İçeriğe atla

Elbistan Muharebesi

Elbistan Muharebesi
Levant’ın Moğollar tarafından istilası
Tarih15 Nisan 1277
Bölge
Elbistan Ovası, Elbistan
Sonuç Kesin Memlük zaferi
Taraflar
Memlük Sultanlığı

İlhanlılar

Komutanlar ve liderler
Baybars
Emir Şemseddin Sungur
Emir Ziyaeddin  (ölü)		 Tatavun Noyan  (ölü)
Toku Noyan  (ölü)
Muineddin Pervane
Güçler

11.000'den çok

11.000-12.000 Moğol[1]
3.000 Gürcü[1]
3.000 Ermeni[1]
Sayısı bilinmeyen Selçuklu askeri
Kayıplar
Moğollara göre daha az. Ordunun büyük kısmı. (6.700 Moğol askeri[1] ve diğer destek kuvvetleri)

Elbistan Muharebesi ya da Elbistan Savaşı 15 Nisan 1277'de Sultan Baybars komutasındaki Memlük ordusuyla Tatavun Noyan komutasındaki Ermeni, Gürcü ve Selçuklu destekli Moğol ordusunun karşılaştığı muharebedir. Savaş, Elbistan Ovası'nın Kalfa çayırında cereyan etmiştir.[2]

Arka plan

Kösedağ Savaşı'nı kaybetmesiyle birlikte Moğolların egemenliği altına giren Selçuklu Devleti veziri Muineddin Pervâne, Memlük Sultanı Baybars'a gönderdiği mektuplarla onu Anadolu'ya davet etmiş, kendilerini Moğollardan kurtarmasını istemiştir. Bu çağrılara kulak veren Sultan Baybars, 25 Şubat 1277' de Kahire'den ayrılarak 24 Mart 1277'de Şam'a ve sonrasında Halep'e vardı. 1277 baharında Halep'ten ayrılarak Anadolu üzerine harekete geçti.[1]

Savaş

Sultan Baybars önderliğindeki Memlük ordusu Göksu ve 12 Nisan'da da Akça Derbend'e geldi. Emir Şemseddin Sungur kumandasındaki Memlük öncü birlikleri 14 Nisan günü Giray Noyan kumandasında yaklaşık 3.000 kişilik Moğol birliğini yenilgiye uğrattı. Tatavun kumandasındaki Moğol ordusunun Ceyhan Nehri üzerinde olup, kendilerine yaklaşmış oldukları bilgisinin gelmesi üzerine Memluk sultanı ordusunu Elbistan yöresindeki Afşin'in kuzey batısında yer alan Hunu yerleşiminin batısındaki kayalıklı dağa çıkardı. Buradan Elbistan Ovası'ndaki Moğollar rahatça görülmekteydi. Moğollar her biri biner kişiden fazla olmak üzere 11 taburdu. Moğollar, Gürcü, Ermeni ve Selçuklu desteklerini kendilerinden ayrı tutmuştu. Savaşı başlatan Memlük hücumu oldu. Dağın tepesinden inen Memlükler, Moğol askerleri üzerine hücum etti.

Moğol ordusu tüm gücüyle Memlûk ordusunun sol tarafına hücum etti ve burayı yararak sağa doğru sürdüler. Bunun üzerine Sultan Baybars en iyi askerlerine Moğolların ardından dolanmasını emredip birliklerini savaşa sürdü. Moğolların çoğu kılıçtan geçirilirken kaçamayanları da esir alındı. Selçuklu askerlerinin bir kısmı Memlük tarafına geçti,bir kısmı da memlük saldırılarından kaçmayı başardılar.

