Ayakkabı; ayakların yerle doğrudan temasını keserek yabancı maddelerden ve değişik hava koşullarından koruyan, bunun yanı sıra şıklığı tamamlayan her türlü ayak giyimi'dir. Bot, çizme, sandalet, topuklu, spor ayakkabı, iskarpin gibi pek çok farklı türü vardır. Genelde "taban" adı verilen alt parça ile "saya" denen üst parçadan oluşur. Ayakkabının yer ile temasında dolayı yıprandığı için taban daha dayanıklı ve kalın bir malzeme kullanılarak yapılır. Ayağı saran saya ise deri, kumaş gibi daha ince bir malzemeden yapılır.
Terlik, farklı biçimlerde olabilen, özellikle evde giyilen, arkası açık ayakkabı çeşididir. Kumaş, yün, ipek, ahşap, deri, lastik veya sentetik malzemelerden yapılır.
Bot, çizmeden daha küçük bir ayakkabı modelidir. Değişik şekilleri vardır. Genellikle kışın ve sonbahar aylarında giyilir.
Vans, kumaş tipi ayakkabıların Güney Kaliforniya merkezli bir imalatçısıdır. BMX ürünlerinde kullanılabilecek ayakkabıları, skateboarding, sörf gibi alanlarda, daha çok gençlere hitap eden ayakkabılar üretmektedir.
Kar ayakkabısı, kar üzerinde batmadan rahat yürüyebilmek için dıştan ayakkabı altına kenetlenen ayak giyeceği. Ağırlığı kar yüzeyine yayıp batmamak için ayakkabı boyutundan daha geniş ve delikli olarak tasarlanır. Geleneksel kar ayakkabıları daha çok söğüt, melez ve huş ağacı gibi ağaçların dal ve kabuklarından dar deri kayışlarla örülerek yapılırken, modern tasarımlarda hafif metal, plastik ve sentetik kumaş kullanılabilmektedir. Esnek ve hafif olan kar ayakkabıları rahat manevra yapabilmek için ön ucu yukarı kalkık olarak dizayn edilir. Arktik ve Subarktik bölgeler başta olmak üzere yıllık kar yağışı yoğun olarak görülen yerlerde daha yaygın kullanılır. Tarihöncesinde tekerleğin icadından daha önce bulunduğu düşünülüyor. Etnografik olarak kar ayakkabılarını en yoğun biçimde kullanan yerli halklar, Kuzey Amerika'da Eskimolar ile Kızılderililer, Doğu Sibirya'da ise Çukçiler, Koryaklar ve İtelmenler gibi Çukçi-Kamçatka halklarıdır. Günümüzde geleneksel örme kar ayakkabılarını en yoğun biçimde kullanan yerli halklar Alaska yerlileri ile Kanada Kızılderilileridir. Sportif faaliyet olarak kar ayakkabılı yürüyüş (snowshoeing) Arktik Kış Oyunlarına 1974 yılından beri dahil edilmektedir.
Takım elbise, bir frak gömleği veya tişört, takım elbise ceketi ve pantolonundan oluşan bir takım erkek giyim setidir. Eşit tekstil olduğunda ve yakalı bir gömlek, kravat ve elbise ayakkabı ile giyildiğinde, geleneksel olarak Batı kıyafet kurallarında gayriresmî olarak kabul edilir. Salon takımı 19. yüzyılda gündelik sporlar ve İngiltere'de ülke kıyafetleri olarak ortaya çıktı. 20. yüzyılın başlarındaki siyah kadın kıyafeti ceketini normal ofis gündelik kıyafeti olarak değiştirdikten sonra, koyu renkli, koyu renkli bir elbise profesyonel durumlar için iş kıyafeti olarak bilinir.
Yelken ayakkabısı genellikle keten ya da deriden yapılan ve iz bırakmayan kauçuk tabana sahip, tekne üzerinde kullanılan ayakkabılardır. Ayakkabı tabanının oluk şekli, ıslak güverte zemininde tutuş sağlaması için açılan yarıklardan oluşur. Yağ ile işlenen deri kısım su geçirgenliğini engellemek için tasarlanmıştır ve ayakkabının dikişleri yüksek dayanıklılığa sahiptir. Yelken ayakkabıları geleneksel olarak çorapsız giyilir.
Şeffaf topuklu ayakkabı, şeffaf bir malzemeden yapılmış topuklu ayakkabılardır.
