İçeriğe atla

Elizabeth (York)

Yorklu Elizabeth
İngiltere konsort kraliçesi
Hüküm süresi18 Ocak 1486-11 Şubat 1503
Taç giymesi25 Kasım 1487
Doğum11 Şubat 1466
Westminster Sarayı, Londra, İngiltere
Ölüm11 Şubat 1503
Londra Kalesi, Londra, İngiltere
Defin24 Şubat 1503
Westminster Abbey
Eş(ler)iVII. Henry
(e.1486)
Çocuk(lar)ıArthur Tudor
Margaret Tudor
VIII. Henry
Elizabeth Tudor
Mary Tudor
Edmund Tudor
Katherine
HanedanYork
Tudor
BabasıIV. Edward
AnnesiElizabeth Woodville
DiniKatolik
İmza
VII. Henry ve Yorklu Elizabeth, Cardiff Şatosu

Yorklu Elizabeth (d. 11 Şubat 1466 - ö. 11 Şubat 1503) 1486'da İngiltere kralı olan VII. Henry ile evlendi ve İngiltere kraliçesi oldu. VII. Henry'nin karısı, VIII. Henry'nin annesi, IV. Edward'ın kızı, III. Richard'ın yeğeni ve V. Edward'ın kızkardeşidir. Ayrıca IV. Edward'ın kızı ve V. Edward'ın kızkardeşi olması dolasıyla da İngiltere Prensesidir. İngiltere Krallarının kardeşi, kızı, yeğeni, karısı ve annesidir.

Hayatı

Kralın kızı

Elizabeth 1466'da, Westminster Sarayı'nda Kral IV. Edward ile Kraliçe Elizabeth Woodville'in ilk çocukları olarak doğdu. Büyükanneleri Bedford Düşesi Jacquetta ve York Düşesi Cecily Neville sponsorluğunda vaftiz edildi. Üçüncü sponsoru ise kuzeni 16. Warwick Kontu Richard Neville idi.

1469'da kısa bir süre Northumberland Kontu John Neville'in oğlu George Neville ile sözlendi. John Neville, abisi 16. Warwick Kontu Richard Neville'in çıkardığı isyanda Kral IV. Edward'ı desteklemiş, daha sonra abisi Warwick'in tarafına geçmişti. 1475'te Fransa Kralı XI. Louis, Elizabeth ile oğlu VIII. Charles'ın sözlenmesini kabul etmişti. Ancak 1482'de bu sözünden vazgeçti.

Kralın kardeşi

9 Nisan 1483, Elizabeth'in babası beklenmeyen bir şekilde öldü ve küçük erkek kardeşi Galler Prensi Edward kral oldu. Amcası Gloucester Dükü Richard yeğeninin koruyucusu ve yeğeni olgun bir yaşa ulaşana kadar Kral vekili oldu.[1]

Abisinin ölümünden sonra Gloucester Dükü, yeğenlerini Woodville ailesinden uzaklaştırmak için çabalamaya başladı. Yeğeni V. Edward, Galler Prensi olarak yaşadığı Ludlow'dan taç giymek için geleceği Londra'ya yolculuğa çıktığında, amcası tarafından yolda karşılandı ve güvenliği öne sürülerek Londra Kulesi'ne götürüldü. Eski Kraliçe Elizabeth Woodville kızları ve diğer oğlu York Dükü Richard ile birlikte Westminster Abbey'e sığındı. Gloucester, diğer yeğeni Prens Richard'ın abisi Edward ile birlikte kuleye getirilmesini istedi.

İki ay sonra 22 Haziran 1483'te Kral IV. Edward'ın Elizabeth Woodville ile olan evliliği geçersiz sayıldı. Parlamento Titulus Regius isimli yasa ile bunu destekledi. Bu durum IV. Edward'ın iki prensini ve kızlarını gayrimeşru sayıyor, bu yüzden tahtta hakları olmadığını söylüyordu. Gloucester Dükü Richard, yeğenleri gayrimeşru ilan edilince 6 Temmuz 1483'te III. Richard olarak tahta çıktı. Yeğenleri, V. Edward ve York Dükü Richard bundan kısa süre sonra kuleden kayboldu. Öldürüldüklerine dair söylentiler yayılmaya başladı.[2]

Kralın yeğeni

Elizabeth'in annesi, eski Kraliçe Elizabeth Woodville, Henry Tudor'un annesi Lady Margaret Beaufort ile ittifak kurmaya başladı. Henry Tudor, Kral III. Edward'ın torunun çocuklarından biri olsa bile tahtta hak iddia etme şansı oldukça azdı.[3] Buna rağmen annesi Margaret Beaufort ve Elizabeth Woodville Henry'nin taht için savaşması gerektiğine, kazandığında ise Elizabeth ile evlenerek iki rakip ailenin birleşmesi konusunda anlaşmışlardı. Aralık 1483'te, Rennes'de bir katedralde, Henry Tudor, Elizabeth ile evleneceğine herkese ilan etti.

