İçeriğe atla

Elazığ Protestan Kilisesi

Koordinatlar: 38°40′38″K 39°13′28″D / 38.67722°K 39.22444°D / 38.67722; 39.22444
Ermeni Protestan Kilisesi
Հայաստանեայց Աւետարանական Եկեղեցի
harabesi
Harita
Temel bilgiler
KonumElazığ, Türkiye
Koordinatlar38°40′38″K 39°13′28″D / 38.67722°K 39.22444°D / 38.67722; 39.22444
İnançErmeni Protestan
Durumharabe
Mimari
Mimari biçimErmeni

Elazığ Ermeni Protestan Kilisesi (ErmeniceՀայաստանեայց Աւետարանական Եկեղեցի Hayasdaneaydz’ Avyedaranagan Yegeğedz’i) 19. yüzyılında Osmanlı dönemde inşa edilmiş tarihî Evanjelik kilisedir. 1915 Ermeni Kırımı'nda Elâzığ'ın (veya zamandaki isimiyle Mamüretül-Aziz) Ermeni sakinleri sürgün edildikten sonra cemaatinden yoksun kalan kilisenin, bugün itibarıyla, otopark olarak kullanıldığı bildirilmektedir.[]

Ermeni Protestan Kilisesi, genel görünümü.

Cumhuriyet dönemde tarihî kilise Arpacı Un Fabrikası, pazar yeri, koyun mekanı ve otopark olarak kullanıldı. 1973'ten beri Diyarbakır Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Müdürlüğü'nün koruma listesinde kaydedildiğine rağmen kilise korunmamış ve harabeye dönmüştür. İçindeki bulunan Hristiyan freskoları, kilisenin içine süren arabalardan dolayı büyük zarar görmüştür. Kilisede Ermenice E harfi yazıldığına rağmen korunma listede "Süryani Kilise" olarak kaydedilmiştir.

Ünlü profesör Dr. Armenag Haygaziyan burada defnedilmiştir fakat onun mezarı da yok edilmiştir.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yedi Kilise (Van)</span>

Yedi Kilise, Varagavank ya da Varak Surp Haç manastırı, bugün Van Merkeze bağlı, Yukarı Bakraçlı köyünde yer alan ve 8. yüzyılda inşa edilmiş olan tarihî Ermeni manastırı. 1915 Ermeni Kırımı'nda büyük hasar görmüştür ve 1960 senelerde çoğu kısımları valilik tarafından yıkılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Akdamar Kilisesi</span> Akdamar (Ahtamar) Adasındaki tarihi kilise

Akdamar Kilisesi, Ahtamar Kilisesi, Surp Haç Kilisesi veya Kutsal Haç Katedrali, Türkiye'nin doğusunda, Van Gölü üzerindeki Akdamar Adası'nda yer alan bir kilisedir. Kudüs'ten İran'a kaçırıldıktan sonra 7. yüzyılda Van yöresine getirildiği rivayet edilen Hakiki Haç'ın bir parçasını barındırmak maksadıyla Kral I. Gagik'in emriyle 915-921 yıllarında Mimar Manuel tarafından inşa edilmiştir. Ermeni Kırımı'ndan sonra cemaatsiz kalan dini yapı bugün müze olarak hizmet vermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kümbet Camii</span>

Kümbet Camii ya da Havariler Kilisesi, Kars'ta yer alan tarihi bir yapı. 10. yüzyılda Ermenilerin katedral kilisesi olarak inşa edilen yapı, Doğu'nun Ayasofya'sı diye nitelendirilir. Ermeni Kırımı'ndan sonra camiye çevirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ermeni Katolik Kilisesi</span> Romaya bağlı Ermeni kökenli bir kilise

Ermeni Katolik Kilisesi, Vatikan'da bulunan Papa'ya bağlı, kendi içlerinde bağımsız uniat kiliselerden birdir.