Kedi topuk ayakkabı kısa topuklu ayakkabılardır.
Bale ayakkabısı veya bale terliği, özellikle bale dansı için tasarlanmış hafif bir ayakkabıdır. Yumuşak deri, kanvas veya satenden yapılabilir. Geleneksel olarak kadınlar pembe, erkekler ise beyaz veya siyah ayakkabılar giyer. Diğer türü olan bale çizmesi ve point ayakkabısı da yaygındır.
Koşu ayakkabısı, özellikle uzun mesafe koşuları ve kros koşusu için tasarlanmış hafif bir ayakkabıdır. Farklı antrenman türleri için sezona özel modeller mevcuttur.
Tırmanış ayakkabısı, özellikle tırmanma, alpinizm ve dağcılık için tasarlanmış hafif bir ayak giyimidir. Tipik tırmanış ayakkabılarının sıkı bir uyumu vardır, neredeyse hiç dolgu malzemesi yoktur ve uzatılmış kauçuk tırnağı olan pürüzsüz, yapışkan kauçuk taban vardır. Yürüyüş ve doğa yürüyüşü için uygun olmayan tırmanma ayakkabıları, tipik olarak tırmanış sırasında giyilir.
Bez ayakkabı veya Plimsoll ayakkabı; bir sneaker ve spor ayakkabı stilidir. 1830'larda Liverpool Rubber Company tarafından plaj ayakkabı olarak geliştirildi. Dünya genelinde "Keds" şirketine göre "keds", "keta" veya "keda" da denir.
Bisiklet ayakkabısı, bisiklet için tasarlanmış bir bisiklet giyimi ve ayakkabıdır. Bisikletin türüne ve yoğunluğuna bağlı olarak çeşitli tasarımlar vardır. Temel özellikler arasında gücün bisikletçiden pedallara daha verimli bir şekilde aktarılması, ayakkabıyı pedala sıkıca bağlama yöntemi, bisiklet üzerinde ve dışında kullanım için uyarlanabilirlik sayılabilir. Çoğu yüksek performanslı bisiklet ayakkabısı, büyük ölçüde bağcıkların yerini alan hızlı ayar sistemi ile kullanım sırasında ayarlanabilir.
Blucher ayakkabı; açık bağcıklı bir ayakkabı stilidir. Bağcık deliklerinin bulunduğu kulakçıkların alt uçları açıkdır. Üstüne ayakkabı bağı halkaları dikilmiştir. Blücher adı, Prusya Mareşalı Gebhard Leberecht von Blücher'ın (1742-1819) anısına verilmiştir.
Brogue ayakkabı; açık bağcıklı bir ayakkabı stilidir. Geleneksel olarak dekoratif deliklere sahip çok parçalı, sağlam deri saya ile karakterize edilir.
Derby ayakkabı; açık bağcıklı bir ayakkabı stilidir. Ayakkabı bağı halkaları vampirin üstüne dikilir. Monk ayakkabı, derbinin bağcıksız, tokalarla kapatılmış çeşitleridir.
Monk ayakkabı; bağcıksız bir ayakkabı stilidir. Bağcıksız, bir, iki veya üç tokalıdır. Monk ayakkabılar çok yönlülükleriyle dikkat çekiyor, en iyi modelleri kot, iş elbiseleri, resmi ve resmi olmayan kıyafetlerle başarılı bir şekilde birleşiyor.
Oxford ayakkabı; bağcıklı klasik ayakkabılarda, bağcık deliklerinin konumlandırılmalarına göre sınıflandırılan bir ayakkabı stilidir. Erkek ve kadın ayakkabılarında, bağcıkların bağlandığı delikler sayaya dikilen, vamp adı da verilen yakalara değil de doğrudan sayaya açılırsa ya da bağcık deliklerinin bulunduğu kulakçıkların alt uçları, gövdenin içine dikilmiş şekilde kapalı ise ayakkabı oxford ya da balmoral olarak tanımlanır.
Spectator ayakkabı; bir ayakkabı stilidir. Kumaş ekleri olan Anglo-Sakson kökenli ayakkabılardır. İlk kez 1890 yılın'da sunuldu, ancak 1920'lerde ve 1930'larda en yüksek popülerlik derecelerine ulaştılar. Yaygın renk kombinasyonları arasında siyah, kahverengi ile beyaz bir ayakkabı gövdesi bulunur.
