İçeriğe atla

Elektra (Sofokles)

Elektra tragedyası, Sofokles'in günümüze ulaşan yedi oyunundan biridir.

Elektra, Miken Kralı Agamemnon ile Clytemnestra'nın kızıdır. Kardeşleri; Orestes, Khrysothemis ve İphigenia'dır.

Agamemnon'un soyu lanetlidir ve ailedeki herkesin sonları hep trajik bir şekilde olmuştur.

Agamemnon, Artemis korusunda avlanırken bir geyiği vurmuş ve Artemis'ten daha iyi bir avcı olduğunu iddia etmiştir. Daha sonra Truva'ya savaş açtığında bütün Akha Ordusunu, Aulis sahilinde toplamıştır. Ancak oradan Truva'ya yelken açmak istediklerinde uygun rüzgarlar çıkmamış ve sebebin Artemis olduğu anlaşılmıştır. Agamemnon bunun üzerine kızı İphigenia'yı Akhilleus ile evlendireceğini söylerek, Aulis'e getirmiş ve tanrıça Artemis'e kızını kurban ederek uygun rüzgarların çıkmasını sağlamıştır.[1]

Agamemnon, yıllar sonra Truva'dan memleketi Miken'e döndüğünde karısı Clytemnestra, kızını öldürdüğü için kızgındır. Ayrıca Clytemnestra, Agamemnon'un yokluğu boyunca, akrabası ve düşmanı Aigisthos ile aldatmaktadır. Bunun üzerine aşığıyla birlikte Agamemnon'u bir balta ile öldürürler.

Elektra, bu esnada erkek kardeşi Orestes'i korumak için saraydan kaçırarak Phokis Kralı Strophius'un yanına yerleştirir.

Oyunun özeti

Elektra aradan yıllar geçmesine rağmen, annesine düşmandır. Annesi ve aşığı Aigisthos, Elektra'yı saraya hizmetçi yapmışlardır. Erkek kardeşi Orestes'in gelip, babasının öcünü alacağı günü beklemektedir. Ona göre babasını ve nasıl öldüğünü unutmak hainliktir; bunun için kız kardeşi Khrysothemis'in aksine sürekli yaygara koparır ve olanları hatırlatıp durur.

Orestes ise büyümüştür ve babasının intikamını almak için dönmüştür. Apollon rahibinden aldığı bilgiye göre ordusuz ve kimsesiz saraya gelip, babasının katillerini elleri ile öldürmelidir. Bu yüzden Orestes'in Delphoi Oyunlarında araba yarışmasında öldüğüne dair bir yalan haber göndertir.

Elektra bu haberi aldığında daha da harap olur. Annesi ise başlarındaki tehdit kalktığı için mutlu olmuş ama evladını kaybettiği içinde çok üzülmüştür.

Orestes, Elektra ile karşılaştığında onun haline çok üzülür ve gerçekleri anlatır. Böylece, Orestes ilk önce kendi öz annesini, ardından aşığı Aigisthos'u öldürür ve intikamını alır.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ İphigenia Aulis'te, Euripides. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Odisseus</span> Yunan mitolojisinde İthaka kralı

Odisseus, Yunan mitolojisinde İthaka kralıdır. Laertes ile Antikleia'nın oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Artemis</span> Yunan mitolojisinde avcılık, okçuluk ve ay tanrıçası

Yunan mitolojisinde Artemis (Yunanca: Ἄρτεμις) av, vahşi doğa, vahşi hayvanlar, doğa, bitki örtüsü, doğum, çocuk bakımı ve iffet tanrıçasıdır. Ay tanrıçası Selene ve başka bir Ay tanrıçası olan Hekate ile yoğun bir şekilde özdeşleştirilmiştir bu nedenle yukarıda belirtilen ikisinin yanı sıra mitolojideki en önemli ay tanrılarından biri olarak kabul edilir. Çoğunlukla su perileri, bazı ölümlüler ve avcılardan oluşan geniş çevresiyle Yunanistan ormanlarında sık sık dolaşırken betimlenmiştir. Tanrıça Diana Roma mitolojisindeki eşdeğeridir.

