İçeriğe atla

Elasmosauridae

Elasmosauridae tasviri

Elasmosauridae, genellikle elasmozorlar olarak adlandırılan soyu tükenmiş bir plesiozor ailesidir. Plesiosaurların en uzun boyunlarına sahiptiler ve Hauterivian'dan Kretase'nin Maastrichtian aşamalarına kadar var oldular ve Polycotylidae ile birlikte Kretase'nin sonunda bulunan iki plesiosaur grubundan birini temsil ettiler. Diyetleri çoğunlukla kabuklular ve yumuşakçalardan oluşuyordu.

En eski elasmosauridler orta büyüklükteydi, yaklaşık 6 m. Geç Kretase'de elasmosauridler, örneğin Styxosaurus, Albertonectes ve Thalassomedon gibi 11,5–12 m kadar büyümüştür. Boyunları, 32 ila 76 (Albertonectes) servikal omur arasında herhangi bir yerde bulunan tüm plesiosaurların en uzunuydu. Birkaç tona kadar çıktılar.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dinozor</span> Mezozoik Çağa (kuşlar dahil) hâkim olan sauropsid omurgalılar kladı

Dinozor (Dinosauria), ilk olarak Mezozoyik zamanda ortaya çıkan ve yaşayan tek üyeleri kuşlar olan arkozor sürüngen grubu. Dinozor adı, Richard Owen tarafından Grekçe "korkunç" anlamına gelen deinos ve "kertenkele" anlamına gelen sauros sözcüklerinin birleştirilmesinden oluşur. Dinozorlar, 243 ile 233 milyon yıl önce Geç Triyas döneminde ortaya çıkmış ve 66 milyon yıl önce kuşlar dışındaki tüm türlerinin soyu tükenmiştir. Dinozorlar, sıcakkanlı ve soğukkanlı arası özellikler gösteren mezoterm canlılardı. Mezozoyik'te oldukça başarılı biçimde tüm kıtalara yayılan dinozorlar çok farklı nişleri doldurdu. Yapılan araştırmalarda şimdiye kadar yaklaşık olarak 1.000 kadar kuş olmayan dinozor türünün yaşadığı belgelendi. Bugün dinozorların evrimsel olarak devamı olan kuşların 11.000 kadar türü vardır ki bu, yaşayan memelilerin tür sayısının (~6000) yaklaşık iki katıdır. Dinozorların nasıl yaşadığı, ne kadar çeşitlendiği ve ekosistemdeki yerleri kadar kuş olmayan dinozorların nasıl yok olduğu da bilim camiasını uzun zamandır meşgul etmektedir. Kuş olmayan dinozorları yeryüzünden silen yok oluşun aşamalı mı, yoksa yerbilimsel olarak katastrofik (ani) mi olduğu tartışmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Jura (dönem)</span> Mezozoyik Zamanın ikinci dönemi

Jura veya Jura dönemi, Mezozoyik Zaman'ın Triyas'tan sonra gelen, yani ikinci dönemidir. 200 milyon yıl öncesi ve 145 milyon yıl öncesi arasındadır. Jura, adını o döneme ait kireçtaşı tabakalarının ilk belirlendiği Avrupa Alplerindeki Jura Dağları'ndan almıştır. Jura döneminin başlangıcında, süper kıta Pangea iki kara kütlesine bölünmeye başlamıştı: kuzeyde Lavrasya ve güneyde Gondvana. Bu, daha fazla kıyı şeridi yarattı ve karasal iklimi kurudan nemliye kaydırdı; Triyas'ın kurak çöllerinin çoğunun yerini yemyeşil yağmur ormanları aldı.

