İçeriğe atla

Elie Wiesel

Elie Wiesel
Elie Wiesel (1996)
DoğumElie Wiesel
30 Eylül 1928(1928-09-30)
Romanya Krallığı
Ölüm2 Temmuz 2016 (87 yaşında)
Manhattan, Amerika Birleşik Devletleri
MeslekYazar
MilliyetAmerikalı
VatandaşlıkABD
Dönem21. yüzyıl
Önemli ödülleri
Nobel Barış Ödülü (1986)

Eliezer Wiesel, (d. 30 Eylül 1928[1][2] - ö. 2 Temmuz 2016),[3][4] Aşkenaz Yahudisi Amerikalı edebiyatçı ve Nobel Barış Ödülü sahibi.

Romanya'da dört çocuklu bir Yahudi ailenin üçüncü çocuğu olarak doğdu. 19 Nisan 1944'te Naziler tarafından ailesiyle beraber Auschwitz-Birkenau toplama kampına gönderildi. Sol koluna dövmeyle A-7713 numarası işlendi. Annesi ve en küçük kardeşinin burada öldürüldüğü sanılıyor. 1944 yılının sonunda babası ile beraber Buchenwald Toplama Kampına nakledildi. Burada Mel Mermelstein ile aynı hücreyi paylaştı. Babası 28 Ocak 1945'te açlık ve hastalıktan öldü. O tarihe kadar babası ile beraber kalmayı başardı. Kamplarda çalıştırılarak geçirdiği bir yılın ardından, 11 Nisan 1945'te Buchenwald kampının Amerikan Ordusu tarafından ele geçirilmesiyle, özgürlüğüne kavuştu.

Buchenwald toplama kampı, 1945. Wiesel alttan ikinci sırada soldan yedinci

Savaştan sonra bir Fransız yetimhanesine yerleştirildi ve hayatta kalmayı başaran iki kızkardeşiyle bir araya geldi. 1948'de Sorbonne Üniversitesi'nde felsefe öğrenimine başladı. Hayatını gazetecilik yaparak kazandı.

1952 yılında François Mauriac'la tanışana kadar, savaş sırasında yaşadıklarıyla ilgili yazmayı reddetti. Daha sonra yakın arkadaşı olan Mauriac, onu yazmaya ikna etti. Bunun üzerine ilk kitabı Gece'yi yazdı ve 1958 yılında yayımlattı.

Yahudi Soykırımı'ndan kurtulmuş olan Avusturya doğumlu yazar Marion Esther Rose ile evlendi. 1972'de oğulları Shlomo Elisha doğdu.

Amerika Birleşik Devletleri'de yaşadığı yıllarda 40'tan fazla kitap yazdı ve birçok edebi ödül aldı. 1986 yılında şiddete ve ırkçılığa karşı duruşuyla Nobel Barış Ödülü aldı.

Türkçede yayımlanan kitapları

  • Gece, Gözlem Gazetecilik Basın Yayın
  • Gündüz, Gözlem Gazetecilik Basın Yayın
  • Sürgünler Çağı, Doğan Kitapçılık
  • Şafak Vakti, E Yayınları
  • Bugünün Yahudisi, Cep Kitapları
  • İki Sesten Anılar, Can Yayınları

Kaynakça

  1. ^ "TeachingBooks Audio Name Pronunciation | Elie Wiesel". www.teachingbooks.net (İngilizce). 12 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  2. ^ "NLS Other Writings: Say How, U-X". National Library Service for the Blind and Print Disabled (NLS) | Library of Congress. 30 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  3. ^ Berger, Joseph (2 Temmuz 2016). "Elie Wiesel, Auschwitz Survivor and Nobel Peace Prize Winner, Dies at 87". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. 24 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 
  4. ^ "Elie Wiesel, Nobel winner and Holocaust survivor, dies aged 87". the Guardian (İngilizce). 2 Temmuz 2016. 4 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rudyard Kipling</span>

Joseph Rudyard Kipling, İngiliz şair, roman ve hikâye yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Pamuk</span> Nobel ödüllü Türk roman yazarı

Orhan Ferit Pamuk, Türk romancı. Birçok başka edebiyat ödülünün yanı sıra, 2006 yılında Nobel Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü ve 54 yaşında, bu ödülü kazanan en genç edebiyatçılardan biri oldu. Kitapları altmış üç dile tercüme edildi, yüzden fazla ülkede yayımlandı ve 13 milyon baskı yaptı. 2006 yılında Time dergisi tarafından dünyanın en etkili 100 kişisi arasına seçilen Pamuk, Nobel ödülüne lâyık görülen ilk Türk'tür.

<span class="mw-page-title-main">Imre Kertész</span> Macar yazar

Imre Kertész, Macar yazardır. Kadersizlik adlı romanıyla 2002 yılında Nobel Edebiyat Ödülü almıştır.

<span class="mw-page-title-main">François Mauriac</span> Fransız yazar (1885 – 1970)

François Mauriac, Fransız yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Élie Ducommun</span>

Élie Ducommun, İsviçreli yazar ve barış gönüllüsüdür.

