İçeriğe atla

El Tajín

Kolomb Öncesi Dönemin El Tajín Şehri
UNESCO Dünya Mirası
Konum Meksika
KriterKültürel: iii, iv
Referans631
Tescil1992 (16. oturum)
BölgeLatin Amerika ve Karayipler

El Tajín, Güney Meksika yer alan bir Kolomb öncesi arkeolojik sit alanıdır ve Mezoamerika Klasik Çağının en büyük ve en önemli şehirlerinden biridir. Klasik Veracruz kültürünün bir parçası olan El Tajín, 600 — 1200 tarihleri arasında gelişti ve bu süre zarfında bölgede çok sayıda tapınak, saray, oyun alanları ve piramit yapıldı.[1] Şehrin düştüğü andan itibaren, 1230'dan 1785'e kadar, bir müfettiş Nişler Piramidi'nden bahsedinceye dek hiçbir Avrupalı kentin varlığından haberdar değildi.[2]

El Tajín, kültürel önemi ve mimarisi nedeniyle 1992'de bir Dünya Mirası alanı olarak ilan edildi.[3] Bu mimari, Mezoamerika'nın geri kalanında bilinmeyen formlarda dekoratif nişler ve çimento kullanımını içerir..[4] En iyi bilinen anıtı Nişler Piramidi'dir, bunun yanında bilinen diğer önemli anıtlar Arroyo Grubu, Kuzey ve Güney Oyun Sahaları ve Tajín Chico saraylarıdır.[5] Sit alanında keşfedilmiş 20 oyun sahası vardır (son 3 tanesi Mart 2013'te keşfedildi).[6] El Tajin, 1970'lerden bu yana turistler için Veracruz'un en önemli arkeolojik alanı olmuştur ve yılda 650.000'den fazla ziyaretçi tarafından ziyaret edilmektedir.[7]

Ayrıca, sit alanında her yıl yerli ve yabancı turistler için Cumbre Tajin Festivali düzenlenmektedir.[8]

Kaynakça

  1. ^ Wilkerson, S. Jeffery K. (1987). El Tajin: A Guide for Visitors. ss. 72-73. ISBN 968-499-293-9. 
  2. ^ Wilkerson, S. Jeffery K. (1987). El Tajin: A Guide for Visitors. s. 12. ISBN 968-499-293-9. 
  3. ^ "El Tajin, Pre-Hispanic City". World Heritage Organization/UNESCO. 23 Haziran 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2010. 
  4. ^ Wilkerson, S. Jeffery K. (1987). El Tajin: A Guide for Visitors. s. 45. ISBN 968-499-293-9. 
  5. ^ Schuster, Angela M. H. (13 Şubat 1998). "El Tajín, Abode of the Dead "The Photography of Nicolas Sapieha"". Archeology magazine. 6 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2010. 
  6. ^ Various. "El Tajin, Veracruz, Mexico, Ruin Site, Pyramid of the Niches". Softseattravel.com. 15 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  7. ^ "El Tajín, patrimonial mundial" [El Tajin, world heritage] (İspanyolca). Mexico: INAH. 17 Aralık 2007. 4 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2010. 
  8. ^ Reyes-Heroles C, Regina (25 Şubat 2009). "Tajín, un espacio para vivir la magia" [Tajin, a space to experience the magic]. CNN Expansion (İspanyolca). 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Şubat 2010. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Meksika</span> Kuzey Amerika yer alan bir ülke

Meksika, resmî adıyla Birleşik Meksika Devletleri (İspanyolca: Estados Unidos Mexicanos,

<span class="mw-page-title-main">Meksiko</span> Meksikanın başkenti

Meksiko, Meksika'nın 32 federal yapılanmasından biri, ülkenin başkenti ve nüfus bakımından en büyük şehri. "Alfa" bir küresel şehir olup, Amerika kıtasının en önemli finansal merkezlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Keops Piramidi</span> İki harikalar listesinde de bulunan harika yapı

Keops Piramidi, Khufu Piramidi ya da Büyük Piramit; günümüzde Mısır’ın başkenti Kahire'nin bir parçası olan Gize'yi çevreleyen antik “Gize mezar kenti”nde bulunan üç anıtsal piramitten en eski ve en büyük olanıdır. MÖ 2551-2560 yılları civarında yapıldığı sanılan bu anıtsal kompleks, Dünyanın yedi harikasından biri olup, bu yedi harika içinde günümüze kadar ulaşan tek eserdir.

<span class="mw-page-title-main">Habib-i Neccar Camii</span> Antakyada bir cami

Habib-i Neccar Camii, Antakya'da bulunan tarihî cami. Kurtuluş Caddesi üzerinde bulunan cami, Antakya şehrinin Müslüman Araplar tarafından fethedildiği 7. yüzyılda inşa edilmiş eski bir caminin yerinde 11. yüzyılda Memlüklüler döneminde inşa edilmiş; 19. yüzyılda Osmanlı mimarisi tarzında yenilenmiştir. Hem Müslümanlar hem de Hristiyanlar tarafından da ziyaret edilen, ortak dinsel mekandır. Camii, 2023 Kahramanmaraş depremlerinde ağır hasar almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Allianoi</span>

Allianoi İzmiri, Bergama ilçesi sınırları içinde, Bergama-İvrindi kara yolunun 18. km.'sinde, Bergama'nın kuzeydoğusunda, Yortanlı Barajı gölet alanının tam ortasında, Paşa Ilıcası Mevkii'nde yer alan bir Misya antik kenttir.