<span class="mw-page-title-main">Kravat</span> giysi

Kravat, bir boyun bağıdır. Kelimenin aslı Fransızca cravate: Hırvatlar anlamında kullanılan croates veya cravatesden gelmektedir. Hırvatlar, boyunlarına uzun bez kurdeleler takarlardı. Bundan dolayı çeşitli kumaş ve derilerden yapılmış boyuna takılan ve kendine has bağlama şekli olan boyun bağlarına da kravat denmiştir. Türkiye'de ilk defa Tanzimattan sonra değişik tipte görülen kravata zamanla alışılmış ve erkek giyiminin bir parçası haline gelmiştir.

Mezozoyik Zaman, Triyas, Jura ve Kretase Dönemi'ni kapsayan, günümüzden yaklaşık 252 milyon yıl öncesinden 66 milyon yıl öncesine kadarlık süreyi kapsayan, yerküre tarihindeki sondan bir önceki jeolojik zamandır. Dinozorlar gibi arkozor sürüngenlerinin baskınlığı; bol miktarda açık tohumlu bitki ve eğrelti otları; sıcak bir sera iklimi; ve Pangea'nın tektonik olarak parçalanması gibi olaylar ve koşullar, Mezozoyik Zaman'ı diğer jeolojik zamanlardan ayırır. Mezozoyik, Fanerozoyik'in ikinci zamanı olup karmaşık canlıların evrimleşmesinden sonra gelen üç zamanın ortasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Kretase</span> 145 ile 66 milyon yıl önce arasını kapsayan, Mezozoyik Zamanın üçüncü ve son dönemi

Kretase veya Kretase dönemi, Mezozoyik Zaman'ın üç alt bölümünden sonuncusudur. Jura'dan sonra, Paleojen'den önce gelir. Günümüzden 145 milyon yıl önce başlayıp ~ 66 milyon yıl önce sona erdiği kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Pelikansılar</span>

Pelikansılar ya da Pelecaniformes orta ve büyük boyda su kuşlarının oluşturduğu kuşlar sınıfına ait bir takımdır. Geleneksel olarak dört parmakları arasında perde bulunan tüm kuşları içeren takım olarak tanımlanmış olsa da bu tanım doğru değildir. Daha önceleri kullanılan kürek ayaklılar ya da kürek ayaklı kuşlar adlandırması da bu yanlış tanımlamadan gelir. Çoğunun boğazlarındaki deri tüysüzdür ve burun delikleri işlevi olmayan yarıklar hâline dönüşmüş ve bu nedenle ağızdan soluma yapmaktadırlar. Balık, kalamar benzeri deniz hayvanlarıyla beslenirler. Koloniler hâlinde yuva yaparlar ancak bireysel çiftler tek eşlidir. Yavruları yumurtadan tüysüz ve gözleri açılmamış olarak çıkar, bakıma ihtiyaçları vardır.

<i>Ardea</i>

Ardea, balıkçılgiller familyasında yer alan bir kuş cinsidir. Ortalama 80 ila 100 cm'i aşan boylarıyla büyük boylu balıkçıl türlerini kapsar. Ağaçların üzerinde kurdukları platformlarda yuvalanır ve koloniler hâlinde yaşarlar. Büyük mavi balıkçıl, gri balıkçıl ve erguvani balıkçıl gibi kuzeyde yaşayan türleri kışın güneye göç eder. Balıklar, kurbağalar ve diğer su canlılarıyla beslenirler. Uzun mızrak gibi gagaları, uzun boyunları ve uzun ayaklarıyla güçlü kuşlardır. Sığ sularda avlarını hareketsiz olarak bekleyerek takip eder ve birdenbire yakalarlar. Yavaş ve düzenli uçuşları sırasında boyunlarını geriye doğru çekerler. Bu şekilde uçarken boyunlarını ileri doğru uzatan leylek ve turna gibi kuşlardan ayırt edilebilirler.

<i>Ardeola</i>

Ardeola, balıkçılgiller familyasında yer alan bir kuş cinsidir. Boyları 40 ila 50 cm ve kanat açıklıkları 80 ila 100 cm arasında olan küçük balıkçıl türlerinden ibarettir. Çoğu Eski Dünya'nın tropikal bölgelerinde ürer ancak alaca balıkçıl Avrupa'nın güneyinde ve Orta Doğu'da bulunur ve kışları Afrika'ya göçer.

