İçeriğe atla

Elektörlük

Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nda Elektörler Prens Heinrich için oylama yapıyor. (Balduineum resim tarihi, 1341)

Elektörlük veya Elektorat (AlmancaKurfürst, LatincePrinceps Elector), Elektör unvanlı bir yöneticinin yönetimindeki ülke veya bölgedir. Tarihte yalnız Avrupa'da Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu içinde kullanılmış olan elektörlük terimi günümüzde egemen devlet ve bölgelerde kullanılmamaktadır.[1]

Elektörlerin etkinlikleri

Önemli prestije sahip olan Elektörlük, Büyük Dükalıktan (Grandükalık) üst, Krallıktan alt seviyede kabul edilirdi. Seçimli monarşi olarak adlandırılan yönetim biçiminin örneğini oluşturan bu düzende Kutsal Roma Cermen prensleri arasından imparatorun seçimini elektörler yapardı.[2]

Etimoloji

Orta Yüksek Almanca "Kur" kelimesi "seçmek", Almanca "fürst" kelimesi "prens", "der fürst" ise "prenslik" anlamına gelir.[3]

Kutsal Roma Cermen Elektörlükleri

Ayrıca bakınız

  • Prenslik
  • Dükalık
  • Büyük dükalık
  • Krallık (Devlet)
  • Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu

Kaynakça

  1. ^ Güntekin, Reşat Nuri; Delilbaşı, Ali Süha; Ataç, Nurullah; Danişmend, İsmail Hami (1935). Fransızca-Türkçe: resimli büyük dil kılavuzu. 1. Kanaat kitabevi. s. 426. 
  2. ^ "The Emperor: Qualifications". The Holy Roman Empire. Heraldica. 9 Mart 2013. 8 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2017. 
  3. ^ Deutsches Wörterbuch: Kurfürst 30 Haziran 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Kür 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. and kiesen 3 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Prusya</span> 1525-1947 yılları arasında Orta Avrupada varlığını sürdürmüş eski bir Alman devleti

Prusya, tarihin değişik dönemlerinde değişik anlamlarda kullanılmış bir isim olmakla birlikte en çok 1713-1867 yılları arasında kendine Prusya Krallığı adını veren ve Orta Avrupa'da hüküm süren Alman devletinin ismidir.

<span class="mw-page-title-main">Vestfalya Antlaşması</span> Otuz Yıl Savaşları ve Seksen Yıl Savaşlarının sonunda Ekim ve Mayıs 1648 tarihlerinde imzalanan antlaşma

Birkaç antlaşmayı da içine alan Vestfalya Barışı, Otuz Yıl Savaşları ve Seksen Yıl Savaşları'nın sonunda Ekim ve Mayıs 1648 tarihlerinde imzalanmıştır. Antlaşma 24 Ekim ve 15 Mayıs 1648'de Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu, diğer Alman prensleri, İspanya, Fransa, İsveç ve Hollanda Cumhuriyeti temsilcileri arasında imzalanmıştır. Fransa ve İspanya arasında 1659 yılında imzalanan Pyrenees Antlaşması'nı da bu antlaşmanın içine dahil edilebilir. Bu barış tarihçiler tarafından modern çağın başlangıcı olarak gösterilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kutsal Roma İmparatorluğu</span> Avrupada 962-1806 yılları arasında hüküm sürmüş bir devletçikler bütünü

Kutsal Roma Germen İmparatorluğu, 962-1806 yılları arasında 844 yıl boyunca Orta Avrupa'da hüküm sürmüş bir monarşi. Alman Krallığı temelinde olsa da, aslında bir devletçikler bütünüdür. Daha doğrusu imparatorluk toprakları tek bir hanedanın malı değildi. Ülke toprakları birçok federal hanedanlık tarafından yönetiliyordu. Kutsal Roma İmparatorluğu'nu oluşturan bu hanedanlıklar şunlardı:

<span class="mw-page-title-main">Alman Konfederasyonu</span> 1815 Viyana Kongresi ile kurulan ve Kutsal Roma Cermen İmparatorluğunun yerini doldurmak amacıyla kurulan konfederasyondur