<span class="mw-page-title-main">Agamemnon</span> Yunan Mitolojisinde Miken Kralı

Agamemnon, Yunan mitolojisinde Miken Kralı, Sparta Kralı Menelaos'un büyük kardeşi, orduları Truva (Troya) savaşına götüren kumandan. Atreus ve Aerope'nin oğludur. Yunan orduları Avlid'de Truva'ya yola çıkmak için toplandıklarında hiç rüzgâr olmadığı için Agamemnon Av Tanrıçası Artemis rüzgârları serbest bıraksın diye kızı İphigenia'yı kurban vermeye yönelir. Ancak İphigenia, kurban olarak kesileceği sırada Artemis, bir dişi geyik göndererek kızın yerine onu kurban ettirdi ve kızı Artemis tapınağına rahibe yaptı. Böylece Artemis rüzgârları serbest bıraktı. Truva savaşında kazanılan zaferden sonra Agamemnon güzel Kassandra'yı da yanına alıp evine döndü. Agamemnon'un kızları İphigenia'yı öldürmeye teşebbüs etmesini ve Kassandra'yla dönmesini sindiremeyen, Agamemnon'un karısı Clytemnestra, sevgilisi Aigisthos ile birlikte Agamemnon'u öldürdüler. Homeros'un Odysseia destanında baş karakter İthake kralı Odysseus, ölüler ülkesinde Agamemnon'un ruhuyla konuşur, Agamemnon ölümünden şöyle bahseder:

''Çok kurnaz Odysseus, tanrıya denk Laertesoğlu,

gemilerimde alt etmiş değil Poseidon beni

uğursuz yellerin azgın soluğunu salıp üstüme,

beni düşman adamlar da yok etmiş değil karada,

Aigisthos'tur hazırlayan bana ölümü ve eceli,

o öldürdü beni hain karımın yardımıyla,

evine buyur etmiş oturtmuştu beni sofrasına,

öldürdü yemek yerken, boğazlar gibi ağılda bir sığırı.

Ben yürekler acısı bir ölümle böyle öldüm işte.''

<span class="mw-page-title-main">Elektra</span>

Elektra, Yunan mitolojisinde, Agamemnon ile Clytemnestra'nın kızıdır. Babaları öldürüldüğünde, kardeşi Orestes'i uzaklaştırarak yaşamını kurtarır. Orestes döndüğünde, annesiyle sevgilisinin öldürülmesinde ona yardım eder, daha sonra Orestes'in arkadaşı Pylades ile evlenir.Ayrıca Günümüzde Gerçek Kişiliği Değiştirilerek Bir Hayal Kahramanı Olarak Filmi Yapılmaktadır. Freud'un Oedipus kompleksi diye adlandırdığı komplekse pek çok yerde karşılık gelen Elektra kompleksi, içerik bakımından Oedipus kompleksi ile benzerlik gösterse de, Freud, bu komplekse Elektra kompleksi ismini vermeyi reddetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Orestes</span> Agamemnon ve Klytemnestranın oğlu

Orestes, Truva Savaşı'nda savaşan Miken kralı Agamemnon ve Klytemnestra'nın oğludur. Çılgınlığı ve arınması, birçok Antik Yunan oyununa ve efsanesine konu olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Diomidis</span> Yunan Mitolojisinde Argos Kralı

Diomedes ya da Diomede Truva Savaşı'na katılmasıyla tanınan Yunan mitolojisinde bir kahramandır.

<span class="mw-page-title-main">Hermione (mitoloji)</span>

Hermione, Truva'lı Helen ile Menelaus'un kızı. Annesi Helen, çeşitli efsanelere göre Zeus'un fani bir kadından olan tek kızıdır. Ve Truva'dan kaçabilmeyi de Zeus ve Aphrodite'e borçlu olduğu söylenir. İlyadanın ve çevrim şiirlerinin başlıca kahramanlarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">İphigenia Tauris'te</span>

İphigenia Tauris'te Christoph Willibald Gluck tarafından Fransızca olarak hazırlanmış 4 perdelik bir trajedik opera. Eserin librettosu Nicolas-François Guillard tarafından Fransızca olarak Yunanca antik klasik trajedi yazarı Euripides'in "İphigenia Tauris'te" trajedisinden uyarlanarak' yazılmıştır. Eserin prömiyeri 18 Mayıs 1778'da Paris'te "Académie Royale de Musique" tarafından verilmiştir. Bu eser Fransız opera sahnesinde temsil edilen 5. Fransızca opera eseri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">İphigenia Aulide'de</span>

İphigenia Aulide'de Christoph Willibald Gluck tarafından Fransızca olarak hazırlanmış 4 perdelik bir trajedik opera. Eserin librettosu Nicolas-François Guillard tarafından Fransızca olarak tanınmış Fransız trajedi yazarı Jean Racine'in antik Yunan mitinden uyarlanarak yazdığı "İphigenie (1674)" trajedisinden uyarlanarak yazılmıştır. Eserin prömiyer temsili 19 Nisan 1774'te Paris'te "Académie Royale de Musique" tarafından yapılmıştır. Bu eser Fransız opera sahnesinde temsil edilen ilk Fransızca opera eseri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Hekabe (oyun)</span> Evripides trajedisi

Hekabe, Euripides tarafından MÖ 424'te yazılmış trajedidir. Truva Savaşı'ndan sonra, Yunanlar Truva'dan ayrılmadan önce gerçekleşir. Ana karakter, düşmüş Truva Şehri'nin kraliçesi Hekabe'dir. Hikâye kısaca, Hekabe'nin kızı Polyksena'nun Akhilleus'un mezarına kurban edilmesinden ve oğlu Polydoros'un öldürülmesinden intikamını nasıl aldığını anlatır.

