyer

Fee, New York Eyalet Üniversitesi'nde bilim ve tıp tarihi öğretmenliği yaptı ve insan cinselliği üzerine tartışmalı dersler başlattı.[5][6]

1974'te, Fee 1995'e kadar çalıştığı Johns Hopkins Halk Sağlığı Okulu'nda çalışmaya başladı. Sağlık beşeri bilimleri, uluslararası sağlık ve sağlık politikası gibi departmanlarda çalıştı.[7]

Fee, feminist harekete ve Sağlık Marksist Örgütü'ne dahil oldu.[2] 1994 yılında Nancy Krieger ile Women's Health, Politics, and Power: Essays on Sex/Gender, Medicine, and Public Health üstüne çalıştı.[7]

Özellikle HIV/AIDS tarihini belgelemek ve analiz etmek için yaptığı çalışmalarla tanındı. Tarihçi Theodore M. Brown, Fee'nin "savunmasız kişilerin ihtiyaçlarının ve haklarının 'halkı koruma' telaşı içinde ayaklar altına alınmamasını sağlamaya çalıştığını" söyledi.[2] O, 1988'de AIDS: The Burden of History ve 1992'de Daniel Fox ile AIDS: The Making of a Chronic Disease'ın yazarlığını yaptı. Çalışmaları lezbiyen, gey, biseksüel, transseksüel ve queer sağlığı ve refahı üzerine burs bilgisine sahipti.[7]

Fee, frengi hastalığının tedavisi, diş fırçasının tarihi ve biyoterörizm gibi çeşitli konularda neredeyse otuz kitap ve yüzlerce makale yayınladı.[2][3][5] Johns Hopkins'te görev yaptığı süre boyunca, Fee Halk Sağlığı, Disease and Discovery: A History of the Johns Hopkins School of Hygiene and Public Health'ın 1916-1939 Tarihi'ni yazdı.[6] Bu, ilk halk sağlığı okulunun ilk "biyografisi" olarak kabul edildi ve sözde teknokratik bir alandaki güç ağlarını belgeledi.[5] Daha sonra, o ve Roy Acheson halk sağlığı eğitimi tarihi yazdı.[6]

1990 yılında, Fee American Journal of Public Health'in (AJPH) tarih bölümünün editörü oldu.[6]

1990'larda, sınıf, ırk ve cinsiyeti inceleyen Sigerist Circle'ı ve kimliğin halk sağlığını nasıl etkilediğine dair anlayışı geliştirmeyi amaçlayan Amerikan Halk Sağlığı Derneği'nin 1848 Kafkasya Ruhu'nu başlattı.[5][6]

Fee, 1995 yılında Ulusal Tıp Kütüphanesi'nde Tıp Tarihi Bölümü Başkanı oldu.[7] Organizasyonu üç bölüm etrafında yeniden yapılandırmak için hareketleri denetledi: Nadir Kitaplar ve İlk El Yazmaları, Görüntüler ve Arşivler ve Sergiler.[2] 2000'lerde, Rockefeller Vakfı ve Dünya Sağlık Örgütü tarafından 20. yüzyıl halk sağlığı girişimlerini analiz etmek için oluşturulan bir grup olan Küresel Sağlık Geçmişleri'nin liderlerinden biri oldu.[3][5] Bu, Marcos Cueto ve Theodore M. Brown ile birlikte yazılan The World Health Organization: A History kitabıyla sonuçlandı.[5] 2011 yılında Ulusal Tıp Kütüphanesi Baş Tarihçisi olarak atandı.[5]

2018'deki ölümünden kısa bir süre önce, Fee bağımsız bir araştırmacı olmak için emekli oldu.[3]

Ödülleri

Fee aşağıdaki ödülleri aldı:

  • Kellog fellowship - W. K. Kellogg Foundation[8]
  • Fulbright programı[6]
  • Regents Award - Ulusal Tıp Kütüphanesi[8]
  • Arthur Viseltear Award - American Public Health Association[8]

Ulusal Halk Tarihi Konseyi

Özel hayatı

Fee, 1980'lerde Fee Johns Hopkins'de çalışırken eşi Mary Garafolo ile tanıştı. 2005'te Vancouver'da evlendiler.[3]

Ölümü ve Mirasi

Fee, 17 Ekim 2018'de Bethesda'da amyotrofik lateral skleroz komplikasyonları nedeniyle öldü.[2][3]