Alman Konfederasyonu Orta Avrupa'da, 1815 Viyana Kongresi ile 1806'da yıkılan Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nun boşluğunu doldurmak amacıyla kurulan konfederasyondur. 1848'te, liberal ve milliyetçi ihtilalciler birleşmiş bir Alman Devleti kurmaya çalıştılar. Fakat Alman eyaletleri arasındaki görüşmeler olumsuz sonuçlanınca konfederasyon 1848'de dağıldı. Buna karşın 1850'de tekrar kuruldu. İki üstün ülke, Prusya ve Avusturya arasındaki Alman devletçiklerinin lideri olma konusundaki çekişme, 1866 Avusturya-Prusya Savaşı'nın çıkmasına neden oldu ve konfederasyon dağıldı. Böylece 1866'da, kuzey Almanya'da, Kuzey Almanya Konfederasyonu ve birçok devletçik kuruldu ve bunlar 1871 yılına kadar varlıklarını sürdürdü. Bu sürecin sonunda Prusya'nın önderliğinde Alman İmparatorluğu kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Ren Birliği</span> XIV. Louis tarafından 14 Ağustos 1658 Ren Nehri boyunca kurulan şehirleri savunmak üzere 50 Alman prensliğinin bir araya gelmesiyle kurulan devletler birliği

Ren Birliği Ren Nehri boyunca kurulan şehirleri savunmak üzere 50 Alman prensliğinin bir araya gelmesiyle Fransa Kralı XIV. Louis tarafından 14 Ağustos 1658 tarihinde kurulan devletler birliğidir.

<span class="mw-page-title-main">Alman sorunu</span> 19. yüzyılın ortalarında Almanyanın birleşmesine ilişkin tartışmalar

Alman sorunu, 19. yüzyılda, özellikle de 1848 Devrimleri boyunca süren Almanya'nın birleşmesinin en iyi yolu hakkındaki bir tartışmadır. 1815'ten 1871'e kadar, Alman Konfederasyonu'nda 37 bağımsız Almanca konuşulan eyalet bulunuyordu. Großdeutsche Lösung tüm Almanca konuşan insanları bir devlet altında birleştirmeyi amaçlıyordu ve Avusturya İmparatorluğu ile onun destekçileri tarafından benimsenmişti. Kleindeutsche Lösung ise Avusturya'yı içermeyecek şekilde sadece kuzey Alman eyaletlerini birleştirmeyi amaçlıyordu ve Prusya Krallığı tarafından benimsenmişti.

<span class="mw-page-title-main">Alman ikiliği</span> Avusturya ile Prusya arasında 18. ve 19. yüzyıllarda Orta Avrupada hakimiyet kurmak için uzun yıllar süren rekabet

Avusturya ve Prusya arasında 18. ve 19. yüzyıllarda Orta Avrupa'da hakimiyet kurmak için uzun yıllar süren rekabete Almancada Almanca: Deutscher Dualismus denilmektedir. Bu rekabetin bir parçası olarak savaşlar yapılırken, rekabet aynı zamanda Almanca konuşan halkları temsil eden bir siyasi güç olma yolunda da bir prestij yarışı haline gelmiştir. İki ülke arasındaki çatışma ilk olarak Yedi Yıl Savaşları'nda kendini gösterirken, Napolyon Savaşları ve İkinci Schleswig Savaşı gibi durumlarda zaman zaman aynı safta bulundukları da olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bavyera Krallığı</span> 1806-1918 yılları arasında var olan bir Alman devleti

Bavyera Krallığı, 1805'ten 1918 yılına kadar varlığını sürdürmüş, Bavyera Elektörlüğü'nün ardılı olan bir devletti. 1871'de Almanya'yla birleşmesinin akabinde krallık, yeni kurulan imparatorluğun içinde yer alan bir federe devlet hâline dönüştü. Güç, zenginlik ve yüzölçümü bakımından, yönetici devlet olan Prusya Krallığı'nın hemen ardında ikinci sıradaydı.

<span class="mw-page-title-main">Köln Elektörlüğü</span>

Köln Elektörlüğü, 10. yüzyıl ile 19. yüzyıl arasında varlığını sürdüren Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nda bir kilise prensliği. Köln Katolik Başpiskoposluğuna ait topraklardan oluşuyordu. Aynı zamanda elektörlük yetkisini de elinde bulunduran başpiskopos tarafından yönetiliyordu. Elektörlüğün başkenti 1288 yılına kadar Köln'ken bu tarihten sonra Bonn oldu. Alman ilhakı sırasında 1803 yılında bölge laikleştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Saksonya Elektörlüğü</span> Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu devleti

Saksonya Elektörlüğü, bazen Yukarı Saksonya olarak da adlandırılan bir Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu devleti. İmparator IV. Karl, 1356 Altın Boğası ile Askanya dükalığı Saksonya-Wittenberg'e elektörlük statüsü verdiğinde kuruldu. Askanya Hanedanı'nın soyunun tükenmesiyle ülke 1423 yılında Meissen Prensliği'nin başındaki Wettin Hanedanı'na verildi. Bir dönem Meissen'den ülkeyi yöneten hanedan daha sonra başkenti Dresden'e taşıdı. 1806'da imparatorluğun yıkılışından sonra Wettin elektörleri Saksonya Kralı unvanını aldı.