İfigenia veya İphigenia, Miken Kralı Agamemnon ile Clytemnestra'nın kızıdır. Kardeşleri ise Elektra, Orestes ve Khrysothemis'tir.

<span class="mw-page-title-main">Orestes (oyun)</span> Evripides trajedisi

Orestes, Euripides Makedonya'ya göç etmeden önce Atina'da sergilenen son oyunudur. Bu oyunun M.Ö. 480 civarında sergilendiği düşünülmektedir. Adaletin koruyucusu mitolojik yaratıklar olan Erinyeler, Orestes'in işlediği cinayet yüzünden Orestes'in peşine düşerler. Ancak ona halisülasyonlar gördürür ve hem bedensel hem de zihinsel olarak zayıf düşmesini sağlarlar.

Euripides, İphigenia Aulis'te oyununu ömrünün son on sekiz ayını geçirdiği Makedonya'da yazmıştır. Adaşı olduğu oğlu, oyunu M.Ö. 405 yılında sergilemiştir. Korint'te Alkmaeon ve Bakkhalar adlı oyunları ile birlikte bir tetralojinin parçası olan oyunun, Euripides'in oğlu veya yeğeni tarafından yönetildiği düşünülmektedir. Oyun, Dionysia şehir festivali yarışmasında birincilik ödülünü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Pilades</span>

Yunan mitolojisinde, Pylades Phocian Kralı Strophius ve Anaxibia'ın oğludur. Anaxibia, Atreus'un kızıdır ve Agamemnon ile Menelaos'un kızkardeşidir. Daha çok Agamemnon'un oğlu olan kuzeni Orestes ile olan ilişkisiyle tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Tindareos</span> Sparta kralı

Yunan mitolojisinde, Tyndareos / Tyndareus bir Sparta kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kalhas</span>

Yunan mitolojisinde, Kalkhas Argoslu bir kahindir. Kalkhas'tan, İlyada'nın başlangıcında bahsedilir.

<span class="mw-page-title-main">İphigeneia Tauris'te</span> Evripides trajedisi

İphigenia Tauris'de, Euripides tarafından MÖ 414-412 arasında yazılmış ve günümüze kadar ulaşan trajedi oyunlarından biridir. Yine Euripides'in İphigenia Avlis'de adlı oyunundan sonraki zamanı anlatır. Aristotales, Poetika'sında oyuna sık sık değinir ve kardeşlerin birbirini tanıma sahnesini oldukça başarılı bulur. Oyun, Peloponez Savaşı esnasında sergilenmiştir. Oyun bir prologos, parados, 3 stasimon, 3 epeisodion ve ekodos'tan oluşur. Oyun sonunda, tanrıça Athena gelerek, kurguyu sonuca bağlar. Oyun, Tauris'teki Artemis Tapınağı önünde geçer.

Oresteia Eshilos tarafından MÖ. 5. yüzyılda yazılmış, Agamemnon'un Klytemnestra tarafından öldürülmesi, Clytemnestra'nın Orestes tarafından öldürülmesi, Orestes'in yargılanması, Atreus Evi üzerindeki lanetin sona ermesi ve Furie'lerin pasifleştirilmesini konu alan Yunan trajedilerinin bir üçlemesidir.

<span class="mw-page-title-main">Klitemnestra</span> Yunan Mitolojisinden bir karakter

Clytemnestra, Miken Kralı Agamemnon'un karısıdır ve Helen'in kız kardeşidir.

Cypria(Greek: Kupria ; Latince : Cypria), Stasinus'a atfedilen ve klasik antik çağda oldukça iyi bilinen eski Yunan edebiyatının kayıp bir epik şiiridir. "Epik Döngü" olarak bilinen, Antik Yunanda daktilik ölçü ile yazılmış ve Truva Savaşı'nı konu alan şiirlerden biriydi. Cypria'nın hikâyesi kronolojik olarak Epik Döngü'nün başında gelir ve onu İlyada takip eder. Şiir, daktilik ölçü ile yazılmış on bir şiir kitabından oluşuyordu.