İçeriğe atla

Elias James Corey

Elias James Corey
Doğum12 Temmuz 1928 (96 yaşında)
Methuen,Massachusetts, ABD
MilliyetAmerikalı
ÖdüllerFranklin Madalyası (1978)
Willard Gibbs Madalyası (1984)
Kimya- Wolf Ödülü (1986)
Japonya Ödülü (1989)
Nobel Kimya Ödülü (1990)
Priestley Madalyası (2004)
Kariyeri
DalıOrganik kimya

Elias James "E.J." Corey (12 Temmuz 1928) Amerikalı organik kimyacı. 1990 yılında "organik sentez üzerine geliştirdiği teori ve metodolojilerden dolayı Nobel Kimya Ödülü'nü kazanmıştır.[1][2] Yaşayan en büyük kimyagerlerden biridir. Çok sayıda sentetik reaktifler, metodolojiler geliştirmiş ve organik sentez biliminin gelişmesine katkıda bulunmuştur.

Hayatı

E.J. Corey, Methuen, Massachusett'ta Lübnan göçmeni Hristiyan bir ailelenin çocuğu olarak dünyaya gelmişti. 18 aylıkken babasının ölümü üzerine annesi babasının anısına ismini "Elias" olarak değiştirmiştir. Onun dul annesi, erkek kardeşi, iki kız kardeşi, teyzesi ve amcası, geniş bir evde birlikte yaşıyorlardı. Katolik İlköğretim Okulu'nda eğitime başladı ve daha sonra Lawrence Lise'sini bitirdi.

1945 senesinde Massachusetts Teknoloji Enstitüsü(MIT)'ne girdi. MIT'tekn 1948 senesinde mezun oldu ve 22 yaşında doktorasını burada tamamladı. Mezun olduğu bölüm ve doktorası kimya üzerineydi. Bunun hemen ardından Illinois Üniversitesinde çalışmaya başladı ve 1956 senesinde 27 yaşındayken Kimya Profesörü oldu. 1959'de Harvard'da çalışmaya başladı ve hâlen burada emekli kimya profesörü olarak çalışmaktadır. Organik kimyanın "kendi iç güzelliği ve insan sağlığıyla alakası" onun çalışmalarının daha çok bu alanda olmasını sağlamıştır.[3] 50 senedir Pfizer'e danışmanlık yapmıştır.[4]

1961'de eşi Clair ile evlenmiştir. David, John ve Susan adında üç çocuğu ve iki tane de torunları vardır. Şu anda eşi Clair'le birlikte Cambridge, Massachusetts'ta yaşamaktadır.

1988 yılında, National Medal of Science/Ulusal Bilim Madalyasını almıştır.[5] 2004 senesinde ise Amerikan Kimya Topluluğunun en onurlu ödülü olan Priestley Madalyasıyla ödüllendirilmiştir.

Başlıca Çalışmaları

Reaktifler

Corey birkaç yeni sentetik reaktifler geliştirmiştir:

  • PCC (pyridinium chlorochromate)
  • t-Butyldimethylsilyl (TBDMS)
  • Bor tabanlı heterosikller

Metodoloji/Yöntembilimi

Corey laboratuvarında geliştirilen çeşitli reaksiyonlar modern sentetik organik kimyada olağan hale gelmiştir. 1950 senesinde beri Corey'nin Grubu tarafından en az 302 yöntem geliştirilmiştir.

  • Corey-Itsuno reduction
  • Corey-Fuchs reaction
  • Corey–Kim oxidation
  • Corey-Winter olefin synthesis
  • Corey-House-Posner-Whitesides reaction
  • Johnson-Corey-Chaykovsky reaction
  • Corey-Seebach reaction

Toplam Sentez

EJ Corey ve araştırma grubu birçok toplam sentez tamamlamışlardır. En az 265 molekül 1950'den beri Corey ve araştırma grubu tarafından sentezlenmiştir.[6] Bazı prostaglandinlerin genel sentezi Corey'in klasikleri olarak kabul edilir.[7][8][9]

The Corey lactone
The Corey lactone

.

Diğer önemli sentezleri:

Yayınları

E.J. Corey'in 1000'den fazla yayınlanmış çalışması vardır.[19] 2002 yılında, American Chemical Society/Amerikan Kimya Birliği onu "Kimya'da En Atıfta Bulunulan Yazar" olarak kabul etmiştir. E.J. Corey kitapları şunlardır:

  • E.J. Corey and Laszlo Kurti, Enantioselective Chemical Synthesis: Methods, Logic, and Practice, Direct Book Publishing LLC, 2010, ISBN 978-0-615-39515-9
  • Elias James Corey, Xue-Min Cheng. The logic of chemical synthesis. Wiley-Interscience, 1995, ISBN 0-471-11594-0.
  • E. J. Corey, Barbara Czako, Laszlo Kurti. Molecules and Medicine John Wiley & Sons, 2008.
  • Name reactions in heterocyclic chemistry / edited by Jie-Jack Li; scientific editor, E.J. Corey. Hoboken, N.J.: Wiley-Interscience, c2005.
  • Name reactions for functional group transformations / edited by Jie Jack Li, E.J. Corey. Hoboken, N.J.: Wiley-Interscience, c2007.