<span class="mw-page-title-main">Teotihuacan</span>

Teotihuacan günümüzde Kolomb öncesi Kuzey Amerika'nın en ünlü kenti olarak kabul edilmektedir. Kimler tarafından kurulduğu ve niçin aniden terk edildiği hâlen açıklığa kavuşmamış bu kadim şehrin kuruluş tarihi hakkında da farklı görüşler ileri sürülmektedir. Kentten söz eden -hiyeroglifik olmayan- hiçbir metin ve belge bulunmamaktadır. 1987 yılında UNESCO tarafından bir Dünya Mirası ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Chichén Itzá</span>

Chichen Itza, Meksika'nın Yucatán Yarımadası'nda, Valladolid ve Mérida arasında yer alan, Kristof Kolomb öncesi dönemde kurulmuş bir İtza Maya kentidir. Muhtemelen bir dönem Yucatan'ın dini merkezi olmuştur. Günümüzde Meksika'nın en çok ziyaret edilen ikinci arkeolojik sit alanıdır. Chichen-Itza'daki El Castillo (kale) adıyla tanınan Kukulkan piramidinin yüksekliği üst platforma nazaran 24 m'dir. 7 Temmuz 2007'de seçilen dünyanın yeni yedi harikasından biridir. Efsaneye göre kent 10. yüzyılda Quetzalcoatl önderliğindeki Toltekler'ce alınmıştır. Kentteki önemli yapılar şunlardır:

<span class="mw-page-title-main">Olmekler</span> En eski mezoamerikan uygarlık

Olmekler, bilinen en eski Mezoamerikan uygarlığıydı. Soconusco'daki ilerici bir gelişmenin ardından, günümüz Meksika eyaletleri Veracruz ve Tabasco'nun tropikal ovalarını işgal ettiler. Olmeklerin kısmen komşu Mokaya veya Mixe-Zoque kültürlerinden türediği tahmin edilmektedir. Olmekler, Mezoamerika'nın oluşum döneminde gelişti ve kabaca MÖ 1500'den MÖ 400'e kadar sürdü. Olmek öncesi kültürler yaklaşık MÖ 2500'den beri gelişti, ancak MÖ 1600-1500'de, erken Olmec kültürü, güneydoğu Veracruz'da sahile yakın San Lorenzo Tenochtitlán bölgesinde merkezlenmiş olarak ortaya çıktı. İlk Mezoamerikan uygarlığıydılar ve sonraki uygarlıkların birçoğunun temellerini attılar. Diğer "ilkler" arasında, Olmek, ritüel kan alma pratiği yapıyor gibi göründü ve neredeyse tüm Mezoamerikan toplumlarının ayırt edici özelliği olan Mezoamerikan balo oyununu oynadı. Olmeklerin şu anda en aşina olduğu yönü, sanat eserleri, özellikle uygun bir şekilde adlandırılan "devasa kafalar"dır. Olmek medeniyeti ilk olarak koleksiyoncuların 19. yüzyılın sonlarında ve 20. yüzyılın başlarında Kolomb öncesi sanat pazarından satın aldıkları eserlerle tanımlandı. Olmek eserleri, antik Amerika'nın en çarpıcıları arasında kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Palenque</span> Eski Maya Kenti

Palenque ya da Palenke, Meksika Federal Cumhuriyeti'nin Çiyapas eyaletinde Usumasinta ırmağı yakınındaki eski bir Maya kentidir. 1987 yılında UNESCO tarafından bir Dünya Mirası olarak ilan edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Zahi Havas</span> Arkeoloji uzmanı

Zahi Hawass Mısır arkeolojisi uzmanı, akademisyen, yazar ve araştırmacıdır. 2011 yılında Mısır'da baş gösteren halk ayaklanması ve takiben Hüsnü Mübarek rejiminin devrilmesinin ardından Askeri Konsey tarafından Kültür İşlerinden Sorumlu Devlet Bakanı olarak kurulan yeni kabinede Bakanlık görevine getirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mısır Piramitleri</span> Mısırda bulunan piramit şeklinde antik yapılar

Mısır Piramitleri, Mısır'da yer alan piramit şeklinde antik yapılardır. Kasım 2008 tarihi itibarı ile tespit edilen piramitlerin sayısı 118 ile 138 arasındadır. Piramitlerin büyük çoğunluğu Eski Krallık ile Orta Krallık dönemlerinde firavunlar ve eşleri için anıt mezarlar olarak inşa edilmiştir.