1484'te Elizabeth ve ailesi Westminster Abbey'deki sığınaklarından ayrıldı ve saraya geri döndü. III. Richard'ın, hasta karısı Anne Neville öldüğünde Elizabeth ile evleneceğine dair söylentiler ortaya çıktı. Croyland Chronicle'a göre Kral Richard bu söylentiyi yalanlamak zorunda kaldı. Sir George Buck (b. 1560-d.1622) çok sonraları bu söylentinin gerçekliği ile ilgili kanıtının olduğunu, Elizabeth'in mektuplarından birinde amcası Kral ile evlenmeye istekli olduğunu iddia etmişti. Kral VI. Edward'ın evliliğini gayrimeşru kılan Titulus Regius tek kopyasını ortaya çıkaran Buck, bu evlilikle ilgili iddiasına kanıt sunamadı. Anne Neville'in ölümünün ardından, III. Richard yeğeni Elizabeth'i saraydan uzaklaştırdı ve Portekiz Prensesi Joanna ile evlenmek için görüşmelere başladı. Elizabeth için ise gelecek Portekiz Kralı I. Manuel ile evlilik planladı.[4]

7 Ağustos 1485'te Henry Tudor ve ordusu Galler'e geldi. 22 Ağustos 1485'te Henry Tudor ve III. Richard, Bosworth Field Muharebesi'nde karşı karşıya geldi. III. Richard, sayıca üstün olmasına rağmen, kendi tarafında bulunan bazı güçlü lordlar tarafından ihanete uğradı ve savaşta yenildi. Henry Tudor, VII. Henry olarak İngiltere Kralı oldu.[5]

Kralın karısı

Kral IV. Edward'ın en büyük kızıydı ve yaşayan erkek kardeşi olmadığından Elizabeth'in kendi başına İngiltere tahtında hak iddia etme şansı vardı. Savaşı kazanan Henry ise Elizabeth ile evlenmenin, krallığa istikrar getireceğini ve York Hanedanı'nın diğer yaşayan üyelerinin tahtta hak iddia etmesini zayıflatacağını görmüştü. Bunun yanında Henry, tahtı York Hanedanı'ndan biriyle yaptığı evlilikle değil, savaşarak aldığının bilinmesini istiyor, tahtı paylaşmak istemiyordu.[6] Bu yüzden 30 Ekim 1485'te, evliliğinden önce Kral olarak taç takmayı seçti.

Evlilikleri başta siyasal nedenler ve ülke çıkarları için yapılmış olsa da Henry ve Elizabeth zamanla birbirlerini sevdiler. Elizabeth'in 1503'teki ölümüne kadar mutlu bir çift portresi çizdiler. Elizabeth sakin karaktere sahip sevgi dolu bir anne ve destekleyici bir eşti. Saraylılar ve halkı tarafından seviliyordu.

Çocukları

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2014. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 18 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2014. 
  3. ^ Genealogical Tables in Morgan, (1988), p.709
  4. ^ Barrie Williams, "The Portuguese Connection and the Significance of the 'Holy Princess'", The Ricardian, Vol. 6, No. 90, March 1983.
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2014. 
  6. ^ Blackstone, W. (1765). Commentaries on the Laws of England. 3 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Oxford: Clarendon Press
Önce gelen
Anne Neville
İngiltere konsort kraliçesi
18 Ocak 1486 - 11 Şubat 1503
Sonra gelen
Aragonlu Catherine

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>III. Richard</i> (oyun)

Kral III. Richard'ın Trajedisi William Shakespeare'in Kral III. Richard'ın kısa hayatını anlattığı oyunudur. Yazarın ilk oyunlarından biri olduğu düşünülmektedir. 1592-3 yılları arasında yazıldığı varsayılmaktadır. III. Richard Shakespeare'in bir tarihi oyunlar dörtlüsünün sonuncusudur. Pek çok edebiyat ve tiyatro otoritesi tarafından Shakespeare'in en önemli oyunlarından biri olduğu kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Anne Neville</span>