APJH'nin Haziran sayısında, Fee'nin halk sağlığı tarihi alanındaki etkisini belirten sekiz makale yer aldı.[9]

Kaynakça

  1. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; ajph isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
  2. ^ a b c d e f g "NLM Mourns the Loss of Elizabeth Fee, PhD, former Chief of the NLM History of Medicine Division". National Library of Medicine. 22 Ekim 2018. 22 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2019. 
  3. ^ a b c d e f Hochman, Gilberto; Benchimol, Jaime; Wegner, Liene; Azevedo, Nara; Sá, Magali Romero; Martins, Ruth B. (Eylül 2006). "Elizabeth Fee: a historian reaching out to wider audiences". História, Ciências, Saúde-Manguinhos (İngilizce). 13 (3): 759-776. doi:10.1590/S0104-59702006000300011 Özgürce erişilebilir. ISSN 0104-5970. PMID 17117523. 
  4. ^ Birn, Anne-Emanuelle (23 Ekim 2018). "In memoriam: Dr. Elizabeth Fee". CUNY Newswire (İngilizce). 28 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2019. 
  5. ^ a b c d e f g h i j Birn, Anne-Emanuelle; Brown, Theodore M. (18 Nisan 2019). "Elizabeth Fee (1946–2018)". American Journal of Public Health. 109 (6): 867-869. doi:10.2105/AJPH.2019.305065. ISSN 0090-0036. PMC 6508000 $2. PMID 30998404. 
  6. ^ a b c d e f Oransky, Ivan; Marcus, Adam (17 Kasım 2018). "Elizabeth Fee". The Lancet (İngilizce). 392 (10160): 2164. doi:10.1016/S0140-6736(18)32832-0 Özgürce erişilebilir. ISSN 0140-6736. 
  7. ^ a b c d Reznick, Jeffrey S. (27 Aralık 2018). "Remembering Elizabeth Fee, PhD, 1946-2018". Circulating Now from NLM (İngilizce). 1 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2019. 
  8. ^ a b c Anne-Emanuelle Birn ScD; Theodore M. Brown PhD (18 Mayıs 2019). "Elizabeth Fee (1946–2018)". American Journal of Public Health. 109 (6): 867-869. doi:10.2105/AJPH.2019.305065. PMID 30998404. 
  9. ^ "AJPH History". Am J Public Health (İngilizce). ncbi.nlm.nih.gov. 109 (6). Haziran 2019. 19 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2019. 

Dış bağlantılar

  • Gilberto Hochman; Jaime Benchimol; Liene Wegner; Nara Azevedo; Magali Romero Sá; Ruth B. Martins (2006). "Elizabeth Fee: a historian reaching out to wider audiences". História, Ciências, Saúde-Manguinhos (Transcript of an interview). 13 (3): 759-776. doi:10.1590/S0104-59702006000300011 Özgürce erişilebilir. PMID 17117523. 
  • Elizabeth Fee. "Blog posts". National Library of Medicine. 21 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2019. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tıp</span> hastalıkların teşhisi, tedavisi ve önlenmesi için çalışma alanı

Tıp, bir hastaya bakma, teşhis, prognoz, önleme, tedavi, yaralanma veya hastalıklarının palyasyonunu yönetme ve sağlığını geliştirme bilimi ve uygulamasıdır. Tıp, hastalıkların önlenmesi ve tedavisi yoluyla sağlığı korumak ve iyileştirmek için geliştirilen çeşitli sağlık uygulamalarını kapsar. Çağdaş tıp, yaralanma ve hastalıkları teşhis etmek, tedavi etmek ve önlemek için biyomedikal bilimleri, biyomedikal araştırmaları, genetiği ve tıbbi teknolojiyi, tipik olarak farmasötikler veya cerrahi yoluyla, ancak aynı zamanda psikoterapi, harici ateller ve traksiyon, tıbbi cihazlar, biyolojikler ve iyonlaştırıcı radyasyon gibi çeşitli tedaviler yoluyla uygular.

