El Ángel Exterminador (film, 1962)

Yokedici Melek

El Ángel Exterminador
Yönetmen	Luis Buñuel
Yapımcı	Gustavo Alatriste
Senarist	Luis Buñuel
Oyuncular	Claudio Brook Silvia Pinal Enrique Rambal
Müzik	Jesús Bracho
Görüntü yönetmeni	Jesús Bracho
Kurgu	Carlos Savage Jr.
Stüdyo	Producciones Gustavo Alatriste
Yapım yılı	1962, Meksika
Süre	93 dakika
Dil	İspanyolca

El Ángel Exterminador (Yokedici Melek), yönetmenliğini Luis Buñuel'in yaptığı 1962 yapımı bir Meksika filmidir.

Bulundukları mekandan bir türlü ayrılamayan bir grup seçkin insanın ilginç hikâyesinin anlatıldığı film, Meksika sinemasının en iyi örneklerinden biri olarak kabul edilmektedir.

Buñuel bu filmde olduğu gibi Basit bir isteğe ulaşmanın olanaksızlığı ve bunun anlaşılmazlığı temasını başka filmlerinde de sık sık işlemiştir. 1930'da çektiği L'Âge d'or' da sevgililer bir türlü bir araya gelemiyor, Archibaldo de la Cruz'un Suçlu Yaşamı'nda (1950) Archibaldo cinayet işleyemiyor, Yokedici Melek'te bir grup insan evlerine gidemiyor, Burjuvazinin Gizli Çekiciliği'nde (1972) yemek yiyemiyorlar ve Arzunun Şu Belirsiz Nesnesi'nde (1977) geçkin bir adam istediği kadınla bir türlü birlikte olamıyordu. Bunuel zaman içinde kullanımında ustalaştığı bu temayı genellikle burjuvaziyi mizahi bir şekilde eleştirmekte kullanmıştır.

Edmundo ve Lucía de Nobile, kendileri gibi seçkin olan dostları için evlerinde bir yemek daveti verir. Yemeğin başlamasına yakın belirgin bir sebep olmaksızın kendilerini huzursuz hissetmeye başlayan hizmetçiler, çeşitli bahaneler bulup birer ikişer evi terk etmeye başlarlar. Yemek başladığında, başuşak Julio (Claudio Brook) dışında tüm yardımcı personel evden ayrılmıştır.

Yemek sonrası saat iyice ilerler; ancak neredeyse yirmi kişiyi bulan konuklardan hiçbiri evden ayrılmaya niyetli değildir. Hepsi bir bahane bularak geceyi orada geçirmek ister. Ev sahipleri bu duruma bir hayli şaşırsa da onları ağırlamak zorunda kalır. Herkes salonun geniş bir bölümünde uykuya dalar. Ertesi gün aslında oradan gitmek istemediklerini değil, bir şekilde gidemediklerini fark ederler. Belirgin bir sebep olmadığı halde kimse salondan dışarı çıkmak istemez. Bu durum kısa sürede herkesi zor durumda bırakacak, açlık, susuzluk ve pislik nedeniyle sinirler iyice gerilecek; sık sık tartışmalar yaşanacaktır.

Evdekilerin durumu kısa süre sonra dış dünya tarafından da fark edilir ama kimse evin bahçesinden içeriye girip onlara yardım edemez. Mantıklı bir sebep olmaksızın Edmundo Nobile ve konukları evde hapis kalırlar. Dışarı çıkmaları için gerekli şartların oluşması birkaç gün sürer ve bazı konukların ölümü, intiharı, kavgaları içerisinde bu süre bir hayli meşakkatli geçer. Bu seçkin gruptaki kişilerin bir kısmı iradeli bir tavırla insanca davranmakta ısrar etse de grubun büyük bir kısmı toplumsal baskının zayıfladığı bu olağanüstü şartlar altında kaba, saldırgan ve bencil olacaktır.

Dışarı çıktıktan kısa bir süre sonra onları yeni bir sürpriz beklemektedir; zira bu sefer bir ayin sonrasında bir kilise dolusu insanla birlikte aynı şekilde kapalı kalacaklardır.

• Buñuel 1960 yılında, Franco rejimi nedeniyle İspanya İç Savaşı' ndan beri ayrı kaldığı ülkesi İspanya' ya General Francisco Franco tarafından bir film çekmesi için davet edilmişti. Buñuel de İspanya'ya gidip senaryosunu yazıp yönetmenliğini yaptığı Viridiana (1961) adlı filmi çekti. Viridiana, onun kendi ülkesinde çektiği ilk filmdir. Oyuncu Silvia Pinal ve onun yapımcı kocası Gustavo Alatriste ile işbirliği içinde çekilen bu film, Hristiyanlık eleştirileri içeren bazı sahneleri nedeniyle Bunuel için yeni bir sürgün dönemini beraberinde getirmiş, Vatikan tarafından kınanmış ve İspanya'da 1977'ye dek 16 yıl boyunca yasaklı kalmıştır. Bu dönemde filmin negatiflerinin yok edilmesi emri verildiğinden, film Paris' e gönderilen kopyalar sayesinde yok olmaktan kurtarılmış ve Cannes Film Festivali' nde Altın Palmiye ödülünü kazanmıştır.
• Bu filmin yol açtığı skandal nedeniyle yeniden Meksika' ya geri dönmek zorunda kalan Bunuel, Viridiana'da çalıştığı Pinal ve Alatriste ile filmlerine devam etmek istiyordu. Böylece Yokedici Melek ortaya çıkmış oldu. Film 1962 yılında gösterime girdiğinde yine eleştirilerin hedefi oldu.
• Bu filmde Bunuel, birlikte çalıştığı Pinal ve Alatriste' ye Claudio Brook da eklemişti. Yönetmenin 1965' te çektiği Simón del desierto' da da aynı kişiler yer alacaktı.
• Filmin adı başlangıçta Les Naufrages de la rue de la Providence idi. Ancak Bunuel arkadaşı Jose Bergamin' in yarım bıraktığı oyununun Apocalyps 'ten alınma olduğu nu öğrendiği El Ángel Exterminador adından çok etkilenmişti. Böylece filmin adı bu oldu.^[1]

• IMDb'de El Ángel Exterminador