Anne Neville Galler Prensesi ve III. Richard ile evlenmesinden dolayı İngiltere Kraliçesidir. Warwick Kontu Richard Neville ile Kontes Anne Neville'in kızıdır. İlk evliliğini VI. Henry' nin tek oğlu olan 14 yaşında Galler Prensi Edward of Westminster ile yapmıştır. Edward'ın ölümü nedeniyle bir yıl evli kalmıştır ve daha sonra York Hanedanından olan prens Richard ile evlenmiştir. 11 yıl sonra ise Kral IV Edward'ın ölümü üzerine Richard kral olması üzerine o da kraliçe konumuna gelmiştir. 28 yaşında ölmüştür. Sadece bir çocuğu olmuştur: Edward.

York dükü Birleşik Krallık'ta kullanılan asalet unvanlarından biridir. 15. yüzyıldan bu yana genellikle İngiltere ve Britanya hükümdarlarının ikinci oğullarına verildi. İskoçya'da kullanılan eşdeğer unvan Albany düküdür.

<span class="mw-page-title-main">VII. Henry</span> Eski İngiltere kralı

VII. Henry, İngiltere kralı. Kral III. Richard'ı öldürüp İngiltere Kralı olmuştur. Tudor Hanedanı'ndan ülkeyi yöneten ilk kişiydi.

<span class="mw-page-title-main">Güller Savaşı</span> İngiliz tarihinde 1455-1487 yılları arasında gerçekleşen iç savaş

Güller Savaşı ya da Çift Gül Savaşı, İngiliz tarihinde 1455-1485 yılları arasında gerçekleşen iç savaştır. Savaşa bu adın verilmesinin nedeni, savaşa neden olan York Hanedanı'nın armasının beyaz gül, Lancaster Hanedanı'nın armasının ise kırmızı gül olmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">York Hanedanı</span> Plantagenet Hanedanının yan kolu olan İngiliz kraliyet ailesi

York Hanedanı, Kral III. Edward'ın oğullarından olan I. York Dükü Edmund of Langley'in (1341-1402) soyundan gelen hanedandır.

<span class="mw-page-title-main">Margaret Beaufort</span>

Lady Margaret Beaufort, Kral Henry VII annesi ve İngiltere Kralı Henry VIII'nin babaannesi.

<span class="mw-page-title-main">IV. Henry</span> 1377 - 1399 yılları arasında İngiltere ve İrlanda kralı.

IV. Henry veya Henry Bolingbroke, 1399 - 1413 yılları arasındaki İngiltere ve İrlanda kralı. Plantagenet Hanedanı'nın 9. kralı ve bu hanedanın Lancaster Hanedanı koluna mensup ilk hükümdardır. Büyükbabası olan III. Edward gibi meşru Fransa Kralı olma iddiasında da devam etmiştir. Norman Fethi'nden bu yana ana dili Fransızca yerine İngilizce olan ilk İngiltere kralıydı.

<span class="mw-page-title-main">VI. Henry</span> 15. yüzyıl İngiltere kralı

VI. Henry, 1422-1461 döneminde birinci kez ve 1470-1471 döneminde ikinci kez olmak üzere İngiltere kralı.

<span class="mw-page-title-main">IV. Edward</span> İngiltere kralı

IV. Edward 1461–1470 döneminde birinci kez ve 1471–1483 döneminde ikinci kez olmak üzere İngiltere kralı.

<span class="mw-page-title-main">III. Richard</span>

III. Richard, 1483 – 1485 döneminde Plantagenet Hanedanı'nin bir altkolu olan York Hanedanı'ndan son olarak krallık yapan İngiltere kralı.

<span class="mw-page-title-main">V. Edward</span> İngiltere kralı

V. Edward 9 Nisan 1483 – 25 Haziran 1483 döneminde 2 ay 16 gün Plantagenet Hanedanı'nın bir altkolu olan York Hanedanı'ndan krallık yapan İngiltere kralı. 25 Haziran 1483'te amcası olan "İngiltere Savunucusu Lord" unvanlı kral naibi olan III. Richard tarafından tahttan indirilmiş; Londra Kulesi'nde küçük kardeşi York Dükü Richard Shrewsburyli ile birlikte hapis edilmiştir. Büyük olasılıkla Ağustos 1483'te amcası yeni kral olan III. Richard'ın emirleri ile kardeşi ile birlikte katledilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Elizabeth Woodville</span> 15. yüzyılda İngiltere kraliçesi

Elizabeth Woodville, 1464'ten 1483'e Kral IV. Edward'ın ölümüne kadar İngiltere kraliçesi olarak yaşamını sürdürmüştür.