Yaygın kullanımda ve tıpta sağlık, Dünya Sağlık Örgütüne göre, "yalnızca hastalık ve sakatlığın olmaması değil, fiziksel, zihinsel ve sosyal açıdan tam bir iyilik halidir". Zaman içinde farklı amaçlar için çeşitli tanımlar kullanılmıştır. Sağlık, düzenli fiziksel egzersiz ve yeterli uyku gibi sağlıklı faaliyetlerin teşvik edilmesi ve sigara veya aşırı stres gibi sağlıksız faaliyetlerin veya durumların azaltılması veya bunlardan kaçınılması yoluyla teşvik edilebilir. Sağlığı etkileyen bazı faktörler, yüksek riskli bir davranışta bulunup bulunmama gibi bireysel seçimlerden kaynaklanırken diğerleri toplumun insanların gerekli sağlık hizmetlerini almasını kolaylaştıracak veya zorlaştıracak şekilde düzenlenmiş olması gibi yapısal nedenlerden kaynaklanmaktadır. Genetik bozukluklar gibi diğer faktörler ise hem bireysel hem de grup seçimlerinin ötesindedir.

<span class="mw-page-title-main">Veteriner tıp</span> Hayvan hastalıkları ile ilgilenen tıp dalı

Veteriner tıp; hayvan hastalıkları, bozuklukları ve yaralanmalarının önlenmesi, teşhisi ve tedavisi uygulamalarının yanı sıra hayvan besleme, genetik ıslah, hijyen ve gıda güvenliği, salgın hastalıkların önlenmesi, insan ve çevre sağlığı konularıyla ilgilenen bir tıp alanıdır. Veteriner tıbbı, evcil ve vahşi tüm hayvan türlerini kapsayacak kadar geniştir. Veteriner tıp uygulamaları hayvan sağlığının yanı sıra doğrudan ve dolaylı olarak insan sağlığına da etki etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">National Center for Biotechnology Information</span> ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi veritabanı kolu

National Center for Biotechnology Information (NCBI) United States National Library of Medicine (NLM) ve National Institutes of Health'ın bir bölümü. NCBI 1988 yılında Bethesda'da kurulumuştur.

MedlinePlus, Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Tıp Kütüphanesi tarafından üretilen çevrimiçi bir bilgi hizmetidir. Hizmet, İngilizce ve İspanyolca dillerinde seçilmiş tüketici sağlık bilgileri ve ek dillerde belirli içerik sağlar. Site, Ulusal Tıp Kütüphanesi (NLM), Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH), diğer ABD devlet kurumları ve sağlıkla ilgili kuruluşlardan gelen bilgileri bir araya getirmektedir. Ayrıca mobil cihazlarda görüntülenmek üzere optimize edilmiş, İngilizce ve İspanyolca dillerinde bir site de bulunmaktadır. 2015 yılında dünyanın dört bir yanından yaklaşık 400 milyon kişi MedlinePlus'ı kullanmıştır. Hizmet NLM tarafından finanse edilmektedir ve kullanıcılar için ücretsizdir.

Tropikal tıp, özellikle tropikal ve yarı-tropikal bölgelere has olan veya bu bölgelerde yaygın olan veya bu bölgelerde kontrol altında tutulması zor olan sağlık sorunlarıyla ilgilenen tıp dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Carol W. Greider</span>

Carolyn Widney "Carol" Greider, Amerikalı moleküler biyolog. Johns Hopkins Üniversitesi'nde profesör, Moleküler Biyoloji ve Genetik Bölümü Direktörü. Elizabeth Blackburn'ün Kaliforniya Üniversitesi'nde yüksek lisans öğrencisi iken, 1984 yılında telomeraz enzimini keşfetti. Greider, kromozom uçlarındaki telomer yapısı ile ilgili araştırmalara öncülük etmiştir. Elizabeth Blackburn ve Jack W. Szostak ile birlikte telomer yapısının telomeraz enzimi ile ilerleyici kısalmalardan nasıl korunduğunu keşfetmesi sebebiyle 2009 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Tıp Kütüphanesi</span>

Birleşik Devletler Ulusal Tıp Kütüphanesi, Amerika Birleşik Devletleri federal hükûmeti tarafından işletilen dünyanın en büyük tıp kütüphanesi'dir. Bethesda, Maryland, ABD'de bulunur National Institutes of Health bağlı olarak hizmet verir. Kütüphanenin koleksiyonunda yedi milyondan fazla kitap, dergi, teknik rapor, el yazması, mikrofilm, fotoğraf ve dünyanın en eski ve nadir eserlerinden bazıları da dahil olduğu tıp ve ilgili bilimsel doküman yer alır.

Daniel Nathans Amerikan Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi mikrobiyolog.