<i>Butorides virescens</i> Kuş türü

Butorides virescens balıkçılgiller (Ardeidae) familyasından bir kuş türü. Kuzey Amerika'nın doğusu, Orta Amerika ve Karayipler'de yaşar. Uzun süre yeşil sırtlı balıkçıl ile aynı tür altında sınıflandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Plesiyozor</span> Mezozoik Zamanın deniz sürüngenleri

Plesiyozor veya Pleziyozor (Plesiosauria), Mezozoyik Zaman'da yaşamış olup, Kretase-Tersiyer yok oluşu ile muhtemelen neredeyse hepsinin soyunun tükendiği sauropterygian diapsid deniz sürüngenleri takımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sauropoda</span>

Sauropoda, Saurischia kladından bir dinozor grubudur. Kladın şimdiye kadar bulunan en büyük üyesi 37 metre uzunluğundadır. Bu hayvanların çok uzun boyunları, uzun kuyrukları, gövdeleri ile kıyaslandığında küçük kafaları ve kalın sütun gibi bacakları vardı. Bazı türlerinin ulaştığı muazzam boyutları ile tanınırlar ve bu grubun üyeleri içinde karada yaşamış en büyük canlılar bulunur. Tanınmış cinsler içinde Brachiosaurus, Diplodocus ve Apatosaurus sayılabilir. Sauropoda ilk olarak Trias Dönemi'nin sonlarında ortaya çıktılar ve bu dönemde Plateosauridae familyasından hayvanlara benziyorlardı. Kretase'nin sonuna kadar yaygın olarak yaşadılar. Antarktika dahil olmak üzere tüm kıtalarda fosil buluntularına rastlanır.

<span class="mw-page-title-main">Kopepod</span> kabukluların alt sınıfı

Copepoda, Maxillopoda sınıfına bağlı bir hayvan altsınıfıdır. Kopepodlar oldukça eski evrimsel tarihe sahip olan eklembacaklılardır. Vücutlarının oldukça küçük ve dayanıksız olmaları nedeniyle fosilleşmeleri oldukça zordur. Güney İngiltere'deki neolitik kazı alanında harpaktikoid bir kopepod olan Enhydrosoma garienis ’in bir erkek bireyi tanımlanmıştır; bu birey fosilden daha çok kurumuş durumda olup rehidrasyon işlemi ile incelenebilir duruma getirilip teşhis edilmiitir. Kopepodlara ait ilk gerçek fosil kayıtları Palmer tarafından Kuzey ve Güney Amerika’da Miyosen ve Pleistosen döneminden kalma bor mineralleri içerisinde bulunan bireylerden elde edilmiştir .Bu bireylerden bir tanesi Cletocamptus Schmankewitsch,cinsi olarak tanımlanırken diğeri takım seviyesine kadar teşhis edilebilmiştir.En dikkat çekici fosil kopepod hiç şüphesiz Kabatarina pattersoni dir. Brezilya’da Alt Kretase’ye ait kalker kayaçlarda bulunan bu tür parazitik olup yine fosil tür olan Cladocyclus gardneri,solungaçlarında tespit edilmiştir. Bu veriler kopepodlar'ın fosil kayıtlarının günümüzden 110-120 MY öncesine kadar geri çekilmesini sağlamıştır.Çok uzun evrimsel tarihleri boyunca kopepodlar denizler, yeraltı suları, sürekli ve geçici tatlı ve acı sular ile nemli karasal habitatları da içeren tüm sucul biyotoplarda başarılı bir şekilde kolonize olmuşlardır. Antarktik göllerin donmuş yüzeyleri altında ve Nepal Dağları’nda 5540 m yükseklikte dahi bulunmuşlardır. Bununla birlikte kopepodların yaşam alanları içine tatlısu ve denizel sedimentler, yeraltı suları, bataklıkların yanı sıra ağaç kovuklarındaki su birikintileri ve hatta atık araba tekerlekleri ve bromeliadların yaprakları arasında biriken su ortamları gibi kriptik habitatlar da bulunmaktadır. Ayrıca, serbest yaşayan siklopoid ve harpaktikoid kopepodlar orman tabanındaki nemli çürümüş bölge faunasının da önemli bileşenleridir. Derin hidrotermal kaynaklardan tespit edilen omurgasızların en baskın ve zengin grubunu da kopepodlar oluşturmaktadır