<span class="mw-page-title-main">Joshua Lederberg</span>

Joshua Lederberg, Amerikalı moleküler biyolog. Mikrobiyal genetik, yapay zeka ve ABD uzay programı ile ilgili çalışmalarıyla bilinmektedir. 1958 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü bakterilerin çiftleşme ve gen aktarımı ile ilgili çalışmaları nedeniyle kazandığında sadece 33 yaşındaydı. Aynı yıl ödülü, genetikle ilgili yaptıkları çalışmaları nedeniyle Edward L. Tatum ve George Beadle ile paylaştı.

<span class="mw-page-title-main">Bertha von Suttner</span>

Bertha Felicitas Freifrau Sophie von Suttner Avusturyalı yazar, radikal pasifist ve Nobel Barış Ödülü alan ilk kadın.

Daniel Nathans Amerikan Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü sahibi mikrobiyolog.

<span class="mw-page-title-main">Torsten N. Wiesel</span>

Torsten Nils Wiesel, İsveçli nörofizyolog. 1981 yılında David H. Hubel ile birlikte görme sisteminin bilgi işleme süreçleri ile ilgili çalışmaları nedeniyle Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü kazanmıştır. Ödülü ayrıca beyin hemisferleriyle ilgili yaptığı bağımsız araştırmalar nedeniyle kazanan Roger W. Sperry ile de paylaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Paul Berg</span> Amerikalı biyokimyager (1926 – 2023)

Paul Berg, Amerikalı biyokimyacı.

<i>Gece</i> (kitap)

Gece, Elie Wiesel'in 1958 yılında Fransızca olarak yayımlanan otobiyografik kitabı.

<span class="mw-page-title-main">Jean Améry</span> Avusturyalı deneme yazarı (1912-1978)

Jean Améry, doğum adıyla Hanns Chaim Mayer, Avusturyalı deneme yazarı. Yapıtlarının özünü II. Dünya Savaşı sırasında yaşadıkları oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Adolf Burger</span>

Adolf Burger, Bernhard Operasyonuna katılan, Holokost'tan kurtulan, bir Slovak Yahudisi, tipograf, anı yazarı. Büyük ölçüde anılarına dayalı, Kalpazanlar adlı film, 2007 En İyi Yabancı Dilde Film Altın Küre Ödülü'nü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Nadiye Murad</span>

Nadiye Murad, Iraklı Yezidi insan hakları savunucusu.

<span class="mw-page-title-main">Arnošt Lustig</span> Yahudi asıllı Çek yazar (1926-2011)

Arnošt Lustig, eserleri genellikle Holokost'u içeren romanlar, kısa öyküler, oyunlar ve senaryolar yazan ünlü bir Çek Yahudi yazardır.

<span class="mw-page-title-main">Mel Mermelstein</span>

Mel Mermelstein Holokost'tan kurtulan bir Yahudi. Savaştan sonra yazar olarak yaşamına devam etti.

<span class="mw-page-title-main">Sergey Bermenyev</span>

Sergey Sergeevich Bermeniev Rus fotoğrafçı ve portre ressamı. Rusya Federasyonu'nun Değerli Sanatçısı nişanına sahiptir. On bir kitabın yazarıdır. Rusya'da ve yurtdışında kişisel sergiler açmıştır.

Farrar, Straus and Giroux (FSG), Amerikan yayınevidir. 1946'da Roger Williams Straus Jr. ve John C. Farrar tarafından kurulmuştur. FSG, edebi kitaplar yayınlamasıyla tanınır ve yazarları; Pulitzer, Ulusal Kitap ve Nobel dahil olmak üzere çok sayıda ödül kazanmıştır. 2016 yılından sonra Macmillan'ın bir parçası hâline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ölüm yürüyüşleri (Holokost)</span>

Holokost sırasında ölüm yürüyüşleri, mahkûmların bir Nazi kampından diğer yerlere devasa zorla nakledilmesiydi. Bu, uzun mesafeler yürümeyi içeriyordu ve bu da çok sayıda zayıflamış insanın ölümüyle sonuçlandı. Ölüm yürüyüşlerinin çoğu, İkinci Dünya Savaşı'nın sonlarına doğru, çoğunlukla da 1944 yazı/sonbaharından sonra gerçekleşti. Doğu Cephesi yakınlarındaki Nazi kamplarından çoğu Yahudi olan yüzbinlerce mahkûm, Müttefik kuvvetlerden uzakta, Almanya içindeki kamplara taşındı. Amaçları mahkumların köle emeğini kullanmaya devam etmek, insanlığa karşı işlenen suçlara ilişkin kanıtları ortadan kaldırmak ve mahkûmların Müttefiklerle pazarlık yapmasını engellemekti.

<span class="mw-page-title-main">Lily Ebert</span>

Lily Ebert "MBE", "BEM", Macaristan Yahudisi kökenli İngiliz insan hakları aktivisti ve yazar.