<span class="mw-page-title-main">Bebekli Kilise</span>

Adana Bebekli Kilise veya Aziz Pavlus Kilisesi, üzerinde Meryem'in tunçtan heykelinin bulunduğu, tahminen 1880-90 yılları arasında yapılan Adana'nın merkezindeki İtalyan katolik kilisesidir. Ermeni Apostolik Kilisesi olarak inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Üsküdar Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi</span>

Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi, İstanbul'un Üsküdar ilçesi Kuzguncuk semtinde bulunan 11 Mayıs 1835 tarihinde ibadete açılmış ve 1861 yılında yeniden inşa edilmiş olan Ermeni kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Surp Nigoğayos Ermeni Kilisesi (Canik)</span>

Canik Surp Nigoğayos Ermeni Kilisesi, 1840 veya 1849 yılında Canik Sancağı'na bağlı Samsun'da inşa edilen ve günümüzde varlığını korumayan bir kilise. Ermeni Apostolik Kilisesi'ne bağlıydı.

<span class="mw-page-title-main">Surp Giragos Ermeni Kilisesi</span> Diyarbakırdaki Ermeni Ortodoks Kilisesi

Surp Giragos Ermeni Kilisesi veya Aziz Kyriakos Kilisesi, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde bulunan ve 2016 senesinde hükûmet tarafından kamulaştırılmış olan tarihi bir Ermeni Apostolik Kilisesi.

<span class="mw-page-title-main">Surp Nigoğayos Ermeni Kilisesi (Fatih)</span> İstanbul, Topkapıda kilise

Surp Nigoğayos Ermeni Kilisesi, Türkiye'de İstanbul iline bağlı Fatih ilçesi Topkapı semtinde bulunan Ermeni kilisesi. 1630 tarihli bir elyazmasında bu bölgede bir kilisenin varlığı geçse de kilisenin ne zaman inşa edildiği bilinmemektedir. Kayıtlara göre kilise inşasına 1813'te başlanmış, 1823’te kilise ikinci kez inşa edilmiştir. 1832’de ise üçüncü kez inşa edilen kilise nedeni bilinmemekle birlikte harap olur ve 1831'de İstanbul Ermeni Patriği Isdepanos II. Ağavni yeni bir kilise inşası için Sultan II. Mahmut'a başvurur. Vartan Kalfa Tıngıryan'ın mimarlığında yeniden inşa edile kilise 1894 depreminde zarar görerek yenilenir. I. Dünya Savaşı'nda askeri amaçlarla kullanılan kilise 1927'de yenilenerek Patrik Mesrob I. Naroyan tarafından açılır. 1987 yılında onarımdan geçen kilise 2000 yılında tekrar onarım görerek Aram Ateşyan tarafından ibadete açılır.

<span class="mw-page-title-main">Dzınunt Surp Asdvadzadzni Kilisesi</span>

Dzınunt Surp Asdvadzadzni Ermeni Kilisesi, Türkiye'de İstanbul iline bağlı Bakırköy ilçesi Sakızağacı semtinde bulunan Ermeni kilisesi. Hovahannes Dadyan tarafından 1844'te inşa edilen kilise 1847 yılında fermanla onarılmıştır. 1999'da yeniden onarımdan geçen kilise İstanbul Ermeni Patriği II. Mesrob tarafından ibadete açılmıştır. Kilise bahçesine Dadyan ailesi mensupları gömülüdür.

<span class="mw-page-title-main">Surp Pırgiç Ermeni Katolik Kilisesi</span>

Surp Pırgiç Kilisesi, İstanbul'un Beyoğlu ilçesi Karaköy semtinde bulunan bir kilisedir.II.Mahmud 6 Nisan 1830 tarihinde bir ferman yayınlar ve bu fermanla "Katolik Milleti" adıyla ayrı bir cemaat oluşturur. Kilise Osmanlı İmparatorluğu'nda yaşayan Katolik Ermenilerin, Sultan II. Mahmud'un verdiği 7 Ekim 1831 tarihli fermanla İstanbul'da inşa ettikleri ilk kilisedir. 12 Mayıs 1832'de Başpsikopos Andon Nuriciyan ve Nazır Agopos Çukuryan tarafından temeli atılmıştır. İsa'nın sünnet gününde ibadete açılmıştır.(13 Ocak 1834)Kilise Ermeni Katolik cemiyetinin bağışlarıyla kâgir olarak inşa edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sivrihisar Surp Yerrortutyun Kilisesi</span>

Surp Yerrortutyun Kilisesi veya Kutsal Üçlü Ermeni Kilisesi, Eskişehir'in Sivrihisar ilçesinde bulunmakta olan tarihi bir Ermeni Apostolik Kilisesi'dir fakat 1915 Ermeni Kırımı'ndan beri boş kalmıştır. Anadolu'nun en büyük ikinci kilisesi olarak biliniyor.