Beyaz Kraliçe, İngiliz tarihî televizyon dizisidir. Philippa Gregory'nin aynı adlı tarihi roman serisine dayanmaktadır. The Cousins' War adındaki seri üç kitaptan oluşmaktadır: The White Queen, The Red Queen ve The Kingmaker's Daughter. İlk bölümü BBC One'da 16 Haziran 2013'te Birleşik Krallık'ta yayınlanmıştır. Amerika'daki ilk yayını ise 9 Ağustos 2013 tarihinde gerçekleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">George Plantagenet (1. Clarence dükü)</span>

George Plantagenet, Clarence Dükü, Richard Plantagenet, 3. York Dükü ve Cecily Neville'in oğlu ve İngiliz kralları IV. Edward ve III. Richard'ın kardeşiydi. Günümüzde Güllerin Savaşı olarak bilinen Plantagenet Ailesi'nin rakip grupları arasındaki hanedan mücadelesinde önemli bir rol oynadı.

<span class="mw-page-title-main">Catherine (Valois)</span> Fransız Prenses ve Ingiltere Kraliçesi

Catherine of Valois ya da Valois'lı Catherine, 1420'den 1422'ye kadar İngiltere Kralı V. Henry'nin eşi ve İngiltere Kraliçesiydi. Fransa Kralı VI. Charles'ın kızıdır. İngiltere Kralı VI. Henry'nin annesidir. Catherine'in evliliği V. Henry'yi Fransa tahtına yerleştirme ve belki de Yüz Yıl Savaşı olarak bilinen şavaşları sona erdirme planının bir parçasıydı, ancak oğlu VI. Henry daha sonra Paris'te taç giymesine rağmen, bu plan başarılı olmadı.

<span class="mw-page-title-main">Kuledeki Prensler</span>

Kuledeki Prensler (Princes in the Tower) terimi, Prens Edward ve York Dükü Richard'ın 1480'li yıllarda Londra'da ortadan kaybolmalarını ifade eden bir terimdir. Babaları IV. Edward, anneleri Kraliçe Elizabeth Woodville'dir. Bu iki erkek kardeş, Kral IV. Edward öldüğü sırada çiftin hayatta kalan tek erkek çocuklarıydı. Babalarının ölümünün ardından bu iki kardeşin naipliğine atanan amcaları Gloucester Dükü tarafından taç giyme törenine kadar Londra Kulesi'ne yerleştirilmişlerdi ancak Prens Edward'ın taç giyme töreninden önce amcası parlamentoyu toplayarak prensleri gayrimeşru ilan ettirdi ve III. Richard olarak tahta çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Jasper Tudor</span>

Jasper Tudor,, İngiltere kralı VII Henry’nin amcasıydı. Yeğeninin 1485’de başarılı bir şekilde tahta çıkışın baş mimarıydı. Penmynydd'in asil Tudor ailesindendi.

Catherine Woodville Buckingham Düşesi ve bir Orta Çağ İngiliz soylu kadınıydı.

<span class="mw-page-title-main">Richard (3. York dükü)</span> 3.York Dükü

Yorklu Richard, Richard Plantaget olarak da bilinir. Güller Savaşı sırasında İngiliz tahtında hak iddia eden bir soyluydu. 3. Cambridge kontu Richard ve Anne de Mortimer'in oğluydu. Babasının ölümü üzerine Cambridge kontu, 2 ay sonrada amcası Edward'ın Agincourt Muharebesi'nde ölümüyle birlikte York dükü oldu. Northampton Muharebesi'nde kraliyet ordusunu yendi ve VI. Henry'yi esir aldı. Daha sonrasında Anlaşma Yasası'nı oluşturdu. Yasa Henry'nin oğlu Edward'ı taht sırasından çıkarıyor ve yerine Richard ile oğullarını geçiriyordu. Bu yasaya muhalif olanlara yapılan Wakefield Muharebesi'nde öldürüldü. IV. Edward ve III. Richard'ın babasıdır.