Kolomb öncesi sanat; Kuzey Amerika, Meksika, Orta Amerika, Karayipler ve Güney Amerika'da 15. yüzyılda Avrupa'dan kolonici fetihçiler gelmeden önceki zaman dönemindeki sanat olarak kabul edilebilir. Kolomb öncesi sanat MÖ 1800'den M.S. 1500'lere kadar Amerikalarda gelişip meyve verdiği kabul edilebilir.

Bu madde, Meksika'daki UNESCO Dünya Miraslarının bir listesini içerir. Temmuz 2016 itibarıyla ülkede 27'si kültürel, 6'sı doğal ve 1'i ise karışık olmak üzere 34 Dünya Mirası olup; bu sayı ülkeyi Amerika kıtasında birinci, dünyada ise yedinci sıraya koymaktadır.

<span class="mw-page-title-main">El-Mağtas</span>

Arapça "vaftiz" veya "batırma" anlamına gelen El-Mağtas, Ürdün'de, Ürdün Nehri'nin doğu kıyısında, resmi olarak "Ürdün Ötesinde Bethany" Vaftiz Siti adı ile bilinen bir arkeolojik Dünya Mirası alanıdır. İsa'nın Vaftizi'nin ve Vaftizci Yahya'nın vekaletinin orijinal makamı olarak kabul edilir ve en azından Bizans döneminden beri kutsal kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Venustiano Carranza</span> 44. Meksika devlet başkanı

José Venustiano Carranza de la Garza, Meksikalı siyasetçi. Diktatör Porfirio Díaz'ın devrilmesini izleyen Meksika Devrimi'nin önderlerinden ve demokrasiye dönüş sonrasında yeni rejimin ilk devlet başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Adolfo Ruiz Cortines</span> 54. Meksika devlet başkanı

Adolfo Tomás Ruiz Cortines tartışmalı 1952 seçimlerini Kurumsal Devrimci Parti adayı olarak kazanıp 1952 ile 1958 yılları arasında Meksika devlet başkanlığı yapmış Meksikalı siyasetçi. Selefi Miguel Alemán Valdés ve halefi Adolfo López Mateos'un aksine Meksika Devrimi'ne katılmıştır. Meksika'nın en yaşlı devlet başkanlarından olan Ruiz Cortines kadınlara seçme ve seçilme hakkı vermesi ve Meksika Mucizesi olarak bilinen dönemde ekonomiyi büyütmesiyle hatırlanır.

Meksika'nın başkenti Meksiko'daki arkeolojik sitlerin tamamı Kolomb öncesi döneme aittir. Bu sitlerden Templo Mayor'un içinde bulunduğu Meksiko'nun tarihî merkezi, UNESCO tarafından Dünya Mirası olarak tanımlanmıştır.

<i>Templo Mayor</i>

Templo Mayor, Meşikalıların başkenti Tenoktitlan'da yer alan ana tapınaktı. Günümüzde Meksiko'da yer alır. Mimari tarzı Mezoamekica'nın geç Postklasik dönemine aittir. Tapınağa Nahuatl dilinde Huēyi Teōcalli denilmektedir. Aynı anda savaş tanrısı Huitzilopochtli'ye ve yağmur ve tarım tanrısı Tlaloc'a adanmıştı, her bir tanrı için piramidin tepesinde ayrı merdivenlerle ulaşılabilen bir mezar bulunmaktaydı. Bitişik yapının ortasındaki kule, Quetzalcoatl'a rüzgar tanrısı Ehecatl olarak adanmıştı. Huitzilopochtli ve Tlaloc'a adanan Büyük Tapınak, tabanda yaklaşık 100 × 80 metre ölçülerindeydi ve Kutsal Bölge'ye hakim oldu. İlk tapınağın inşaatı 1325'ten bir süre sonra başladı ve tapınak altı kez yeniden inşa edildi. Tapınak, yeni katedrale yer açmak için 1521'de İspanyollar tarafından yıkıldı.

<span class="mw-page-title-main">Betal Kaya Sığınağı</span>

Betal Kaya Sığınağı, aşağı Pivka Nehri Vadisi'nin güneydoğu kenarında, Postojna'dan Bukovje'ye giden yolun hemen üstündeki bir yamaçta yer alan bir karstik mağara; taş alet kalıntıları, eserler ve çağdaş hayvanların sayısız fosilleşmiş kemikleri ile zengin kültürel tortu katmanlarının bulunduğu bir sit alanıdır. Girişi, Pivka Nehri'nin suları tarafından oyulmuş 174 m (571 ft) uzunluğundaki mağaranın tavanının çökmesiyle oluşmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Taxco</span>

Taxco de Alarcón, Meksika'nın Guerrero eyaletinde bulunan Taxco de Alarcón Bölgesi'nin küçük bir şehri ve idari merkezidir. Taxco, eyaletin kuzey-orta kısmında bulunmaktadır. Iguala şehrinden 36 kilometre (22 mi), eyalet başkenti Chilpancingo'dan 135 kilometre (84 mi) ve Mexico City'nin ise 170 kilometre (106 mi) kadar güneybatısında yer almaktadır.