Corey Group'un (araştırma ekibi) Üyeleri

2010 itibarıyla, yaklaşık 700 kişi Corey Grubuna üye olmuştur. Temmuz 2008'de Dr.Corey'nin 80. doğum günü için 580 eski ve mevcut üyelikler için bir veritabanı hazırlanmıştır.

Kaynakça

  1. ^ E. J. Corey, X-M. Cheng, The Logic of Chemical Synthesis, Wiley, New York, 1995, ISBN 0-471-11594-0.
  2. ^ "The Logic of Chemical Synthesis: Multistep Synthesis of Complex Carbogenic Molecules (Nobel Lecture)" E.J. Corey, Angew. Chem. Int. Ed. Engl. 1991, 30, 455. (DOI:10.1002/anie.199104553)
  3. ^ Corey, E.J. (1990). "Nobel Prize Autobiography". Nobelprize.org: The Official Site of the Nobel Prize. 5 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2010. 
  4. ^ "Compiled Works of Elias J. Corey, Photo Gallery, Pfizer Global Research". Laszlo Kurti and Jakub Svenda (webmasters). 12 Temmuz 2008. 10 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2010. 
  5. ^ "National Science Foundation - The President's National Medal of Science". 15 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Eylül 2012. 
  6. ^ See the Syntheses tab"Compiled Works of Elias J. Corey". Laszlo Kurti and Jakub Svenda (webmasters). 12 Temmuz 2008. 16 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2010. 
  7. ^ E. J. Corey, N. M. Weinshenker, T. K. Schaaf, W. Huber, J. Am. Chem. Soc. 1969, 91, 5675-5677. (DOI:10.1021/ja01048a062)
  8. ^ K. C. Nicolaou, E. J. Sorensen, Classics in Total Synthesis, VCH, New York, 1996, ISBN 3-527-29231-4.
  9. ^ a) Corey, E. J.; Schaaf, T. K.; Huber,W.; Koelliker,V.;Weinshenker, N. M.; J. Amer. Chem. Soc. 1970, 92, 397. b) For a review see Axen, U.; Pike, J. E.; and Schneider, W. P.; in The Total Synthesis of Natural Products, Vol. 1, ApSimon, J. W., ed. Wiley, New York, 1973, 81.
  10. ^ Corey, E. J.; Ohno, M.; Vatakencherry, P. A.; Mitra, R. B. J. Am. Chem. Soc. 1961, 83, 1251-1253. (DOI:10.1021/ja01466a056)
  11. ^ "Total Synthesis of Longifolene" Corey, E. J.; Ohno, M.; Mitra, R. B.; Vatakencherry, P. A. J. Am. Chem. Soc. 1964, 86, 478-485. (DOI:10.1021/ja01057a039)
  12. ^ Corey, E. J.; Ghosh, A. K. Tetrahedron Lett. 1988, 29, 3205-3206.
  13. ^ Corey, E. J.; Kang, M.; Desai, M. C.; Ghosh, A. K.; Houpis, I. N. J. Am. Chem. Soc. 1988, 110, 649-651.
  14. ^ Corey, E. J. Chem. Soc. Rev. 1988, 17
  15. ^ "Total Synthesis of Lactacystin" Corey, E. J.; Reichard, G. A. J. Am. Chem. Soc. 1992, 114, 10677.
  16. ^ "Enantioselective Total Synthesis of Miroestrol" Corey, E. J.; Wu, L. I. J. Am. Chem. Soc. 1993, 115, 9327.
  17. ^ Corey, E. J.; Gin, D. Y.; Kania, R. S. J. Am. Chem. Soc. 1996, 118, 9202-9203.
  18. ^ a b Rajender Reddy Leleti.; Corey, E. J. J. Am. Chem. Soc. 2004, 120, 6230-6232. ({{DOI: 10.1021/ja048613p S0002-7863(04)08613-5}})
  19. ^ See the Publications tab"Compiled Works of Elias J. Corey". Laszlo Kurti and Jakub Svenda (webmasters). 12 Temmuz 2008. 16 Mart 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2010. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Amino asit</span> Proteinlerin temel yapı taşı

Amino asitler, proteinleri oluşturan temel yapı taşlarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Victor Grignard</span> Fransız kimyager (1871 – 1935)

Victor Grignard, Fransız kimyager.