Tek Sağlık "yerel, ulusal ve küresel düzeylerde—insanlar, hayvanlar ve çevre bakımından ideal sağlık elde etmek için — Farklı disiplinlerin işbirlikçi çalışmasıdır ".

<span class="mw-page-title-main">Koruyucu tıp</span>

Koruyucu tıp çevre şartları, insan sağlığı ve hayvan sağlığı arasındaki ilişkiyi inceleyen gelişmekte olan bir disiplinler arası alandır. Ayrıca ekolojik tıp, çevre tıbbı ya da tıbbi jeoloji olarak da bilinir..

<span class="mw-page-title-main">Ulusal Sağlık Enstitüleri</span> ABD hükûmetine bağlı tıbbi araştırma kurumu

Ulusal Sağlık Enstitüleri, Amerika Birleşik Devletleri Sağlık ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı'na bağlı biyomedikal ve halk sağlığı alanlarında temel araştırmalar yapan bir kuruluştur. Merkezi Maryland eyaletine bağlı Bethesda'da yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Virginia Apgar</span>

Virginia Apgar, bebek ölümleriyle mücadele etmek için doğumdan hemen sonra yeni doğan bir çocuğun sağlığını hızlı bir şekilde değerlendirmenin bir yolu olan Apgar testi'nin mucidi olarak bilinen Amerikalı bir doktor, obstetrik anestezist ve tıbbi araştırmacıydı. Anesteziyoloji ve teratoloji alanlarında liderdi ve yerleşik neonatoloji alanına obstetrik düşünceler getirdi.

<span class="mw-page-title-main">Sara Josephine Baker</span>

Sara Josephine Baker, özellikle New York City'nin göçmen topluluklarında halk sağlığına katkıda bulunan Amerikalı bir doktordu. Yaygın kentsel yoksulluk ve cehaletin çocuklara, özellikle de yeni doğanlara verdiği zarara karşı verdiği mücadele, belki de en kalıcı mirasıdır. 1917'de Amerika Birleşik Devletleri'nde doğan bebeklerin, Birinci Dünya Savaşı'nda savaşan askerlerden daha yüksek bir ölüm oranıyla karşı karşıya olduğunu ve davasına büyük dikkat çektiğini belirtti. Ayrıca Typhoid Mary olarak bilinen meşhur indeks vakası Mary Mallon'u takip etmesiyle de tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Susan Lederer</span>

Susan E. Lederer, Amerikalı bilim tarihçisidir. Wisconsin-Madison Üniversitesi'nde Robert Turell Tıp Tarihi ve Biyoetik Profesörüdür. Lederer, 20. yüzyılda tıp ve Amerikan toplumuna odaklanıyor. Bu, ırk, tıp, halk sağlığı, popüler kültür, araştırma etiği ve tıp etiği tarihi alanlarını içerir. Lederer, 1977'de Johns Hopkins Üniversitesi'nde bilim tarihi alanında lisans derecesini tamamladı. Wisconsin-Madison Üniversitesi'nde bilim tarihi alanında yüksek lisans (1979) ve doktora (1987) yaptı. Lederer'in tezinin başlığı, yüzyılın başında Amerika'da insan deneyleri ve hayvan hakları idi. Danışmanı Ronald Numbers'dı.