<span class="mw-page-title-main">Prusya'da Kral</span>

Prusya'"da" Kral, Brandenburg Elektörleri tarafından 1701-1772 yılları arasında kullanılan unvan. Daha sonra Prusya Kralı unvanını almışlardır.

<span class="mw-page-title-main">İmparatorluk çemberi</span> Kutsal Roma Cermen İmparatorluğunda bölgesel bir gruplaşmayla ortaya çıkmış bölgedir

Bir İmparatorluk Çemberi, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'nda bölgesel bir gruplaşmayla ortaya çıkmış bölgedir. Ortak bir savunma yapısı oluşturmak ve imparatorluk vergilerini toplamak amacıyla kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Pressburg Barışı (1805)</span> 1805 tarihinde imzalanan barış antlaşması

Pressburg Barışı (1805) ya da Dördüncü Pressburg Barışı ya da Pressburg Antlaşması, Pressburg'da imzalanan bir barış antlaşması için kullanılan isim.

<span class="mw-page-title-main">Bohemya Krallığı</span> Orta Avrupada bulunan bir krallık

Bohemya Krallığı Orta Avrupa'da Bohemya bölgesinde yer alan Çek devletidir, bugünkü Çekya sınırları içinde kalmaktadır. 1806 tarihine kadar Bohemya kralı Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu hükümdarı seçme yetkisine sahip olan elektör heyetinin üyesiydi. Krallık önce Avusturya İmparatorluğu, 1867 yılında da Avusturya-Macaristan İmparatorluğu topraklarının parçası olmuştur. I. Dünya Savaşı'nda İttifak Devletlerinin yenilgisinin ardından krallık ve bağlı olduğu imparatorluk dağılmış, sonrasında bağımsızlığını ilan eden Çekoslovakya'nın ana unsurlarından olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Frankfurt Büyük Dükalığı</span>

Frankfurt Büyük Dükalığı, Napolyon Bonapart tarafından kurulan Alman devleti. 1810 yılında Özgür imparatorluk şehri olan Frankfurt toprakları üzerine kurulmuş olan bu devlet Ren Konfederasyonu'na bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ren Konfederasyonu</span> 1806-1813 arasında I. Fransız İmparatorluğuna bağlı Alman krallık ve prensliklerinden oluşan birlik

Ren Konfederasyonu, 1806-1813 yılları arasında Birinci Fransız İmparatorluğu'na bağlı Alman krallık ve prensliklerinden oluşan birlik.

<span class="mw-page-title-main">Bavyera Elektörlüğü</span>

Bavyera Elektörlüğü, 1623 ile 1806 yılları arasında Kutsal Roma İmparatorluğu içerisinde yer almış bağımsız bir elektörlüktü. Elektörlük, Bavyera Dükalığı'nın ardılı olup, 1806 yılında kurulmuş Bavyera Krallığı'nın öncülüdür. Elektörlüğün yöneticileri olan prens elektörleri, devletin tarihi boyunca hep Wittelsbach Hanedanı'nın üyelerinden oluşmuştur. Devletin ilk elektörü I. Maximilian, son elektörü ise Kutsal Roma İmparatorluğu'nun dağılmasından sonra Bavyera Kralı unvanını alacak Maximilian I. Joseph'tir.

<span class="mw-page-title-main">I. Friedrich (Württemberg kralı)</span>

I. Friedrich, 1797'den ölümüne kadar Württemberg'in hükümdarıydı. Frederick, 1797'den 1803'e kadar Württemberg'in son düklüğünü, daha sonra 1806'da I. Napolyon'un onayı ile krallığa yükseltilene kadar 1803'ten 1806'ya kadar Württemberg'in ilk ve tek elektörlüğünü yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Prag Barışı (1635)</span>

Prag Barışı, 30 Mart 1635’te Saksonya’nın Otuz Yıl Savaşları’ndan barış ile çıkması için imzalandı. Daha sonra diğer Alman prensleri de bu antlaşmaya katıldı ve Otuz Yıl Savaşları devam etmesine rağmen Prag Barışı ile Kutsal Roma İmparatorluğu içindeki din savaşının sona erdirdiği kabul edilir. Bu antlaşmadan sonra çatışma büyük ölçüde İspanya, İsveç ve Fransa dahil olmak üzere yabancı güçler üzerinde döndü.

<span class="mw-page-title-main">Pfalz Elektörlüğü</span> 1085 ile 1803 yılları arasında Kutsal Roma İmparatorluğunun bir elektörlüğü

Pfalz Elektörlüğü, Kutsal Roma İmparatorluğu'nun bir elektörlüğüydü. Elektörlük 1085 yılında kuruldu. 1214'ten 1805'te Bavyera Krallığı'na bağlanmasına kadar Wittelsbach Hanedanı tarafından yönetildi.