Kaynakça

Özel
  1. ^ a b c d e ""MEMLÛK SULTANI I.BAYBARS'IN 1277 YILINDAKİ ANADOLU SEFERİ" Fırat Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt: 20, Sayı: 2, Sayfa: 343-360, ELAZIĞ-2010" (PDF). 29 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 24 Nisan 2016. 
  2. ^ "Hürriyet-Elbistan Savaşı Tarihi Ve Özeti - Elbistan Muharebesi Tarafları, Nedenleri Ve Sonuçları". 10 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Kasım 2023. 
Genel
  • İbrahim Güneş - web.firat.edu.tr/sosyalbil/dergi/arsiv/cilt20/sayi2/343-360.pdf
  • Alican,Mustafa,Tarihin Kara Yazısı Moğollar,Timaş Yayınları, İstanbul,2016.
  • Al-Maqrizi, Al Selouk Leme'refatt Dewall al-Melouk, Dar al-kotob, 1997.
  • Amitai-Preiss, Reuven (1995) Mongols and Mamluks: The Mamluk-Ilkhanid War, 1260–1281. Cambridge University Press, Cambridge. 978-0-521-46226-6
  • Idem in English: Bohn, Henry G., The Road to Knowledge of the Return of Kings, Chronicles of the Crusades, AMS Press, 1969.
  • Ibn Taghri, al-Nujum al-Zahirah Fi Milook Misr wa al-Qahirah, Dar al-Kotob, Beirut 1992.
  • 'Izz al-Din Muhammad b. 'Ali Ibn Shaddad. Ta'rikh al-Malik al-Zahir.
  • Mikaberidze, Alexander (2011). "Battle of Elbistan". Mikaberidze, Alexander (Ed.). Conflict and Conquest in the Islamic World: A Historical Encyclopedia. Vol. 1. ABC-CLIO. 
  • Amitai-Preiss, Reuven (1995). Mongols and Mamluks: The Mamluk-Ilkhanid War, 1260–1281. Cambridge University Press. 
  • Waterson, James (2007). The Knights of Islam: The Wars of the Mamluks. Greenhill Books. ISBN 978-1-85367-734-2. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mehmed (Karamanoğulları beyi)</span> Karamanoğullarının 2. Hükümdarı

Karamanoğlu Mehmed, Şemseddin Mehmed Bey ya da Karamanoğlu Mehmed Bey,, Karamanoğulları Beyliği'nin kurucusu Kamerüddin-ili'nin subaşısı Kerimüddin Karaman Bey'in en büyük oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Ayn Calut Muharebesi</span> 1260 yılında Memlük Sultanlığı ile Moğol İmparatorluğu arasında yapılan muharebe

Ayn Calut Muharebesi,, 3 Eylül 1260'ta Memlük Ordusu ile İlhanlılar arasında, Celile Bölgesi'nin Ayn Calut mevkiinde yapılan muharebe.

<span class="mw-page-title-main">Memlûk Devleti</span> Geç dönem Orta Çağda Mısır ve Suriyede hüküm sürmüş olan bir devlet (1250–1517)

Memlûk Devleti resmî adıyla ed-Devletü't-Türkiyye, Eyyûbîlerin çöküşü ile Osmanlı İmparatorluğu'nun Mısır'ı ele geçirmesi arasında geçen üç yüzyıla yakın zaman diliminde Mısır ve Suriye'de hüküm sürmüş olan devlet. Memlûk Devleti'ni 1250 ve 1382 yılları arasında kurucu aile Bahrî Memlûkler idare etmiş, 1517 yılına kadar ise Burcî Memlûkler yönetimi ele almıştır. Tarihyazınında devlet bu iki hâne başlıkları altında incelenmiş olup Bahrî Memlûklerin Türk kökenli olması dolayısıyla bu devirde yöneticiler daha çok Türklerden oluşurken daha sonraki dönemde Çerkesler asıl unsur olmuşlardır. Tarihçiler arasında; Memlûk devletinin Türk sultanlar döneminde askeri ve siyasi olarak doruğa ulaştığı, ardından ise Çerkesler döneminde uzun süreli bir gerileme dönemine girdiğine dair evrensel bir fikir birliği vardır.

<span class="mw-page-title-main">I. Baybars</span> 1260-1277 arasında Memlûk Devleti sultânı

I. Baybars ya da tam künyesiyle el-Melikü'z-Zâhir Rüknüddîn Baybars el-Bundukdârî, Mısır ve Suriye'de hüküm sürmüş Kıpçak asıllı Memlûk Devleti sultanıdır. Baybars, muhtemelen 15 yaşında köle olarak satın alınıp bir memlûk olarak yetiştirilmiş, yeteneği sayesinde hızla terfi ederek emirliğe kadar yükselmiştir. Mansure Muharebesi ve Ayn Calut Muharebesi'ni başarılı sevk ve idaresiyle bu muharebelerin kazanılmasında başrol oynamış ve ün kazanmıştır. Mısır Eyyûbî sultanı Turanşah'ı bir suikastla öldürmesinden sonra Kutuz sultan olmuş, Baybars çeşitli nedenlerle onu da öldürerek Memluk Sultanlığı hükümdarı olmuştur. Devletin gerçek anlamda kurucusu olarak kabul edilir. Pek çok Haçlı kalesini ve kentini ele geçirmiş, Levant'daki Haçlı varlığını birkaç sahil kentine kadar daraltmış, İlhanlılar'ın Kuzey Suriye'deki varlığına son vermiştir. Anadolu Selçuklu Devleti'ni İlhanlı işgalinden kurtarmak için Anadolu'ya bir sefer düzenlemiş olmasına rağmen Anadolu Selçuklu yöneticilerinden vadedilen desteği göremeyince ülkesine geri dönmüştür.