Adolph Strecker tarafından bulunan Strecker amino asit sentezi bir aldehit dan bir dizi kimyasal reaksiyonla bir amino asit sentezlenmesidir. Aldehit potasyum siyanür eşliğinde amonyum klorür ile bir α-aminonitril oluşturacak şekilde reaksiyona sokulur. Daha sonra bu α-aminonitril hidrolize edilerek istenilen amino asit elde edilir. Orijinal Strecker reaksiyonunda asetaldehit, amonyak ve hidrojen siyanür ün verdiği reaksiyon ürünü, hidrolizlenerek alanin elde edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ei-ichi Negishi</span> Japon kimyager (1935 – 2021)

Ei-ichi Negishi - ö. 6 Haziran 2021,Indianapolis, Indiana) Japon kimyager. 2010 yılında Japon kimyacı Suzuki Akira ve Amerikalı kimyager Richard F. Heck ile birlikte Nobel Kimya Ödülü'ne layık görülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Robert Woodward</span> Amerikalı kimyager (1917 – 1979)

Robert Burns Woodward Amerikalı organik kimyager. Birçok kişi tarafından yirminci yüzyılın önde gelen organik kimyageri olarak kabul edilir. Özellikle karmaşık doğal ürünlerin sentezi ve moleküler yapılarının belirlenmesinde çok önemli katkılarda bulunmuştur. Sentezlediği organik bileşiklerin arasında kolesterol ve kortizon (1951), striknin (1954) ve B12 vitamini'de (1971) bulunur. Aynı zamanda kimyasal reaksiyonların teorik çalışmaları üzerine Roald Hoffmann ile yakın çalışmıştır. Woodward 1965 yılında "organik sentez ile ilgili başarıları için" Nobel Kimya Ödülü'ne layık görüldü.

<span class="mw-page-title-main">Enantiyoselektif sentez</span>

Enantiyoselektif sentez ya da asimetrik sentez, bir kimyasal sentez şeklidir. IUPAC, bir veya daha fazla yeni kiralite elementinin bir substrat molekülünde oluşturulduğu ve stereoizomerik ürünleri eşit olmayan miktarlarda üreten kimyasal reaksiyon olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Boran</span> kimyasal bileşik

Trihidridoboron, boran veya borin, BH3 kimyasal formülü ile gösterilen dengesiz ve oldukça reaktif bir moleküldür. Boran karbonilin BH3(CO) hazırlanması, boran kimyasının araştırılmasında büyük rol oynamıştır. Ancak, BH3 molekül türleri çok güçlü Lewis asidilerdir. Sonuç olarak, oldukça reaktifdir ve doğrudan bir akış sisteminde, sürekli olarak üretilen, geçici bir ürün olarak veya lazerle çıkarılmış atomik borun hidrojen ile reaksiyonundan doğrudan gözlenebilir.

<span class="mw-page-title-main">Basketan</span> kimyasal bileşik

Basketan, C10H12 kimyasal formülüne sahip bir polisiklik alkandır. İsmini yapısının sepete benzerliğinden almıştır. Basketan ilk olarak 1966'da bağımsız olarak Masamune ve Dauben ile Whalen tarafından sentezlenmiştir.

Organik kimyada sikloalkin, bir alkinin siklik analoğudur. Bir sikloalkin, bir veya daha fazla üçlü bağ içeren, kapalı bir karbon atomu halkasından oluşur. Sikloalkinlerin genel formülü CnH2n-4 tür. C–C≡C–C alkin biriminin doğrusal doğası nedeniyle, sikloalkinler yüksek oranda zorlanabilir. Yalnızca, halkadaki karbon atomlarının sayısı, bu geometriyi karşılamak için gerekli esnekliği sağlayacak kadar fazla olduğunda mevcut olabilir. Bu molekül sınıfının en küçük bileşenleri deneysel olarak gözlemlenemeyecek kadar çok zorlanma yaşayabilirken, büyük alkin içeren karbosikllerde zorlanma gözlenmez. Siklooktin (C8H12), izole edilebilen ve stabil bir bileşik olarak depolanabilen en küçük sikloalkin grubudur. Bununla birlikte, daha küçük sikloalkinler, diğer organik moleküller ile reaksiyonlar yoluyla veya geçiş metallerine kompleksleşme yoluyla üretilebilir ve hapsedilebilir.