<span class="mw-page-title-main">Mıren Katedrali</span>

Mıren Katedrali veya Ğoşavank, 7. yüzyılında kurulmuş ve Kars 'daki Arpaçay ırmağı'nın 1,5 kilometre yakınında yer almış olan tarihî Ermeni manastırı. Katedral bölgenin en eski yapımlarındandır fakat 1915 Ermeni Göçü'nden beri boş durmaktadır ve harabeye dönmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Naregavank</span>

Narega Anabad ya da Nareg Manastırı, 908 yılında Vasburagan krallığı döneminde inşa edilmiş Van Gölü'nün güney kıyısında bulunmakta olan tarihî Ermeni Apostolik manastır, 1915 Ermeni Kırımı'ndan sonra yıkılmıştır. Bugün arazisinin üstünde Gevaş ilçeye bağlı Yemişlik köyü'nün camisi yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Garmravank</span> Gevaşda bir manastır

Garmravank Manastırı veya Kırmızı Kilise ya da Göründü Kilisesi, 10. yüzyılında Vasburagan kralı I. Kakig tarafından inşa edilmiş Van Gölü'nün güney kıyısında bulunmakta olan tarihî Ermeni Apostolik manastır, fakat 1915 Ermeni kırımı'nda yıkılmıştır. Naregavank manastırı ve Akdamar adasındaki Kutsal Haç Katedrali'nin arasında bulunan Garmravank Manastırı, Gevaş ilçeye bağlı Göründü mahallede yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Gıduts Manastırı</span> Ermeni Apostolik manastır

Gıduts Manastırı, 9. yüzyılında inşa edilmiş ve Van ilinin Tuşba ilçesine bağlı bugünkü Çitören köyünün ve Van Gölü'nün Çarpanak adasında bulunmakta olan tarihî Ermeni Apostolik manastır. Ktuts Manastırı olarak kayıtlara geçen manastır, adanın kuzey bölümünde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dzordzor Şapeli</span>

Dzordzor Şapeli veya Tzortzor Şapeli, İran'ın Batı Azerbaycan Eyaleti'nin Maku şehristanında, Zangmar Nehri üzerindeki Barun köyünde bulunan bir Ermeni manastırı ve kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Azize Astvatsatsin Kilisesi</span>

Azize Astvatsatsin Kilisesi veya Tanrının Kutsal Annesi Kilisesi, İran'ın Doğu Azerbaycan Eyaleti'ndeki Culfa şehristanının merkezi olan Culfa kentinde Daraşamb yakınındaki bulunan Ermeni kilisesidir. Culfa şehrinin yaklaşık 15 km kuzeybatısında, Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti ile İran arasındaki sınırı çizen Aras nehrinin İran tarafındaki kıyısındadır.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Sarkis Kilisesi (Tiflis)</span>

Aziz Sarkis Kilisesi, Gürcistan'ın Eski Tiflis bölümündeki Harpuh Sülfürik Hamamlarında bulunan Ermeni Kilisesidir. 1930'larda Lavrenti Beriya'nın emriyle yok edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Surp Sarkis Ermeni Ortodoks Kilisesi</span> Diyarbakırda yer alan bir kilise

Surp Sarkis Ermeni Ortodoks Kilisesi, Diyarbakır'ın Sur ilçesinde yer alan tarihî bir kilisedir. Kilise ayrıca Hızır İlyas Kilisesi ya da Çeltik Kilisesi olarak da bilinir. Ortodoks Ermenilere aittir.