<span class="mw-page-title-main">Sauropodomorpha</span>

Sauropodomorpha, Saurischia takımından genellikle otçul canlıları içeren bir dinozor kladı. Sauropodlar genellikle uzun boylu ve dört ayaklı olup dünyanın en büyük hayvanlarıdır. Sauropodlardan önce gelen prosauropodlar daha küçüktü ve iki bacak üzerinde yürüyebiliyorlardı. Trias devrinin ortalarından Kretase devrinin sonlarına kadar yaşamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Vega Adası</span>

Vega Adası, Antarktika Yarımadası'nın kuzeydoğusunda bulunan bir adadır. Ada, Graham Toprakları'nın kuzeyinde bulunan birkaç adadan biri olup James Ross Adası'ndan Herbert Boğazı ile ayrılır. Adı, 1878-79 Kuzeydoğu Geçidi üzerinden ilk yolculuğu yapan geminin onuruna 1901-1904 İsveç Antarktika Seferi'nin lideri Otto Nordenskjold tarafından verildi.

<span class="mw-page-title-main">Pantestudines</span>

Pantestudinler, kaplumbağalarla diğer Saurianlardan daha yakın akraba olan tüm tetrapodların grubudur. Grup, hem modern kaplumbağaları (Testudines) hem de soyu tükenmiş tüm akrabalarını içerir.

<span class="mw-page-title-main">Therizinosauria</span> coelurosaurian dinozor kladı

Terizinozorlar veya Therizinosauria, Kretase döneminde Asya ve Kuzey Amerika'da yaşamış, üyelerinin ellerinde uzun, tırpan benzeri pençeler bulunan maniraptoran dinozor grubu.

<i>Hesperornithes</i>

Hesperornithes, modern kuşların atalarıyla yakından ilişkili, soyu tükenmiş ve son derece uzmanlaşmış bir su kuşları grubudur. Kuzey Yarımküre'de hem deniz hem de tatlı su habitatlarında yaşadılar ve hepsi güçlü yüzen, yırtıcı dalgıçlar olan Hesperornis, Parahesperornis, Baptornis, Enaliornis ve Potamornis gibi cinsleri içerir. Yüzmek için en özelleşmiş türlerin çoğu tamamen uçamayanlardı. Bilinen en büyük hesperornithean, Canadaga arctica, maksimum yetişkin uzunluğuna 1,5 metreden (4,9 ft) fazla ulaşmış olabilir.

Geç Kretase, jeolojik zaman cetvelinde Kretase döneminin ayrıldığı iki zaman diliminden genç olandır. Tebeşir anlamına gelen Kretase adı bu dönemde yoğun olarak çökelmiş olan tebeşir kayasına atıfta bulunularak verilmiştir.

Doraemon: Nobita'nın Dinozoru Doraemon Uzun Hikayeler serisinin aynı adlı ilk cildine dayanan 1980 Japon animasyon filmidir. Film 15 Mart 1980'de Japonya'da vizyona girdi. İlk uzun metrajlı Doraemon filmidir.

Doraemon: Nobita'nın Dinozoru 2006 2006 Japon animasyon bilimkurgu macera filmidir. 1980 yapımı olan ilk Doraemon filmi Doraemon: Nobita'nın Dinozoru. Film 4 Mart 2006'da Japonya'da sinemalarda gösterime girdi. 26. Doraemon filmidir.