III. Gıyaseddin Keyhüsrev, Anadolu Selçuklu Sultanı ve IV. Kılıç Arslan'ın oğludur.

Muhammed Berke Han ya da tam adıyla Melikü's-Said Sultan Nasırüddin Berke, Mısır ve Suriye'de 1277 ile 1279 yılları arasında hüküm sürmüş Bahrî Memlûk Hanedanı'nın beşinci sultanıdır.

Sülemiş ya da tam adıyla Melikü'l-Adil Sultan Bedrüddin Sülemiş Mısır ve Suriye'de 1279 yılında 7 yaşında iken 100 gün kadar hüküm sürmüş altıncı Türk asıllı Bahrî hanedanından Memlûk Sultanıdır.

Ketboğa Noyan, Moğol İmparatorluğu'na bağlı bir grup olan Naymanların Doğu Hristiyanıydı. Moğol İlhan Hülâgû'nun teğmeni ve sırdaşıydı ve 1258'de Bağdat'ın yağmalanması da dahil olmak üzere Ortadoğu'daki fetihlerinde ona yardımcı olmuştur. Hülâgû, Moğolistan'daki bir törene katılmak üzere kuvvetlerinin büyük bir kısmını yanına aldığında Ketboğa, Suriye'nin kontrolüne bırakıldı ve güneye, Kahire merkezli Memlûk Devleti'ne doğru devam eden Moğol baskınlarından sorumlu oldu. 1260 yılında Ayn Calut Muharebesi'nde öldürüldü.

<span class="mw-page-title-main">Muînüddin Süleyman</span>

Pervâne Muineddin Süleyman,, Anadolu Selçuklu dönemi devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">I. Muhammed (Memlûk sultanı)</span> Memlûk Sultanı

I. Muhammed ya da Muhammed bin Kalavun, Mısır ve Suriye'de üç dönem saltanat sürmüş olan Türk asıllı Bahri hanedanından dokuzuncu Memluklu sultanı.

II.Baybars veya Baybars Çeşnigar tam ismiyle Malik Muzaffer Rukneddin Baybars Çeşnigar Mansuri 1309da bir komployla Memluk Sultanı Nasır Muhammed bin Kalavun'un yerine geçen ve 10 ay 24 gün gibi kısa bir dönem için saltanat süren Çerkes kökenli ama Bahri Hanedanı'ndan onikinci Memlûk Devleti hükümdarı.

Garseddin Halil Bey,, Türkmen kökenli Dulkadir beyliklerinin ikinci hükümdarı olarak, 1353'ten 1386 yılına dek saltanatını sürdürmüştür. Kendisi, babası Zeyneddin Karaca Bey döneminde askerî harekâtlara aktif olarak iştirak ederek, Dulkadirlerin nüfuz alanını genişletmiş ve Memlük egemenliği ile çatışmalara girişmiştir. Bu durum, Memlük ile Dulkadiriler arasındaki mevcut gerilimin tırmanmasına önemli ölçüde sebep olmuştur. Özellikle, Halil Bey'in Memluklerle olan kuzey sınırında düzenlediği baskınlar, Memluk Sultanı'nı Dulkadir hanedanında iç çekişmeler yaratmaya sevk etmiştir. Sultan, Halil Bey'in kardeşi ve Harput civarındaki topraklarda Memluklerin tanımasını arzulayan Sarım al-Din İbrahim'i, egemen Halil Bey'e suikast düzenlemeye yönlendirmiştir. Garseddin Halil, bir pusu sonucunda ölmüş ve ardılı olarak tahtı kardeşi Şaban Süli Bey devralmıştır.