Nüfus sağlığı, "bu tür sonuçların grup içindeki dağılımı da dahil olmak üzere, bir grup bireyin sağlık sonuçları" olarak tanımlanmıştır. Akarowhe'ye (2018) göre nüfus sağlığının işe yarayan tanımı şu şekilde ifade edilmektedir; bir sanat olarak nüfus sağlığı, belirli bir coğrafi konumdaki beklenen bir grup insana eşit sağlık hizmeti sunumuna yönelik olduğu anlamına gelir; bir bilim olarak, insanların sağlık sorunlarına tıbbi tedavi sunmada önleyici, tedavi edici ve teşhis hizmetlerinin bilimsel yaklaşımını benimsediğini ima eder; bir ürün olarak, nüfus sağlığının, söz konusu coğrafi alan içerisinde sağlık tatmini yoluyla insanların genel sağlık performansına yönelik olduğu anlamına gelir; ve bir süreç olarak, insanların sağlık ihtiyaçlarını karşılamak için bir sağlık yönetimi / nüfus sağlığı yönetim sisteminin etkili ve verimli bir şekilde yürütülmesini gerektirir. Tüm insan nüfusunun sağlığını iyileştirmeyi amaçlayan bir sağlık yaklaşımıdır. Bu kavram, hayvan veya bitki popülasyonlarına atıfta bulunmaz. Üç bileşenden oluştuğu belirtilmiştir. Bunlar "sağlık sonuçları, sağlık belirleyicileri kalıpları ve politikalar ve müdahalelerdir ". Nüfus Sağlığının amacına ulaşmada önemli kabul edilen bir öncelik, diğer faktörlerin yanı sıra, sağlığın sosyal belirleyicileri olan SDOH nedeniyle farklı nüfus grupları arasındaki sağlık eşitsizliklerini veya eşitsizlikleri azaltmaktır. SDOH, farklı popülasyonların doğduğu, büyüdüğü ve yaşamları boyunca birlikte çalıştığı ve insan popülasyonlarının sağlığı üzerinde potansiyel olarak ölçülebilir bir etkiye sahip olan tüm faktörleri içerir. Nüfus Sağlığı kavramı, çoğu ana akım tıbbın özelliği olan bireysel düzeyden odakta bir değişikliği temsil eder. Ayrıca, farklı popülasyonların sağlığını etkilediği gösterilen daha geniş bir faktör yelpazesini ele alarak halk sağlığı kurumlarının klasik çabalarını tamamlamayı amaçlamaktadır. Dünya Sağlık Örgütü Sağlığın Sosyal Belirleyicileri Komisyonu, 2008 yılında, hastalıkların ve yaralanmaların büyük kısmından SDOH faktörlerinin sorumlu olduğunu ve bunların tüm ülkelerde sağlık eşitsizliklerinin başlıca nedenleri olduğunu bildirdi. ABD'de, SDOH'nin önlenebilir ölüm oranlarının %70'ini oluşturduğu tahmin ediliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Gregg L. Semenza</span>

Gregg Leonard Semenza, Johns Hopkins Tıp Fakültesi'nde bir Çocuk Doktoru ve Genetik Tıp Profesörüdür. Hücre Mühendisliği Enstitüsü'nde vasküler program direktörü olarak görev yapmaktadır. Albert Lasker Temel Tıbbi Araştırma Ödülü'nü 2016'da aldı. Kanser hücrelerinin oksijen açısından fakir ortamlara uyum sağlamasına izin veren HIF-1'i keşfiyle tanınıyor. William Kaelin Jr. ve Peter J. Ratcliffe ile "hücrelerin oksijen varlığını nasıl algıladığı ve buna uyum sağladığına dair keşifler" için 2019 Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü paylaştı.

1900–1904 San Francisco vebası, San Francisco'da Chinatown merkezli bir hıyarcıklı veba salgınıydı. Bu salgın, kıtasal Amerika Birleşik Devletleri'ndeki ilk veba salgınıydı. Salgın, tıbbi yetkililer tarafından Mart 1900'de tanındı, ancak varlığı iki yıldan fazla bir süre Kaliforniya Valisi Henry Gage tarafından reddedildi. Amacı San Francisco ve California'nın itibarını korumak ve karantina nedeniyle gelir kaybını önlemekti. Hızlı harekete geçmedeki başarısızlık, hastalığın yerel hayvan popülasyonları arasında kendini göstermesine izin vermiş olabilirdi. Federal yetkililer büyük bir sağlık sorunu olduğunu kanıtlamak için çalıştılar ve etkilenen bölgeyi izole ettiler; bu Gage'in güvenilirliğini sarstı ve 1902 seçimlerinde valiliği kaybetti. Yeni vali George Pardee halk sağlığı önlemleri aldı ve salgın 1904'te durduruldu. 121 vaka tespit edildi ve 119 ölümle sonuçlandı.

Küresel sağlık, dünya çapındaki nüfusların sağlığıdır. Dünya çapında tüm insanlar için sağlığın iyileştirilmesine ve sağlıkta eşitliğin sağlanmasına öncelik veren çalışma, araştırma ve uygulama alanı olarak tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Evan Adams</span>

Evan Tlesla Adams, Kanadalı yerli bir aktör, oyun yazarı ve hekimdir. 1998 yapımı Smoke Signals filmindeki Thomas Builds-the-Fire ve 2002 yapımı The Business of Fancydancing filmindeki Seymour Polatkin rolleriyle ve Sherman Alexie'nin filmlerindeki rolleriyle uluslararası alanda tanınmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.