Tvistan (IUPAC adı: trisiklo [4.4.0.0 3,8] dekan), bir bir organik bileşiktir ve C10H16 formülü ile gösterilir. Bir sikloalkandır ve en basit diamondoid olan adamantanın izomeridir ve aynı adamantan gibi çok uçucu değildir. Tvistan, halkalarının "büküm teknesi" olarak bilinen sikloheksan konformasyonuna kalıcı olarak zorlanması sebebiyle (twist: bükmek) adlandırıldı. Bileşik ilk olarak 1962'de Whitlock tarafından rapor edilmiştir.

Samuel J. Danishefsky, hem Columbia Üniversitesi'nde hem de New York'taki Memorial Sloan-Kettering Kanser Merkezi'nde profesör olarak çalışan Amerikalı kimyager.

<span class="mw-page-title-main">K. C. Nicolaou</span> Amerikalı kimyager

Kyriacos Costa Nicolaou doğal ürünler toplam sentezi alanındaki araştırmalarıyla tanınan bir Kıbrıslı-Amerikalı kimyagerdir. Halen Rice Üniversitesi Harry C. and Olga K. Wiess Kürsüsü kimya profesörüdür; daha önce Scripps Araştırma Enstitüsü / UC San Diego ve Pennsylvania Üniversitesi'nde akademik görevler üstlenmiştir.

Organik sentez, kimyasal sentezin özel bir dalıdır ve organik bileşiklerin kasıtlı olarak yapılandırılmasıyla ilgilidir. Organik moleküller genellikle inorganik bileşiklerden daha karmaşıktır ve sentezleri organik kimyanın en önemli dallarından biri haline gelmiştir. Genel organik sentez alanı içinde birkaç ana araştırma alanı vardır: tam sentez, yarı sentez ve metodoloji.

Sharpless asimetrik dihidroksilasyonu ya da Sharpless bishidroksilasyonu, bir kiral kinin ligandının varlığında bir visinal diol oluşturmak için bir alkenin osmiyum tetroksit ile girdiği kimyasal reaksiyonudur. Reaksiyon, hemen hemen her ikamenin alkenlerine uygulanmıştır ve genellikle yüksek enantiyo seçicilikler gerçekleşmiştir. Asimetrik dihidroksilasyon reaksiyonları aynı zamanda yüksek düzeyde bölge seçicidir ve substrattaki elektron açısından en zengin çift bağın reaksiyonundan elde edilen ürünler sağlar.

Retrosentetik analiz, organik sentezlerin planlanmasındaki problemleri çözmek için kullanılan bir tekniktir. Bu, reaktiflerle herhangi bir potansiyel reaktivite/etkileşimden bağımsız olarak bir hedef molekülün daha basit öncü yapılara dönüştürülmesiyle elde edilir. Her bir öncü malzeme aynı yöntem kullanılarak incelenir. Bu prosedür, basit veya ticari olarak temin edilebilen yapılara ulaşılıncaya kadar tekrar edilir. Bu daha basit/ticari olarak temin edilebilen bileşikler, hedef molekülün bir sentezini oluşturmak için kullanılabilir. Elias James Corey bu kavramı The Logic of Chemical Synthesis kitabında resmileştirdi.

Biyoorganik kimya, organik kimya ve biyokimyayı birleştiren bilimsel bir disiplindir. Biyolojik süreçlerin kimyasal yöntemlerle incelenmesiyle ilgilenen kimya dalıdır. Protein ve enzim fonksiyonu bu süreçlerin örnekleridir.

<span class="mw-page-title-main">Morten Meldal</span> Danimarkalı kimyager

Morten Peter Meldal Danimarkalı bir kimyager ve Nobel Kimya Ödülü sahibi bilim insanı. Kopenhag, Danimarka'daki Kopenhag Üniversitesi'nde kimya profesörüdür. En çok Valery V. Fokin ve K. Barry Sharpless ile aynı anda ancak onlardan bağımsız olarak çalıştığı CuAAC-click reaksiyonunu geliştirmesiyle tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Diklorokarben</span>

Diklorokarben (karbon diklorür, diklorometilen, IUPAC: diklorometiliden) kimyasal formülü CCl2 olan reaktif ara maddedir. Bu kimyasal tür izole edilmemiş olmasına rağmen, organik kimyada kloroformdan üretilen yaygın bir ara maddedir. Bu bükülmüş diamanyetik molekül hızla diğer bağlara girer.

<span class="mw-page-title-main">Baldwin kuralları</span>

Baldwin'in organik kimyadaki kuralları, alisiklik bileşiklerde halka kapanma reaksiyonlarının göreceli olumlu yönlerini özetleyen bir dizi kılavuzdur. İlk olarak 1976'da Jack Baldwin tarafından önerildi.

Mary Peters Fieser, kocası Louis Fieser ile birlikte yazdığı birçok kitapla tanınan Amerikalı kimyagerdir.