Birinci Humus Muharebesi, 10 Aralık 1260 tarihinde, Moğol İmparatorluğu'nun, Suriye'ye akınlar düzenleyen, İran kolu İlhanlılar ile Suriye'yi elinde bulunduran Eyyubiler Devleti arasında yapılmıştır. Moğollar Halep'i istilâ edip yağmaladıktan sonra ileri harekâta devam ederek Humus'a geldiler. Burada Hâlid b. Velîd'in kabri civarında meydana gelen ve I. Humus Savaşı olarak bilinen savaşta Eyyûbîler'in Humus, Hama ve Halep askerlerinden oluşan müttefik kuvvetleri karşısında bozguna uğradılar

<span class="mw-page-title-main">İkinci Humus Muharebesi</span> 1281 yılında Memlükler ve Moğollar arasındaki muharebe

İkinci Humus Muharebesi, batı Suriye'de, Humus kenti ve civarında, Türk kökenli Memlük Sultanlığı ve Moğol İmparatorluğu'nun, İran merkezli İlhanlı İmparatorluğu kolu arasında, 29 Ekim 1281 tarihinde yapılan ve Memlük zaferiyle sonuçlanan savaştır.

Tatavun Noyan, bir İlhanlı komutanıdır. Memluk ordusuyla İlhanlı - Anadolu Selçuklu ve tabi devletler kuvvetleri arasında 15 Nisan 1277 günü yapılan Elbistan Muharebesi'nde İlhanlı kuvvetlerinin komutanlarından biriydi. Savaşı sonunda Memluk ordusu parlak bir zafer kazanmıştı. Ölenler arasında Tatavun Noyan da vardır.

<span class="mw-page-title-main">Şakhab Muharebesi (1303)</span> Memlûk-İlhanlı Savaşının son büyük muharebesi

Şakhab Muharebesi, Merc-i Suffar Muharebesi olarak da bilinir, 20 Nisan - 22 Nisan 1303 tarihlerinde Memlükler ile Moğollar ve onların Ermeni müttefikleri arasında Suriye'de Şam'ın hemen güneyinde El-Kisve yakınlarında meydana gelmiştir. Muharebe, diğer Müslümanlara karşı tartışmalı cihat ve savaşa bizzat katılan İbn Teymiyye tarafından yayınlanan Ramazan ile ilgili fetvalar nedeniyle hem İslam tarihinde hem de kendi döneminde etkili olmuştur. Moğollar için feci bir yenilgi olan muharebe, Levant'ın Moğol istilasına son vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Levant’ın Moğollar tarafından istilası</span> Suriyenin Moğol istilası (1260-1263)

1240'lı yıllardan itibaren Moğollar, Suriye'yi defalarca işgal ettiler veya bu yönde girişimleri olmuştur. Çoğu başarısız olmuş, ancak 1260 ve 1300'de Halep ve Şam'ı ele geçirerek ve Eyyubi hanedanını yok ederek bir miktar başarı elde etmişlerdir. Moğollar, başta Mısır Memlükleri olmak üzere bölgedeki diğer güçler tarafından her seferinde aylar içinde geri çekilmek zorunda bırakılmışlardır. 1260 sonrası çatışma Memluk-İlhanlı Savaşı olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">I. Hethum</span> Ermeni Kiliya kralı (1213-1270; hd. 1226-1269)

I. Hethum, 1226'dan 1270'e kadar Kilikya Ermeni Krallığı'nı yönetmiştir. Baberonlu Konstantin ve Lampronlu Prenses Alix Pahlavouni'nin oğlu ve kendi adını taşıyan Lampron Hanedanı olarak da bilinen Hethumid Hanedanı'nın kurucusudur. Moğol İmparatorluğu'nun hükümdarlığını kabul eden Hethum, Moğolistan'ın Karakurum kentindeki Moğol sarayına gitmiş, bu gezinin ünlü bir anlatımı Hethum'un arkadaşı tarihçi Kirakos Gandzaketsi tarafından Ermenistan Tarihi'nde verilmiştir. Müslüman Memlüklere karşı savaşmak için Moğollarla ittifak kurmuş ve diğer Haçlı devletlerini de aynı şeyi yapmaya teşvik etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Filistin'e Moğol akınları</span> 1260 ile 1300 arasındaki askeri istila

Filistin'e Moğol akınları, öncelikle 1260 ve 1300 yıllarında Suriye'deki geçici başarılı Moğol istilalarının ardından Haçlı Seferleri'nin sonlarına doğru gerçekleşmiştir. Bu istilaların her birinin ardından Moğolların güneye, Filistin'e ve Gazze'ye kadar uzanan akınlar düzenleyebildiği birkaç aylık bir dönem yaşandı.

Guo Kan, Çin'i ve Batı'yı fethetmek için Moğol İmparatorluğu'na hizmet eden Çinli bir generaldir. Kendisi Çinli generallerin soyundan geliyordu. Hem babası hem de büyükbabası Cengiz Han'ın emrinde hizmet ederken, atası Guo Ziyi Çin Tang Hanedanı'nın ünlü bir generaliydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.